Giáo án giảng dạy môn Vật lý 10 - Hoàng Minh Thi

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO THỪA THIÊN HUẾ TRƯỜNG THPT AN LƯƠNG ĐÔNG GIÁO ÁN VẬT LÍ LỚP: 10 Giáo viên: Hoàng Minh Thi Năm học: 2008-2009 SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO THỪA THIÊN HUẾ TRƯỜNG THPT AN LƯƠNG ĐÔNG GIÁO ÁN VẬT LÍ LỚP: 12 Giáo viên: Hoàng Minh Thi Năm học: 2008-2009 TIẾT 1. Bài : 1 CHUYỂN ĐỘNG CƠ HỌC 1. MỤC TIÊU 1.1. Kiến thức: - Trình bày được khái niệm : chuyển động, quỷ đạo của chuyển động. - Nêu được những ví dụ cụ thể: Vật làm mốc, mốc thời gian. - Phân biệt được hệ toạ độ và hệ quy chiếu . - Phân biệt được thời điểm với rhời gian. 1.2. Kĩ năng: - Trình bày được cách xác định vị trí của chất điểm trên đường cong và trên mặt phẳng. - Giải được bài toán đổ mốc thời gian. 2. CHUẨN BỊ 2.1. Giáo viên: - Xem SGK lớp 8 để biết học sinh đã học những gì ở THCS. - Chuẩn bị một số thí dụ thực tế về xác định vị trí của một điểm để cho học sinh thảo luận 2.2. Học sinh: 3. TIẾN TRÌNH DẠY, HỌC Hoạt động 1 (...phút): Ôn tập kiến thức về chuyển động cơ học Hoạt động của Học sinh Trợ giúp của Giáo viên - Nhắc lại kiến thức cũ về : chuyển động coe học , vật làm mốc. Đặt câu hỏi giúp học sinh ôn lại kiến thức về chuyển động cơ học. Gợi ý cách nhận biết một vật chuyển động Hoạt động 2 (...phút): Ghi nhận các khái niệm : chất điểm, quỹ đạo, chuyển động cơ. Hoạt động của Học sinh Trợ giúp của Giáo viên Ghi nhận khái niêm chất điểm . Trả lời C1. Ghi nhận khái niệm : chuyển động cơ học, quỷ đạo. Lấy ví dụ về các dạng qũi đạo trong thực tế . Nêu và phân tích khái niệm chất điểm . Yêu cầu trả lời C1. Nêu và phân tích khái niệm: chuyển động cơ, quĩ đạo. Yêu cầu lấy ví dụ về chuyển động có dạng quĩ đạo khác nhau trong thực tế. Hoạt động 3 (...phút): Tìm hiểu cách khảo sát một chuyển động Hoạt động của Học sinh Trợ giúp của Giáo viên Quan sát hình 1.1 chỉ ra vật làm mốc. Ghi nhận cách xác định vị tí của vật và vận dụng trả lời C2, C3. III.1 và III.2 để ghi nhận các khái niệm: mốc thời gian, thời điểm và khoảng thời gian. T Yêu cầu chỉ ra vật làm mốc trong hình 1.1. Nêu và phân tích cách xác định vị trí của vật trên quĩ đạo và trong không gianbằng vật làm mốc và hệ toạ độ. Lấy ví dụ phân biệt : thời điểm và khoảng thời gian. Nêu và phân tích khái niệm Hoạt động 4 (...phút): Giao nhệm vụ về nhà Hoạt động của Học sinh Trợ giúp của Giáo viên Ghi câu hỏi và bài tập về nhà. Ghi những chuẩn bị cho bài sau Nêu câu hỏi và bài tập về nhà. Yêu cầu : HS chuẩn bị bài 4. RÚT KINH NGHIỆM Tiết: .2. Bài : 2 CHUYỂN ĐỘNG THẲNG ĐỀU 1. MỤC TIÊU 1.1. Kiến thức: - Nêu được định nghĩa của chuyển động thẳng đều. Viết được dạng phương trình chuyển động của chuyển động thẳng đều. 1.2. Kĩ năng: - Vận dụng được công thức tính đường đi và phương trình chuyển động để giải các bài tập về chuyển động thẳng đều. - Vẽ được đồ thị toạ độ - thời gian của chuyển động thẳng đều. - Thu thập thông tin từ đồ thị như : xác định vị trí và thời điểm xuất phát, vị trí và thời điểm gặp nhau, thời gian