Giáo án môn Công nghệ lớp 10 - Bài 17 đến bài 20

PHÒNG TRỪ TỔNG HỢP DỊCH HẠI CÂY TRỒNG Tiết 19, tuần 1 (HKII) BÀI 17: Ngày soạn:05. 01.12 Ngày dạy: 07.01.12 I. Mục tiêu 1. Kiến thức -Hiểu được khái niệm cơ bản, nguyên lí và các biện pháp chủ yếu sử dụng trong phòng trừ tổng hợp dịch hại cây trồng. 2. Kĩ năng -Phát triển kĩ năng tư duy thực nghiệm - quy nạp, chú trọng phát triển tư duy lí luận. -Phát triển kĩ năng học tập, đặc biệt là tự học. 3. Thái độ -Có ý thức vận dụng các tri thức, kĩ năng học được vào cuộc sống, lao động, học tập. II. Chuẩn bị -Hình 17 SGK. III. Tiến trình 1. Ổn định (kiểm diện trong sổ đầu bài) 2. Kiểm tra bài cũ (không kiểm tra) 3. Bài mới I. KHÁI NIỆM VỀ PHÒNG TRỪ TỔNG HỢP DỊCH HẠI CÂY TRỒNG Hoạt động của GV Hoạt động của HS -Thế nào là phương pháp phòng trừ tổng hợp dịch hại cây trồng. -Kể một số biện pháp phòng trừ sâu bệnh mà em biết. GV gợi ý để các em kể được nhiều biện pháp. HS dựa vào nội dung SGK để trả lời câu hỏi này. HS có thể chỉ kể được 1 – 2 biện pháp: Hóa học, Nội dung: -Là sử dụng phối hợp các biện pháp phòng trừ dịch hại cây trồng một cách hợp lý. II. NGUYÊN LÍ CƠ BẢN PHÒNG TRỪ TỔNG HỢP DỊCH HẠI CÂY TRỒNG Hoạt động của GV Hoạt động của HS Phòng trừ tổng hợp dịch hại cây trồng dựa vào các nguyên lý nào? Trong phần này GV có thể sử dụng phương pháp phát vấn, diễn giảng giúp HS hiểu rõ tác dụng của từng nguyên lý, giải thích từ thiên địch. HS dựa vào SGK để trả lời phần này và ghi vào vở. Cho HS xung phong để giải thích tác dụng của từng nguyên lý. Ví dụ: Vì sao phải trồng cây khoẻ? Nội dung: -Trồng cây khỏe -Bảo tồn thiên địch -Thăm đồng thường xuyên -Nông dân trở thành chuyên gia. III. BIỆN PHÁP CHỦ YẾU CỦA PHÒNG TRỪ TỔNG HỢP DỊCH HẠI CÂY TRỒNG Hoạt động của GV Hoạt động của HS GV cho HS làm phiếu học tập. GV giải thích, lấy thêm ví dụ để HS nắm bài sâu và kỹ hơn. Biện pháp Tác dụng HS hoàn thành phiếu học tập. Nội dung: Biện pháp Tác dụng 1. Biện pháp kĩ thuật: cày bừa, tiêu hủy tàn dư cây trồng, tưới tiêu, bón phân 2. Biện pháp sinh học: sử dụng sinh vật hoặc sản phẩm của chúng. 3. Sử dụng giống cây trồng chống chịu sâu bệnh: 4. Biện pháp hoá học: sử dụng thuốc hóa học. 5. Biện pháp cơ giới, vật lí: bẫy ánh sáng, mùi vị 6. Biện pháp điều hoà -Tiêu diệt mầm sâu, bệnh hại -Ngăn chặn, tiêu diệt sâu bệnh hại. -Ngăn ngừa sự phát triển của dịch hại. -Tiêu diệt sâu, bệnh hại. -Tiêu diệt sâu, bệnh hại. -Giữ cho dịch ạhi chỉ phát triển ở mức độ nhất định nhằm giữ cân bằng sinh thái. 4. Củng cố -Hướng dẫn HS trả lời các câu hỏi cuối bài. 5. Dặn dò -Học bài, chuẩn bị bài mới. Tiết 20, tuần 2 (HKII) BÀI 18: THỰC HÀNH PHA CHẾ DUNG DỊCH BOOCĐÔ PHÒNG, TRỪ NẤM HẠI Ngày soạn: 07.01.12 Ngày dạy: 09.01.12 I. Mục tiêu 1. Kiến thức 2. Kĩ năng -Phát triển kĩ năng thí nghiệm. -Pha chế được dung dịch Boocđô phòng, trừ nấm hại. 3. Thái độ -Có ý thức vận dụng các tri thức, kĩ năng học được vào cuộc sống, lao động, học tập. -Có