Giáo án môn Công nghệ Lớp 7 - Tuần 7

Tuần: 7 Tiết: 13 CHƯƠNG II: QUY TRÌNH SẢN XUẤT VÀ BẢO VỆ MÔI TRƯỜNG TRONG TRỒNG TRỌT BÀI 15: LÀM ĐẤT VÀ BÓN PHÂN LÓT Ngày dạy: 03/10/2011 I. MỤC TIÊU: 1. Kiến thức: - Hiểu được mục đích của việc làm đất trong sản xuất trồng trọt. -Biết được quy trình và yêu cầu kỹ thuật làm đất. -Hiểu được mục đích và cách bón phân lót cho cây trồng. 2. Kỹ năng: Rèn luyện kỹ năng: Quan sát, phân tích, hoạt động nhóm. 3. Thái độ: Có ý thức trong việc bảo vệ môi trường đất. II. CHUẨN BỊ: 1.Giáo viên: Hình 25, 26 SGK phóng to.Phiếu học tập. 2. Học sinh: Xem trước bài 15. III. TIẾN TRÌNH LÊN LỚP: 1. Ổn định tổ chức lớp: Kiểm tra sĩ số. 2. Kiểm tra bài cũ: 3. Bài mới: a. Giới thiệu bài mới: Trong chương trước chúng ta đã nghiên cứu về cơ siwr của trồng trọt. Đó là đất trồng, phân bón, giống cây trồng và bảo vệ cây trồng. Trong chương này, ta sẽ nghiên cứu quá trình sản xuất một loại cây trồng. Quá trình đó phải làm những việc gì và thực hiện theo trình tự như thế nào? Việc đầu tiên đó là làm đât và bón phân lót. b. Vào bài mới: * Hoạt động 1: Làm đất nhằm mục đích gì? Yêu cầu: Hiểu được mục đích của việc làm đất. Hoạt động của GV- Hoạt động của HS Nội dung - GV: Cho một HS đọc thông tin phần I SGK trang 37. àHS: Đọc thông tin. - GV: Có 2 thửa ruộng, một thửa ruộng đã được cày bừa và thửa ruộng chưa cày bừa. - GV: Hãy so sánh giữa 2 thửa ruộng đó về: Tình hình cỏ dại; Tình trạng đất; Sâu, bệnh; Mức độ phát triển.(thảo luận nhĩm). àHS: Về ruộng được cày bừa thì: Cỏ dại không phát triển mà bị diệt, đất tơi xốp, sâu, bệnh bị tiêu diệt, tạo điều kiện cho cây sinh trưởng, phát triển tốt hơn ruộng chưa cày bừa. - GV: Hãy cho biết làm đất nhằm mục đích gì? àHS: Làm cho đất tơi xốp, tăng khả năng giữ nước, chất dinh dưỡng... tạo điều kiện cho cây trồng sinh trưởng, phát triển tốt. - GV: Chốt lại kiến thức, ghi bảng. I. Làm đất nhằm mục đích gì? Làm cho đất tơi xốp, tăng khả năng giữ nước, giữ chất dinh dưỡng, diệt trừ cỏ dại và mầm mống sâu bệnh, tạo điều kiện cho cây trồng sinh trưởng, phát triển tốt. * Hoaït ñoäng 2: Caùc coâng vieäc laøm ñaát. Yêu cầu: Biết được quy trình và yêu cầu kỹ thuật làm đất. - GV: Công việc làm đất bao gồm những công việc gì? àHS: Bao gồm các công việc: cày đất, bừa và đập đất, lên luống. - GV: Cày đất có tác dụng gì? àHS: Làm đất tơi xốp, thoáng khí và vùi lấp cỏ dại. - GV: Cày đất là làm gì? Và độ sâu như thế nào là thích hợp? àHS: Bằng các công cụ như: trâu, bò hay máy cày. - GV giảng thêm: Độ cày sâu phụ thuộc vào từng loại đất, loại cây: Đất cát không cày sâu, đất sét cày sâu dần, đất bạc màu cày sâu dần do tầng canh tác mỏng. - GV: Chốt lại kiến thức, ghi bảng. II. Các công việc làm đất: 1. Cày đất: Là xáo trộn