chuyển động 2. CHUẨN BỊ 2.1. Giáo viên: - Đọc phần tương ứng trong SGK vật lý lớp 8 để xem ở THCS dã được học những gì. Chuẩn bị đồ thị toạ độ Haøng hoaù 2.2 trong SGK phục vụ cho việc trình bày của HS hoặc GV. 2.2. Học sinh: - Ôn lại các kiến thức về hệ toạ độ, hệ quy chiếu 3. TIẾN TRÌNH DẠY, HỌC Hoạt động 1 (...phút): Ôn tập kiến thức về chuyển động thẳng đều Hoạt động của Học sinh Trợ giúp của Giáo viên - Nhắc lại công thức tính vận tốc và quãng đường đã học ở THCS. - Đặt câu hỏi giúp học sinhb ôn lại kiến thức cũ. Hoạt động 2 (...phút): Ghi nhận các khái niệm : vận tốc trung bình, chuyển động thẳng đều Hoạt động của Học sinh Trợ giúp của Giáo viên Xác định đường đi của chất điểm : = x2 – x1. Tính vận tốc trung bình : Vtb = Mô tả sự thay đổ vị trí của một chất điểm, yêu cầu học sinh xác định đường đi của chất điểm. Yêu cầu HS tính vận tốc trung bình. Nói rõ ý nghĩa của vận tốc truing bình; phân biệt vận tốc trung bình và tốc độ trung bình. Đưa ra định nghĩa vận tốc trung bình Hoạt động 3 (...phút): Xây dựng các công thức trong chuyển động thẳng đều Hoạt động của Học sinh Trợ giúp của Giáo viên Đọc SGK, lập công thức đường đi trong chuyển động thẳng đều. Làm việc nhóm xây dựng ptvị tí của chất điểm . - Giải các bài toán vớo toạ độ ban đầu xo và vận tốc ban đầu V có đấu khác nhau Yêu cầu xác định đường đi trong chuyển động thẳng đều khi biết vận tốc. Nêu và và phân tích bài toán xác định vị trí của một chất điểm trên một trục toạ độ chọn trước. Nêu và phân tích khái niệm pt chuyển động. lấy VD của các trường hợp khác về đấu của xo và v. Hoạt động 4 (...phút): Tìm hiểu về đồ thị toạ độ thời gian Hoạt động của Học sinh Trợ giúp của Giáo viên Làm việc nhóm để vẽ đồ thị toạ độ thời gian. Nhận xét dạng đồ thị của chuyển động thẳng đều. Yêu cầu lập bảng ( x, t ) và vẽ đồ thị. Cho HS thảo luận . Nhận xét kết quả từng nhóm Hoạt động 5 (...phút): Vận dụng, củng cố Hoạt động của Học sinh Trợ giúp của Giáo viên Xác định thời điểm và vị trí gặp nhau của hai chất điểm chuyển động trên cùng một trục toạ độ. Vẽ hình HD viết pt toạ độ của hai chất điểm trên cùng một hệ toạ độ và cùng một mốc thời gian. nhấn mạnh khi hai chất điểm gặp nhau thì x1 = x2 và hai đồ thị giao nhau Hoạt động :6 ( phút ) : Giao nhiệm vụ về nhà. Hoạt động của Học sinh Trợ giúp của Giáo viên Ghi câu hỏi và bài tập về nhà. Ghi những chuẩn bị cho bài sau Nêu câu hỏi và bài tập về nhà. Yêu cầu : HS chuẩn bị bài sau 4. RÚT KINH NGHIỆM Tiết: 3+4 Bài :3 CHUYỂN ĐỘNG THẲNG BIẾN ĐỔI ĐỀU 1. MỤC TIÊU 1.1. Kiến thức: - Viết được biểu thức định nghĩa và vẽ được véctơ biểu diễn của vận tốc tức thời, nêu được ý nghĩa của các đại lượng trong biểu thức. - Nêu đwocj định nghĩa của CĐT B Đ Đ, nhanh dần đều, CD Đ. - Viết được pt vận tốc của CĐT ND Đ, CD Đ 1.2. Kĩ năng: - Giải được các bài tập đơn giản về CĐT BĐ Đ 2. CHUẨN BỊ 2.1. Giáo viên: - Một máng nghiêng dài 1m. - Một hòn bi ĐK 1cm. - Một đồng hồ bấm giây 2.2. Học sinh: - Ôn lại kiến thức về chuyển động thẳng đều 3. TIẾN TRÌNH DẠY, HỌC Hoạt động 1 (...phút): Ghi nhận các khái niệm : CĐT BĐ Đ, vectơ vận tốc tức thời Hoạt động của Học sinh Trợ giúp của Giáo viên Ghi nhận đại lượng vận tốc tức thời và cách biểu diễnc vectơ vận tốc tức thời. TL : C1, C2 . Ghi nhận các định nghĩa : CĐT BĐ Đ, CĐT ND Đ và CĐT CD Đ Nêu và phận tích đại lượng vận tốc tức thời và véc tơ vận tốc thời . - Nêu và phân tích định nghĩa :CĐT BĐ Đ, CĐT ND Đ và CĐT CD Đ Hoạt động 2 (...phút): Tìm hiểu về gia tốc trong chuyển động thẳng nhanh dần đều Hoạt động của Học sinh Trợ giúp của Giáo viên Xác định độ biến thiên vận tốc và công thức tính gia tốc trong CĐT ND Đ. Ghi nhận đơn vị của gia tốc . Biểu diễn véctơ gia tốc. Gợi ý CĐT ND Đ có vận tốc tăng đều theo thời gian . Nêu và phân tích điịnh nghĩa gia tốc. chỉ ra gia tốc là đại lượng véc tơ. Hoạt động 3 (...phút): Xây dựng và vận dụng công thức trong CĐT ND Đ Hoạt động của Học sinh Trợ giúp của Giáo viên Xây dựng công thức tính vận tốc của CĐT ND Đ . TL : C3, C4 . Nêu và phân tích bài toán xác định vận tốc khi biết gia tốc của CĐT ND Đ. Yêu cầu vẽ đồ thị vận tốc - thời gian của CĐT ND Đ. Gợi ý giống cách vẽ đồ thị của CĐ TĐ Hoạt động 4 (...phút):Giao nhiệm vụ về nhà Hoạt động của Học sinh Trợ giúp của Giáo viên ghi câu hỏi và bài tập về nhà . Ghi những chuẩn bị cho bài sau Nêu câu hỏi và bài tập về nhà. Yêu cầu : HS chuẩn bị bài sau. ( Tiết 2 ) Hoạt động 1 (...phút): Xây dựng các công thức của CĐT N Đ Hoạt động của Học sinh Trợ giúp của Giáo viên Xây dựng công thức đương đi và trả lời C5. Ghi nhận quan hệ giữa gia tốc, vận tốc và đường đi. Xây dựng pt chuyển động, -Nêu và công thức tính vận tốc trung bình trong CĐ T ND Đ. Lưu ý mqh không phụ thuộc thời gian T . Gợi ý toạ độ của chất điểm : X = x0 + s Hoạt động 2 (...phút): Thí nghiệm tìm hiểu một CĐ TN D Đ Hoạt động của Học sinh Trợ giúp của Giáo viên Xây dựng phương án để xác định hòn bi lăn trên mán nghiên có phải là CĐ TN D Đ không Ghi lại kết quả thí nghiệm và rút ra nhận xét về chuyển động của hòn bi. Giới thiệu bộ dụng cụ . Gợi ý cho xo = 0 , v0 = 0 để phương trình chuyển động đơn giản. tiến hành thí nghiệm. Hoạt động 3 (...phút): Xây dựng các công thức của CĐ TN D Đ Hoạt động của Học sinh Trợ giúp của Giáo viên Xây dựng công thức tính gia tốc và cách biểu diễn vecto gia tốc trong CĐ TN D Đ. Xây dựng công thức tính vận tốc và đồ thị vận tốc - thời gian. Xây dựng công thức đường đi và pt cđ - Gợi ý CĐ TN D Đ có vận tốc giảm đều theo thời gian. - So sánh đồ thị vận tốc - thời gian của CĐ TN D Đ và CĐT CD Đ. Hoạt động 4 (...phút): Vận dụng cũng cố Hoạt động của Học sinh Trợ giúp của Giáo viên - TL : C7, C8 - Lưu ý dấu của x0 , v0 và a trong các trường hợp. Hoạt động 5 (...phút): Giao nhiệm vụ về nhà Hoạt động của Học sinh Trợ giúp của Giáo viên Ghi câu hỏi và bài tập về nhà . Ghi những chuẩn bị cho bài sau Nêu câu hỏi và bài tập về nhà. Yêu cầu : HS chuẩn bị bài sau. 4. RÚT KINH NGHIỆM Tieát 5 : BAØI TAÄP I. MUÏC TIEÂU 1. Kieán thöùc - Naém vöõng caùc khaùi nieäm chuyeån ñoäng bieán ñoåi, vaän toác töùc thôøi, gia