MỤC TIÊU : Qua bài này học sinh cần :
- Nắm được định nghĩa đường tròn , các cách xác định một đường tròn, đường tròn ngoại tiếp tam giác và tam giác nội tiếp đường tròn .
- Nắm được đường tròn là hình có tâm đối xứng , có trục đối xứng .
- Biết dựng đường tròn qua 3 đIểm không thẳng hàng . Biết chứng minh một điểm nằm trên đường tròn .
NỘI DUNG VÀ CÁC HOẠT ĐỘNG TRÊN LỚP :
Hoạt động 1 : Kiểm tra nề nếp tổ chức lớp và sự chuẩn bị học tập của học sinh .
Hoạt động 2 : Nêu một số yêu cầu chung của chương trình
34 trang |
Chia sẻ: luyenbuitvga | Lượt xem: 963 | Lượt tải: 0
Bạn đang xem trước 20 trang mẫu tài liệu Giáo án môn Hình học 9 - Chương II: Đường tròn, để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
TiÕt thø :17
Tªn bµi gi¶ng : Ch¬ng II - ®êng trßn
§1 . sù x¸c ®Þnh ®êng trßn
tÝnh chÊt ®èi xøng cđa ®êng trßn
Ngµy so¹n :15/10/2011
Thø
Ngµy
TiÕt
Líp
SÜ sè
Tªn Häc sinh v¾ng
2
18/10/2011
2
9B
2
2
9A
Mơc tiªu : Qua bµi nµy häc sinh cÇn :
N¾m ®ỵc ®Þnh nghÜa ®êng trßn , c¸c c¸ch x¸c ®Þnh mét ®êng trßn, ®êng trßn ngo¹i tiÕp tam gi¸c vµ tam gi¸c néi tiÕp ®êng trßn .
N¾m ®ỵc ®êng trßn lµ h×nh cã t©m ®èi xøng , cã trơc ®èi xøng .
BiÕt dùng ®êng trßn qua 3 ®IĨm kh«ng th¼ng hµng . BiÕt chøng minh mét ®iĨm n»m trªn ®êng trßn .
Néi dung vµ c¸c ho¹t ®éng trªn líp :
Ho¹t ®éng 1 : KiĨm tra nỊ nÕp tỉ chøc líp vµ sù chuÈn bÞ häc tËp cđa häc sinh .
Ho¹t ®éng 2 : Nªu mét sè yªu cÇu chung cđa ch¬ng tr×nh
PhÇn híng dÉn cđa thÇy gi¸o
vµ ho¹t ®éng häc sinh
PhÇn néi dung
cÇn ghi nhí
Ho¹t ®éng 3 : Nh¾c l¹i vỊ ®êng trßn .
GV: Cho HS nh¾c l¹i ®Þnh nghÜa ®êng trßn .
GV: Dïng h×nh vÏ trªn b¶ng cho HS nhËn biÕt ®ỵc vÞ trÝ t¬ng ®èi cđa ®iĨm M víi ®êng trßn . (B»ng c¸ch trùc quan)
HS : Nªu 3 vÞ trÝ t¬ng ®èi .
GV : Dïng b¶ng phơ vÏ l¹i 3 vÞ trÝ t¬ng øng
HS : Ghi c¸c hƯ thøc t¬ng øng cho tõng trêng hỵp cđa mçi h×nh trªn b¶ng phơ
HS : Lµm bµi tËp ?1( §øng t¹i chç tr×nh bµy lêi gi¶i c¶ líp nhËn xÐt .)
I/ Nh¾c l¹i vỊ ®êng trßn
Ký hiƯu (O,R) hay (O)
VÞ trÝ
HƯ thøc
M thuéc (O)
OM=R
M n»m ngoµi (O)
OM>R
M n»m trong(O)
OM<R
Ho¹t ®éng 4 : C¸ch x¸c ®Þnh ®êng trßn .
GV: Nªu c©u hái : Tõ ®Þnh nghÜa ®êng trßn em h·y cho biÕt muèn cã mét ®êng trßn ta cÇ cã nh÷ng ®iỊu kiƯn g× ? (CÇn cã t©m vµ b¸n kÝnh)
GV : Giíi thiƯu khi biÕt ®êng kÝnh cđa ®êng trßn ta x¸c ®Þnh mét ®êng trßn .
