Giáo án Lịch sử Lớp 5 - Bài: Đường Trường Sơn

THIẾT KẾ BÀI DẠY MÔN LỊCH SỬ LỚP 5 THEO HƯỚNG PHÁT TRIỂN PHẨM CHẤT, NĂNG LỰC HỌC SINH BÀI: ĐƯỜNG TRƯỜNG SƠN I. MỤC TIÊU: 1. Về năng lực Bài học góp phần hình thành và phát triển các năng lực sau: 1.1. Năng lực đặc thù + Năng lực nhận thức khoa học Lịch sử và Địa lí: Nhận biết được Đường Trường Sơn là hệ thống giao thông quân sự quan trọng. Đây là con đường để miền Bắc chi viện sức người, vũ khí, lương thực,cho chiến trường, góp phần to lớn vào thắng lợi của cách mạng miền Nam trong cuộc kháng chiến chống Mĩ cứu nước của dân tộc ta. + Năng lực tìm hiểu Lịch sử và Địa lí: Trình bày được một số những nét chính về đường Trường Sơn. + Năng lực vận dụng kiến thức, kĩ năng đã học: Tìm kiếm và sưu tầm những tư liệu lịch sử cơ bản có liên quan đến đường Trường Sơn. 1.2. Năng lực chung: + Năng lực tự học: Khai thác được tài liệu phục vụ cho bài học. + Năng lực giao tiếp và hợp tác: Làm việc nhóm có hiệu quả. + Năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo: Biết sử dụng công cụ, phương tiện CNTT phục vụ bài học; biết phân tích và xử lí tình huống. Biết chơi trò chơi theo cách sáng tạo của bản thân khi giáo viên tổ chức. 2. Về phẩm chất Hình thành và phát triển phẩm chất yêu nước, niềm tự hào lịch sử dân tộc Việt Nam. Có trách nhiệm tuyên truyền về những sự kiện lịch sử nước ta. 3. Vận dụng được kiến thức kĩ năng được hình thành trong bài học để giải quyết vấn đề thực tiễn: Biết tự hào về lịch sử dân tộc, nhớ ơn các anh bộ đội cụ hồ, những người đã làm nên con đường lịch sử. II. CHUẨN BỊ: 1. Giáo viên: - Bản đồ Hành chính Việt Nam - Sưu tầm tranh ảnh, tư liệu về bộ đội Trường Sơn, về đồng bào Tây Nguyên tham gia vận chuyển hàng hoá, giúp đỡ bộ đội trên tuyến đường Trường Sơn. 2. Học sinh: - Sách giáo khoa, vở 3. Phương pháp và kĩ thuật dạy học           - Phương pháp nghiên cứu tài liệu.           - Phương pháp pháp vấn đáp, thảo luận nhóm. III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC: Hoạt động dạy học: Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Hoạt động 1: Khởi động a. Mục tiêu Nhằm đánh giá kết quả học bài ở nhà của học sinh, khả năng ghi nhớ những mốc son lịch sử quan trọng b. Phương pháp và phương tiện dạy học - Phương pháp vấn đáp; Nêu câu hỏi để học sinh trả lời. c. Cách thức tiến hành - GV cho 4 câu hỏi, HS chọn đáp án Đúng vào bảng con +Lễ khánh thành Nhà máy Cơ khí Hà Nội diễn ra trong thời gian nào? + Nước nào đã giúp nước ta xây dựng nhà máy Cơ Khí Hà Nội? + Một số sản phẩm do Nhà máy Cơ khí Hà Nội sản xuất là: + Nhà máy Cơ khí Hà Nội đã có đóng góp gì vào công cuộc xây dựng và bảo vệ đất nước? - GV nhận xét, tuyên dương lớp. - HS trả lời câu hỏi vào bảng con + Đáp án A : 4/ 1958 + Đáp án B: Liên Xô + Đáp án C: Máy phay, máy tiện, máy khoan + Đáp án C : Đã góp phần to lớn vào công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội ở miền Bắc và đấu tranh thống nhất đất nước. - HS lắng nghe Hoạt động 2: Hình thành kiến thức mới a. Mục tiêu Học sinh hiểu được đường Trường Sơn là hệ thống giao thông quân sự quan trọng. Đây là con đường để miền Bắc chi viện sức người, vũ khí, lương thực,cho chiến trường, góp phần to lớn vào thắng lợi của cách mạng miền Nam trong cuộc kháng chiến chống Mĩ cứu nước của dân tộc ta. b. Phương pháp và phương tiện dạy học - Phương pháp vấn đáp. - Phương