ý thức bảo vệ môi trường. -Thực hiện đúng quy trình, giữ gìn vệ sinh môi trường và bảo đảm an toàn lao động. 4. Tích hợp GDMT II. Chuẩn bị -Đồng sunphat CuSO4.5H2O, vôi tôi. -Que tre hoặc que gỗ để khuấy dung dịch. -Cốc chia độ hoặc ống hình trụ dung tích 1000ml. -Chậu men hoặc chậu nhựa. -Cân kĩ thuật. -Nước sạch. -Giấy quỳ, thanh sắt (chiếc đinh) được mài sạch. III. Tiến trình 1. Ổn định (kiểm diện trong sổ đầu bài) 2. Kiểm tra bài cũ: -Thế nào là phòng trừ tổng hợp dịch hại cây trồng? Nêu nguyên lí cơ bản của phòng trừ tổng hợp dịch hại cây trồng. -Nêu những biện pháp chủ yếu trong phòng trừ tổng hợp dịch hại cây trồng. 3. Thực hành Hoạt động 1: Giới thiệu bài thực hành Hoạt động của GV Hoạt động của HS -Giới thiệu: dung dịch Boocđô là loại thuốc phòng, trừ nấm hại mà việc pha chế đơn giản, có thể tự pha chế tại gia đình để sử dụng. -Nêu mục tiêu bài học. -Chú ý nghe GV giới thiệu bài học và mục tiêu cần đạt. Hoạt động 2: Tổ chức, phân công nhóm Hoạt động của GV Hoạt động của HS -Chia lớp thành nhóm HS thực hành. -Phân công vị trí thực hành cho các nhóm. -Kiểm tra sự chuẩn bị thực hành của HS. -Nghe GV phân công, chia nhóm thực hành. -Các nhóm nhận nguyên liệu, dụng cụ về vị trí được phân công để tiến hành thực hành. Hoạt động 3: Thực hành Hoạt động của GV Hoạt động của HS -Nhắc các nhóm kiểm tra dụng cụ, hóa chất. -Quán xuyến các nhóm trong quá trình làm, luôn nhắc nhở HS phải làm đúng trình tự và yêu cầu từng bước trong quy trình. -Cho HS quan sát màu của dung dịch. -Dùng giấy quỳ đo độ pH. -Từng nhóm kiểm tra dụng cụ, hóa chất, phân công công việc trong nhóm. -Tiến hành từng bước theo đúng quy trình thực hành. -Màu xanh nước biển (màu của những dd chứa đồng, màu của giấy quỳ) – xác định độ pH của dung dịch boocđô. Nội dung: Cho HS quan sát hình 16.1; 16.2; 16.3; 16.4; 16.5; 16.6. Bước 1: cân 10 g đồng sunphát, 10 g vôi bột hoặc 15 g vôi tơi. Bước 2: Cho 1 gói vôi bột với 200ml nước vào cốc thủy tinh sau đó đổ vào chậu. Bước 3: Hòa 10 g CuSO4 vào trong 800 ml nước. Bước 4: Đổ từ từ dung dịch đồng sunphát vào dung dịch vôi, vừa đổ vừa khuấy đều (tránh bị kết tủa) Dung dịch thu được là dung dịch boocđô 1% dùng để phòng trừ nấm. 4. Đánh giá kết quả thực hành -GV dựa vào kết quả thực hành của HS để đánh giá giờ thực hành theo nội dung trong SGK. 5. Dặn dò -Chuẩn bị bài mới. Tiết 21, tuần 3 (HKII) BÀI 19: ẢNH HƯỞNG CỦA THUỐC HÓA HỌC BẢO VỆ THỰC VẬT ĐẾN QUẦN THỂ SINH VẬT VÀ MÔI TRƯỜNG Ngày soạn: 28.01.12 Ngày dạy: 30.01.12 I. Mục tiêu 1. Kiến thức -Hiểu được ảnh hưởng và biện pháp hạn chế tác hại của thuốc hóa học trừ sâu, bệnh đối với quần thể sinh vật 2. Kĩ năng -Phát triển kĩ năng tư duy thực nghiệm - quy nạp, chú trọng phát triển tư duy lí luận. -Phát triển kĩ năng học tập, đặc biệt là tự học. 3. Thái độ -Có ý thức vận dụng các tri thức, kĩ năng học được vào cuộc sống, lao động, học tập. 4. Tích hợp GDMT -Có ý thức sử dụng hợp lý thuốc hoá học bảo vệ thực vật, hạn chế những ảnh hưởng xấu do nó gây ra đối với môi trường, con người và sinh vật. II. Chuẩn bị -Nghiên cứu SGK và phần “Thông tin bổ sung” SGV. III. Tiến trình 1. Ổn định (kiểm diện trong sổ đầu bài) 2. Kiểm tra bài cũ (không kiểm tra) 3. Bài mới I. ẢNH HƯỞNG XẤU CỦA THUỐC HÓA HỌC BẢO VỆ THỰC VẬT ĐẾN QUẦN THỂ SINH VẬT Hoạt động của GV Hoạt động của HS Nêu câu hỏi thảo luận: người ta nói thuốc hóa học BVTV có ảnh hưởng xấu đến quần thể SV. Theo em, điều đó đúng hay sai? Chứng minh? GV gợi ý HS bằng những câu hỏi: -Nêu những ảnh hưởng xấu của thuốc hóa học BVTV đến quần thể sinh vật? -Thuốc hóa học BVTV có ảnh hưởng xấu đến quần thể sinh vật trong trường hợp nào? Ghi nhanh câu hỏi vào giấy, đọc phần I SGK, thảo luận nhóm trả lời câu hỏi. Các nhóm chú ý lắng nghe các câu hỏi gợi ý của GV, thảo luận và đưa ra câu trả lời. -Thuốc hóa học BVTV được sử dụng rất linh động và với nồng độ cao hoặc tổng lượng cao, do đó, tác động đến mô, tế bào của cây trồng -> ảnh hưởng đến sinh trưởng, phát triển của cây -> giảm năng suất, chất lượng nông sản. -Khi sử dụng không hợp lí -> phá vỡ thế cân bằng đã ổn định của quần thể sinh vật. -Làm xuất hiện các quần thể dịch hại kháng thuốc. 4. Củng cố -Nhấn mạnh lại ảnh hưởng xấu của thuốc hóa học BVTV đến sinh vật. 5. Dặn dò -Học bài, trả lời các câu hỏi SGK. - nghiên cứu tiếp nội dung mục II và III của bài. ẢNH HƯỞNG CỦA THUỐC HÓA HỌC BẢO VỆ THỰC VẬT ĐẾN QUẦN THỂ SINH VẬT VÀ MÔI TRƯỜNG Tiết 22, tuần 3 (HKII) BÀI 19: Ngày soạn: 02.02.12 Ngày dạy: 04.02.12 I. Mục tiêu 1. Kiến thức -Hiểu được ảnh hưởng và biện pháp hạn chế tác hại của thuốc hóa học trừ sâu, bệnh đối với môi trường và biện pháp hạn chế. 2. Kĩ năng -Phát triển kĩ năng tư duy thực nghiệm - quy nạp, chú trọng phát triển tư duy lí luận. -Phát triển kĩ năng học tập, đặc biệt là tự học. 3. Thái độ -Có ý thức vận dụng các tri thức, kĩ năng học được vào cuộc sống, lao động, học tập. -Có ý thức thực hiện đúng những quy định về an toàn lao động, an toàn thực phẩm và bảo vệ môi trường khi sử dụng thuốc hóa học trừ sâu bệnh. 4. Tích hợp GDMT -Có ý thức sử dụng hợp lý thuốc hoá học bảo vệ thực vật, hạn chế những ảnh hưởng xấu do nó gây ra đối với môi trường, con người và sinh vật. II. Chuẩn bị -Nghiên cứu SGK và phần “Thông tin bổ sung” SGV. III. Tiến trình 1. Ổn định (kiểm diện trong sổ đầu bài) 2. Kiểm tra bài cũ : CH1: Nêu ảnh hưởng của thuốc bảo vệ thực vật đến quần thể sinh vật? Cho vì dụ thực tiễn từ địa phương? 3. Bài mới II. ẢNH HƯỞNG XẤU CỦA THUỐC HÓA HỌC BẢO VỆ THỰC VẬT ĐẾN MÔI TRƯỜNG Hoạt động của GV Hoạt động của HS Sử dụng nhiều thuốc hóa học BVTV có ảnh hưởng như thế nào đến môi trường đất, nước và nông sản? Cho VD minh họa. Nghiên cứu phần II SGK, thảo luận nhóm trả lời câu hỏi của GV. -Tích lũy trong lương thực, thực phẩm -> tác động xấu đến sức khỏe của con người, vật nuôi. -Tích lũy trong cơ thể động vật thủy sinh và nông sản, thực