Giáo án Lịch sử Lớp 11 - Tiết 34: Sơ kết lịch sử Việt Nam 1858-1918 - Đặng Văn Hiệu

Ngày soạn: 11/04/2010 Ngày dạy: 14/04/2010 - Lớp dạy: 11C,H Ngày dạy: 16/04/2010 - Lớp dạy: 11G,A Ngày dạy: 23/04/2010 - Lớp dạy: 11E Ngày dạy: 24/04/2010 - Lớp dạy: 11D,B Tiết 34 SƠ KẾT LỊCH SỬ VIỆT NAM (1858 – 1918) 1. Mục tiêu a. Về kiến thức: Giúp học sinh: - Nắm được nét chính của tiến trình xâm lược của Pháp đối với nước ta. - Nắm được những nét chính về các cuộc đấu tranh chống xâm lược của nhân dân ta, cắt nghĩa được nguyên nhân thất bại của các cuộc đấu tranh đó. - Thấy rõ bước chuyển biến của phong trào yêu nước đầu thế kỷ XX. . b. Về kỹ năng: - Củng cố kỹ năng tổng hợp, phân tích, đánh giá - Kỹ năng sử dụng các loại tranh, ảnh, lược đồ lịch sử . c. Về thái độ: - Củng cố lòng yêu nước, ý chí căm thù bọn thực dân và phong kiến tay sai. - Lòng kính trọng và biết ơn các anh hùng, chiến sĩ đã hy sinh thân mình cho sự nghiệp đấu tranh chống xâm lược và giải phóng dân tộc. 2. Chuẩn bị của GV và HS a. Chuẩn bị của GV - Soạn bài, sách giáo khoa, sách giáo viên - Bảng biểu, sơ đồ kiến thức b. Chuẩn bị của HS - Sách giáo khoa, vở ghi, bút viết - Học bài cũ và đọc trước bài mới 3. Tiến trình bài dạy a. Kiểm tra bài cũ: (Không kiểm tra) b. Dạy nội dung ôn tập * Những sự kiện chính : - GV yêu cầu HS cùng lập bảng thống kê các sự kiện chính. - Gợi ý : - Kẻ lên bảng khung chưa có sự kiện. - Lần lượt yêu cầu HS nhớ lại và hoàn thành bảng. Bảng kê các sự kiện chính của tiến trình Pháp xâm lược Việt Nam (1858 – 1884) 7’ Niên đại Sự kiện 1.9.1858 Pháp đánh chiếm bán đảo Sơn Trà, mở màn xâm lược Việt Nam 2.1859 Pháp đánh Gia Định 2.1862 Pháp chiếm 3 tỉnh miền Đông Nam Kì 5.6.1862 Ký hiệp ước Nhâm Tuất 6.1867 Pháp chiếm ba tỉnh miền Tây Nam Kì 20.11.1873 Pháp đánh thành Hà Nội 18.8.1883 Pháp đánh vào Huế, triều đình đầu hàng ký hiệo ước Hác-măng 6.6.1884 Ký hiệp ước Pa-tơ-nốt Bảng kê các sự kiện chính của phong trào Cần Vương (1885 – 1896) 7’ Niên đại Sự kiện 5.7.1885 Cuộc phản công quân Pháp của phe chủ chiến ở Huế 13.7.1885 Ra chiếu Cần vương 1886-1887 Khởi nghĩa Ba Đình 1883-1892 Khởi nghĩa Bãi Sậy 1885-1895 Khởi nghĩa Hương Khê 1884-1913 Khởi nghĩa Yên Thế Nửa cuối thế kỷ XIX Trào lưu cải cách Duy Tân Bảng kê các sự kiện chính của phong trào Yêu nước đầu thế kỉ XX (đến năm 1918) 6’ Niên đại Sự kiện 1905 – 1909 - Phong trào Đông Du 1907 - Đông Kinh Nghĩa Thục 1908 - Cuộc vận động Duy Tân và phong trào chống thuế ở Trung kì 1916 - Vụ mưu khởi nghĩa ở Huế 1917 - Khởi nghĩa của binh lính và tù chính trị ở Thái Nguyên 1911 - Nguyễn Tất Thành bắt đầu cuộc hành trình tìm đường cứu nước * Những nội dung chủ yếu : (21’) - GV nêu từng vấn đề về nội dung. - Tổ chức cho HS thảo luận nhóm. * Nội dung 1 : Vì sao thực dân Pháp xâm lược Việt Nam? Hướng trả lời : Sự phát triển của chủ nghĩa tư bản ... nhu cầu xâm chiếm thuộc địa. Việt Nam giàu sức người, sức của ... * Nội dung 2 : Nguyên nhân làm cho nước ta biến thành thuộc địa của thực dân Pháp ? Hướng trả lời : Thái độ không kiên quyết, ảo tưởng vào thương lượng, xa vời nhân dân của triều đình Huế. Trách nhiệm thuộc về triều đình Huế . * Nội dung 3 : Phong trào Cần Vương Hướng trả lời : Nguyên nhân, nét chính về ba cuộc khởi nghĩa lớn, ý nghĩa lịch sử của phong trào . * Nội dung 4 : Nhận xét chung về phong trào chống Pháp ở nửa cuối thế kỷ XIX ? Hướng trả lời : + Quy mô : khắp miền Trung kỳ và Bắc kỳ, thành phần tham gia bao gồm các sĩ phu, văn thân yêu nước và đông đảo nông dân, rất quyết liệt, tiêu biểu là ba cuộc khởi nghĩa lớn : Ba Đình, Bãi Sậy và Hương Khê + Hình thức và phương pháp đấu tranh: Khởi nghĩa vũ trang (phù hợp với truyền thống đấu tranh của dân tộc). + Tính chất: là cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc . + Ý nghĩa: Chứng tỏ ý chí đấu tranh giành lại độc lập dân tộc của nhân dân ta rất mãnh liệt, không gì tiêu diệt được . * Nội dung 5 : Những chuyển biến về kinh tế, xã hội, tư tưởng trong phong trào yêu nước Việt Nam đầu thế kỷ XX Hướng trả lời : + Nguyên nhân sự chuyển biến : tác động của cuộc khai thác của thực dân Pháp ở Việt Nam và những luồng tư tưởng tiến bộ trên thế giới dội vào; tấm gương tự cường của Nhật. + Những biểu hiện cụ thể : - Về chủ trương đường lối : giành độc lập dân tộc, xây dựng một xã hội tiến bộ (quân chủ lập hiến, dân chủ cộng hòa theo mô hình của Nhật Bản). - Về biện pháp đấu tranh : phong phú, khởi nghĩa vũ trang; Duy Tân cải cách. - Về thành phần tham gia : đông đảo, nhiều tầng lớp xã hội ở cả thành thị và nông thôn. c. Củng cố luyện tập: (2’) - Cần nắm tình hình Việt Nam giữa thế kỷ XIX trước khi Pháp xâm lược - Quá trình xâm lược của Pháp và cuọc kháng chiến của nhân dân ta - Những biến đổi trong đời sống kinh tế - xã hội VN đầu thế kỷ XX - Các phong trào đấu tranh tiêu biểu d. Hướng dẫn học sinh tự học ở nhà (2’) - Trả lời câu hỏi SGK sau bài học - Ôn tập chuẩn bị kiểm tra học kỳ II - Bài tập thực hành Lập bảng thống kê về các cuộc khởi nghĩa lớn trong phong trào Cần vương theo bảng sau : Tên cuộc khởi nghĩa Thời gian Người lãnh đạo Địa bàn hoạt động Nguyên nhân thất bại Ý nghĩa bài học