Giáo án Lịch sử Lớp 11 - Tiết 13, Bài 10: Liên Xô xây dựng chủ nghĩa xã hội 1921-1941 - Đặng Văn Hiệu

Ngày soạn: 16/11/2009 Ngày dạy 19/11/2009 - Lớp dạy: 11C,A Ngày dạy 23/11/2009 - Lớp dạy: 11B Ngày dạy 27/11/2009 - Lớp dạy: 11G Ngày dạy 28/11/2009 - Lớp dạy: 11E Ngày dạy 04/12/2009 - Lớp dạy: 11H Ngày dạy 11/12/2009 - Lớp dạy: 11D Tiết 13 Bài 10: LIÊN XÔ XÂY DỰNG CHỦ NGHĨA XÃ HỘI (1921 - 1941) 1. Mục tiêu a. Về kiến thức - Thấy rõ nội dung và tác dụng của chính sách kinh tế mới. - Nắm được những nội dung và thành tựu chủ yếu của công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội ở Liên Xô trong vòng 2 thập niên (1921 - 1941). b. Về kỹ năng - Rèn luyện năng lực tập hợp, phân tích tư liệu lịch sử, để hiểu bản chất của sự kiện lịch sử. - Tăng cường khả năng đối chiếu, so sánh các sự kiện lịch sử. c. Về tư tưởng - Giúp các em nhận thức được sức mạnh, tính ưu việt và những thành tựu vĩ đại của công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội ở Liên Xô. - Tránh tư tưởng phủ định lịch sử, phủ nhận những đóng góp to lớn của chủ nghĩa xã hội với tiến trình phát triển của lịch sử nhân loại. 2. Chuẩn bị của thầy và trò a. Chuẩn bị của giáo viên - Soạn bài, sách giáo khoa, sách giáo viên - Lược đồ Liên Xô năm 1940. - Một số tranh ảnh về công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội ở Liên Xô. b. Chuẩn bị của học sinh - Học bài cũ và chuẩn bị bài mới - Sách giáo khoa, vở ghi, bút viết 3. Tiến trình bài dạỵ a. Kiểm tra bài cũ (5’) Câu hỏi:. Ý nghĩa lịch sử của Cách mạng tháng Mười Nga. Đáp án: + Đập tan ách áp bức, bóc lột của phong kiến, tư sản, giải phóng công nhân và nhân dân lao động. + Đưa công nhân và nông dân lên nắm chính quyền, xây dựng chủ nghĩa xã hội. - Với thế giới + Làm thay đổi cục diện thế giới. + Cổ vũ và để lại nhiều bài học kinh nghiệm cho cách mạng thế giới. b. Dạy nôi dung bài mới Dẫn dắt vào bài mới (1’) Sau khi thực hiện thắng lợi cuộc cách mạng xã hội chủ nghĩa đầu tiên trên thế giới, nhân dân Xô viết bắt tay vào công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội. Công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội đầy mới mẻ diễn ra ở Liên Xô như thế nào, chúng ta cùng nghiên cứu Bài 10. Hoạt động của GV Hoạt động của HS Nội dung ghi bảng Hoạt động 1: cả lớp, cá nhân ? Chính sách kinh tế mới ra đời trong hoàn cảnh nào? - HS nghiên cứu SGK và trả lời I. Chính sách kinh tế mới và công cuộc khôi phục kinh tế (1921 - 1925) (15’) 1. Chính sách kinh tế mới(10’) * Hoàn cảnh : - Kinh tế bị tàn phá nghiêm trọng. - Chính trị không ổn định. ? Nội dung chính sách kinh tế mới như thế nào, giáo viên yêu cầu một hs đọc phần chữ nhỏ trong SGK - GV chốt lại + Trong nông nghiệp ban hành thuế nông nghiệp. + Trong công nghiệp: Nhà nước khôi phục công nghiệp nặng, tư nhân hóa những xí nghiệp dưới 20 công nhân. Khuyến khích nước ngoài đầu tư vào nước Nga. + Thương nghiệp và tiền tệ - Một học sinh đọc bài - HS nghe và tự ghi vào vở - Chính sách cộng sản thời chiến đã lạc hậu kìm hãm nền kinh tế, khiên nhân dân bất bình. ® Nước Nga Xô viết lâm vào khủng hoảng. - Tháng 3/1921 Lê-nin vạch ra chính sách kinh ttế mới. * Nội dung: SGK ? Thực chất của chính sách kinh tế mới? - Thực chất là chuyển nền kinh tế do nhà nước độc quyền sang nền kinh tế hàng hóa nhiều thành phần do nhà nước kiểm soát. ? Tác dụng, ý nghĩa của chính sách kinh tế mới? - Hướng dẫn hs theo dõi bảng số liệu SGK - HS suy nghĩ và trả lời - Theo dõi bảng số liệu * Tác dụng - ý nghĩa - Thúc đẩy kinh tế phát triển, giúp nhân dân Xô viết vượt qua khó khăn, hoàn thành khôi phục kinh tế. - Là bài học đối với công cuộc xây dựng đất nước của một số nước xã hội chủ nghĩa. Hoạt động 2: Cả lớp, cá nhân 2. Sự thành lập Liên bang Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Xô viết (5’) ? Tại sao thành lập Liên bang? Việc thành lập liên bang có ý nghĩa gì? - Giới thiệu lược