pháp thảo luận nhóm. c. Cách thức tiến hành * Giới thiệu bài mới: - GV mở bài: Bài ca Trường Sơn - Hỏi: Bài hát vừa được nghe nhắc đến địa danh lịch sử nào? - Trong những năm tháng ác liệt của cuộc chiến tranh chống Mĩ cứu nước, giữa chốn rừng xanh, núi đỏ, đèo dốc cheo leo của Trường Sơn, bộ đội, thanh niên xung phong đã đường Trường Sơn. Đó là tuyến đường chính để miền Bắc chi viện cho miền Nam, góp phần giải phóng miền Nam , thống nhất đất nước. Bài học hôm nay chúng ta cùng tìm hiểu về con đường lịch sử này, Đường Trường Sơn. - GV ghi đề bài: Đường Trường Sơn. 2. Các hoạt động chính: 2.1: Xác định phạm vi hệ thống đường Trường Sơn trên bản đồ - GV cho HS quan sát bản đồ. - GV hỏi: Bạn nào có thể cho cô và cả lớp vị trí của dãy núi, tuyến đường Trường Sơn trên bản đồ không? - Yêu cầu HS nhận xét - GV nhận xét, chốt ý: Đường Trường Sơn bắt đầu từ hữu ngạn sông Mã - Thanh Hóa qua miền Tây Nghệ An đến miền Đông Nam Bộ. Đường Trường Sơn thực chất là hệ thống những tuyến đường, bao gồm rất nhiều con đường trên cả hai tuyến: Đông Trường Sơn và Tây Trường Sơn. 2. 2: Trung ương Đảng quyết định mở đường Trường Sơn - Cho HS đọc SGK đoạn từ “Trong kháng chiến chống Phápđường Hồ Chí Minh” - Cả lớp đọc sách và thảo luận nhóm 4, trả lời vào phiếu học tập cho cô các câu sau: Câu 1: Đường Trường Sơn ra đời vào thời gian nào ? Câu 2: Đường Trường Sơn còn có tên gọi là gì? Câu 3: Ta mở đường Trường Sơn nhằm mục đích gì? Câu 4: Tại sao ta chọn mở đường qua dãy núi Trường Sơn? - GV mời đại diện nhóm lên trình bày câu 1, 2 và câu 3, 4 - Cho HS nhận xét phần trình bày của nhóm. - GV nhận xét, chốt ý 3. 3: Những tấm gương anh dũng trên đường Trường Sơn - Cho HS đọc đoạn “Tính đến ngày đất nước thống nhấtthì thầm” - Cả lớp cùng làm việc theo nhóm 2 - Các em hãy tìm hiểu và kể lại câu chuyện về anh Nguyễn Viết Sinh? “ Anh Nguyễn Viết Sinh là một trong những anh hùng Trường Sơn, người đã 6 năm gùi hàng trên chặng đường dài gần bằng một vòng quanh trái đất. Trung bình, mỗi chuyến đi gùi hàng, một người lính sức khoẻ tốt chỉ gùi được 30-35kg nhưng anh Nguyễn Viết Sinh có thể gùi được 45-50kg. Có lúc sức khoẻ tốt, ông có thể gùi tới 75kg trong mỗi chuyến đi.” - Cho các nhóm lần lượt mời nhau lên trình bày - Cho HS nhận xét - GV nhận xét, tuyên dương các nhóm trình bày tốt, chốt ý - GV cung cấp thông tin: +Cô giới thiệu cho các em về hình ảnh 10 cô gái Đồng Lộc. “ Tiểu đội nữ thanh niên xung phong do Võ Thị Tần làm tiểu đội trưởng có 10 cô tuổi từ 17 đến 22, được giao nhiệm vụ sửa đường cho xe qua. Ngày 24/7/1968 sau nhiều trận bom cày nát đoạn đường, các cô vẫn không rời vị trí. Vừa dứt tiếng bom, các cô lại lao ra dùng cuốc, xẻng san lấp hố bom, vá đường, thông xe. Ðến 16 giờ 30 phút, trận bom hủy diệt lại dội xuống Ðồng Lộc và cả 10 cô gái đã anh dũng hy sinh.” - Cho HS xem phim tư liệu. “ Dưới bom đạn của kẻ thù, bất chấp khó khăn ngoài sức chịu đựng của con người. Đường Trường Sơn ngày càng mở thêm, vươn dài về phía Nam. Trên tất cả các nẻo đường, miền Bắc không ngại gian khổ chi viện cho miền Nam. Trong gần 6000 ngày đêm chiến tranh khốc liệt, có hơn 30000 đồng chí bị thương, gần 20000 cán bộ, chiến sĩ đã anh dũng hy sinh trên con đường này.” - Giới thiệu Nghĩa Trang Trường Sơn + Để tưởng niệm những chiến sĩ đã anh dũng hy sinh ấy, nhà nước ta đã xây dựng Nghĩa trang Trường Sơn (tại