Giáo án Hóa học Lớp 11 nâng cao - Bài 15: Axit Photphoric và muối Photphat

Ngày soạn: 03/11/2007 Tiết: 22,23 Tuần: 11 Bài 15: AXIT PHOTPHORIC VÀ MUỐI PHOTPHAT I/ Mục tiêu bài học: 1. Về kiến thức: - Biết cấu tạo phân tử của axit photphoric - Biết tính chất vật lí, tính chất hóa học của axit photphoric - Biết phương pháp nhận biết gốc photphat - Biết ứng dụng và điều chế axit photphoric. 2. Về kỹ năng Vận dụng kiến thức về axit photphoric và muối photphat để làm các bài tập. II/ Chuẩn bị: GV: Hóa chất gồm axit sunfuric đặc, dung dịch AgNO3; dung dịch Na3PO4; dung dịch HNO3 Dụng cụ: Ống nghiệm III/ Tổ chức hoạt động dạy học: 1. Ổn định lớp: Kiểm tra sĩ số, tác phong 2. Kiểm tra bài cũ: 3. Tiến trình: Hoạt động của thầy Họat động của trò Nội dung Yêu cầu học sinh viết công thức cấu tạo của H3PO4 Yêu cầu học sinh đọc phân tính chất vật lý của H3PO4 và phân tích một số điểm quan trọng Giải thích tại sao H3PO4 không có tính oxi hóa mạnh. Yêu cầu học sinh viết phương trình điện li của H3PO4 Yêu cầu học sinh viết phương trình chứng minh tính chất axit của H3PO4 Giới thiệu phương pháp điều chế H3PO4 trong công nghiệp và trong phòng thí nghiệm Yêu cầu học sinh đọc phần ứng dụng của H3PO4 Yêu cầu học sinh nhận xét về tính tan của muối photphat Yêu cầu hoc sinh viết phương trình thủy phân của Na3PO4 và Na2HPO4 Giới thiệu thuốc thử nhận biết gộc photphat Viết công thức cấu tạo của H3PO4 H3PO4 là chất rắn, không màu P có độ âm điện thấp nên bề ở trạng thái số oxi hóa cao Viết phương trình điện li của H3PO4 , H3PO4 điện li từng nấc Nêu lại tính chất chung của axit và áp dụng đối với H3PO4 Viết phương trình phản ứng của H3PO4 với dung dịch NaOH theo 3 tỷ lệ Viết phương trình phản ứng của H3PO4 với kim lọai và với muối (lưu ý phản ứng theo kiểu trao đổi ion) Trình bày 2 phương pháp điều chế H3PO4 Đọc phần ứng dụng của H3PO4 trong sach giáo khoa Dùng bảng tính tan, để nhận xét về tính tan của muối photphat trung hòa Viết phương trình phản ứng thủy phân của các muối photphat I/ Axit photphoric: 1. Cấu tạo phân tử: H3PO4 Mô hình (SGK) 2. Tính chất vật lý: (SGK) 3. Tính chất hóa học: a. Tính oxi hóa – khử: Không có tính oxi hóa mạnh như HNO3 b. Tác dụng nhiệt: H3PO4 à H4P2P7 à HPO3 c. Tính axit: Trong dung dịch H3PO4 phân li theo 3 nấc: H3PO4 H+ + H2PO4- K1 = 7,6.10-3 H2PO4- H+ + HPO42- K2 = 6,2.10-8 HPO42- H+ + PO43- K3 = 4,4.10-13 à Dung dịch H3PO4 có những tính chất chung của axit và có độ axit trung bình. - Làm quỳ tím hóa đỏ - Tác dụng với bazơ (hoặc oxit bazơ) tùy theo tỉ lệ mà sinh ra muối axit hoặc muối trung hòa VD: Tác dụng với NaOH Đặt a = nNaOH/ nH3PO4 * a = 1: H3PO4 + NaOH à NaH2PO4 + H2O * a = 2: H3PO4 + 2NaOH à Na2HPO4 + 2H2O * a = 3: H3PO4 + 3NaOH à Na3PO4 + 3H2O * 1<a<2 xảy ra p/ư (1) và (2) * 2<a<3 xảy ra p/ư (2) và (3) - Tác dụng với kim lọai đứng trước hidro - Tác dụng với dung dịch muối. 4. Điều chế và ứng dụng: a. Trong phòng thí nghiệm: 5 HNO3 + P + 2H2O à 3 H3PO4 + 5NO b. Trong công nghiệp: - Ngâm chiết: Ca3(PO4)2 + 3H2SO4 à H3PO4 + CaSO4 - Phương pháp nhiệt: P à P2O5 à H3PO4 Ứng dụng: điều chế muối photphat và phân lân. II/ Muối photphat: Gồm 2 loại: muối trung hòa và muối axit (hidro photphat và đihidro photphat) 1. Tính chất: - Tính tan: (SGK) - Phản ứng thủy phân: Dung dịch Na3PO4 và Na2HPO4 có tính bazơ Dung dịch NaH2PO4 có tính axit 2. Nhận biết: Dùng dung dịch AgNO3 à kết tủa vàng Dặn dò: Bàitập về nhà 3,4,5,6,7,8 (sách giáo khoa) IV/ Rút kinh nghiệm: .. Nhận xét của tổ trưởng CM .............................................................................................................................................................................................................