đồ Liên Xô năm 1940 SGK trang 56 - GV cung cấp thông tin Lê nin qua đời 21/1/1924 - Yêu cầu xây dựng đất nước - Tăng cường sức mạnh về mọi mặt cho Liên Xô - HS theo dõi lược đồ - Tháng 12/1922 Liên Bang cộng hòa xã hội chủ nghĩa Xô viết thành lập(Liên Xô) - Gồm 4 nước cộng hòa, đến năm 1940 có thêm 11 nước. - GV dẫn dắt: Sau công cuộc khôi phục kinh tế (1921 - 1925) nhân dân Liên Xô bắt tay vào công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội (1925 - 1941) Hoạt động 3: Cả lớp, cá nhân - GV dẫn dắt: Sau khi hoàn thành công cuộc khôi phục kinh tế, nhân dân LX bước vào thời kỳ xây dựng CNXH ? Vì sao phải xây dựng CNXH ? ? Nhiệm vụ trọng tâm là gì ? ? Mục đích của công nghiệp hóa XHCN? - Sau công cuộc khôi phục kinh tế Liên Xô vẫn là một nước nông nghiệp lạc hậu. Kinh tế bị bao vây, kỹ thuật, thiết bị lệ thuộc nước ngoài Þ Đảng Cộng sản đề ra nhiệm vụ công nghiệp hóa xã hội chủ nghĩa. - HS trả lời - HS trả lời II. Công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội ở Liên Xô (1925 - 1941) (20’) 1. Những kế hoạch 5 năm đầu tiên (15’) - Nhiệm vụ: công nghiệp hóa xã hội chủ nghĩa - Mục đích: Đưa Liên Xô trở thành một nước công nghiệp có những ngành công nghiệp chủ chốt. ? Biện pháp như thế nào? ? Thành tựu đạt được ra sao? - Hướng dẫn HS quan sát hình 28 và tham khảo thêm bảng thống kê sản lượng một số sản phẩm công nghiệp của LX trong SGK - HS trả lời - Từ một nước nông nghiệp lạc hậu, Liên Xô trở thành một nước công nghiệp - Biện pháp: + Ưu tiên phát triển công nghiệp nặng. + Có mục tiêu cụ thể cho từng kế hoạch dài hạn (1928 - 1932) và (1933 - 1937). - Kết quả: Năm 1937 sản lượng công nghiệp chiếm 77,4% tổng sản phẩm quốc dân. Hoạt động 4: Cả lớp - GV dẫn dắt: Trong những lĩnh vực nông nghiệp, văn hóa, giáo dục, cũng đạt những thành tựu đáng kể. GV hướng dẫn học sinh về nhà nghiên cứu những thành tựu. - HS về nhà tự nghiên cứu SGK Hoạt động 5: Cả lớp - Từ năm 1937, Liên Xô thực hiện kế hoạch 5 năm lần thứ ba, nhưng công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội bị gián đoạn bởi cuộc chiến tranh xâm lược của phát xít Đức tháng 6/1941. ? Những thành tựu Liên Xô đạt được trong công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội từ 1925 - 1941 có ý nghĩa gì? - HS trả lời - Ý nghĩa: Tạo nên những biến đổi nhiều mặt, có lợi cho nhân dân, xây dựng lại lực lượng vũ trang hùng mạnh để bảo vệ tổ quốc, giúp đỡ phong trào cách mạng thế giới. Hoạt động 6: Cả lớp, cá nhân: 2. Quan hệ ngoại giao của Liên Xô (5’) - Giữa hai cuộc chiến tranh thế giới (1918 - 1939) chỉ có Liên Xô là nước xã hội chủ nghĩa nằm giữa vòng vây thù địch của chủ nghĩa đế quốc. Nguyên tắc ngoại giao Liên Xô là cùng tồn tại hòa bình, tôn trọng độc lập, chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ, không can thiệp vào nội bộ của nhau. ? LX đạt được những thành tựu gì trong quan hệ ngoại giao vào những năm 1922-1933? - GV bổ sung, kết luận: Đó là thắng lợi lớn của nền ngoại giao Xô viết, khẳng định uy tín của Liên Xô trên trường quốc tế. - HS theo dõi SGK, phát biểu: - Liên Xô đã từng bước xác lập quan hệ ngoại giao với một số nước láng giềng châu Á, châu Âu. - Năm 1933 đặt quan hệ ngoại giao với Mĩ. c. Củng cố, luyện tập (2’) Hướng dẫn HS tìm hiểu: + Tác động của chính sách kinh tế mới với nước Nga XV? + Thành tựu của công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội ở Liên Xô 1921 - 1941? + Ý nghĩa. d. Hướng dẫn học sinh tự học ở nhà (2’) - Trả lời hết câu hỏi SGK - HS học bài cũ, đọc trước bài mới. - Bài tập: Nối thời gian với sự kiện sao cho đúng Sự kiện Thời gian 1. Đảng Bôn-sê-vích quyết định thực hiện chính sách kinh tế mời. a. Năm 1928 - 1932 2. Liên bang Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Xô viết (Liên Xô) thành lập. b. Tháng 3/1921 3. Lê-nin qua đời. c. Tháng 12/1922 4. Liên Xô thực hiện kế hoạch 5 năm lần thứ nhất. d. Ngày 21/1/1924