Giáo án Hình học 10 - Tiết 10: Trục toạ độ và hệ trục toa độ

Ngày so¹n: 03/11/07 Ngày giảng: 06/11/07 TiÕt: 10 Tªn bµi: trơc to¹ ®é vµ hƯ trơc toa ®é. I, Mơc tiªu bµi d¹y. 1, Về kiến thức: - Häc sinh n¾m v÷ng ®­ỵc KN trơc to¹ ®é. - X¸c ®Þnh ®­ỵc to¹ ®é cđa mét vÐc t¬, to¹ ®é cđa mét ®iĨm trªn trơc to¹ ®é. - Häc sinh hiĨu vµ nhí ®­ỵc biĨu thøc to¹ ®é cđa c¸c phÐp to¸n vÐc t¬, ®iỊu kiƯn ®Ĩ hai vÐc t¬ cïng ph­¬ng. 2, Về kỹ năng: - Häc sinh biÕt lùa chän c«ng thøc thÝch hỵp ®Ĩ gi¶i to¸n. 3, Về tư duy: - Ph¸t triĨn kh¶ n¨ng t­ duy logic. 4, Về th¸i ®é: - Nghiªm tĩc, tù gi¸c, tÝch cùc trong häc tËp. - Ham häc, cÇn cï vµ chÝnh x¸c, lµ viƯc cã khoa häc. II, ChuÈn bÞ ph­¬ng tiƯn d¹y häc 1, Thực tiễn: - Häc sinh ®· biÕt ®Õn kh¸i niƯm hƯ trơc to¹ ®é ë ch­¬ng tr×nh ®¹i sè líp 7. - Häc sinh ®· biÕt vÏ hƯ trơc to¹ ®é vµ x¸c ®Þnh to¹ ®é cđa mét ®iĨm. 2, Phương tiện: a. Gi¸o viªn: - B¶ng phơ kỴ chia «, th­íc kỴ, bĩt phít. - Gi¸o ¸n, SGK, SGV, ... b. Häc sinh: - KiÕn thøc cị liªn quan. - SGK, vë ghi, ®å dïng häc tËp. 3, Ph­¬ng ph¸p: III, TiÕn tr×nh bµi d¹y vµ c¸c ho¹t ®éng. A, C¸c ho¹t ®éng d¹y häc: Ho¹t ®éng 1: Kiểm tra bài cũ. Ho¹t ®éng 2: H×nh thµnh §N trơc to¹ ®é vµ to¹ ®é trªn trơc. Ho¹t ®éng 3: H×nh thµnh §N hƯ trơc to¹ ®é. Ho¹t ®éng 4: To¹ ®é cđa mét vÐc t¬ ®èi víi hƯ trơc to¹ ®é. Ho¹t ®éng 5: Cđng cè bµi d¹y. Ho¹t ®éng 6: H­íng dÉn HS häc ë nhµ B, TiÕn tr×nh bµi d¹y: Ho¹t ®éng 1: 1, Kiểm tra bài cũ: Ho¹t ®éng cđa ThÇy Ho¹t ®éng cđa Trß Nªu c©u hái nh»m gỵi nhí vµ kiĨm tra kiÕn thøc cị ®· häc. C©u hái 1: Nªu ®Þnh nghÜa hai vÐc t¬ b»ng nhau? C©u hái 2: Nªu ®Þnh lý ®iỊu kiƯn cÇn vµ ®đ ®Ĩ hai vÐc t¬ cïng ph­¬ng? L¾ng nghe c©u hái, suy nghÜ vµ tr¶ lêi. TL 1: Hai vÐc t¬ ®­ỵc gäi lµ b»ng nhau nÕu chĩng cã cïng h­íng vµ cïng ®é dµi. TL 2: VÐc t¬ cïng ph­¬ng víi vÐc t¬ khi vµ chØ khi cã sè k sao cho . 2, Dạy bài mới: Ho¹t ®éng 2: Ho¹t ®éng cđa ThÇy Ho¹t ®éng cđa Trß Néi dung ghi b¶ng Gi¸o viªn tr×nh bµy. ? Cho biÕt mqh gi÷a vµ , VËy ta cã ®­ỵc ®¼ng thøc vÐc t¬ nµo? ? Cã bao nhiªu sè a nh­ vËy? §­a ra KN to¹ ®é cđa vÐc v¬ ®èi víi trơc . ? Víi ®iĨm M nh­ vËy ta cã ®¼ng thøc vÐc t¬ nµo gi÷a hai vÐc t¬ vµ ? §­a ra KN to¹ ®é cđa ®iĨm M ®èi víi trơc . ? Cho hai ®iĨm A vµ B n»m trªn trơclÇn l­ỵt cã to¹ ®é lµ a vµ b. H·y x¸c ®Þnh to¹ ®é cđa vÐc t¬ . Ph©n tÝch mqh gi÷a vµ AB. Nªu c¸c kÕt qu¶ suy ra tõ ®Þnh nghÜa. L¾ng nghe, hiĨu vµ n¾m v÷ng kiÕn thøc. TL: vµ lµ hai vÐc t¬ cïng ph­¬ng, nªn ta cã sè a sao cho: . TL: V× vµ lµ hai vÐc t¬ cïng ph­¬ng, nªn ta cã sè m sao cho: . TL: Ta cã Nªn: V× vËy vÐc t¬ cã to¹ ®é lµ b-a. HS nghe vµ hiĨu. HS nghe, ghi nhí vµ hiĨu. 1. Trơc to¹ ®é: §N: SGK trang 25. §iĨm O ®­ỵc gäi lµ gèc cđa trơc. vÐc t¬ gäi lµ vÐc t¬ ®¬n vÞ cđa trơc to¹ ®é. KÝ hiƯu: (O; ). Ta lÊy ®iĨm I sao cho , tia OI cßn ®­ỵc ký hiƯu lµ Ox, tia ®èi cđa tia Ox lµ Ox’. Khi ®ã trơc (O; ) cßn gäi lµ trơc x’Ox hay trơc Ox. To¹ ®é cđa vÐc t¬ vµ cđa ®iĨm trªn trơc. Cho vÐc t¬ n»m trªn trơc. Khi ®ã cã sè a x¸c ®Þnh ®Ĩ . Sè a nh­ thÕ gäi lµ to¹ ®é cđa vÐc v¬ ®èi víi trơc . Cho ®iĨm M n»m trªn trơc. Khi ®ã cã sè m x¸c ®Þnh ®Ĩ . Sè m nh­ thÕ gäi lµ to¹ ®é cđa ®iĨm M ®èi víi trơc . §é dµi ®¹i sè cđa vÐc t¬ trªn trơc: NÕu hai ®iĨm A vµ B trªn trơc Ox th× to¹ ®é cđa vÐc t¬ ®­ỵc ký hiƯu lµ vµ gäi lµ ®é dµi ®¹i sè cđa vÐc t¬ trªn trơc Ox. Nh­ vËy: = .. Tõ ®Þnh nghÜa ta cã: Trªn trơc sè: 1, Hai vÐc t¬ vµ b»ng nhau khi vµ chØ khi =. 2. Ho¹t ®éng 3: Ho¹t ®éng cđa ThÇy Ho¹t ®éng cđa Trß Néi dung ghi b¶ng Yªu cÇu HS quan s¸t h×nh vÏ 28 trang 26 SGK HH10 Råi ®­a ra KN hƯ trơc to¹ ®é ®Ị c¸c vu«ng gãc Oxy. HS quan s¸t h×nh vÏ 28 trang 26 SGK HH10 råi ®­a ra KN hƯ trơc to¹ ®é ®Ị c¸c vu«ng gãc Oxy. 2. HƯ trơc to¹ ®é: (SGK HH10 trang 26) §iĨm O ®­ỵc gäi lµ gèc cđa hƯ trơc to¹ ®é. Trơc Ox gäi lµ trơc hoµnh. Trơc Oy gäi lµ trơc tung. lÇn l­ỵt lµ c¸c vÐc tr¬ ®¬n vÞ cđa trơc Ox vµ trơc Oy vµ Ho¹t ®éng 4: Ho¹t ®éng cđa ThÇy Ho¹t ®éng cđa Trß Néi dung ghi b¶ng Yªu cÇu HS quan s¸t h×nh vÏ 29 trang 27 SGK HH10 ®äc vµ hiĨu nhiƯm vơ. Gi¸o viªn tr×nh bµy. Mçi vÐc t¬ ®· cho ®Ịu tån t¹i mét cỈp sè (x;y) duy nhÊt sao cho mçi vÐc t¬ ®Ịu ®­ỵc biĨu diƠn d­íi d¹ng: . Nªu (SGK tr 26) ? Cho vµ H·y t×m ®k dĨ hai vÐc t¬ b»ng nhau? HD HS thùc hiƯn gi¶i c¸c bµi tËp 29, 30 trang 30,31 Ta cã: , , , H×nh thµnh ®Þnh nghÜa to¹ ®é cđa vÐc t¬ ®èi víi hƯ trơc to¹ ®é Oxy. T. hiƯn c¸c yªu cÇu cđa . Ta cã: vµ Nªn: . Thùc hiƯn gi¶i c¸c bµi tËp ®­ỵc giao. 3. To¹ ®é cđa mét vÐc t¬ ®èi víi hƯ trơc to¹ ®é. §Þnh nghÜa: (SGK HH10 trang 27) VËy: NhËn xÐt: Trªn hƯ trơc to¹ ®é Oxy, cho vµ khi ®ã ta cã: Ho¹t ®éng 5: 3, Củng cố tồn bài: - Nh¾c l¹i cho HS n¾m v÷n c¸c ®Þnh nghÜa vỊ trơc, hƯ trơc to¹ ®é. - Kh¸i niƯm to¹ ®é cđa vÐc t¬ trªn trơc vµ trªn hƯ trơc to¹ ®é. - PP x¸c ®Þnh to¹ ®é cđa vÐc t¬ trªn trơc vµ trªn hƯ trơc to¹ ®é. Ho¹t ®éng 6: 4, H­íng dÉn HS häc ë nhµ. - Häc sinh vỊ nhµ «n bµi. - Gi¶i c¸c BT 31,32 trang 30,31 SGK HH 10. - §äc tr­íc c¸c phÇn cßn l¹i.