GV : §Ỉc vÊn ®Ị ngoµi c¸c c¸ch trªn ®êng trßn ®ỵc x¸c ®Þnh nÕu biÕt bao nhiªu ®iĨm cđa nã .
HS : (Ho¹t ®éng nhãm ) Lµm BµI TËP ?2 .
HS : Lµm bµi tËp ?3 .
HS : Rĩt ra kÕt luËn
GV : Cã thĨ vÏ ®êng trßn qua 3 ®Ønh cđa tam gi¸c kh«ng ? Lµm thÕ nµo x¸c ®Þnh t©m ?
GV : Giíi thiƯu ®êng trßn ngo¹i tiÕp tam gi¸c
HS : Lµm Bµi tËp 5 (SGK)
II/ C¸ch x¸c ®Þnh ®êng trßn
(SGK)
*§êng trßn ngo¹i tiÕp tam gi¸c .
(O) : ®êng trßn ngo¹i tiÕp ,
DABC lµ tam gi¸c néi tiÕp
Ho¹t ®éng 5 : T©m ®èi xøng .
- HS : Lµm bµi tËp ?4 Vµ t×m t©m ®èi xøng cđa ®êng trßn ,
III/ T©m ®èi xøng : (SGK)
Ho¹t ®éng 6 : Trơc ®èi xøng cđa ®êng trßn
HS : Lµm BµI TËP ?5 vµ cho biÕt trơc ®èi xøng cđa ®êng trßn
GV : Hái thªm :§êng trßn cã bao nhiªu t©m ®èi xøng vµ cã bao nhiªu trơc ®èi xøng?
Ho¹t ®éng 7: Cđng cè
Cho tam gi¸c ABC vu«ng t¹i A . Cã AB =6cm , AB = 8cm
Chøng minh : a / C¸c ®iĨm A , B , C cïng thuéc ®êng trßn t©m M.
b/ Trªn tia ®èi cđa tia MA lÊy ®iĨm D , E ,F , Sao cho MD = 4cm , ME = 6cm , MF = 5cm , H·y x¸c ®Þnh vÞ trÝ t¬ng ®èi cđa c¸c ®iĨm D ,E , F ®èi víi ®êng trßn t©m M
GV : Híng dÉn gi¶i .
- Muèn cm c¸c ®iĨm A, B ,C thuéc ®êng trßn t©m M cÇn chøng minh ®iỊu g× ? .
- Muèn xÐt xem c¸c ®iĨm D,E,F cã thuéc ®êng trßn t©m M kh«ng ta cÇn ®i so s¸nh c¸c ®o¹n th¼ng nµo víi R.
- Nªu c¸ch chøng minh c¸c ®iĨm thuéc ®êng trßn .
a/vu«ng t¹i A cã AM lµ trung tuyÕn øng víi c¹nh huyỊn nªn ta cã
MA = MB = MC
Do ®ã A,B, C thuéc ®êng trßn t©m M .
b/ TÝnh OB = R =5cm .
OD < R nªn D n»m trong (M)
OF = R nªn F thuéc (M).
OE > R nªn F n»m ngoµi (M)
Ho¹t ®éng 8: DỈn dß vµ híng dÉn bµi tËp
Bµi tËp vỊ nhµ : 1, 2, 3 ,4 .
TiÕt sau : LuyƯn tËp
+ Tù rĩt kinh nghiƯm: ..
.
TiÕt thø :18
Tªn bµi gi¶ng : LuyƯn tËp
Ngµy so¹n :17/10/2011
Thø
Ngµy
TiÕt
Líp
SÜ sè
Tªn Häc sinh v¾ng
5
20/10/2011
5
20/10/2011
Mơc tiªu : Qua bµi nµy häc sinh cÇn :
BiÕt vËn dơng kiÕn thøc ®Ĩ chøng minh c¸c ®iĨm n»m trªn mét ®êng trßn .
