Giáo án môn Địa lý 11 bài 6: Hợp chủng quốc Hoa Kỳ (The united states of American ) - Tiết 1: Tự nhiên và dân cư

Tuần . . . Ngày soạn . . . tháng . . . năm 20. . . Tiết . . . Ngày dạy ..tháng..năm 20. . . B . ĐỊA LÝ KHU VỰC VÀ QUỐC GIA BÀI 6: HỢP CHÚNG QUỐC HOA KỲ (THE UNITED STATES OF AMERICAN ) TIẾT 1 TỰ NHIÊN VÀ DÂN CƯ I/. Mục tiêu bài học: Sau bài này học sinh cần 1. Về kiến thức - Biết đượccác đặc điểm về vị trí địa lý, phạm vi lãnh htổ của Hoa Kỳ. - Trình bày được đặc điểm tự nhiên, tài nguyên thiên nhiên của từng vùng. - Đặc điểm dân cư Hoa Kỳ và ảnh hưởng của dân cư tới sự phát triển kinh tế 2. Về kỹ năng: - Rèn luyện kỹ năng phân tích lược đồ, bản đồ để thấy được đặc điểm địa hình, sự phân bố khóang sản, dân cư của Hoa Kỳ. - Kỹ năng phân tích số liệu về tự nhiên, dân cư Hoa Kỳ. II/. Thiết bị dạy học : - Bản đồ bán cầu tây hoặc bản đồ thế giới. - Bản đồ địa lý tự nhiên Hoa Kỳ. - Phóng to bảng 6.1,6.2 trong SGK III/. Trọng tâm bài học Đặc điểm vị trí địalý, tài nguyên, tự nhiên và dân cư hoa kỳ ảnh hưởng đê1n sự phát triển kinh tế. IV/. Tiến trình dạy học: 1. Oån định lớp 2. Kiểm tra: 3. Bài mới Hoạt động của giáo viên và học sinh Nội dung DT:9,629 triệu km2 DS 296,5 triệu người Thủ đô:Washington HĐ 1: Cả lớp * Bước 1: Yêu cầu HS lên bảng xác định lãnh thổ Hoa Kỳ và nêu nhận xét về hình dạng lãnh thổ Hoa Kỳ. HS dựa vào sgk cho biết vị trí và diện tích, dân số và thủ đô của hoa kỳ . * Bước 2: GV xác định lại lãnh thổ của Hoa Kỳ trên bản đồ thế giới. Có thề phân tích thêm về thuận lợi và khó khăn qua vị trí địa lý trên trong việc phát triển kinh tế. Hãy nêu và giải thích sự phân hóa khí hậu theo chiều bắc nam và từ ven biển vào nội địa? Aûnh hưởng của qui mô và hình dạng lãnh thổphần trung tân đối với sự phânbố sản xuất và phát triển kinh tế. HĐ 2: Cả lớp * Bước 1: GV hướng dẫncách xác định tọa độ địa lý của 1 khu vực trên bản đồ. * Bước 2: Yêu cầu HS lên bảng xác định tọa độ địa lý của Hoa Kỳ. Trên cơ sở đó xác định các đới khí hậu chính. * Bước 3: GV dựa vào bản đồ thế giới và hình 6.1 – địa hình và khóang sản hoa kỳ – mô tả những nét chính về vị trí địa lý và hình dạng lãnh thổ hoa kỳ, sau đó yêu cầu hs trả lời câu hỏi trong bài : hãy cho biết vị trí của hoakỳ có thuận lợi gì cho việc phát triển kinh tế? GV phân tích những thuận lợi vế vị trí địa lý của hoa kỳtrong việc phát triển kinh tế. Ngoài ra chỉ ra được sự phân hóa khí hậu sâu sắc do lãanh thổ rộng lớn: từ bắc xuống nam; nội địa ra duyên hải, Tây sang Đông. Hđ 3: cả lớp * Bước 1:HS đọc SGK, phân tích hình 6.1, bản đồ tự nhiên bắc Mỹ thảo luận và hòan thành phiếu học tập 1 * Bước 2: Đại diện HS trình bày, GV chuẩn kiến thức. Có