toác. - Naém ñöôïc caùc ñaëc ñieåm cuûa veùc tô gia toác trong chuyeån ñoäng nhanh daàn ñeàu, chaäm daàn ñeàu. 2. Kyõ naêng - Traû lôøi ñöôïc caùc caâu hoûi traéc nghieäm khaùch quan lieân quan ñeán chuyeån ñoäng thaúng bieán ñoåi ñeàu. - Giaûi ñöôïc caùc baøi taäp coù lieân quan ñeán chuyeån ñoäng thaúng bieán ñoåi ñeàu. II. CHUAÅN BÒ Giaùo vieân : - Xem laïi caùc baøi taäp phaàn chuyeån ñoäng thaúng bieán ñoåi ñeàu trong sgk vaø sbt. - Chuaån bò theâm moät soá baøi taäp khaùc coù lieân quan. Caâu 5 trang 11 : D Caâu 6 trang 11 : C Caâu 7 trang 11 : D Caâu 6 trang 15 : D Caâu 7 trang 15 : D Caâu 8 trang 15 : A Caâu 9 trang 22 : D Caâu 10 trang 22 : C Caâu 11 trang 22 : D Baøi 9 trang 11 Moãi ñoä chia treân maët ñoàng hoà (1h) öùng vôùi goùc 30O. Luùc 5h15 kim phuùt caùch kim giôø goùc (60O + 30O/4) = 67,5O Moãi giôø kim phuùt chaïy nhanh hôn kim giôø goùc 330O. Vaäy : Thôøi gian ít nhaát ñeå kim phuùt ñuoåi kòp kim giôø laø : (67,5O)/(330O) = 0,20454545(h) Baøi 12 trang 22 a) Gia toác cuûa ñoaøn taøu : a = = 0,185(m/s2) b) Quaõng ñöôøng ñoaøn taøu ñi ñöôïc : s = vot + at2 = .0,185.602 = 333(m) c) Thôøi gian ñeå taøu vaän toác 60km/h : Dt = = 30(s) Baøi 14 trang 22 a) Gia toác cuûa ñoaøn taøu : a = = -0,0925(m/s2) b) Quaõng ñöôøng ñoaøn taøu ñi ñöôïc : s = vot + at2 = 11,1.120 +.(-0,0925).1202 = 667(m) Baøi 14 trang 22 a) Gia toác cuûa xe : a = = - 2,5(m/s2) b) Thôøi gian haõm phanh : t = = 4(s) Hoïc sinh : - Xem laïi nhöõng kieán thöùc ñaõ hoïc trong phaàn chuyeån ñoäng thaúng bieán ñoåi ñeàu. - Giaûi caùc baøi taäp maø thaày coâ ñaõ cho veà nhaø. - Chuaån bò saün caùc caâu hoûi ñeå hoûi thaày coâ veà nhöõng vaán ñeà maø mình chöa naém vöõng. III. TIEÁN TRÌNH DAÏY – HOÏC Hoaït ñoäng1 (10 phuùt) : Kieåm tra baøi cuõ vaø heä thoáng hoaù laïi nhöõng kieán thöùc ñaõ hoïc : + Phöông trình chuyeån ñoäng cuûa vaät chuyeån ñoäng thaúng ñeàu : x = xo + vt. + Ñaëc ñieåm cuûa veùc tô gia toác trong chuyeån ñoäng thaúng bieán ñoåi ñeàu : - Ñieåm ñaët : Ñaët treân vaät chuyeån ñoäng. - Phöông : Cuøng phöông chuyeån ñoäng (cuøng phöông vôùi phöông cuûa veùc tô vaän toác) - Chieàu : Cuøng chieàu chuyeån ñoäng (cuøng chieàu vôùi veùc tô vaän toác) neáu chuyeån ñoäng nhanh daàn ñeàu. Ngöôïc chieàu chuyeån ñoäng (ngöôïc chieàu vôùi veùc tô vaän toác) neáu chuyeån ñoäng chaäm daàn ñeàu. - Ñoä lôùn : Khoâng thay ñoåi trong quaù trình chuyeån ñoäng. + Caùc coâng thöùc trong chuyeån ñoäng thaúng bieán ñoåi ñeàu : v = vo + at ; s = vot + at2 ; v2 - vo2 = 2as ; x = xo + vot + at2 Chuù yù : Chuyeån ñoäng nhanh daàn ñeàu : a cuøng daáu vôùi v vaø vo. Chuyeån ñoäng chaäm daàn ñeàu a ngöôïc daáu vôùi v vaø vo. Hoaït ñoäng 2 (15 phuùt) : Giaûi caùc caâu hoûi traéc nghieäm : Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh Yeâu caàu hs traû lôøi taïi sao choïn D. Yeâu caàu hs traû lôøi taïi sao choïn C. Yeâu caàu hs traû lôøi taïi sao choïn D. Yeâu caàu hs traû lôøi taïi sao choïn D. Yeâu caàu hs traû lôøi taïi sao choïn D. Yeâu caàu hs traû lôøi taïi sao choïn A. Yeâu