Giáo án giảng dạy môn Vật lý 10 (cơ bản) - Hoàng Văn Tuấn - Bài 28 (1 tiết): Cấu tạo chất. thuyết động học phân tử chất khí

Phần II – NHIỆT HỌC Chương V – CHẤT KHÍ Bài 28 (1 tiết) CẤU TẠO CHẤT. THUYẾT ĐỘNG HỌC PHÂN TỬ CHẤT KHÍ. Ngày soạn: 09/02 I – MỤC TIÊU 1. Kiến thức Nhắc lại được các nội dung về cấu tạo chất đã học ở lớp 8 Nêu được các nội dung cơ bản về thuyết động học phân tử chất khí Nêu được định nghĩa khí lý tưởng 2. Kỹ năng Vận dụng về các đặc điểm về khoảng cách giữa các phân tử, về chuyển động phân tử, tương tác phân tử, để giải thích các đặc điểm về thể tích và hình dạng của vật chất ở thể rắn, lỏng khí II – CHUẨN BỊ 1. Giáo viên Giáo án, giải trước các bài tập trong sgk, chuẩn bị thêm một số câu hỏi và bài tập khác, tìm một số hiện tượng trong đời sống liên quan đến bài học Dụng cụ làm thí nghiệm ở hình 28.4 sgk 2. Học sinh Ôn lại bài cũ, tham khảo trước bài học mới Ôn lại các kiến thức về chất khí đã học ở lớp 8 III – TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC 1. ỔN ĐỊNH LỚP, KIỂM TRA SĨ SỐ 2. KIỂM TRA BÀI CŨ Nhắc lại các đặc điểm về cấu tạo chất đã học ở lớp 8 3. BÀI MỚI HOẠT ĐỘNG 1: ÔN TẬP VỀ CẤU TẠO CHẤT. Các chất được cấu tạo từ các hạt riêng biệt là phân tử Các phân tử luôn chuyển động không ngừng Các phân tử chuyển động càng nhanh thì nhiệt độ của vật càng cao Hoạt động của học sinh Trợ giúp của giáo viên - Nhớ lại về những đặc điểm cấu tạo chất đã học ở THCS. - Lấy ví dụ minh hoạ về các đặc điểm cấu tạo chất. - Nêu câu hỏi. - Nhận xét câu trả lời. HOẠT ĐỘNG 2 : TÌM HIỂU VỀ LỰC TƯƠNG TÁC PHÂN TỬ. Các phân tử cấu tạo nên chất luôn tương tác nhau. Lực tương tác giữa các phân tử là cả lực đấy và lực hút Khi khoảng cách giữa các phân tử nhỏ thì lục đẩy lớn hơn lực hút Khi khoảng cách giữa các phân tử lớn thì lực hút lớn hơn lực đẩy Hoạt động của học sinh Trợ giúp của giáo viên - Thảo luận để tìm cách giải quyết vấn đề do giáo viên đề ra. - Trả lời C1. - Trả lời C2. - Đặt vấn đề tại sao các vật vẫn giữ được hình dạng và kích thước dù các phân tử cấu tạo nên vật luôn chuyển động. - Giới thiệu về lực tương tác phân tử. - Nêu và phân tích về lực hút và lực đẩy phân tử trên mô hình. HOẠT ĐỘNG 3: TÌM HIỂU ĐẶC ĐIỂM CỦA CÁC TRẠNG THÁI CẤU TẠO. Ở thể khí, lực tương tác giữa các phân tử yếu nên các phân tử chuyển động hoàn toàn hỗn loạn Ở thể rắn, lực tương tác giữa các phân tử rất mạnh nên giữ được các phân tử ở các vị trí cân bằng xác định, làm chúng có thể dao động quanh vị trí này Ở thể lỏng, lực tương tác giữa các phân tử lớn hơn ở thể khí nhưng nhỏ hơn ở thể rắn, nên các phân tử dao động xung quanh vị trí cân bằng có thể di chuyển được Hoạt động của học sinh Trợ giúp của giáo viên - Nêu các đặc điểm về thể khí và hình dạng của vật chất ở thể khí, lỏng và rắn. - Giải thích các đặc điểm trên. - Nêu và phân tích các đặc điểm về khoảng phân tử, chuyển động và tương tác phân tử của các trạng thái cấu tạo chất. HOẠT ĐỘNG 4: TÌM HIỂU CÁC NỘI DUNG CƠ BẢN CỦA THUYẾT ĐỘNG HỌC PHÂN TỬ. Chất khí được cấu tạo từ các phân tử có kích thước rất nhỏ so với khoảng cách giữa chúng Các phân tử khí chuyển động hỗn loạn không ngừng, chuyển động này càng nhanh thì nhiệt độ của chất khí càng cao Khi chuyển động hỗn loạn, các phân tử khí va chạm với thành bình gây áp suất lên thành bình Hoạt động của học sinh Trợ giúp của giáo viên - Đọc SGK, tìm hiểu các nội dung cơ bản của thuyết động học chất khí. - Giải thích vì sao chất khí gây áp suất lên thành bình chứa. - Nhận xét nội dung học sinh trình bày. - Gợi ý giải thích. HOẠT ĐỘNG 5: TÌM HIỂU KHÁI NIỆM KHÍ LÝ TƯỞNG. Chất khí trong đó các phân tử được coi là chất điểm và chỉ tương tác khi va chạm gọi là khí lý tưởng Hoạt động của học sinh Trợ giúp của giáo viên - Nhận xét về những yếu tố bỏ qua khi xét bài toán khí lí tưởng. - Nêu và phân tích khái niệm khí lí tưởng. HOẠT ĐỘNG 6: GIAO NHIỆM VỤ VỀ NHÀ. Hoạt động của học sinh Trợ giúp của giáo viên - Ghi câu hỏi và bài tập về nhà. - Ghi những chuẩn bị cho bài sau. - Nêu câu hỏi và bài tập về nhà. - Yêu cầu: HS chuẩn bị bài sau.