Giáo án Luyện từ và câu Lớp 4 - Bài: Cách đặt câu khiến

KẾ HOẠCH DẠY HỌC LUYỆN TỪ VÀ CÂU CÁCH ĐẶT CÂU KHIẾN Mục tiêu: Sau khi học xong bài học, học sinh có thể: Trình bày được các cách đặt câu khiến. Chuyển được câu kể thành câu khiến. Đặt được câu khiến phù hợp với tình huống khác nhau, từ đó ý thức sử dụng đúng câu khiến trong cuộc sống sao cho phù hợp. Đặt được câu khiến với các từ cho trước. Vận dụng được các cách đặt câu khiến để giải quyết một số tình huống giao tiếp trong cuộc sống, thấy sự liên hệ giữa Tiếng việt và thực tế, qua đó thấy hứng thú và ham thích học môn Tiếng việt. Chuẩn bị: Giáo viên: SGK Tiếng việt lớp 4 tập 2 Bài giảng điện tử Phiếu bài tập Hình ảnh con cá ghi 4 cách đặt câu khiến Học sinh: SGK Tiếng việt lớp 4 tập 2 Bút, vở ghi Các hoạt động dạy – học chủ yếu: Hoạt động của Giáo viên Hoạt động của Học sinh Hoạt động 1: KHỞI ĐỘNG ( 3 phút ) Mục tiêu: Nhắc lại được đặc điểm và tác dụng của câu khiến - Yêu cầu HS mở SGK Tiếng việt lớp 4 tập 2, tìm 1 câu khiến bất kì. - Gọi 1 HS đọc câu khiến tìm được và nhắc lại cấu tạo và đặc điểm của câu khiến. - GV nhận xét. - Lắng nghe - Tìm câu khiến và trả lời + Câu khiến dùng để yêu cầu, đề nghị, nhờ vả người khác một việc nào đó. + Cuối câu thường có dấu chấm than (!) hoặc dấu chấm (.) - Lắng nghe và sữa lỗi. Hoạt động 2: KHÁM PHÁ ( 10 phút ) Mục tiêu: Nêu được các cách đặt câu khiến. - GV chia lớp thành 4 nhóm - GV đưa ra rổ cá trên rổ cá có gắn 1 câu kể“ Nhà vua hoàn gươm lại cho Long Vương”, trong rổ có tất cả 4 con cá, yêu cầu 4 nhóm lên bắt 1 con cá. - Hỏi: Động từ trong câu: “Nhà vua hoàn gươm lại cho Long Vương ” là từ nào? - Yêu cầu 4 nhóm lên dán 4 con cá lên bảng tương ứng với 4 cách đặt câu khiến. - GV đặt câu hỏi dựa trên 4 con cá đã gắn trên bảng và gọi 1 vài HS trả lời + Những từ nào có thể thêm vào trước động từ? - Gọi HS khác nhận xét. + Có thể thêm những từ nào vào cuối câu? - Gọi HS khác nhận xét. + Những từ nào được thêm vào đầu câu? - Gọi HS khác nhận xét. + Khi dùng câu khiến giọng điệu phải như thế nào? - Nhận xét và kết luận: + Thêm từ hãy hoặc đừng, chớ, nên, phải, vào trước động từ. + Thêm từ lên hoặc đi, thôi, nào, vào cuối câu. + Thêm từ đề nghị hoặc mong, xin,vào đầu câu. + Dùng giọng điệu phù hợp với câu khiến. Đây là 4 cách chuyển câu kể thành câu khiến và đây cũng là 4 cách đặt câu khiến. - Yêu cầu thảo luận nhóm: 4 nhóm hãy chuyển câu kể ”Nhà vua hoàn gươm lại cho Long Vương “ theo 3 cách đầu và đọc câu khiến đã chuyển cho đúng giọng điệu. - Gọi cá nhân một số nhóm lên phát biểu. - Gọi HS khác nhận xét. - Nhận xét và kết luận: Đối với những yêu cầu, đề nghị mạnh có dùng từ hãy, đừng, chớ ở đầu câu, cuối câu nên dung dấu chấm than (!). Với những lời đề nghị nhẹ nhàng nên dùng dấu chấm (.). - Gọi HS đọc lại 4 cách đặt câu khiến và yêu cầu HS ghi vào vở. - Lắng nghe. - Bắt 1 con cá về cho nhóm. - Động từ trong câu là từ hoàn. -Dán 4 con cá theo vị trí của 4 nhóm -Trả lời + Những từ hãy, chớ, nên, phải,.. có thể thêm vào trước động từ. - Nhận xét bổ sung. + Có thể thêm từ lên hoặc đi, thôi, nào, vào cuối câu - Nhận xét, bổ sung. +Những từ đề nghị, mong, xin,có thể thêm vào đầu câu. - Nhận xét, bổ sung. + Khi nói câu khiến phải thay đổi giọng điệu cho phù hợp. - Lắng nghe và 2 HS nhắc lại kết luận. - 1-2 HS mỗi nhóm đọc bài làm nhóm mình + Thêm từ hãy, chớ, nên, đừng vào trước động từ. “Nhà vua đừng (hãy, chớ, nên, đừng) hoàn gươm lại cho Long Vương !” + Thêm từ đi, thôi, nào vào cuối câu. “Nhà vua hoàn gươm lại cho Long Vương đi (thôi, nào)! +Thêm từ đề nghị, xin, mong vào đầu câu. “Đề nghị (xin, mong) nhà vua hoàn gươm lại cho Long Vương”. + Đọc câu khiến với giọng điệu sao cho phù hợp. -Nhận