caàu hs traû lôøi taïi sao choïn D. Yeâu caàu hs traû lôøi taïi sao choïn C. Yeâu caàu hs traû lôøi taïi sao choïn D. Giaûi thích löïa choïn. Giaûi thích löïa choïn. Giaûi thích löïa choïn. Giaûi thích löïa choïn. Giaûi thích löïa choïn. Giaûi thích löïa choïn. Giaûi thích löïa choïn. Giaûi thích löïa choïn. Giaûi thích löïa choïn. Hoaït ñoäng 3 (20 phuùt) : Giaûi caùc baøi taäp : Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh Giôùi thieäu ñoàng hoà vaø toác ñoä quay cuûa caùc kim ñoàng hoà. Yeâu caàu hs traû lôøi luùc 5h15 kim phuùt caùch kim giôø goùc (rad) ? Yeâu caàu hs traû lôøi trong 1h kim phuùt chaïy nhanh hôn kim giôø goùc ? Sau thôøi gian ít nhaát bao laâu kim phuùt ñuoåi kòp kim giôø ? Yeâu caàu hoïc sinh ñoïc, toùm taét baøi toaùn. Höôùng daãn hs caùch ñoåi ñôn vò töø km/h ra m/s. Yeâu caàu giaûi baøi toaùn. Goïi moät hoïc sinh leân baûng giaûi baøi toaùn. Theo gioûi, höôùng daãn. Yeâu caàu nhöõng hoïc sinh khaùc nhaän xeùt. Cho hs ñoïc, toùm taét baøi toaùn. Yeâu caàu tính gia toác. Yeâu caàu giaûi thích daáu “-“ Yeâu caàu tính thôøi gian. Xaùc ñònh goùc (rad) öùng vôùi moãi ñoä chia treân maët doàng hoà. Traû lôøi caâu hoûi. Traû lôøi caâu hoûi. Traû lôøi caâu hoûi. Ñoïc, toùm taét baøi toaùn. Ñoåi ñôn vò caùc ñaïi löôïng ñaõ cho trong baøi toaùn = Giaûi baøi toaùn, theo gioûi ñeå nhaän xeùt, ñaùnh giaù Ñoïc, toùm taét baøi toaùn (ñoåi ñôn vò) Tính gia toác. Giaûi thích daáu cuûa a. Tính thôøi gian haõm phanh. IV. RUÙT KINH NGHIEÄM TIEÁT DAÏY ........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ Tiết: 6+7 Bài : 4 SỰ RƠI TỰ DO 1. MỤC TIÊU 1.1. Kiến thức: - trình bày, nêu vd vadf phân tích được khái niệm về sự rơi tự do. - phát biểu được định luẩtơi tụ do . - Nêu được những đặc điểm của sự rơi tự do 1.2. Kĩ năng: - Giải được một số bài tập dơn giản về sự rơi tự do. 2. CHUẨN BỊ 2.1. Giáo viên: Chuẩn bị dụng cụ thí nghiệm 2.2. Học sinh: - Ôn bài chuyển động thẳng biến đổi đều 3. TIẾN TRÌNH DẠY, HỌC ( Tiết 1) Hoạt động 1 (...phút):Tìm hiểu sự rơi trong không khí Hoạt động của Học sinh Trợ giúp của Giáo viên nhận xét sơ bộ về sự rơi của các vật khác nhau trong không khí. kiểm nghiệm sự rơi trong không khí của các vật : cùng KL hình dạng khác nhau, cùng hình dạng khác KL. Ghi nhận các yếu tố ảnh hưởng đến sự rơi của các vật trong không khí Tiến hành các thí nghiệm 1,2,3,4. Yêu cầu HS quan sát . Yêu cầu nêu KQ thí nghiệm . - KL về sự rơi của các vật tong không khí Hoạt động 2 (...phút): Tìm hiểu sự rơi trong chân không Hoạt động của Học sinh Trợ giúp của Giáo viên Dự đoán sự rơi của các vật khi không có ảnh hưởng của không khí . Nhận xét về cách loại bỏ ảnh hưởng của không khí trong TN của Newton và Ga li lê. - TL : C2 Mô tả TN của Newton và Ga li lê. Đăt câu hỏi. NX câu TL. Đ/ n sự rơi tự do Hoạt động 3 (...phút):Chuẩn bị phương án tìm đặc điểm của chuyển động rơi tự do Hoạt động của Học sinh Trợ giúp của Giáo viên - C/m dấu hiệu nhận biết một CĐT ND Đ: Hiệu quãng đường đi được giữa hai khoảng thời gian bằng nhau liên tiếp