Giáo án môn Công nghệ khối 10 - Trần Ngọc Đệ - Tiết 2: Sản xuất giống cây trồng

Tiết 2 - Bài 3: SẢN XUẤT GIỐNG CÂY TRỒNG I. Mục tiêu bài học: 1. Kiến thức - Nờu được mục đớch của cụng tỏc sản xuất giống cõy trồng - Trỡnh bày được trỡnh tự và quy trỡnh sản xuất giống cõy trồng 2. Kỹ năng - Rốn luyện kỹ năng so sỏnh, phõn tớch, tổng hợp trong quỏ trỡnh thực hiện cỏc bước sản xuất giống. 3. Thỏi độ hành vi II. Chuẩn bị: - Tranh vẽ H3.2, 3.3, PHT - Kiến thức bổ sung: Cỏc khỏi niệm: - Hạt giống tỏc giả: Do 1 nhúm cỏ nhõn, tỏc giả tạo ra bằng lai tạo, KT cấy genHạt tỏc giả được dựng làm VLKĐ. - Hạt siờu nguyờn chủng: Là hạt tỏc giả nhõn lờn qua 2-3 vụ trong điều kiện chăm súc nghiờm ngặt để duy trỡ và củng cố kiểu gen của giống trỏnh pha tạp và trỏnh tỏc nhõn đột biến. III. Phương phỏp - Thảo luận nhúm - Vấn đỏp gợi mở - Nghiờn cứu SGK tỡm tũi IV. Tiến trình bài giảng 1. Kiểm tra bài cũ Cõu 1: Nờu mục đớch của thớ nghiệm so sỏnh giống? Cõu 2: Nờu mục đớch, ý nghĩa của cụng tỏc khảo nghiệm giống cõy trồng? 2. Tiến trỡnh bài mới HOẠT ĐỘNG DẠY VÀ HỌC NỘI DUNG BÀI HỌC 1. Hoạt động 1. Tỡm hiểu mục đớch của cụng tỏc sản xuất giống cõy trồng. - TT1: GV yờu cầu HS nghiờn cứu SGK phần I và trả lời cỏc cõu hỏi: - Mục đớch của cụng tỏc sản xuất giống cõy trồng? - Thế nào là sức sống, tớnh trạng điểm hỡnh của giống? - Thế nào là sản xuất đại trà? - TT2: Hs thảo luận, trả lời cỏc cõu hỏi - TT3: GV nhận xột và ghi túm tắt cỏc ý cơ bản I. MỤC ĐÍCH CỦA CễNG TÁC SẢN XUẤT GIỐNG CÂY TRỒNG. - Duy trỡ củng, cố độ thuần chủng, sức sống và tớnh trạng điểm hỡnh của giống - Tạo ra số lượng giống cần thiết để cung cấp cho sản xuất đại trà - Đưa giống tốt phổ biến nhanh và sản xuất 2. Hoạt động 2. Tỡm hiểu hệ thống sản xuất giống cõy trồng - TT1: GV yờu cầu HS nghiờn cứu SGK phần II, quan sỏt H3.1 và trả lời cỏc cõu hỏi: - Hệ thống sản xuất giống cõy trồng gồm mấy giai đoạn? Nội dung của từng giai đoạn đú là gỡ? - Tại sao hạt giống SNC, NC cần được SX tại cỏc cơ sở SX giống chuyờn nghiệp? - TT2: Hs thảo luận, trả lời cỏc cõu hỏi - TT3: GV nhận xột và ghi túm tắt cỏc ý cơ bản II. HỆ THỐNG SẢN XUẤT GIỐNG CÂY TRỒNG 1. Giai đoạn 1: SX hạt giống siêu nguyên chủng - Hạt giống siêu nguyên chủng là hạt giống có chất lượng và độ thuần khiết rất cao - Nhiệm vụ giai đoạn 1: duy trì, phục tráng và SX hạt giống siêu nguyên chủng - Phạm vi: thực hiện ở các xí nghiệp, các trung tâm SX giống chuyên trách 2. Giai đoạn 2: Sản xuất hạt giống nguyên chủng từ siêu nguyên chủng - Hạt giống nguyên chủng là hạt giống chất lượng cao được nhân ra từ hạt giống siêu nguyên chủng - Giai đoạn này