Giáo án Lịch sử Lớp 11 - Tiết 13, Bài 12: Nước Đức giữa hai cuộc chiến tranh thế giới (1918-1939)

TIẾT 13 Ngày soạn: 01-12-2007 BÀI 12 NƯỚC ĐỨC GIỮA HAI CUỘC CHIẾN TRANH THẾ GIỚI ( 1918-1939 ) I. MỤC TIÊU BÀI HỌC: 1.Vềkiến thức: Giúp học sinh nắm - Những nét chính về tình hình kinh tế, chính trị, xã hội Đức trong 10 năm đầu sau chiến tranh thế giới thứ nhất, đặc biệt là cao trào cách mạng 1918-1923 - Tác động của cuộc khủng hoảng kinh tế 1929-1933 đối với nước Đức, quá trình chủ nghĩa phát xít lên cầm quyền và chuẩn bị phát động chiến tranh thế giới 2.Về kỹ năng: - Bồi dưỡng khả năng khai thác tư liệu để hiểu những vấn đề lịch sử - Rèn luyện tư duy độc lập, khả năng so sánh các sự kiện lịch sử khác nhau để tìm ra bản chất của chúng 3.Về thái độ - Hiểu rõ bản chất phản động của chủ nghĩa phát xít nói chung và phát xít Đức nói riêng - Nâng cao tinh thần chống chiến tranh, bảo vệ hoà bình II.THIẾT BỊ, TÀI LIỆU DẠY-HỌC: - Lược đồ châu Aâu hoặc lược đồ nước Đức sau chiến tranh thế giới thứ nhất - Tranh ảnh, tư liệu lịch sử minh hoạ cho bài học III.TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC DẠY-HỌC 1.Kiểm tra bài cũ: - Nêu những nét nổi bật của cao trào cách mạng 1918-1923 ở các nước tư bản và vai trò của Quốc tế cộng sản đối với phong trào cách mạng thế giới? - Cuộc khủng hoảng kinh tế 1929-1933 đã gây ra hậu quả gì? Tại sao cuộc khủng hoảng kinh tế 1929-1933 lại dẫn tới nguy cơ một cuộc chiến tranh thế giới mới ? - Tại sao nhân dân Pháp giành được thắng lợi trong cuộc đấu tranh chống Phát xít? Cuộc đấu trah của nhân dân TBN thất bại? 2.Giới thiệu bài mới: Sau chiến tranh thế giới thứ nhất, với hoà ước Vécxay Đức phải chịu những điều khoảng nặng nề. Nhưng chỉ 10 năm sau, đến 1929 nước Đức đã khắc phục được tình trạng khủng hoảng về kinh tế và chính trị, bước vào thời kỳ phát triển ổn định. Từ 1929-1933 Đức bước vào thời kỳ khủng hoảng kinh tế, chủ nghĩa phát xít xuất hiện và lên nắm quyền, mở ra thời kỳ đen tối trong lịch sử nước Đức 3.Dạy học trên lớp: Hoạt động của thầy và trò Kiến thức cơ bản HS cần nắm Hoạt động 1: Làm việc cá nhân - Gv nêu câu hỏi: Nguyên nhân nào dẫn đến bùng nổ caa trào cách mạng 1918-1929? - HS dựa vào kiến thức đã tiếp thu ở bài 11 và bài 12 trả lời - GV nhận xét, nhấn mạnh: + 1918 CTTGI kết thúc, Đức là nước bại trận, do hậu quả của cuộc chiến tranh, nền kinh tế, chính trị, quân sự hoàn toàn sụp đổ + Để bù đắp những thiệt hại do chiến tranh gây ra, bọn tư bản Đức ra sức vơ vét, bóc lột giai cấp công nhân và nhân dân lao động, đời sống của mọi tầng lớp nhân dân cơ cực, mâu thuẫn xã hội ngày càng gay gắt + 11-1918 một cuộc cách mạng đã bùng nổ, Hoàng đế VinHem II chạy trốn sang Hà Lan, chế độ quân chủ chuyên chế bị lật đổ ở Đức, năm 1919 giai cấp tư sản thông qua Hiến pháp mới, thiết lập chế độ cộng hoà tư sản ( được gọi là nền Cộng hoà Vâyma ) - Tại hội nghị Véc xay, 6-1919 chính phủ Đức phải ký hoà ước với các nước thắng trận, theo hoà ước này, Đức phải chịu nhiều điều khoản nặng nề. Sau 4 năm chiến tranh tình hình đất nước trở nên rối loạn - 12-1918 Đảng cộng sản Đức được thành lập đã trực tiếp lãnh đạo phong trào cách mạng -Dưới sự lãnh đạo của Đảng cộng sản, trong 1919-1923 một cao trào cách mạng bùng nổ + Đỉnh cao của phong trào là cuộc nổi dậy của công nhân vùng