là một hằng số. - Gợi ý sử dụng công thức đường đi CĐT ND Đ cho các khoảng t/g bằng nhau để tính được : s = a. (t)2 Hoạt động 4 (...phút): Giao nhiệm vụ về nhà Hoạt động của Học sinh Trợ giúp của Giáo viên Ghi câu hỏi và bài tập về nhà . Ghi những chuẩn bị cho bài sau Nêu câu hỏi và bài tập về nhà. Yêu cầu : HS chuẩn bị bài sau. ( Tiết 2) Hoạt động 1 (...phút):Tìm hiểu các đặc điểm của chuyển động rơi tự do Hoạt động của Học sinh Trợ giúp của Giáo viên Nhận xét về các đặc điểm cuảe chuyển động rơi tự do . Tìm phương án xác định phương chiều của cđ rơi tự do. Làm viêc nhóm trên ảnh hoạt nghiệm để rút ra t/c của cđ rơi tự do Yêu cầu HS xem SGK . HD : Xác định phương thẳng đứng bằng dây dọi . Giới thiệu phương pháp chụp ảnh hoạt nghiệm . Gợi ý dấu hiệu nhận biết CĐT ND Đ Hoạt động 2 (...phút): Xây dựng và vận dụng các công thức của chuyển động rơi tự do Hoạt động của Học sinh Trợ giúp của Giáo viên Xây dựng công thức tính vận tốc và đường đi trong cđ rơi tự do. - Làm bài tập : 7,8,9 SGK Gợi ý áp dụng các công thức CĐT ND Đ cho vật rơi tự do không có vận tốc đầu . HD : h = ½ gt2 t = Hoạt động 3 (...phút): Hoạt động của Học sinh Trợ giúp của Giáo viên Ghi câu hỏi và bài tập về nhà . Ghi những chuẩn bị cho bài sau Nêu câu hỏi và bài tập về nhà. Yêu cầu : HS chuẩn bị bài sau. 4. RÚT KINH NGHIỆM Tiết:8+9 Bài 5 (2tiết): CHUYỂN ĐỘNG TRÒN ĐỀU 1. MỤC TIÊU 1.1. Kiến thức: - Phát biểu được định nghĩa của chuyển động tròn đều. - Viết được công thức tính độ lớn của vận tốc dài và trình bày đúng được hướng của vecto vận tốc của chuyển động tròn đều. - Phát biểu được định nghĩa, viết được công thức và nêu được đơn vị của vận tốc góc trong chuyển động tròn đều. - Phát biểu được định nghĩa, viết được công thức và nêu được đơn vị đo của chu kỳ, tần số. - Viết được công thức liên hệ giữa vận tốc dài và vận tốc góc. - Nêu được hướng của gia tốc trong chuyển động tròn đều và viết được biểu thức của gia tốc hướng tâm. 1.2. Kĩ năng: - Chứng minh được các công thức (5.4), (5.5), (5.6), và (5.7) trong SGK cũng như sự hướng tâm của vecto gia tốc. - Giải được các bài tập đơn giản về chuyển động tròn đều. - Nêu được một số ví dụ thực tế về chuyển động tròn đều 1.3. Thái độ (nếu có): 2. CHUẨN BỊ 2.1. Giáo viên: - Một vài thí nghiệm đơn giản minh hoạ chuyển động tròn đều. - Hình vẽ 5.5 trên giấy to dùng chứng minh. 2.2. Học sinh: - Ôn lại khái niệm vận tốc, gia tốc ở bài 3. 3. TIẾN TRÌNH DẠY, HỌC Tiết 1 Hoạt động 1 (...phút): Tìm hiểu chuyển động tròn, chuyển động tròn đều Hoạt động của Học sinh Trợ giúp của Giáo viên Phát biểu định nghĩa chuyển động tròn, chuyển động tròn đều. Trả lời C.1 Tiến hành các thí nghiệm minh hoạ chuyển động tròn Lưu ý dạng quỹ đạo của chuyển động và cách định nghĩa chuyển động thẳng đều đã biết Hoạt động 2 (...phút): Tìm hiểu các đại lượng của chuyển động tròn đều Hoạt động của Học sinh Trợ giúp của Giáo viên Xác định độ lớn vận tốc của chuyển động tròn đều tại điểm M trên quỹ đạo. Trả lời C.2 Biểu diễn vecto vận tốc tại M. Xác định đơn vị của tốc