xét, bổ sung. - Lắng nghe. - 1 HS đọc; Cả lớp ghi vào vở. Hoạt động 3: CHUYỂN CÂU ( 5 phút ) Mục tiêu: Chuyển được câu kể thành câu khiến. Bài tập 1: - Gọi 1 HS đọc yêu cầu của bài tập. - Yêu cầu HS suy nghĩ chuyển câu làm bài vào vở và mời 1 vài HS bất kì phát biểu. - Gọi HS khác nhận xét bổ sung. - Nhận xét và kết luận: Ngoài 4 cách đặt câu trên, còn có thể đặt câu có sự kết hợp giữa 4 cách. - Đọc yêu cầu bài tập 1 Chuyển các câu kể sau thành câu khiến: + Nam đi học . +Thanh đi lao động. + Ngân chăm chỉ . + Giang phấn đấu học giỏi. Mẫu: Nam đi học => Nam hãy đi học! - Trình bày câu khiến đã chuyển + Thanh đi lao động => Thanh phải đi lao động! + Ngân chăm chỉ => Ngân nên chăm chỉ! + Giang phấn đấu học giỏi => Giang hãy phấn đấu học giỏi! - 3 HS nhận xét bổ sung. - Lắng nghe. Hoạt động 3: ĐÓNG KỊCH ( 10 phút ) Mục tiêu: Đặt được câu khiến phù hợp với tình huống giao tiếp, từ đó ý thức sử dụng đúng sao cho phù hợp. Vận dụng được cách đặt câu khiến để giải quyết một số tình huống giao tiếp trong cuộc sống, thấy sự liên hệ giữa Tiếng việt và thực tế, qua đó thấy hứng thú và ham thích học môn Tiếng việt. Bài tập 2 : - Gọi 1 HS đọc yêu cầu và nội dung tình huống bài tập 2 - Yêu cầu HS thảo luận cặp đôi để xử lí tình huống và sắm vai. - Gọi các nhóm lên xử lí và sắm vai xử lí tình huống. - Yêu cầu các nhóm nhận xét bổ sung - Nhận xét và kết luận: Vận dụng cách đặt câu khiến vào các tình huống giao tiếp thực tế hằng ngày để nhờ vả, yêu cầu,.một người nào đó. - Đọc yêu cầu của bài tập 2 Đặt câu khiến phù hợp với các tình huống sau : a) Vào giờ kiểm tra, chẳng may bút của em bị hỏng. Em biết bạn em có hai bút.Hãy nói với bạn một câu để mượn bút . b) Em gọi điện thoại cho bạn, gặp người ở đầu dây bên kia là bố của bạn. Hãy nói một câu với bác ấy để bác chuyển máy cho em nói chuyện với bạn em. c) Em đang tìm nhà bạn bỗng gặp một chú từ một nhà gần đấy bước ra. Hãy nói một câu nhờ chú ấy chỉ đường. - Thảo luận - Sắm vai xử lí tình huống + Bạn cho mình mượn chiếc bút nào! + Xin bác hãy chuyển máy cho cháu nói chuyện với bạn H một lúc với ạ. + Mong chú chỉ giúp cháu nhà bạn H với ạ. - Nhận xét, bổ sung. - Lắng nghe. Hoạt động 4: CHIẾM LĨNH ( 5 phút ) Mục tiêu: Đặt được câu khiến với các từ cho trước. -Phát phiếu bài tập ghi yêu cầu bài tập và bài tập 4. Bài tập 3: - Gọi 1 HS đọc yêu cầu của bài tập. - Yêu cầu HS làm việc cá nhân trên phiếu bài tập. - Gọi 1 vài HS bất kì lên phát biểu, trình bày bài làm. - Gọi HS khác nhận xét, bổ sung. - Nhận xét kết luận. Bài tập 4: - Gọi 1 HS đọc yêu cầu bài tập. - Yêu cầu HS làm việc cá nhân trên phiếu bài tập. - Gọi 1 vài HS bất kì lên phát biểu, trình bày bài làm. - Nhận xét - Đọc yêu cầu bài tập 3 Đặt câu khiến theo yêu cầu dưới đây: a) Câu khiến có từ hãy ở trước động từ. b) Câu khiến có đi hoặc nào ở sau động từ. c) Câu khiến có xin hoặc mong ở trước chủ ngữ. - Suy nghĩ làm bài. - Phát biểu, trình bày bài làm + Hãy đi thăm cô nào. + Hãy làm việc cho ta! + Mong cô giảng lại bài toán này giúp em. + Làm việc đi! + Đi nào! + Mong bạn cố gắng học tập tốt hơn. - Nhận xét, bổ sung. - Lắng nghe. - Đọc yêu cầu bài tập 4 Nêu tình huống có thể dùng các câu khiến nói ở bài tập 3. -Suy nghĩ làm bài. - Phát biểu, trình bày bài làm + Trong giờ học toán có một bài toán khó, em giải không được, em xin cô giảng lại . + Sáng hôm đó, cô giáo bị đau, cả lớp cùng nhau rủ đến thăm cô . + Trong lớp, có một bạn lười học, cả lớp có lời khuyên bạn. - Lắng nghe. Củng cố: GV yêu cầu HS nêu được 1 tình huống trong thực tế thường gặp và đặt 1 câu khiến phù hợp với tình huống đó. Dặn dò: GV dặn học sinh xem lại bài học hôm nay và học bài. Làm bài tập trong vở bài tập Tiếng việt lớp 4 tập 2.