Giáo án môn Công nghệ 10 - Bài 9: Biện pháp cải tạo và sử dụng đất xám bạc màu, đất xói mòn mạnh trơ sỏi đá

GIÁO ÁN DẠY LÝ THUYẾT ˜&™ Môn: CÔNG NGHỆ 10 Lớp: 10A11. Ngày dạy: 09/2010 Số tiết dạy: 1 Tên bài giảng: Bài 9: BIỆN PHÁP CẢI TẠO VÀ SỬ DỤNG ĐẤT XÁM BẠC MÀU, ĐẤT XÓI MÒN MẠNH TRƠ SỎI ĐÁ I/ MỤC TIÊU: 1- Kiến thức: - Học sinh biết được sự hình thành, tính chất chính của đất xám bạc màu, biện pháp cải tạo và hướng sử dụng. - Biết dược nguyên nhân gây xói mòn , tính chất của đất xói mòn mạnh, biện pháp cải tạo và hướng sử dụng. 2- Kỹ năng: Rèn luyện kỹ năng so sánh, phân tích tổng hợp. 3- Thái độ: - Có ý thức bảo vệ tài nguyên môi trường đất . - Có các biện pháp cải tạo và sử dụng dất phù hợp II/ PHƯƠNG TIỆN DẠY HỌC: - Tranh vẽ H9.1; H9.2; H9.3; H9.4; H9.5. - Phiếu học tập1: BIỆN PHÁP TÁC DỤNG CẢI TẠO ĐẤT CỦA BIỆN PHÁP 1. Xây dựng bờ vùng, bờ thửa, tưới tiêu hợp lý 2. Cày sâu dần 3. Bón vôi, cải tạo đất 4. Luân canh, chú ý cây họ đậu, cây phân xanh 5. Bón phân hợp lý, tăng phân hữu cơ - Phiếu học tập 2: BIỆN PHÁP TÁC DỤNG Biện pháp công trình - - - - Biện pháp nông học - - - - III/ PHƯƠNG PHÁP GIẢNG DẠY: Thuyết trình kết hợp với phương pháp diễn giảng, giải quyết vấn đề, thảo luận nhóm IV/ KIẾN THỨC TRỌNG TÂM: - Biện pháp cải tạo và sử dụng đất xám bạc màu . - Biện pháp cải tạo và sử dụng đất xói mòn mạnh. V/ TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC DẠY HỌC: 1- Ổn định tổ chức lớp:(1ph) 2- Kiểm tra bài cũ:(4ph) 1/ Kể tên các loại đất mà em biết? 2/ Địa phương em thường sử dụng biện pháp gì để cải tạo đất ? Đáp án: 1/ Đất xám bạc màu, đất phèn, đất mặn, đất xói mòn... 2/ Những biện pháp thường hay sử dụng để cải tạo đất: biện pháp bón phân, bón vôi, tưới, tiêu hợp lý. 3- Nội dung bài mới: (35ph) Đặt vấn đề: Đất Việt Nam hình thành trong điệu kiện nhiệt đới nóng ẩm nên chất hữu cơ và mùn trong đất rất dễ bị khoáng hóa, các chất dinh dưỡng trong đất dễ hòa tan và bị nước mưa rửa trôi. Khoảng 70% diện tích đất phân bố ở vùng đồi núi nên đất chịu ảnh hưởng mạnh của sự xói mòn. Đất bị thoái hóa mạnh. Diện tích đất xấu nhiều hơn đất tốt. Vậy cần cải tạo và sử dụng đất này như thế nào à Bài mới: TG HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH NỘI DUNG 18’ Giới thiệu tranh ảnh về đất xám bạc màu và cho học sinh quan sát, nhận biết các mẫu đất và nêu câu hỏi cho học sinh thảo luận. Đất xám bạc màu thường phân bố nhiều ở những vùng nào? Vì sao? Nguyên nhân hình thành đất xám bạc màu? Vì sao đất xám bạc màu có những tính chất bất lợi cho sản xuất như vậy? Liên hệ: Từ nguyên nhân hình thành đất xám bạc màu, theo em cần có biện pháp gì để cải tạo và sử dụng đất phù hợp? GV phát phiếu học tập1 và yêu cầu học sinh nghiên cứu SGK và liên hệ thực tế hoàn thành bảng. - Chú ý lắng nghe GV giới thiệu bài học. Quan sát kỹ tranh vẽ GV giới thiệu, chú ý những điểm gợi ý của GV - Đọc kỹ nội dung phần I thảo luận nhóm về các nội dung GV nêu ra. Lấy dẫn chứng thực tế ở địa phương HS nghiên cứu SGK hoàn thành phiếu học tập và báo cáo kết quả I/ CẢI TẠO VÀ SỬ DỤNG ĐẤT XÁM BẠC MÀU 1. Nguyên nhân hình thành - Do địa hình dốc thoải nên quá trình rửa trôi các hạt sét, keo & các chất dd diễn ra manh mẽ. - Do tập quán canh tác lạc hậu nên đất bị thoái hoá. - Phân bố ở trung du bắc bộ, đông nam bộ, tây nguyên. 