Quãng Trị). Nơi đây có hơn 1000 ngôi mộ liệt sĩ đã ngã xuống trên tuyến đường Trường Sơn. - Em có suy nghĩ gì về những tấm gương anh dũng trên đường Trường Sơn? - GV nhận xét, tuyên dương. - KL: trong những năm kháng chiến chống Mĩ ,đường Trường Sơn từng diễn ra những chiến công, thấm đượm biết bao mồ hôi, máu và nước mắt của bộ đội và thanh niên xung phong. Hoạt động 4: Ý nghĩa của đường Trường Sơn đối với sự nghiệp chống Mĩ cứu nước - Cả lớp cùng suy nghĩ về câu hỏi sau đây: Đường Trường Sơn có ý nghĩa như thế nào đối với sự nghiệp chống Mĩ cứu nước của nhân dân ta? Các em thảo luận theo nhóm đôi trong vòng 3 phút cho cô - Cho HS lần lượt trình bày - GV nhận xét, chốt ý: +Là tuyến giao thông quân sự chính chi viện sức người, vũ khí, lương thực, của cải,cho chiến trường, góp phần vào thắng lợi của cách mạng miền Nam. +Là biểu tượng cho ý chí quyết thắng của dân tộc Việt Nam trong kháng chiến chống Mĩ cứu nước. - Các em hãy cùng nhau quan sát và so sánh 2 hình ảnh. Các em có nhận xét gì về đường Trường Sơn qua 2 thời kì lịch sử? - Cho HS nhận xét - GV nhận xét, chốt ý: - GV nhấn mạnh ý nghĩa: Đường Trường Sơn là con đường giao thông quan trọng nối hai miền Nam - Bắc, là một trong những con đường góp phần đưa đất nước ta đi lên Công nghiệp hoá - Hiện đại hoá. - Cô mời 1 bạn đọc ghi nhớ. Ngày 19- 5 1959, Trung ương Đảng quyết định mở đường Trường Sơn. Đây là con đường để miền Bắc chi viện sức người, vũ khí, lương thực,cho chiến trường góp phần to lớn vào sự nghiệp giải phóng miền Nam. - Trường Sơn HS nhắc lại tựa bài HS trả lời và xác định vị trí - HS lắng nghe HS trả lời: 1. Ngày 19-5-1959, Trung ương Đảng quyết định mở đường Trường Sơn. 2. Đường Trường Sơn còn được gọi là đường Hồ Chí Minh 3. Mục đích là để chi viện lương thực, vũ khí, sức người cho chiến trường miền Nam, thực hiện nhiệm vụ thống nhất đất nước. 4. Vì đường đi giữa rừng khó bị địch phát hiện, quân ta dựa vào rừng để che mắt quân thù - Đại diện các nhóm nhận xét. -HS đọc -HS thực hiện -HS trình bày -HS nhận xét -HS lắng nghe -HS quan sát -HS trình bày theo hiểu biết của bản thân -HS lắng nghe -HS thực hiện HS trình bày. - HS so sánh - HS khác nhận xét. - Một số HS đọc. Hoạt động 3: Củng cố a. Mục tiêu - Củng cố kiến thức cho học sinh sau bài học: + Ngày 19-5-1959, Trung ương Đảng quyết định mở đường Trường Sơn. + Đường Trường Sơn còn được gọi là đường Hồ Chí Minh. b. Phương pháp và phương tiện dạy học - Phương pháp vấn đáp; - Phương pháp trò chơi c. Vận dụng được kiến thức kĩ năng được hình thành trong bài học để giải quyết vấn đề thực tiễn: Biết tự hào về lịch sử dân tộc, nhớ ơn các anh bộ đội cụ hồ, những người đã làm nên con đường lịch sử. d. Cách thức tiến hành - Để củng cố bài học, Cô mời cả lớp chơi một trò chơi, trò chơi có tên là Cùng vượt đường Trường Sơn. - Thể lệ trò chơi: Lớp chúng ta sẽ chia làm 2 đội chơi, tổ 1 và tổ 2 là đội Tây Trường Sơn, tổ 3 và tổ 4 là đội Đông Trường Sơn. Cả 2 đội sẽ cùng nhau thi đua vượt đường Trường Sơn, có tất cả 4 trạm, ứng với mỗi trạm nếu trả lời đúng câu hỏi ở mỗi trạm sẽ được nhận được cờ ghi điểm. Đội nào nhận được cờ nhiều nhất sẽ là đội chiến thắng. - Công bố kết quả, tuyên dương đội thắng cuộc. - GV nhận xét tiết học - Các em nhớ về học bài và chuẩn bị trước cho thầy bài 23: Sấm sét đêm giao thừa. - HS tham gia trò chơi - HS lắng nghe, rút kinh nghiệm.