Ba-vi-e, cuộc khởi nghĩa vũ trang của công nhân Hăm-buốc - GV nhấn mạnh: Với cuộc khởi nghĩa vũ trang của công nhân tháng 10-1923 là âm hưởng cuối cùng của cơn bão táp cách mạng vô sản Đức Hoạt động 1: Làm việc cá nhân - GV trình bày: Sau khi dập tắt cao trào cách mạng, từ 1924-1929 tình hình chính trị nước Đức ổn định, nền kinh tế từng bước được khôi phục và phát triển - GV nêu câu hỏi: Những biểu hiện minh chứng sự phát triển kinh tế của nước Đức từ 1924-1929 ? - HS dựa vào SGK trả lời, GV nhấn mạnh : + Từ 1925 sản xuất công nghiệp Đức phát triển mạnh và đến 1929 đã vượt qua Anh, Pháp, đứng đầu châu Aâu + Quá trình tập trung sản xuất diễn ra mạnh mẽ, các tập đoàn tư bản độc quyền lớn xuất hiện, thâu tóm những ngành kinh tế, tài chính của nước Đức - GV tiếp tục nêu câu hỏi: Tình hình chính trị nước Đức ? - HS trả lời, giáo viên nhấn mạnh những chính sách đối nội, đối ngoại - Đức tham gia Hội Quốc Liên, ký kết một số Hiệp ước với các nước tư bản châu Aâu và Liên Xô Hoạt động 1: Làm việc cá nhân - GV trình bày: Sau thời kỳ nền kinh tế phát triển mạnh, đến cuối 1929 Đức lâm vào thời kỳ khủng hoảng kinh tế, chính trị trầm trọngá. + Năm 1932 sản xuất công nghiệp giảm 47% so với những năm 1925, hàng nghìn xí nghiệp nhà máy đóng cửa, số người thất nghiệp lên đến 5 tỉ người + Mâu thuẫn xã hội gay gắt, nhiều cuộc đấu tranh chính trị của quần chúng đã diễn ra, Đức lâm vào thời kỳ khủng hoảng chính trị trầm trọng - GV chuyển sang câu hỏi: Để đối phó với cuộc khủng hoảng, giai cấp tư sản Đức đã làm gì? - HS dựa vào kiến thức SGK trình bày, GV chốt lại: + Đứng trước tình hình trên, giai cấp tư sản quyết định đưa Hit-le thủ lĩnh Đảng Quốc xã Đức lên nắm quyền + Hit-le nguyên là hạ sĩ quan trong quân đội Đức, là một người có nhiều dã tâm và tham vọng, 8-1918 Hit-le gia nhập “ Đảng công nhân Đức”. Sau đó không lâu, nhờ nhiều thủ đoạn, y trở thành thủ lĩnh của Đảng này. Hit-le cải tổ “Đảng công nhân Đức” thành “Đảng Quốc xã”.Hit-le chủ trương phát xít hoá bộ máy nhà nước, thiết lập chế độ độc tài quân sự + 8-11-1923 đảng phát xít của Hit-le tổ chức cuộc đảo chính, thất bại, bị xử tội 5 năm tù. Ngồi trong tù một năm ( thực ra hit-le sống trong một căn phòng sang trọng, đầy đủ tiện nghi ).trong thời gian này Hit-le viết cuốn “Cuộc chiến đấu của tôi”, qua đó trình bày một cách hoàn chỉnh lý luận và đường lối của chủ nghĩa phát xít Đức. Sau đó y được thả ra + Năm 1929 nước Đức lâm vào khủng hoảng, giai cấp tư sản nhận thấy nền cộng hoà Vâyma không còn phù hợp với quyền lợi của chúng nửa và nhìn thấy Đảng Quốc Xã của Hit-le có khả năng bảo vệ quyền lợi của mình, quay sang ủng hộ Hit-le và đảng Quốc xã - Ngày 30-1-1933 tổng tống Hinđenbua mời Hit-le làm thủ tưởng.Đứng trước tình hình trên, Đảng cộng sản kêu gọi quần chúng đấu tranh thành lập Mặt trận thống nhất, chống chủ nghĩa phát xít, nhưng thất bại. Như vậy chủ nghĩa phát xít thắng thế lên cầm quyền ở Đức, một thời kỳ đen tối trong lịch sử nước Đức Hoạt động 2: Làm việc cá nhân - GV trình bày: sau khi lên cầm quyền Hít-le thực hiện chính sách chính trị, kinh tế, đối ngoại cực kỳ phản động -Gv nêu câu hỏi: Em hãy nêu những chính sách của Hit-le trên lĩnh vực chính trị và kinh tế ? - HS dựa vào kiến thức SGK trình bày, giáo viên nhận xét, nhấn mạnh những nội dung chính + Hít-le là thủ lĩnh tối cao và tuyệt đối + Gây ra vụ đốt cháy nhà Quốc hội, qua đó lấy cớ, khủng bố tàn sát những người cộng sản + Năm 1934 Tổng thống Hinđenbua qua đời, Hit-le tuyên bố huỷ bỏ Hiến pháp Vâyma-thủ tiêu nền cộng hoà Vâyma + Hit-le thực hiện chính sách cưỡng bức tòng quân, xây dựng 36 sư đoàn ,xây dựng nhiều nhà tù, trại giam, nhà máy sản xuất vũ khí..