2. Tính chất của đất xám bạc màu - Tầng đất mặt mỏng, TPCG nhẹ: tỉ lệ cát lớn, ít keo, sét, đất khô. - Đất chua hoặc rất chua. nghèo dd, mùn. - VSV trong đất ít, HĐ kém. 3. Biện pháp cải tạo và hướng sử dụng a) Biện pháp cải tạo: - Xây dựng hệ thống kênh mương, bờ vùng, thửa đảm bảo tưới tiêu hợp lí. - Cày sâu dần kết hợp bón phân hữu cơ, phân hoá học hợp lí. - Bón vôi, luân canh cây trồng. b) Sử dụng đất xám bạc màu: - Thích hợp với nhiều loại cây trồng. 17’ GV treo tranh ảnh đất xói mòn mạnh trơ sỏi đá và cho học sinh xem vật mẫu trả lời câu hỏi: Nguyên nhân nào dẫn đến đất xói mòn mạnh trơ sỏi đá? GV giảng thích: + Nước mưa rơi vào đất phá vỡ kết cấu đất. Mưa càng lớn lượng đất bị bào mòn rửa trôi càng nhiều. + Địa hình ảnh hưởng đến xói mòn đất, rửa trôi đất thông qua độ dốc và chiều dài dốc. Dộ dốc càng lớn, càng dài tốc độ dòng chảy càng mạnh, tốc độ rửa trôi càng lớnà tầng mùn rất mỏng, hoặc mất hẳn, trên bề mặt còn trơ sỏi đá. Từ nguyên nhân em hãy cho biết: xói mòn đất thường xảy ra ở vùng nào? Đất nông nghiệp và đất lâm nghiệp, đất nào chịu tác động của quá trình xói mòn đất mạnh hơn? Tại sao? Nghiên cứa SGK cho biết tính chất của đất xói mòn trơ sỏi đá và so sánh với đất xám bạc màu? GV treo tranh H9.3; 9.4; 9.5; phát phiếu học tập 2 và yêu cầu học sinh quan sát tranh, đọc SGK và liên hệ thực tế hoàn thành phiếu học tập số 2 Quan sát tranh ảnh, kết hợp với SGK và kiến thức thực tế hoặc đã học thảo luận các câu hỏi gợi ý của GV HS Đọc SGK ghi tính chất của đất xói mòn mạnh trơ sỏi đá vào vở và so sánh với tính chất cuả đất xám bạc màu HS nghiên cứu SGk hoàn thành phiếu học tập và báo cáo kết quả. II/ CẢI TẠO VÀ SỬ DỤNG ĐẤT XÓI MÒN MẠNH TRƠ SỎI ĐÁ 1. Nguyên nhân gây xói mòn - Do lượng mưa lớn và địa hình dốc. - Do tác động của nước mưa, nước tưới, 2. Tính chất - Hình thái phẫu diện không hoàn chỉnh. - Ít sét, limon, nhiều cát và sỏi. - Đất chua hoặc rất chua, nghèo mùn và dinh dưỡng. - VSV trong đất ít, HĐ kém. 3. Cải tạo và sử dụng - Biện pháp công trình: + Làm ruộng bậc thang. + Thềm cây ăn quả. - Biện pháp nông học: Canh tác theo đường đồng mức, bón phân hữu cơ kết hợp với phân khoáng bón vôi, luân canh và xen canh gối vụ cây trồng, trồng cây thành băng, canh tác nông, lâm kết hợp. - Trồng cây bảo vệ đất, bảo vệ rừng đầu nguồn, biện pháp quan trọng hàng đầu là trồng cây phủ xanh đất. 4- Củng cố và luyện tập:(4ph) Hoàn thành bảng tổng kết sau Loại đất Đặc điểm Biện pháp Tác dụng Sử dụng Đất xám bạc màu Đất xói mòn mạnh trơ sỏi đá 5- Dặn dò: (1ph) - Trả lời câu hỏi cuối bài. - Sưu tầm mẫu đất mặn, đất phèn - Xem trước bài 10. Tổ trưởng bộ môn Giáo viên Nguyễn Thanh Tịnh Trịnh Lê Minh Vy