thể chuẩn bị phần thông tin phản hồi để đối chiếu. Trong uqá trìnbh hướng dẫn hs thảo luận, gv có thể bổ sung các câu hỏi sau: Dựa vào ược đồ địa hình và khoáng sản hoa kỳ hãy: - Xác địng vùng phía tây, vùng trung tâm và vùg phía đông của Hoa Kỳ? - Kể tên các loại tài nguyên khoáng sản củatừng vùng? - Hãy chứng minh điều kiện tự nhiên của Hoa Kỳ là một trong những điều kiện tiên quyết dẫn đến vị trí số 1 về kinh tế của hoa kỳ? - Hãy phân tích những klhó khăn do tự nhiên mang lại. HĐ 4: Cá nhân * Bước 1:Yêu cầu HS hoàn thànhphiếu học tập 2 Gợi ý câu 3: - Nhận xét chung – tăng hay giảm qua các năm - Chi tiết: Năm đầu tiên và năm sau cùng cách nhau bao nhiêu lần? Bình quân số dân tăng hàng năm? Xu hướng tăng dân số trong những năm tới? Gợi ý câu 4: - Nhận xét về sự thay đổi của tỉ lệ gia tăng tự nhiên? - Nhận xét về tuổi thọ trung bình? - Nhận xét về tỉ lệ nhóm tuổi trên 65? Từ đó rút ra những kết luận. * Bước 2: Đại diện HS trình bày, GV chuẩn kiến thức và có thể chốt lại như sau: - Dân số hoa kỳ tăng nhanh, đặc biệt tăng rất nhanh trong suốt thế kỷ XIX. Hiện nay Hoa Kỳ là nước có dân số đứng thứ 3 tên thế giới? - Dân số tăng nhanh đã cung cấp nguồn lao động dồi dào, góp phần thúc đẩy kinh tế hoa kỳ phát triển nhanh. Đặc biệt nguồn lao động được bổ do nhập cư. - daÂn số có sự thay đổi theo hướng lão hóa: tuổi thọ trung bình tăng, tỉ lệ nhóm tuổi dưới 15 giảm, trên 65 tuổi tăng => tăng chi phí cho các phúc lợi xã hội. HĐ 5: Cả lớp GV vẽ nhanh biểu dồ hình tròn (hoặc biểu đồ cột ở nhà) thể hiện cơ cấu dân tộc hoa kỳ, đặt câu hỏi: - Em có nhận xét gì về thành phần dân tộc của Hoa Kỳ? - Giải thích tại sao Hoa Kỳ lại có thành phẩn dân tộc như vậy? (thuận lợi, khó khăn) HĐ 6: Cặp * Bước 1: Yêu cầu HS quan sát lược đồ phân bố dân cư hoa kỳnăm 1998, hãy nêu: - Các đô thị trên 10 triệu dân. - Các bang có mật độ dân cư cao (hơn 300, 100-300)? - Các bang có dân cư thưa thớt(dưới24người/km2) * Bước 2: Đại diện HS trìng bày, GV chuẩn kiến thức. I. Lãnh thổ và vị trí địa lý. 1. Lãnh thổ. - Lãnh thổ hoa kỳ gồm phần đất rộng lớn ở trung tâm Bắc Mỹ, bán đảo Alaska và qyần đảo Hawaii. - Phần trung tâm là khu vực rộng lớn với diện tíh hơn 8 triệu km2 . từ tây sang đông rộng lớn 4500km, từ bắc xuống nam dài 2500km. do đó tự nhiên cũng thay đổi từ bắc xuống nam, từ vùng duyên hải vào nội địa. 2. Vị trí địa lý: nằm ở Bán cầu Tây - Đông giáp Đại Tây Dương, Tây giáp Thái Bình Dương. - Bắc giáp Canada, Nam giáp Mêxico và các nước Mỹ Latin. II. Điều kiện tự nhiên. a. Miền đông. - Địa hình: Có dãy núi già appalache và các đồng bằng ven đại tây dương. - Khí hậu: ôn đới hải dương. - Tài nguyên phát triển công nghiệp: than