tiến hành ở các công ty hoặc các trung tâm giống cây trồng 3. Giai đoạn 3: Sản xuất hạt giống xác nhận - Hạt giống xác nhận được nhân ra từ hạt giống nguyên chủng để cung cấp cho nông dân SX đại trà - Được thực hiện ở các cơ sở nhân giống liên kết giữa các công ti, trung tâm và cơ sở SX Hoạt động 3: Tìm hiễu quy trình sản xuất giống cây trồng (?) Căn cứ vào đâu để xây dựng quy trình sản xuất giống cây trồng? HS: Dựa vào phương thức sinh sản của cây trồng.( tự thụ phấn hoặc thụ phấn chéo) GV giới thiệu có 2 loại quy trình SX (?) Phân tính hình 3.2 để trình bày cách SX hạt giống theo sơ đồ duy trì? (?) Hình 3.2: tại sao năm thứ 1 có hạt SNC rồi mà năm thứ 2 lại phải chọn hạt SNC? - Để tăng số lượng đồng thời loại bỏ những cây xấu (?) Phân tính hình 3.3 để trình bày cách SX hạt giống theo sơ đồ phục tráng? (?) Tại sao sơ đồ hình 3.3 có 2 nhánh song song? là TN so sánh và nhân giống sơ bộ? - Để tiết kiệm thời gian. Do VLKĐ ko rõ nguồn gốc nên phải phục tráng. Nếu sơ bộ KQ tốt, đem SX luôn ( nhánh 1) còn nếu đem so sánh với VLKĐ mà KQ nhánh 2 hơn nhánh 1 thì huỷ nhánh 1 tạo SNC (?) Dựa vào 2 sơ đồ trên hãy so sánh quy trình SX giống theo sơ đồ duy trì và phục tráng ? (?) Phân tích hình 3.4 và 3.5 III. QUY TRèNH SẢN XUẤT GIỐNG CÂY TRỒNG 1. Sản xuất giống cây trồng nông nghiệp a. Sản xuất giống ở cây trồng tự thụ phấn * Đối với giống cây trồng do tác giả cung cấp giống hoặc có hạt giống siêu nguyên chủng thì quy trình sản xuất hạt giống theo sơ đồ duy trì: + Năm thứ 1: Gieo hạt SNC, chọn cây ưu tú + Năm thứ 2: Hạt của cây ưu tú gieo thành từng dòng. Chọn các dòng đúng giống, thu hoạch hỗn hợp hạt. những hạt đó được gọi là hạt SNC + Năm thứ 3: Nhân giống nguyên chủng từ giống siêu nguyên chủng + Năm thứ 4: SX hạt giống xác nhận từ giống nguyên chủng * Các giống nhập nội, các giống bị thoái hoá thì SX theo sơ đồ phục tráng: + Năm thứ 1: Gieo hạt của VLKĐ cần phục tráng, chọn cây ưu tú + Năm thứ 2 : Đánh giá dòng lần 1: Gieo hạt cây ưu tú thành dòng, chọn hạt của 4-5 dòng tốt nhất để gieo ở năm thứ 3 + Năm thứ 3: Đánh giá dòng lần 1: hạt của dòng tốt nhất được chia làm 2 để nhân sơ bộ và so sánh giống . Hạt thu được là hạt SNC đã được phục tráng + Năm thứ 4: Nhân hạt giống NC từ hạt SNC + Năm thứ 5: SX hạt giống xác nhận từ hạt giống NC 3. Củng cố, bài tập về nhà: (?) Tại sao hạt giống siêu nguyên chủng, nguyên chủng cần được SX tại các cơ sở SX giống chuyên nghiệp? (?) Căn cứ vào đâu để xây dựng quy trình sản xuất giống cây trồng? (?) So sánh quy trình SX giống theo sơ đồ duy trì và phục tráng ? Trả lời các câu hỏi trong SGK V. Rỳt kinh nghiệm: