Giáo án giảng dạy môn Vật lý 10 (cơ bản) - Hoàng Văn Tuấn - Bài 4 – Sự rơi tự do

BÀI 4 – SỰ RƠI TỰ DO Ngày soạn: 17/9 I – MỤC TIÊU 1. Kiến thức Trình bày, nêu ví dụ và phân tích được khái niệm về sự rơi tự do Phát biểu được định nghĩa rơi tự do Nêu được những đặc điểm của sự rơi tự do 2. Kỹ năng Biết vận dụng các kiến thức trong bài, kết hợp với những kiến thức đã học để giải thích một số hiện tượng và giải một số bài tập II – CHUẨN BỊ 1. Giáo viên Giáo án, giải trước các bài tập trong sgk, chuẩn bị thêm một số câu hỏi và bài tập khác, tìm một số hiện tượng trong đời sống liên quan đến bài học Những thí nghiệm như trong bài 2. Học sinh Ôn lại bài chuyển động thẳng biến đổi đều Tham khảo trước bài học mới III – TIẾN TRÌNH LÊN LỚP Tiết 1 Hoạt động 1: ỔN ĐỊNH LỚP, KIỂM TRA SĨ SỐ & KIỂM TRA BÀI CŨ Hoạt động của hs Trợ giúp của gv Giữ trật tự, chuẩn bị tài liệu để học bài Trả lời câu hỏi của giáo viên Nhận xét câu trả lời của bạn Nhắc học sinh ổn định lớp, chuẩn bị tài liệu để học bài Nêu câu hỏi: Gọi học sinh trả lời Nhận xét, cho điểm Hoạt động 2: TÌM HIỂU SỰ RƠI TRONG KHÔNG KHÍ Hoạt động của hs Trợ giúp của gv Nhận xét sơ bộ về sự rơi của các vật khác nhau trong không khí. Kiểm nghiệm sự rơi trong không khí của các vật: cùng khối lượng khác hình dạng, cùng hình dạng khác khối lượng Ghi nhận các yếu tố ảnh hưởng đến sự rơi của các vật trong không khí. Tiến hành các thí nghiệm 1, 2, 3, 4. Yêu cầu HS quan sát. Yêu cầu nêu dự đoán kết quả trước mỗi thí nghiệm và nhận xét sau thí nghiệm. Kết luận về sự rơi của các vật trong không khí. Hoạt động 3: TÌM HIỂU SỰ RƠI TRONG CHÂN KHÔNG Hoạt động của hs Trợ giúp của gv Dự đoán sự rơi của các vật khi không có ảnh hưởng của không khí Nhận xét về cách loại bỏ ảnh hưởng của không khí trong thí nghiệm của Niuton và Galile Trả lời C2 Mô tả thí nghiệm ống của Niuton và Galile Đặt câu hỏi Nhận xét câu trả lời Định nghĩa sự rơi tự do Hoạt động 4: CHUẨN BỊ PHƯƠNG ÁN TÌM ĐẶC ĐIỂM CỦA CHUYỂN ĐỘNG RƠI TỰ DO Hoạt động của hs Trợ giúp của gv Chứng minh dấu hiệu nhận biết một chuyển động thẳng nhanh dần đều: hiệu quãng đường đi được giữu hai khoảng thời gian bằng nhau liên tiếp là một hằng số Gợi ý: sử dụng công thức đường đi của chuyển động thẳng nhanh dần đều cho các khoảng thời gian bằng nhau Hoạt động 5: GIAO NHIỆM VỤ VỀ NHÀ Hoạt động của hs Trợ giúp của gv Ghi câu hỏi và bài tập về nhà Ghi những chuẩn bị cho bài sau Nêu câu hỏi và bài tập Yêu câu hs chuẩn bị bài học tiếp theo Tiết 2 Hoạt động 1: TÌM HIỂU CÁC ĐẶC ĐIỂM CỦA CHUYỂN ĐỘNG RƠI TỰ DO Hoạt động của hs Trợ giúp của gv Nhận xét về các đặc điểm của chuyển động rơi tự do Tìm phương án xác định phương chiều của chuyển động rơi tự do Làm việc nhóm trên ảnh hoạt nghiệm để rút ra tính chất của chuyển động rơi tự do Yêu cầu học sinh xem sách giáo khoa Hướng dẫn: xác định phương thẳng đứng bằng dây dọi Giới thiệu phương pháp chụp ảnh hoạt nghiệm Gợi ý dấu hiệu nhận biết chuyển động thẳng nhanh dần đều Hoạt động 2: XÂY DỰNG VÀ VẬN DỤNG CÁC CÔNG THỨC CỦA CHUYỂN ĐỘNG RƠI TỰ DO Hoạt động của hs Trợ giúp của gv Xây dựng công thức tính vận tốc và đường đi trong chuyển động rơi tự do Làm các bài tập 7, 8, 9 sgk Gợi ý: áp dụng công thức của chuyển động thẳng nhanh dần đều cho vật rơi tự do không vận tốc đầu Hoạt động 3: VẬN DỤNG & CỦNG CỐ BÀI HỌC Hoạt động của hs Trợ giúp của gv Trả lời các câu hỏi 1, 2 sgk Giải bài tập 1, 2 sgk Ghi nhận kiến thức về sự nở vì nhiệt và các ứng dụng của nó Nhận xét câu trả lời của học sinh Nhận xét, đánh giá kết quả giờ học Các nội dung trọng tâm 1. Định nghĩa: Sự rơi tự do là sự rơi của một vật chỉ chịu tác dụng của trọng lực 2. Đặc điểm: Phương: thẳng đứng Chiều: từ trên xuống Rơi tự do là chuyển động thẳng nhanh dần đều với gia tốc g. Ở cùng một nơi trên trái đất hoặc ở gần mặt đất các vật rơi tự do đều có cùng một gia tốc g Khi không cần độ chính xác quá cao, người ta thường lấy g có độ lớn 9,8m/s2 hoặc 10m/s2