Giáo án giảng dạy môn Vật lý 10 (nâng cao) - Hoàng Văn Tuấn - Bài 8: Chuyển động tròn đều. tốc độ dài & tốc độ góc

BÀI 8 – CHUYỂN ĐỘNG TRÒN ĐỀU. TỐC ĐỘ DÀI & TỐC ĐỘ GÓC Ngày soạn: 29/9 I – MỤC TIÊU 1. Kiến thức Hiểu rằng trong chuyển động tròn cũng như chuyển động cong, vectơ vận tốc có phương tiếp tuyến với quỹ đạo và hướng theo chiều chuyển động . Nắm vững định nghĩa chuyển động tròn đều, từ đó biết cách tính vận tốc dài. Hiểu rõ chuyển động tròn đều, tốc độ dài đặc trưng cho độ nhanh, chậm của chuyển động của chất điểm trên quỹ đạo. 2. Kỹ năng Biết vận dụng các kiến thức trong bài, kết hợp với những kiến thức đã học để giải thích một số hiện tượng và giải một số bài tập Quan sát thực tiễn về chuyển động tròn. Tư duy logic để hình thành khái niệm vectơ vận tốc. II – CHUẨN BỊ 1. Giáo viên Giáo án, giải trước các bài tập trong sgk, chuẩn bị thêm một số câu hỏi và bài tập khác, tìm một số hiện tượng trong đời sống liên quan đến bài học Các câu hỏi, công thức về cCác câu hỏi, công thức về chuyển động tròn đều. Biên soạn cạu hỏi 1-4SGK dưới dạng trắc nghiệm. Các ví dụ về chuyển động cong, chuyển động tròn đều. Vẽ hình H8.2 và H8.4. Mô hình chuyển động tròn (đồng hồ) 2. Học sinh Ôn tập về vectơ độ dời, vectơ vận tốc trung bình Sưu tầm các tranh về chuyển động cong, chuyển động tròn đều. Tham khảo trước bài học mới III – TIẾN TRÌNH LÊN LỚP Hoạt động 1: Ổn định lớp, kiểm tra sĩ số & kiểm tra bài cũ Hoạt động của hs Trợ giúp của gv Giữ trật tự, chuẩn bị tài liệu để học bài Trả lời câu hỏi của giáo viên Nhận xét câu trả lời của bạn Nhắc học sinh ổn định lớp, chuẩn bị tài liệu để học bài Nêu câu hỏi: Nêu những đặc điểm cơ bản của chuyển động thẳng biến đổi đều Gọi học sinh trả lời Nhận xét, cho điểm Hoạt động 2: Tìm hiểu vectơ vận tốc trong chuyển động cong Hoạt động của Học sinh Sự trợ giúp của Giáo viên Đọc phần 1 SGK Trình bày lập luận để đưa ra khiái niệm vận tốc tức thời Biểu diễn đặc điểm vectơ vận tốc trên hình vẽ H8.2 Cho HS đọc SGK. Hướng dẫn HS hình thành khái niệm vận tốc tức thời. So sánh với chuyển động thẳng. Hoạt động 3: Tìm hiểu vectơ vận tốc trong chuyển động tròn đều. Hoạt động của Học sinh Sự trợ giúp của Giáo viên Đọc định nghĩa chuyển động tròn đều trong SGK. Lấy Vd thực tiễn? Đặc điểm của vectơ vận tốc trong chuyển động tròn đều? Tốc độ dài? Trả lời câu hỏi C1:Trong chuyển động tròn đều vận tốc không đổi về độ lớn nhưng luôn luôn thay đổi về phương và chiều. So sánh với vectơ vận tốc trong chuyển động thẳng? Cho HS đọc phần 2 SGK Nêu các câu hỏi. Nhận xét câu trả lời Hướng dẫn HS so sánh. Hoạt động 4: Tìm hiểu chu kì, tần số trong chuyển động tròn Hoạt động của Học sinh Sự trợ giúp của Giáo viên Đọc phần 3 SGK, trả lời câu hỏi: Chuyển động tuần hoàn là gì? Chu kì và đơn vị của chu kì là gì? Tần số và đơn vị của tần số là gì? Mô tà chuyển động của các kim đồng hồ đề minh hoạ. Cho HS đọc SGK. Hướng dẫn HS trả lời các câu hỏi. Cho HS quan sát đồng hồ, yêu cầu mô tả chu kì, tần số. Hoạt động 5: Tìm hiểu tốc độ góc. Hoạt động của Học sinh Sự trợ giúp của Giáo viên Đọc phần 3 SGK. Xem hình H8.4 trả lời câu hỏi: Tốc độ góc và đơn vị tốc độ góc là gì? So sánh tốc độ góc và tốc độ dài? Tìm mối liên hệ giữa tốc độ góc với tốc độ dài? Đổi rad sang độ? Đọc phần 4 SGK. Tìm mối liên hệõ giữa tốc độ góc với chu kì, tần số? Xem bảng chu kì các hành tinh trong SGK. Nêu ý nghĩa? Cho HS đọc SGK. Hướng dẫn HS trả lời câu hỏi. Hướng dẫn HS tìm công thức liên hệ, vận dụng để đổi đơn vị. Cho HS đọc Sgk Hướng dẫn HS tìm công thức liên hệ. Cho HS xem bảng SGK. Hoạt động 6: Vận dụng, củng cố. Hoạt động của Học sinh Sự trợ giúp của Giáo viên Thảo luận nhóm trả lời các câu hỏi trắc nghiệm nội dung câu 1-4 SGK Làm việc cá nhân giải bài tập 2,3 SGK Ghi nhận kiến thức: Chuyển động tròn đều; vectơ vận tốc, chu kì, tần số; tốc độ dài; tốc độ góc; mối liên hệ giữa các đại lượng Nêu câu hỏi. Nhận xét câu trả lời của các nhóm. Yêu cầu HS trình bày đáp án Đánh giá nhận xét kết quả giờ dạy Hoạt động 7: Hướng dẫn về nhà. Hoạt động của Học sinh Sự trợ giúp của Giáo viên Ghi câu hỏi và bài tập về nhà. Những sự chuẩn bị cho bài sau. Về nhà làm các bài tập:1.37 đến 1.40 sách BT Xem trước BÀI 9 ;ôn tập các đặc trưng của vectơ gia tốc IV. Nội dung chính 1. Định nghĩa: Chuyển động tròn đều là chuyển động tròn, trong đó chất điểm có tốc độ tức thời không đổi 2. Tốc độ dài: Trong chuyển động tròn, tốc độ được gọi là tốc độ dài 3. Tốc độ góc: ; đơn vị: rad/s 4. Chu kỳ: Trong chuyển động tròn đều, thời gian để chất điểm đi hết một vòng gọi là chu kỳ, ký hiệu là T, đơn vị là: giây, phút, giờ 5. Tần số: là số vòng chất điểm đi được trong một đơn vị thời gian. Ký hiệu: f, đơn vị Hz 1Hz = 1 vòng/s = 1s-1 Theo định nghĩa, ta dễ dàng thấy rằng chu kỳ và tần số liên hệ với nhau theo công thức: f =