BiÕt nhËn d¹ng mét sè h×nh cã trơ ®èi xøng vµ t©m ®èi xøng . t×m ®ỵc trơc vµ t©m ®èi xøng .
BiÕt x¸c ®Þnh mét ®iĨm thuéc hoỈc kh«ng thuéc ®êng trßn .
Néi dung vµ c¸c ho¹t ®éng trªn líp :
Ho¹t ®éng 1 : KiĨm tra nỊ nÕp tỉ chøc líp vµ sù chuÈn bÞ häc tËp cđa häc sinh .(1 phĩt)
Ho¹t ®éng 2 : KiĨm tra bµi cị (4 phĩt)
C©u hái 1 : Nªu c¸c c¸ch x¸c ®Þnh ®êng trßn mµ em ®· häc . Cho biÕt t©m ®èi xøng vµ trơc ®èi xøng cđa ®êng trßn .
PhÇn híng dÉn cđa thÇy gi¸o
vµ ho¹t ®éng häc sinh
PhÇn néi dung
cÇn ghi nhí
Ho¹t ®éng 3 : Chøng minh c¸c ®iĨm cïng thuéc ®êng trßn (15 phĩt)
HS : Hai em gi¶i bµi tËp 1 vµ 4 ë SGK .
GV : - Cho c¸c em nh¾c l¹i c¸ch chøng minh c¸c ®iĨm n»m trªn mét ®êng trßn .
- Dùa vµo ®iỊu kiƯn g× ®Ĩ xÐt vÞ trÝ t¬ng ®èi cđa mét ®iĨm vµ ®êng trßn ?
Bµi tËp1/99
- Gäi I lµ giao ®iĨm
hai ®êng chÐo h×nh
ch÷ nhËt .
Ta cã IA = IB =IC = ID (TÝnh chÊt h×nh ch÷ nhËt )
Do dã A,B,C,D n»m trªn ®êng trßn (I) -
Ho¹t ®éng 4 :NhËn d¹ng vµ t×m t©m , trơc ®èi xøng cđa mét h×nh . (12 phĩt)
HS : Lµm bµi tËp 6/100 (Cho HS ghi vµo b¶ng con )
GV: Dïng b¶ng con cđa mét sè HS ®Ĩ c¶ líp cïng ch÷a bµi .
HS : Gi¶i bµi tËp 7 víi h×nh thøc nh trªn
Bµi 6/101 (h58 cã t©m vµ trơc ®èi xøng).
(h 59 cã trơc ®èi xøng )
Bµi 7/ 101
(1-4) , (2- 6) (3- 5)
Ho¹t ®éng 5 : Dïng c¸c kiÕn thøc ®· häc ®Ĩ lµm bµi to¸n dùng h×nh( 10 phĩt)
HS : Nªu l¹i c¸c bíc thùc hiƯn bµi to¸n dùng h×nh.
GV : Nªu hƯ thèng c©u hái ®Ĩ dÉn d¾t HS t×m tßi c¸c bíc dùng . - T©m ®êng trßn qua hai ®iĨm A,B n»m trªn ®êng g× cđa AB ?
-T©m ®êng trßn cÇn dùng lµ giao ®iĨm c¸c ®êng nµo ?
- Muèn chøng minh B,C thuéc ®êng trßn t©m O cÇn chøng minh nh thÕ nµo ?
HS : Nªu c¸ch chøng minh cđa m×nh .
Bµi 8/101
Dùng It lµ trung trùc cđa BC
Giao ®iĨm It vµ Ay lµ t©m O cđa ®êng trßn cÇn dùng
Chøng minh : O thuéc trung trùc BC
nªn OB = OC . Do ®ã B,C n»m trªn (O)
Ho¹t ®éng 6 : Cđng cè ( 3 phĩt)
- Nªu c¸c kiÕn thøc trong bµi ®· sư dơng ®Ĩ lµm bµi tËp .
Ho¹t ®éng 7 :DỈn dß
Bµi tËp 2, 9 ,10 /128 ,129 SBT .
TiÕt sau : Häc bµi "§êng kÝnh vµ d©y cđa ®êng trßn " .
+ Tù rĩt kinh nghiƯm:
..