phẩm -> vào cơ thể con người gây một số bệnh hiểm nghèo. III. BIỆN PHÁP HẠN CHẾ NHỮNG ẢNH HƯỞNG XẤU CỦA THUỐC HÓA HỌC BẢO VỆ THỰC VẬT Hoạt động của GV Hoạt động của HS Nêu câu hỏi: -Thuốc hóa học BVTV có ảnh hưởng xấu đến quần thể SV, đến môi trường như vậy có nên sử dụng thuốc hóa học BVTV để trừ sâu, bệnh hại cây trồng hay không? -Nên dùng thuốc hóa học BVTV như thế nào? Nghiên cứu phần III SGK, thảo luận nhóm trả lời các câu hỏi của GV. Căn cứ vào các mặt hạn chế của thuốc để tự tìm biện pháp khắc phục. -Có ý thức sử dụng hợp lý thuốc hoá học bảo vệ thực vật, hạn chế những ảnh hưởng xấu do nó gây ra đối với môi trường, con người và sinh vật. Nội dung: -Chỉ dùng thuốc hóa học BVTV khi dịch hại tới ngưỡng gây hại. -Sử dụng các loại thuốc có tính chọn lọc cao, phân hủy nhanh trong môi trường. -Sử dụng đúng thuốc, đúng thời gian, đúng nồng độ và liều lượng. -Tuân thủ quy định về vệ sinh an toàn lao động và vệ sinh môi trường. 4. Củng cố -Nhấn mạnh lại ảnh hưởng xấu của thuốc hóa học BVTV và biện pháp hạn chế. 5. Dặn dò -Học bài, trả lời các câu hỏi SGK. -Chuẩn bị bài mới. Tiết 23, tuần 4 (HKII) BÀI 20: ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ VI SINH SẢN XUẤT CHẾ PHẨM BẢO VỆ THỰC VẬT Ngày soạn: 03.02.12 Ngày dạy: 05.02.12 I. Mục tiêu 1. Kiến thức -Biết được cơ sở khoa học và quy trình sản xuất chế phẩm vi khuẩn trừ sâu bảo vệ cây trồng. 2. Kĩ năng -Phát triển kĩ năng tư duy thực nghiệm - quy nạp, chú trọng phát triển tư duy lí luận. -Phát triển kĩ năng học tập, đặc biệt là tự học. 3. Thái độ -Có ý thức vận dụng các tri thức, kĩ năng học được vào cuộc sống, lao động, học tập. 4. Tích hợp GDMT -Nâng cao nhận thức sử dụng chế phẩm sinh học bảo vệ cây trồng để tránh gây độc hại cho con người và môi trường. II. Chuẩn bị -Hình 20.1, 20.2, 20.3 SGK. III. Tiến trình 1. Ổn định (kiểm diện trong sổ đầu bài) 2. Kiểm tra bài cũ CH: Trình bày những biện pháp hạn chế ảnh hưởng xấu của thuốc hóa học BVTV đến quần thể sinh vật và môi trường. 3. Bài mới Giới thiệu: một trong những ứng dụng của công nghệ vi sinh là khai thác, sử dụng các vi sinh vật gây bệnh cho sâu, bệnh hại cây trồng, để sản xuất ra các chế phảm sinh học bảo vệ cây trồng. các chế phẩm này ngày cáng được ưa chuộng vì chúng không gây độc cho con người và môi trường. I. CHẾ PHẨM VI KHUẨN TRỪ SÂU Hoạt động của GV Hoạt động của HS Nêu câu hỏi: -Thế nào là chế phẩm vi sinh phòng trừ sâu hại? Nó khác gì so với thuốc hóa học phòng trừ sâu bệnh? -Cơ sở khoa học và quy trình sản xuất chế phẩm vi khuẩn trừ sâu là gì? -Loài vi khuẩn nào được dùng để sản xuất chế phẩm vi khuẩn trừ sâu? -Hãy kể tên một vài chế phẩm vi khuẩn trừ sâu mà em biết. Nghiên cứu phần I SGK, thảo luận nhóm trả lời câu hỏi. Quan sát sơ đồ hình 20.1 SGK để thấy các bước trong quy trình sản xuất chế phẩm Bt. -VK được sử dụng: là những VK có tinh thể prôtêin độc ở giai đoạn bào tử. Sau khi nuốt những bào tử này, cơ thể sâu bọ bị tê liệt và bị chết sau 2 – 4 ngày. -Thường sử dụng VK Baccillus thuringiensis sản xuất thuốc trừ sâu Bt trừ sâu róm thông, sâu tơ, dâu khoang hại cải bắp -Quy trình sản xuất: hình 20.1 SGK. 4. Củng cố -Hướng dẫn HS trả lời các câu hỏi cuối bài. 5. Dặn dò -Học bài, trả lời các câu hỏi SGK. Tiết 24, tuần 4 (HKII) BÀI 20: ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ VI SINH SẢN XUẤT CHẾ PHẨM BẢO VỆ THỰC VẬT Ngày soạn: 09.02.12 Ngày dạy: 11.02.12 I. Mục tiêu 1. Kiến thức -Biết được cơ sở khoa học và quy trình sản xuất chế phẩm vi rút và nấm trừ sâu bảo vệ cây trồng. 2. Kĩ năng -Phát triển kĩ năng tư duy thực nghiệm - quy nạp, chú trọng phát triển tư duy lí luận. -Phát triển kĩ năng học tập, đặc biệt là tự học. 3. Thái độ -Có ý thức vận dụng các tri thức, kĩ năng học được vào cuộc sống, lao động, học tập. 4. Tích hợp GDMT -Nâng cao nhận thức sử dụng chế phẩm sinh học bảo vệ cây trồng để tránh gây độc hại cho con người và môi trường. -Có niềm tin vào khoa học công nghệ vi sinh. II. Chuẩn bị -Hình 20.1, 20.2, 20.3 SGK. III. Tiến trình 1. Ổn định (kiểm diện trong sổ đầu bài) 2. Kiểm tra bài cũ CH: Nêu đặc điểm của chế pham vi khuẩn trừ sâu và quy trình sản xuất chế phẩm Bt theo công nghệ lên men hiếu khí. 3. Bài mới II. CHẾ PHẨM VIRUT TRỪ SÂU Hoạt động của GV Hoạt động của HS -Vì sao khi mắc bệnh virut, cơ thể sâu bọ bị mềm nhũn? -Để sản xuất chế phẩm trừ sâu người ta làm như thế nào? Yêu cầu HS quan sát sơ đồ hình 20.2 SGK, giới thiệu với HS quy trình công nghệ sản xuất chế phẩm virut trừ sâu. Nghiên cứu phần II SGK, thảo luận nhóm trả lời các câu hỏi của GV. Quan sát hình 20.2, nghe GV giảng giải để thấy các bước của quy trình công nghệ sản xuất chế phẩm virut trừ sâu. Nội dung: -Sâu bọ dễ bị nhiễm virut nhất ở giai đoạn sâu non. Khi nhiễm virut, cơ thể sâu bọ mềm nhũn, màu sắc và độ căng của cơ thể biến đổi. -Người ta sử dụng virut nhân đa diện để sản xuất chế phẩm virut trừ sâu NPV. -Quy trình sản xuất: hình 20.2 SGK. III. CHẾ PHẨM NẤM TRỪ SÂU Hoạt động của GV Hoạt động của HS Hướng dẫn HS tự nghiên cứu SGK, trả lời các câu hỏi: -Những loại nấm nào được sử dụng để bảo vệ cây trồng? -Nấm diệt sâu bọ bằng cách nào? -Nêu quy trình công nghệ sản xuất nấm trừ sâu? GV: Chúng ta thấy, các chế phẩm sinh học vừa có tác dụng phòng trừ sâu, bệnh lại vừa không gây ô nhiễm môi trường. Vì vậy, chúng ta nên sử dụng các chế phẩm BVTV thay vì các loại thuốc hóa học để tránh gây hại cho con người và cây trồng. HS nghiên cứu phần III SGK theo các câu hỏi gợi ý của GV để tự hoàn thiện nội dung cần tìm hiểu. Nghe GV liên hệ. Nội dung: -Hai nhóm nấm túi và nấm phấn trắng được ứng dụng rộng rãi trong phòng trừ dịch hại cây trồng. -Khi bị mắc bệnh nấm, cơ thể sâu bị trương lên, sâu bọ yếu dần rồi chết. -Quy trình sản xuất: hình 20.3 SGK. 4. Củng cố -Hướng dẫn HS trả lời các câu hỏi cuối bài. 5. Dặn dò -Học bài, trả lời các câu hỏi SGK. -Chuẩn bị bài mới (bài 40).