lớp đất mặt ở độ sâu từ 20 đến 30cm, làm cho đất tơi xốp, thoáng khí và vùi lấp cỏ dại. - GV: Bừa và đập đất có tác dụng gì? àHS: Để làm nhỏ đất, thu gom cỏ dại trong ruộng, trộn đều phân và san bằng mặt ruộng. - GV: Em hãy cho biết người ta bừa và đập đất bằng công cụ gì .Phải đảm bảo những yêu cầu kĩ thuật nào? àHS: Trâu, bò, máy bừa hoặc dụng cụ đập. Cần đảm bảo các yêu cầu: phải bừa nhiều lần cho đất nhó và nhuyễn. - GV: Chốt lại kiến thức, ghi bảng. 2. Bừa và đập đất: Để làm nhỏ đất, thu gom cỏ dại trong ruộng, trộn đều phân và san bằng mặt ruộng. - GV: Lên luống có tác dụng gì? àHS: Để dễ chăm sóc, chống ngập úng và tạo tầng đất dày cho cây sinh trưởng, phát triển. - GV: Em cho biết lên luống áp dụng cho loại cây trồng nào? àHS: Thường áp dụng như: ngô, khoai, rau, đỗ, đậu, - GV giảng thêm: Tùy thuộc vào loại đất, loại cây mà lên luống cao hay thấp. Vd như: Đất cao lên luống thấp; + Đất trũng lên luống cao. + Khoai lang lên luống cao nhưng rau, đỗ lên luống thấp hơn àHS: Lắng nghe. - GV: Khi lên luống tiến hành theo quy trình nào? àHS: Theo quy trình sau: Xác định hướng luống; Xác định kích thước luống; Đánh rãnh, kéo đất tạo luống; Làm phẳng mặt luống. - GV: Giải thích các bước lên luống theo quy trình. - GV: Chốt lại kiến thức, ghi bảng 3. Lên luống: Để dễ chăm sóc, chống ngập úng và tạo tầng đất dày cho cây sinh trưởng, phát triển. Được tiến hành theo quy trình: _ Xác định hướng luống. _ Xác định kích thước luống. _ Đánh rãnh, kéo đất tạo luống. _ Làm phẳng mặt luống. * Hoạt động 3: Bón phân lót. Yêu cầu: Hiểu được mục đích và cách bón phân lót cho cây trồng. - GV: Yêu cầu HS đọc phần III- SGK trang38. àHS: Đọc thông tin. - GV: Bón phân lót thường dùng những loại phân gì? àHS: Thường sử dụng phân hữu cơ và phân lân. - GV: Tiến hành bón lót theo quy trình nào? àHS: Theo quy trình: + Rải phân lên mặt ruộng hay theo hàng, hốc cây. + Cày, bừa hay lấp đất để vùi phân xuống dưới. - GV: Em hãy nêu cách bón lót phổ biến mà em biết. àHS: Bón vãi và tập trung theo hàng, hốc cây là phổ biến nhất. - GV: Chốt lại kiến thức, ghi bảng. III. Bón phân lót: Sử dụng phân hữu cơ và phân lân theo quy trình sau: _ Rải phân lên mặt ruộng hay theo hàng, hốc cây. _ Cày, bừa hay lấp đất để vùi phân bón xuống dưới. Học sinh đọc phần ghi nhớ và mục: Có thể em chưa biết. 4. Củng cố: - Cho biết các công việc làm đất và tác dụng của từng công việc. - Nêu quy trình bón phân lót. 5. Kiểm tra- Đánh giá: * Ghép các câu ở Cột I với Cột II sao cho thành từng cặp ý tương đương nhau. Cột I Cột II Mục đích làm đất. Cày đất. Bừa và đập đất. Lên luống. Bón phân lót. a. Làm đất nhỏ và thu gom cỏ dại. b. Dễ thoát nước, dễ chăm sóc. c. Lật đất sâu lên bề mặt. d. Làm đất tơi xốp, diệt cỏ dại