độ góc. Trả lời C.3 Trả lơi C.4 Trả lời C.5 Tìm công thức liên hệ giữa vận tốc dài và vận tốc góc Trả lời C.6 Mô tả chuyển động của chất điểm trên cung MM’ trong thời gian Dt rất ngắn. Nêu đặc điểm của độ lớn vận tốc dài trong chuyển động tròn đều. Hướng dẫn sử dụng công thức vecto vận tốc tức thời khi cung MM’ xem là đoạn thẳng. Nêu và phân tích ra đại lượng tóc độ góc Hướng dẫn: Xác định thời gian kim giây quay được một vòng. Phát biểu định nghĩa chu kỳ. Phát biểu định nghĩa tần số. Hướng dẫn:Tính độ dài cung Ds =R.Da Hoạt động 3 (...phút): Giao nhiệm vụ về nhà Hoạt động của Học sinh Trợ giúp của Giáo viên Ghi câu hỏi và bài tập về nhà. Ghi những chuẩn bị cho bài sau. Nêu câu hỏi và bài tập về nhà. Yêu cầu: HS chuẩn bị bài sau. Tiết 2 Hoạt động 1 (...phút): Xác định hướng của vecto gia tốc Hoạt động của Học sinh Trợ giúp của Giáo viên Biểu diễn vecto vận tốc và tại M1 và M2. Xác định độ biến thiên vận tốc Xác định hướng của vecto gia tốc, từ đó suy ra hướng của gia tốc. Biểu diễn vecto gia tốc của chuyển động tròn đều tại một điểm trên quỹ đạo Hướng dẫn: Vecto vận tốc của chuyển động tròn đều có phương tiếp tuyến với quỹ đạo. Tịnh tiến và đến trung điểm I của cung M1M2. Vì cung M1M2 rất nhỏ nên có thể coi M1 º M2º I và êê= êê. Nhận xét về hướng của gia tốc hướng tâm của chuyển động tròn đều. Hoạt động 2 (...phút): Tính độ lớn của gia tốc hướng tâm Hoạt động của Học sinh Trợ giúp của Giáo viên Xác định độ lớn của gia tốc hướng tâm. Trả lời C.7 Hướng dẫn sử dụng công thức: - Vận dụng lien hệ giữa v và Hoạt động 3 (...phút): Vận dụng - củng cố Hoạt động của Học sinh Trợ giúp của Giáo viên Làm bài tập 8, 10, 12 SGK Gợi ý: Độ lớn vận tốc dài của một điểm trên vành bánh xe bằng độ lớn vận tốc CĐTĐ của xe Hoạt động (...phút): Giao nhiệm vụ về nhà Hoạt động của Học sinh Trợ giúp của Giáo viên Ghi câu hỏi và bài tập về nhà. Ghi những chuẩn bị cho bài sau. Nêu câu hỏi và bài tập về nhà. Yêu cầu: HS chuẩn bị bài sau. 4. RÚT KINH NGHIỆM Tiết:10 Bài 6: TÍNH TƯƠNG ĐỐI CỦA CHUYỂN ĐỘNG CÔNG THỨC CỘNG VẬN TỐC 1. MỤC TIÊU 1.1. Kiến thức: - Hiểu được tính tương đối của chuyển động. - Trong những trường hợp cụ thể, chỉ ra được đâu là hệ quy chiếu đứng yên, đâu là hệ quy chiếu chuyển động. - Viết được đúng công thức cộng vận tốc cho từng trường hợp cụ thể của các chuyển động cùng phương. 1.2. Kĩ năng: - Giải được một số bài toán cộng vận tốc cùng phương. - Giải thích được một số hiện tượng lien quan đến tính tương đối của chuyển động. 1.3. Thái độ (nếu có): 2. CHUẨN BỊ 2.1. Giáo viên: - Đọc lại SGK vật lý lớp 8 xem học sinh đã được học những gì về tính tương đối của chuyển động. - Chuẩn bị thí nghiệm về tính tương đối của chuyển động. 2.2. Học sinh: - Ôn lại những kiến thức đã được học về tính tương đối của chuyển động. Gợi ý sử dụng CNTT Mô phỏng chuyển động tương đối với các vecto vận tốc thành phần. 3. TIẾN TRÌNH DẠY, HỌC Hoạt động 1 (...phút): Tìm hiểu tính tương đối của chuyển động. Hoạt động của Học sinh Trợ giúp của Giáo viên Quan sát hình 6.1 và trả lời