TiÕt thø :19
Tªn bµi gi¶ng : § 2. ®êng kÝnh vµ d©y cđa ®êng trßn
Ngµy so¹n: 22/10/2011
Thø
Ngµy
TiÕt
Líp
SÜ sè
Tªn Häc sinh v¾ng
3
25/10/2011
3
Mơc tiªu : Qua bµi nµy häc sinh cÇn :
N¾m ®ỵc ®êng kÝnh lµ d©y lín nhÊt trong c¸c d©y cđa ®êng trßn .
N¾m ®ỵc c¸c ®Þnh lý vµ biÕt vËn dơng c¸c ®Þnh lý trªn ®Ĩ chøng minh ®êng kÝnh qua trung ®iĨm d©y, ®êng kÝnh vu«ng gãc víi d©y .
RÌn luyƯn tÝnh chÝnh x¸c trong viƯc lËp mƯnh ®Ị ®¶o , trong chøng minh , trong suy luËn .
Néi dung vµ c¸c ho¹t ®éng trªn líp :
Ho¹t ®éng 1 : KiĨm tra nỊ nÕp tỉ chøc líp vµ sù chuÈn bÞ häc tËp cđa häc sinh .(1 phĩt)
Ho¹t ®éng 2 : KiĨm tra bµi cị: (5 phĩt)
C©u hái 1 :
H·y cho biÕt trong ®êng trßn cã bao nhiªu trơc ®èi xøng , c¸c trơc ®èi xøng ®ã lµ ®êng g× cđa ®êng trßn ?
C©u hái 2 :
Nªu c¸c c¸ch x¸c ®Þnh ®êng trßn , lµm bµi tËp 5/128 SBT.
PhÇn híng dÉn cđa thÇy gi¸o
vµ ho¹t ®éng häc sinh
PhÇn néi dung
cÇn ghi nhí
Ho¹t ®éng 3 : So s¸nh ®é dµi cđa ®êng kÝnh vµ d©y (12 phĩt)
HS : - §äc bµi to¸n ë SGK vµ nghiªn cøu lêi gi¶i trong s¸ch .
- Qua kÕt qu¶ cđa bµi to¸n ph¸t biĨu ®Þnh lý.
HS ph¸t biĨu ®Þnh lý vµvÏ h×nh , ghi GT, KL Vµ tõ GT, KL ph¸t biĨu l¹i thµnh lêi
I/ So s¸nh dµi cđa ®êng kÝnh vµ d©y.
§Þnh lý1:
GT (O,R)
AB lµ ®êng kÝnh
CD d©y bÊt kú
KL AB > CD
Ho¹t ®éng 4 : T×m mèi quan hƯ vu«ng gãc gi÷a ®êng kÝnh vµ d©y cung .(18 phĩt)
GV : VÏ ®êng trßn lªn b¶ng .
HS : - H·y vÏ ®êng kÝnh AB , vÏ d©y CD vu«ng gãc víi AB t¹i I (CD qua O vµ CD kh«ng qua O) Mét em lªn b¶ng cßn c¶ líp vÏ vµo giÊy nh¸p .- Cho biÕt tam gi¸c OCD lµ tam gi¸c g× ? (Trong trêng hỵp CD kh«ng qua O.) Tõ ®ã ph¸t biĨu §l ®êng kÝnh vu«ng gãc víi d©y cung ,b»ng lêi vµ ghi GT, KL
GV : §Ỉt vÊn ®Ị nÕu CD kh«ng vu«ng gãc víi AB mµ I lµ trung ®iĨm cđa CD .
Ta cã thĨ suy ra quan hƯ g× gi÷a AB vµ CD.?
HS : Tõ ®ã ph¸t biĨu t/c . HS : Lµm ?1 . Tõ ®ã ph¸t biĨu ®Þnh lý .
II/ Quan hƯ vu«ng gãc g÷a ®êng kÝnh vµ d©y cung .
§Þnh lý 2a:
GT (O) AB lµ ®êng
kÝnh.
CDAB t¹i I.
KL IC = IB
Chøng minh : (SGK)
§Þnh lý2b:
GT (O) AB lµ ®êng kÝnh.