và mầm sâu bệnh, tạo điều kiện cho cây trồng sinh trưởng và phát triển tốt. * ĐÁP ÁN: 1-d; 2-c; 3-a; 4-b; 5-e 6. Nhận xét – dặn dò: - Nhận xét về thái độ học tập của học sinh. - Dặn dò: Về nhà học bài, trả lời các câu hỏi cuối bài và xem trước bài 16. Tuần: 7 Tiết: 14 BÀI 16: GIEO TRỒNG CÂY NÔNG NGHIỆP Ngày dạy: 04/10/2011 I. MỤC TIÊU: 1. Kiến thức: - Hiểu được mục đích kiểm tra, xử lí hạt giống và các căn cứ để xác định thời vụ. - Hiểu được các phương pháp gieo trồng. - Hiểu được khái niệm về thời vụ và những căn cứ để xác định thời vụ gieo trồng. Các vụ gieo trồng chính ở nước ta. 2. Kỹ năng: - Hình thành được kỹ năng kiểm tra và xử lí hạt giống. - Rèn luyện kỹ năng quan sát, phân tích, trao đổi nhóm. 3. Thái độ: - Có ý thức trong việc kiểm tra và xử lí hạt giống trước khi gieo trồng. II. CHUẨN BỊ: Giáo viên: Hình 27, 28 SGK phóng to, phiếu học tập. Học sinh: Xem trước bài 16. III. TIẾN TRÌNH LÊN LỚP: 1. Ổn định tổ chức lớp: Kiểm tra sĩ số. 2. Kiểm tra bài cũ: 3. Bài mới: a. Giới thiệu bài mới: Sau khi làm đất và bón phân lót thì phải gieo trồng. Vậy để gieo trồng hiệu quả thì ta phải chọn thời vụ và phương pháp gieo như thế nào cho thích hợp? Đây là nội dung của bài học hôm nay. Bài 16: Gieo trồng cây nông nghiệp. b. Vào bài mới: * Hoạt động 1: Thời vụ gieo trồng. Yêu cầu: Hiểu được khái niệm của thời vụ và những căn cứ để xác định thời vụ gieo trồng. Các vụ gieo trồng chính ở nước ta Hoạt động của GV- Hoạt động của HS Nội dung - GV: Theo em hiểu thì thời vụ gieo trồng là như thế nào? àHS: Thời vụ gieo trồng là khoảng thời gian người ta gieo trồng một loại cây nào đó. - GV: Nhấn mạnh thêm cụm từ “khoảng thời gian” có nghĩa là thời vụ gieo trồng được kéo dài chứ không phải bó hẹp trong một thời điểm. Tùy theo loại cây trồng mà khoảng thời gian này dài hay ngắn. - GV: Căn cứ vào đâu mà người ta có thể xác định được thời vụ gieo trồng? àHS: khí hậu, loại cây trồng, tình hình phát sinh sâu, bệnh ở mỗi địa phương. - GV: Trong các yếu tố trên, yếu tố nào có tác dụng quyết định nhất đến thời vụ? Vì sao? àHS: Trong đó yếu tố khí hậu quyết định nhất. Vì mỗi loại cây trồng thích hợp với ẩm độ nhất định. - GV: Tại sao lại dựa vào loại cây trồng để xác định thời vụ gieo trồng? àHS: Vì mỗi loại cây trồng có đặc điểm sinh vật học và yêu cầu ngoại cảnh khác nhau nên thời gian gieo trồng cũng khác nhau. - GV: Tại sao khi xác định được thời vụ gieo trồng lại phải căn cứ vào tình hình phát sinh sâu, bệnh ở địa phương? àHS: Làm như thế để có thể tránh được những đợt sâu, bệnh phát sinh, gây hại cho cây. - GV: Chốt lại kiến thức, ghi bảng. I. Thời vụ gieo trồng: Mỗi loại cây trồng được gieo trồng vào một khoảng thời gian đó được gọi là thời vụ. 1. Căn cứ để xác định thời vụ gieo trồng: Để xác định thời vụ gieo trồng cần phải dựa vào các yếu tố: khí hậu, loại cây trồng, tình hình phát sinh sâu, bệnh ở địa phương. - GV: Treo bảng, chia nhóm và yêu cầu các nhóm thảo luận để hoàn thành bảng trong SGK trang 39. àHS: Quan sát, chia nhóm và thảo luận để hoàn thành bảng. - GV: Hãy cho biết các loại cây trồng ứng với thời gian của các vụ gieo trồng ở địa phương em? àHS: Các vụ gieo trồng. Thời gian và cây trồng. 2. Các vụ gieo trồng: Có 3 vụ gieo trồng trong năm: _ Vụ đông xuân: tháng 11 đến tháng 4, 5 năm sau. _ Vụ hè thu: từ tháng 4 đến tháng 7. _ Vụ mùa: từ tháng 6 đến tháng 11. Vụ gieo trồng Thời gian Cây trồng 1. Vụ đông xuân 2. Vụ hè thu 3. Vụ mùa Tháng 11 – 4, 5 năm sau Tháng 4 – 7 Tháng 6 – 11 Lúa, ngô, khoai, rau,.. Lúa, ngô, khoai. Lúa, rau. - GV: Nhận xét, chốt lại kiến thức, ghi bảng * Hoạt động 2: Kiểm tra và xử lí hạt giống. Yêu cầu: Hiểu được mục đích của kiểm tra, xử lí hạt giống trước khi gieo trồng. Các phương pháp xử lí hạt giống. - GV: Kiểm tra hạt giống để làm gì? àHS: Nhằm đảm bảo hạt giống có chất lượng tốt đủ tiêu chuẩn đem gieo. - GV: Theo em kiểm tra hạt giống theo tiêu chí nào? àHS: Theo các tiêu chí: Tỷ lệ nảy mầm cao; Không có sâu, bệnh; Độ ẩm thấp; Không lẫn giống khác và hạt cỏ dại; Sức nảy mầm mạnh; Kích thước hạt to. - GV: Bổ sung và giảng thêm. Tiêu chí 6 thì không cần vì không phải cứ hạt to là giống tốt. - GV: Chốt lại kiến thức, ghi bảng. II. Kiểm tra và xử lí hạt giống: 1. Mục đích kiểm tra hạt giống: Nhằm đảm bảo hạt giống có chất lượng đủ tiêu chuẩn đem gieo. - GV: Xử lí hạt giống nhằm mục đích gì? àHS: vừa kích thích hạt nảy mầm nhanh, vừa diệt trừ sâu bệnh có ở hạt. - GV: Có bao nhiêu phương pháp xử lí hạt giống? Đặc điểm của từng phương pháp? àHS: Có 2 cách xử lí hạt giống: + Xử lí bằng nhiệt độ ngâm hạt trong nước ấm ở nhiệt độ, thời gian khác nhau tuỳ từng loại cây trồng. + Xử lí bằng hoá chất: là cách trộn hạt với hoá chất hoặc ngâm hạt trong dung dịch chứa hoá chất - GV: Chốt lại kiến thức, ghi bảng 2. Mục đích và phương pháp xử lí hạt giống: Xử lí hạt giống bằng nhiệt độ và hóa chất làm cho hạt nẩy mầm nhanh và diệt trừ sâu, bệnh hại * Hoạt động 3: Phương pháp gieo trồng Yêu cầu: Nắm được các yêu cầu kĩ thuật gieo trồng và phương pháp gieo trồng -GV: Gieo trồng cần đảm bảo những yêu cầu kĩ thuật nào? àHS: Phải đảm bảo các yêu cầu về thời vụ, mật độ, khoảng cách và độ nông sâu. - GV: Thế nào là đảm bảo về mật độ? àHS: Là số lượng cây, số hạt gieo trồng trên 1 đơn vị diện tích nhất định. Mật độ gieo trồng theo giống cây, loại cây, thời vụ và điều kiện thời tiết. - GV: Thế nào là đảm bảo về khoảng cách? àHS: Là khoảng cách giữa các cây trồng với nhau trên diện tích canh tác. - GV: Thế nào là đảm bảo về độ nông sâu? àHS: Độ nông sâu khác nhau tuỳ theo loại cây. Những hạt có kích thước lớn thì gieo sâu hơn, hạt bé gieo nông. - GV: Chốt lại kiến thức, ghi bảng. - GV: Treo hình 27,28- SGK trang 40, 41, yêu cầu HS quan sát và hỏi: Ở nhà em thường thấy người ta gieo trồng bằng cách nào? Cho ví dụ. àHS: Thường thấy gieo bằng hạt hoặc trồng cây con. Ví dụ: cây đậu thì gieo bằng hạt, còn ớt thì trồng bằng cây con, - GV: Theo em có mấy phương pháp gieo trồng? àHS: Có 2 phương pháp gieo trồng: Gieo bằng hạt; Trồng cây con. - GV: Quan sát hình 27 và cho biết cách gieo hạt trên hình? àHS: Quan sát và trả lời: Hình (a) : gieo vãi, (b): gieo hàng, (c): theo hốc. - GV: Phương pháp gieo bằng hạt thường áp dụng cho loại cây trồng nào? Cho ví dụ. àHS: Áp dụng đối với cây trồng ngắn ngày. Ví dụ: lúa, ngô, đổ rau. - GV: Hãy nêu lên ưu và nhược điểm của cách gieo hạt. àHS: - Gieo vãi: + Ưu điểm: nhanh, ít tốn công. +Nhược điểm: số lượng hạt nhiều, chăm sóc khó khăn. Gieo hàng, hốc: + Ưu điểm: tiết kiệm hạt giống, chăm sóc dễ dàng. + Nhược điểm: tốn nhiều công. - GV: Chốt lại kiến thức, ghi bảng. - GV: Phương pháp trồng cây con thường áp dụng cho những loại cây trồng nào? àHS: Áp dụng rộng rãi với nhiều loại cây trồng ngắn ngày và dài ngày. - GV: Em hãy kể ra vài loại cây trồng ngắn ngày và dài ngày. àHS: +Cây ngắn ngày: lúa, rau, ớt, cải, + Cây dài ngày: xoài, mít, mãng cầu, - GV: Ngoài 2 phương pháp nêu trên, người ta còn tiến hành trồng bằng phương pháp nào nửa không? (hình 28a, 28b) àHS: Còn trồng bằng cũ (28a), cành, hom (28b). - GV: Em hãy cho một số ví dụ về cách trồng cây. àHS: +Trồng bằng cũ: hành, tỏi, khoai tây + Trồng bằng cành, hom: rau muống, mía... III. Phương pháp gieo trồng: 1. Yêu cầu kĩ thuật: Gieo trồng phải đảm bảo các yêu cầu về thời vụ, mật độ, khoảng cách và độ nông sâu. 2. Phương pháp gieo trồng: Có 2 phương pháp: _ Gieo trồng bằng hạt. _ Gieo trồng bằng cây con. a. Gieo bằng hạt: _ Thường áp dụng đối với cây trồng ngắn ngày (lúa, ngô, đổ rau..). _ Có 3 cách gieo hạt: + Gieo vãi + Gieo theo hàng. + Gieo theo hốc. b. Trồng bằng cây con: _ Thường áp dụng rộng rãi với nhiều loại cây trồng ngắn ngày và dài ngày. _ Ngoài 2 phương pháp gieo trồng trên, người ta còn tiến hành trồng bằng củ, cành, hom. Học sinh đọc phần chi nhớ. 4. Củng cố: - Thời vụ là gì? Căn cứ vào đâu để xác định thời vụ gieo trồng? Kể các vụ gieo trồng chính trong năm. - Xử lí hạt giống nhằm mục đích gì? Hãy nêu các phương pháp xử lí hạt giống. Kể các đặc điểm của từng biện pháp. 5. Nhận xét- Dặn dò: - Nhận xét về thái độ học tập của HS. - Dặn dò: Về nhà học bài, trả lời các câu hỏi cuối bài và xem trước bài 17. KÝ DUYỆT TUẦN 7 Trần Phán, ngày....tháng....năm 20...