Giáo án môn Địa lý lớp 12 - Bài 5: Lịch sử hình thành và phát triển lãnh thổ (tiếp theo)

Tiết 5/ tuần 5 Từ 22/09 " 27/09/2008 Khối 12 Bài 5: LỊCH SỬ HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN LÃNH THỔ ( Tiếp theo) I-MỤC TIÊU: Sau bài học, HS cần: 1/ Kiến thức: Biết được đặc điểm và ý nghĩa của hai giai đoạn Cổ kiến tạo và Tân kiến tạo trong lịch sử hình thành và phát triển lãnh thổ tự nhiên Việt Nam. 2/ Kĩ năng: - Biết đọc hình 5: cấu trúc địa chất và bản đồ địa chất – khoáng sản Việt Nam. - Xác định trên bản đồ những nơi đsã diễn ra các hoạt động chính trong giai đoạn Cổ kiến tạo và tân kiến tạo ở nước ta. Nhận xét, so sánh giữa các giai đoạn và liên hệ thực tế tại khu vực của nước ta. II-CÁC PHƯƠNG TIỆN DẠY HỌC: - Bản đồ địa chất – khoáng sản Việt Nam. - Bảng niên biểu địa chất. - Các tranh ảnh minh họa III-TIẾN TRÌNH LÊN LỚP: 1/ Ổn định lớp. 2/ Kiểm tra bài cũ: 3/ Vào bài mới: Giai đoạn Cổ kiến tạo bắt đầu và kết thúc trong thời gian nào? Dựa vào SGK và hình 5, hãy tìm hiểu những đặc điểm nổi bật trong giai đoạn này? - Cổ kiến tạo: các địa khối Thượng nguồn sông Chảy, khối nâng Việt Bắc, khối Kon Tum. - Trung sinh: các dãy núi chạy theo hướng TB – ĐN ở Tây Bắc và bắc Trung Bộ, dãy núi chạy hướng vòng cung ở Đông Bắc và Nam Trung Bộ. Dựa vào SGK và hình 5, hãy tìm hiểu những đặc điểm nổi bật trong giai đoạn Tân kiến tạo? Giai đọan đầu của Tận kiến tạo địa hình nước ta chủ yếu chịu tác động của ngoại lực( gió, nắng, nhiệt độ). Nếu một năm ngoại lực mài mòn 1mm bề mặt địa hình, thì 41,5 triệu năm sẻ mài mòn một đỉnh núi cao 4150m. như vậy, sau giai đoạn Palêôgen bề mặt địa hình nước ta trở nên bằng phẵng, hầu như không có núi cao như ngày nay. Giai đoạn Tân kiến tạo đã làm thay đổi diện mạo và đặc điểm tự nhiên của nước ta như thế nào? Nước ta có địa hình phân bậc là do vận động nâng lên không đồng đều trên lãnh thổ nước ta và vận động nầy lại chia làm nhiều chu kì. 2/ Giai đoạn Cổ sinh: Đây là giai đoạn có tính chất quyết định đến lịch sử phát triển của tự nhiên nước ta. Với các đặc điểm: a/ Diễn ra trong thời gian khá dài, tới 477 triệu năm: Giai đoạn Cổ kiến tạo bắt đầu cách đây 542 triệu năm, trải qua 2 đại Cổ sinh và Trung sinh, kết thúc ở kỉ Krêta cách đây 65 triệu năm. b/ Là giai đoạn có nhiều biến động mạnh mẽ nhất trong lịch sử phát triển tự nhiên nước ta: - Lãnh thổ: Phần lớn các đồng bằng còn chìm dưới nước biển trong pha trầm tích và được nâng lên ở các pha uốn nếp với các vận động tạo núi. - Thành phần địa chất: đất đá ở giai đoạn này rất cổ, có cả đá trầm tích, đá Macma và đá biến chất. - Hoạt động địa chất:các hoạt động uốn nếp và nâng lên diến ra ở nhiều nơi, kèm theo đó là các đứt gãy, động đất với các loại đá macma xâm nhập và macma phun trào. - Khoáng sản: có các khoáng sản quý: đồng, sắt, thiếc, vàng, bạc, đá quý. c/ Là giai đoạn lớp vỏ cảnh quan địa lí nhiệt đới ở nước ta đã rất phát triển: Các hóa đá san hô tuổi cổ sinh, các hóa đá than tuổi Trung sinh cùng nhiều hóa đá cổ khác. ¯ Ý nghĩa của giai đoạn Cổ kiến tạo đối với thiên nhiên Việt Nam: Có thể nói giai đoạn này đại bộ phận lãnh thổ nước ta đã được định hình. 3/ Giai đoạn Tân kiến tạo: Là giai đoạn cuối cùng trong lịch sử phát triển lãnh thổ nước ta. Giai đoạn này có các đặc điểm sau: a/ Là giai đoạn diễn ra ngắn nhất trong lịch sử hình thành và phát triển của tự nhiên nước ta: Giai đoạn này bắt đầu cách đây 65 triệu năm và vẫn còn tiếp diễn đến ngày nay. b/ Chịu sự tác động mạnh mẽ của kì vận động tạo núi Anpơ – Himalaya và những biến đổi của khí hậu có quy mô toàn cầu: - Vận động tạo núi Anpơ – Himalaya tác động đến nước ta cách đây 23 triệu năm( kỉ Nêôgen) và còn ảnh hưởng cho đến ngày nay. Trong giai đoạn này lãnh thổ nước ta xãy ra các hoạt động như: uốn nếp, đứt gãy, phun trào macma, nâng lên, hạ xuống của địa hình, bồi lấp ở vùng trũng. - Khí hậu TĐ biến đổi lớn trong kỉ Đệ tứ với những thời kì băng hà gây nên dao động lớn về mực nước biển tạo nên hiện tượng biển tiến, biển lùi trên lãnh thổ nước ta. c/ Là giai đoạn tiếp tục hoàn thiện các điều kiện tự nhiên làm cho đất nước ta có diện mạo và đặc điểm tự nhiên như hiện nay: - Địa hình chủ yếu là đồi núi, núi được nâng lên( dãy Hoàng Liên Sơn) và trẻ lại, các hoạt động xâm thực được đẩy mạnh. Các đồng bằng được hình thành do bồi đắp của sông, suối." Địa hình đa dạng và phân bậc. - Khoáng sản: chủ yếu là khoáng sản có nguồn gốc ngoại sinh: dầu mỏ, khí tự nhiên, than nâu, bôxit - Các điều kiện tự nhiên nhiệt đới ẩm được thể hiện rỏ nét: quá trình phong hóa, qt tạo đất, sự phong phú của nguồn nước từ sông ngòi và nước ngầm, sự đa dạng của thổ nhưỡng và sinh vật đã tạo nên một diện mạo và sắc thái mới cho thiên nhiên nước ta. IV- CỦNG CỐ: 1/ Trình bày đặc điểm cảu giai đoạn Cổ kiến tạo trong lịch sử hình thành và phát triển lãnh thổ nước ta? 2/ Trình bày đặc điểm cảu giai đoạn Tân kiến tạo trong lịch sử hình thành và phát triển lãnh thổ nước ta? 3/ Tìm những dẫn chứng để khẵng định giai đoạn Tân kiến tạo vẫn còn đang diễn ra trên lãnh thổ nước ta đến ngày nay? Rút kinh nghiệm tiết dạy: Kí duyệt tuần 5 Ngày 20/09/2008 PHT Tổ Trưởng Dương Thu Nguyệt Lê Tấn Ỏn