CD d©y cung bÊt kú(ỌCD)
IC = ID .
KL AB^CD
Ho¹t ®éng 5 : Cđng cè ( 7phĩt)
HS : -Lµm bµi tËp ?2
- Nh¾c l¹i hai mèi quan hƯ ®êng kÝnh vµ d©y cung .
OM qua trung ®iĨm AB (O ÏAB) nªn OM^AB . Theo ®Þnh lý Py ta go , ta cã = 132 - 52 = 144
Suy ra AM, AB
Ho¹t ®éng 6 : DỈn dß (2 phĩt)
HS häc bµi theo SGK vµ lµm c¸c bµi tËp 10, 11 ë nhµ
TiÕt sau : Bµi "Liªn hƯ gi÷a d©y vµ kho¶ng c¸ch ®Õn t©m"
+ Tù rĩt kinh nghiƯm:
..
TiÕt thø : 20
Tªn bµi gi¶ng : LuyƯn tËp
Ngµy so¹n :24/10/2011
Thø
Ngµy
TiÕt
Líp
SÜ sè
Tªn Häc sinh v¾ng
5
27/10/2011
5
I - Mơc tiªu : Qua bµi nµy häc sinh cÇn :
BiÕt vËn dơng c¸c kiÕn thøc ®· häc ®Ĩ lµm bµi tËp .
RÌn luyƯn tÝnh chÝnh x¸c trong lËp luËn vµ chøng minh
II - Néi dung vµ c¸c ho¹t ®éng trªn líp :
Ho¹t ®éng 1 : KiĨm tra nỊ nÕp tỉ chøc líp vµ sù chuÈn bÞ häc tËp cđa häc sinh .(1 phĩt)
Hoạt động của GV
Hoạt động cuả HS
Nội dung
Y/c HS đọc đề và trình bày bài giải .
HD .
- Đánh giá kết quả .
- Y/c HS đọc đề , vẽ hình và giải .
- HD :
- Nhận xét , đánh giá kết quả
- Y/c HS đọc đề , vẽ hình và giải .
- HD :
- Nhận xét , đánh giá kết quả
- Y/c HS đọc đề ,.
- HD
- Đánh giá kết qua û
- Y/c HS đọc đề , vẽ hình và giải .
- HD :
- Đánh giá kết quả
- Đọc y/c bài toán , giải
HS≠ : Nhận xét .
- Hs t.bày bài giải:
- Hs trình bày bài giải:
HS ≠ : Nhận xét , sửa sai ( nếu có )
- Hs trình bày bài giải:
HS ≠ : Nhận xét , sửa sai ( nếu có )
Hs t.bày bài giải:
-HS ≠ : Nhận xét , sửa sai ( nếu có )
- Hs t.bày bài giải:
HS ≠ : Nhận xét sửa sai ( nếu có)
1/99
GT
ABCD là hcn
AB = 12 cm
BC = 5 cm
KL
A,B,C,D cùng nằm
trên một đường tròn
Tính bán kính đường tròn đó
CM : Gsử AC cắt BD tại O
Theo tính chất hình chữ nhật ta có
OA = OB = OC = OD
∆ABC có
2/100 (1)→(5) (2)→(6) (3)→(4)
3/100
a)
GT
∆ABC có nội tiếp trong (O;R)
KL
O là trong điểm của AB
CM : Gọi I là trung điểm của BC
IA=IB=IC
(I) là tâm đường ngoại tiếp ∆ABC
Mà O là tâm đường ngoại tiếp ∆ABC
O là trung điểm của AB
b)
GT
∆ABC nội tiếp trong (O;R)
KL
∆ABC vuông tại A
CM ∆ABC nội tiếp trong (O;R)
OA=OB=OC =BC
∆ABC vuông tại A
BT 6
a/ H58/SGK có tâm đối xứng và có trục đối xứng
b/ H59 / SGK có trục đối xứng .