đá, quặng sắt, nguồn thủy năng khá lớn. - Tài nguyên phát triển nông nghiệp: đồng bằng duyên hải có nhiều đất phù sa -> thuận lợi cho phát triển các cây trồng ôn đới. b. Miền đồng bằng trung tâm. - Địa hình: phía bắc có gò đồithấp, phía nam là đồng bằng do phù sa của sông mississipi bồi đắp. - Khí hậu: ôn đới lục địa ở phía bắc, cận nhiệt ở phía nam. - Tài nguyên phát triển công nghiệp: Than đá, quặng sắt ở phía bắc, dầu khí ởphía nam. - Tài nguyên phát triển nông nghiệp:Có đồng bằng phù sa màu mỡ => phát triển nông nghiệp. c. Miền Tây - Địa hình: gồm các dãy núi cao trung bình trên 2000m chạy theo hướng bắc – nam, xen kẻ làcác bồn địa và cao nguyên. - Khí hậu: khô hạn (trừ duyên hải thái bình duơng) - Tài nguyên phát triển công nghiệp: nhiều kim loại màu (vàng, đồng, chì, bôxít), ngoài ra còn có các nguồnthủy năng rất lớn trên sông colorado. - Tài nguyên phát triển công nghiệp: ven thái bình dương có đồng bằng duyên hải=>phát triển nông nghiệp. Ngoài ra ở đâycò có diện tíchrừng khá lớn III. Dân cư hoa kỳ. 1. Dân số. - Đứng thứ 3 trên thế giớisau ấn độ và trung quốc. - Dân số hoa kỳ tăng nhanh, chủ yếu do nhập cư => đem lại nguồn vốn, nguồn tri thức và lực lượng lao động dồi dào. - Hiện nay dân số Hoa Kỳ có xu hướng lãohóa 2. Thành phần dân tộc; phức tạp - Người châu Aâu (da trắng) chiếm tỉ lệ 83% - Người châu Phi (da đen) chiếm tỉ lệ 11% - Người châu Aù- Mỹ Latin chiến tỉ lệ 5% - Người bản địa (da đỏ) chiếm tỉ lệ 1% Do một nước có nhiều thành phần dân tộc new6n dẫn tới tình trạng bất bình đẳng giữa các dân tộc => nhiều khó khăn cho sự phát triển kinh tế xã hội. 3.Phân bố dân cư - Dân cư tập trung đông đúc ở vùng Đông Bắc, duyên hải; thưa thớt ở vùng trung tâm, vùng đồi núi cao ở phía Tây. - Dân cư Hoa Kỳ hiện nay có xu hướng chuyển từ khu vực Đông Bắc sang khu vực phía Tây và phía Nam. - Dân cư thành thị chiếm 70% (2004). Các đ6 thị vừa và nhỏ (500.000 dân) chiếm 91,8% dânsố=> hạn chế được những mặt tiêu cực của đô thị hóa. V/. Đánh giá * Khoanh tròn chữ cái đầu câu mà em cho là đúng. 1. Phần lãnh thổ Hoa Kỳ ở trung tâmbắc Mỹ nằm trong các đới khí hậu: a. Oân đới, cận nhiệt b. Oân đới, hàn đới c.Oân đới, nhiệt đới, hàn đới d. Nhiệt đới, cận nhiệt, ôn đới,cận cực. 2. các quặng kim loại màu của hoa kỳ tập trung nhiều ở; a. Miền Tây b. Miền Đồng bằng trung tâm. c. Miền Đông d. Quần đảo Hawaii * Tự luận 1. Phân tích ý nghĩa của vị trí địa lýcủa Hoa Kỳ đối với sự phát triển kinh tế xã hội. 2. Chứng minh Hoa Kỳ là cường qốc về tài nguyên thiên nhiên. 3. Phân tích những ảnh hưởng của dân nhập cư đối với sự phát triển kinh tế xã hội VI/. Họat động nối tiếp : HS làm các câu hỏi và bài tập trong SGK