C1. Lấy ví dụ về tính tương đối của vận tốc Nêu và phân tích về tính tương đối của quỹ đạo. Mô tả một thí dụ về tính tương đối của vận tốc. Nêu và phân tích về tính tương đối của vận tốc. Hoạt động 2 (...phút): Phân biệt hệ quy chiếu (HQC) đứng yên và HQC chuyển động Hoạt động của Học sinh Trợ giúp của Giáo viên Nhớ lại khái niệm HQC. Quan sát hình 6.2 và rút ra nhận xét về hai HQC có trong hình Yêu cầu nhắc lại khái niệm về HQC. Phân tích chuyển động của hai HQC đối với mặt đất. Hoạt động 3 (...phút): Xây dựng công thức cộng vận tốc Hoạt động của Học sinh Trợ giúp của Giáo viên Xác định độ lớn của vận tốc tuyệt đối trong bài toán. Viết phương trình vecto. Xác định vecto vận tốc tuyệt đối trong bài toán các vận tốc cùng phương, ngược chiều. Trả lời C3. Nêu và phân tích bài toán các vận tốc cùng phương, cùng chiều. Chỉ rõ: vân tốc tuyệt đối, vận tốc tương đối và vận tốc kéo theo. Nêu và phân tích bài toán các vận tốc cùng phương, ngược chiều. Tổng quát hoá công thức cộng vận tốc. Hoạt động 4 (...phút): Vận dụng - củng cố. Hoạt động của Học sinh Trợ giúp của Giáo viên - Làm bài tập 5, 7 SGK - Chỉ rõ HQC đứng yên và HQC chuyển động trong bài toán và xác định các vecto vận tốc. Hoạt động 5 (...phút): Giao nhiệm vụ về nhà Hoạt động của Học sinh Trợ giúp của Giáo viên Ghi câu hỏi và bài tập về nhà. Ghi những chuẩn bị cho bài sau. Nêu câu hỏi và bài tập về nhà. Yêu cầu: HS chuẩn bị bài sau. 4. RÚT KINH NGHIỆM Tieát 11 : BAØI TAÄP I. MUÏC TIEÂU 1. Kieán thöùc : - Naém ñöôïc tính töông ñoái cuûa quyõ ñaïo, tính töông ñoái cuûa vaän toác. - Naém ñöôïc coâng thöùc coâng vaän toác. 2. Kyõ naêng : - Vaän duïng tính töông ñoái cuûa quyõ ñaïo, cuûa vaän toác ñeå giaûi thích moät soá hieän töôïng. - Söû duïng ñöôïc coâng thöùc coäng vaän toác ñeå giaûi ñöôïc caùc baøi toaùn coù lieân quan. II. CHUAÅN BÒ Giaùo vieân : - Xem laïi caùc caâu hoûi vaø caùc baøi taäp trong saùch gk vaø trong saùch baøi taäp. - Chuaån bò theâm moät vaøi caâu hoûi vaø baøi taäp phaàn tính töông ñoái cuûa chuyeån ñoäng. Hoïc sinh : - Traû lôøi caùc caâu hoûi vaø giaûi caùc baøi taäp maø thaày coâ ñaõ ra veà nhaø. - Chuaån bò caùc caâu hoûi caàn hoûi thaày coâ veà nhöõng phaàn chöa hieåu. III. TIEÁN TRÌNH DAÏY – HOÏC Hoaït ñoäng 1 (5 phuùt) : Toùm taét kieán thöùc : + Caùc coâng thöùc cuûa chuyeån ñoäng rôi töï do : v = g,t ; h = gt2 ; v2 = 2gh + Caùc coâng thöùc cuûa chuyeån ñoäng troøn ñeàu : w = = 2pf ; v = = 2pfr = wr ; aht = + Coâng thöùc coäng vaän toác : = + Hoaït ñoäng 2 (15 phuùt) : Giaûi caùc caâu hoûi traéc nghieäm : Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh Noäi dung cô baûn Yeâu caàu hs traû lôøi taïi sao choïn D. Yeâu caàu hs traû lôøi taïi sao choïn C. Yeâu caàu hs traû lôøi taïi sao choïn B. Yeâu caàu hs traû lôøi taïi sao choïn D. Yeâu caàu hs traû lôøi taïi sao choïn D. Yeâu caàu hs traû lôøi taïi sao choïn B. Yeâu caàu hs traû lôøi taïi sao choïn C. Yeâu caàu hs traû lôøi taïi sao choïn C. Yeâu caàu hs traû lôøi taïi sao choïn B. Giaûi thích löïa choïn.