Đức biến thành “ một nhà tù, một trại lính, một kho vũ khí khổng lồ” + Tháng 7-1933 Hit-le thành lập tổng Hội đồng kinh tế để điều hành hoạt động của các ngành kinh tế + Các ngành kinh tế dần dần được phục hồi và hoạt động mạnh, đặc biệt là ngành công nghiệp quân sự.Nền kinh tế đức thoát khỏi thời kỳ khủng hoảng và vượt qua một số nước Châu Aâu - Gv chuyển ý nêu câu hỏi: Chính sách đối ngoại của nước Đức thời kỳ Hit-le? - HS dựa vào SGK trình bày, giáo viên nhấn mạnh + Tháng 10-1933 tuyên bố rút khỏi Hội quốc liên để tự do hành động + Ban hành lệnh tổng động viên, tuyên bố thành lập đội quân thường trực, đến 1939, Đức đã xây dựng được đội quân 1.500.000 người cùng 30.000 xe tăng và khoảng 4.000 máy bay, chuẩn bị tiến hành các kế hoạch chiến tranh xâm lược I. Nước Đức trong những năm 1918-1929 1.Nước Đức và cao trào cách mạng 1918-1923 - Đức là nước bại trận trong chiến tranh thế giới lần thứ nhất, kền kinh te,á chính trị, quân sự bị suy sụp hoàn toàn, mâu thuẫn xã hội gay gắt - Với hoà ước Vecxay, Đức phải chịu nhiều điều khoản nặng nề, đất nước trở nên rối loạn - 1918 Đảng cộng sản Đức được thành lập 1918-1923 một cao trào cách mạng bùng nổ 2.Những năm ổn định tạm thời (1924-1929 ) - Từ 1924-1929 tình hình chính trị Đức dần dần ổn định, kinh tế khôi phục phát triển * Kinh tế: - Sản xuất công nghiệp đứng đầu châu Aâu - Các tập đoàn tư bản độc quyền lớn xuất hiện * Chính trị: - Đối nội: Chế độ cộng hoà Vâyma được củng cố, quyền lực của giới tư bản độc quyền được tăng lên, chính phủ tư sản đàn áp phong trào đấu tranh của công nhân - Đối ngoại:Địa vị quốc tế của nước Đức dần dần được phục hồi II.Nước Đức trong những năm 1929-1939 1.Cuộc khủng hoảng kinh tế và quá trình Đảng Quốc Xã lên cầm quyền - Năm 1929 Đức lâm vào thời kỳ khủng hoảng kinh tế, chính trị trầm trọng - Giai cấp tư sản quyết định đưa Hit-Le thủ lĩnh Đảng Quốc xã lên nắm quyền - Ngày 30-1-1933 Hit-le lên làm thủ tướng.chủ nghĩa phát xít thắng thế ở Đức 2.Nước Đức trong thời kỳ Hit-le cầm quyền ( 1933-1939 ) - Hit-Le thực hiện chính sách chính trị, kinh tế, đối ngoại cực kỳ phản động *Chính trị: - Thiết lập nền chuyên chính độc tài khủng bố công khai - Giải tán các đảng phái dân chủ tiến bộ, đặt Đảng cộng sản ngoài vòng pháp luật - Thủ tiêu nền Cộng hoà Vâyma * Kinh tế: - Tổ chức nền kinh tế theo hướng tập trung, mênh lệnh, phục vụ nhu cầu quân sự * Đối ngoại: - Rút khỏi Hội Quốc Liên - Ban hành lệnh tổng động viên - Chuẩn bị tiến hành kế hoạch gây chiến tranh xâm lược 4. Sơ kết bài học: a. Củng cố:Từ 1918-1939 Đức trãi qua 3 giai đoạn: - 1918-1923: Cao trào cách mạng - 1923-1929: ổn định về chính trị, phát triển nhanh về kinh tế - 1929-1933: Đức lâm vào thời kỳ khủng hoảng kinh tề, chủ nghĩa xuất hiện - 1933-1939:Hít-le cầm quyền, thực hiện chính sách phản động, chuẩn bị chiến tranh mới b. Dặn dò: - Học bài theo câu hỏi SGK - Đọc trước bài 13: nước Mỹ giữa hai cuộc chiến tranh