BT 7
Nối ( 1 ) với ( 4 )
Nối ( 2 ) với ( 6 )
Nối ( 3 ) với ( 5 )
4/ Củng cố :
5/ Dặn dò : - Lý thuyết : Xem vở ghi và SGK . và học thuộc các , đn ,định lí
Xem lại các bài tập đã giải
TiÕt thø : 21
Tªn bµi gi¶ng :
§ 3. liªn hƯ gi÷a d©y vµ kho¶ng c¸ch tõ t©m ®Õn d©y
Ngµy so¹n:29/10/2011
Thø
Ngµy
TiÕt
Líp
SÜ sè
Tªn Häc sinh v¾ng
3
01/11/2011
3
Mơc tiªu : Qua bµi nµy häc sinh cÇn :
N¾m ®ỵc c¸c ®Þnh lý vỊ liªn hƯ gi÷a d©y vµ kho¶ng c¸ch tõ t©m ®Õn d©y trong mét ®êng trßn .
BiÕt vËn dơng c¸c ®Þnh lý trªn ®Ĩ so s¸nh ®é dµi hai d©y , so s¸nh c¸c kho¶ng c¸ch tõ t©m ®Õn d©y .
Néi dung vµ c¸c ho¹t ®éng trªn líp :
Ho¹t ®éng 1 : KiĨm tra nỊ nÕp tỉ chøc líp vµ sù chuÈn bÞ häc tËp cđa häc sinh . ( 1 phĩt)
Ho¹t ®éng 2 : KiĨm tra bµi cị: (6 phĩt)
Bµi tËp : Cho h×nh vÏ biÕt OM vµ AB = 14 cm .
TÝnh MA ,MB
PhÇn híng dÉn cđa thÇy gi¸o
vµ ho¹t ®éng häc sinh
PhÇn néi dung
cÇn ghi nhí
Ho¹t ®éng 3 : Tt×m mèi liªn hƯ gi÷a d©y vµ kho¶ng c¸ch ®Õn t©m(10 phĩt)
GV : - Cho HS ®äc ®Ị bµi to¸n . §a b¶ng phơ cã h×nh vÏ 68 SGK .
HS : - Chia líp lµm 2tỉ
Tỉ 1 : TÝnh OH2 + HB2 theo R
Tỉ 2 : tÝnh OK2 + KD2 theo R
GV : Dïng b¶ng con chòa so s¸nh 2 kÕt qu¶ vµ rĩt ra kÕt luËn .
GV : NÕu AB vµ CD lµ 2 ®êng kÝnh th× ®¼ng thøc trªn cßn ®ĩng kh«ng hoỈc mét trong hai lµ ®êng kÝnh th× ®¼ng thøc trªn cßn ®ĩng kh«ng?
I/ Bµi to¸n : (SGK)
OH2 + HB2= OK2 + KD2
Chĩ ý : (SGK)
Ho¹t ®éng 4 : T×m mèi liªn hƯ gi÷a d©y vµ kho¶ng c¸ch ®Õn t©m (14 phĩt)
HS : Lµm ?1 . Dùa vµo h×nh vÏ vµ ®iỊu kiƯn cđa bµi to¸n ®Ĩ lý luËn .
HS : H·y ph¸t biĨu ®Þnh lý ®ã b»ng lêi vµ ghi díi d¹ng GT ,KL
GV : §Ỉt vÊn ®Ị : NÕu AB>CD hoỈcCD>AB
th× OH , OK cã quan hƯ víi nhau ntn ?
HS : - Lµm ?2 a.
- Ph¸t biĨu ®Þnh lý b»ng lêi
- Lµm ?2b .
- Ph¸t biĨu ®Þnh lý b»ng lêi
GV : Cho HS nªu hai ý trªn thµnh ®Þnh lý ph¸t biĨu b»ng lêi vµ ghi GT , KL
II/ Liªn hƯ gi÷a d©y vµ kho¶ng c¸ch tõ t©m ®Õn d©y .
§Þnh lý 1:
GT (O,R) , AB , CD lµ hai d©y
OH , OK lµ kho¶ng c¸ch tõ O ®Õn
1/ AB = CD
2/ OH = OK
KL 1/ OH = OK
2/ AB = CD
§Þnh lý 2:
GT (O,R) , AB , CD lµ hai d©y
OH , OK lµ kho¶ng c¸ch tõ O ®Õn
AB , CD
1/ AB > CD
2/ OH <OK
KL 1/ OH < OK
2/ AB > CD
Ho¹t ®éng 5 : Cđng cè .(12 phĩt)
HS ho¹t ®éng theo nhãm , cho mét nhãm tr×nh bµy lêi gi¶i vµ c¶ líp nhËn xÐt , bỉ sung .
GV : Treo b¶ng phơ cã lêi gi¶i mÉu ®Ĩ HS tham kh¶o , sưa sai vµ tr×nh bµy bµi gi¶i vµo vë
GV : Cho HS nh¾c l¹i kiÕn thøc hai day b»ng nhau vµ kho¶ng c¸ch ®Õn t©m trong mét ®êng trßn . Tõ h×nh vÏ cho HS nhËn xÐt kiÕn thøc trªn ®ỵc ¸p dơng cho h×nh ¶nh nµo trong h×nh vÏ
Do O lµ giao ®iĨm 3 ®êng trung trùc nªn O lµ t©m ®êng trßn ngo¹i tiÕp tam gi¸c ABC .
Mµ OD > OE (GT) do ®ã AB < BC ; OE = OF nªn AC = BC
Ho¹t ®éng 6 : DỈn dß (3 phĩt)
- Bµi tËp vỊ nhµ : 12 , 13 SGK
- TiÕt sau : LuyƯn tËp
Híng dÉn bµi tËp 13
H ,K lµ trung®iĨm AB ,CD . C¸c vu«ng
AB = CD nªn OH = OK , OE chung
Tõ ®ã suy ra ®pcm
+ Tù rĩt kinh nghiƯm: .
.
TiÕt thø : 22
§4 .vÞ trÝ t¬ng ®èi cđa ®êng th¼ng vµ ®êng trßn
Ngµy so¹n :31/10/2011
Thø
Ngµy
TiÕt
Líp
SÜ sè
Tªn Häc sinh v¾ng
5
3/11/2011
5
I - Mơc tiªu : Qua bµi nµy häc sinh cÇn :
N¾m ®ỵc 3 vÞ trÝ t¬ng ®èi cđa ®êng th¼ng vµ ®êng trßn , c¸c kh¸i niƯm tiÕp tuyÕn, tiÕp ®iĨm, ,n¾m ®ỵc c¸c hƯ thøc .
BiÕt vËn dơng kiÕn thøc trong bµi ®Ĩ nhËn biÕt c¸c vÞ trÝ t¬ng ®èi cđa ®êng th¼ng vµ ®êng trßn .
ThÊy ®ỵc mét sè h×nh ¶nh vỊ vÞ trÝ t¬ng ®èi cđa ®êng th¼ng vµ ®êng trßn trong thùc tÕ
II - Néi dung vµ c¸c ho¹t ®éng trªn líp :
Ho¹t ®éng 1 : KiĨm tra nỊ nÕp tỉ chøc líp vµ sù chuÈn bÞ häc tËp cđa häc sinh (1 phĩt).
Ho¹t ®éng 2 : KiĨm tra bµi cị : (4 Phĩt)
Cho (O ;10cm) d©y AB = 8cm . TÝnh kho¶ng c¸ch tõ O ®Õn AB .
PhÇn híng dÉn cđa thÇy gi¸o
vµ ho¹t ®éng häc sinh
PhÇn néi dung
cÇn ghi nhí
Ho¹t ®éng 3 : HS ph¸t hiƯn ®ỵc 3 vÞ trÝ t¬ng ®èi cđa ®êng th¼ng vµ ®êng trßn, c¸c kh¸i niƯm c¸t tuyÕn , tiÕp tuyÕn , tiÕp ®iĨm .27 phĩt
GV: HS quan s¸t h×nh vÏ ®Çu bµi trong SGK vµ dïng thªm h×nh ¶nh trùc quan ®Ĩ häc sinh bíc ®Çu h×nh thµnh ®ỵc 3 vÞ trÝ t¬ng ®èi cđa ®êng th¼ng vµ ®êng trßn .(Thíc th¼ng vµ ®êng trßn )
HS: Lµm Bµi tËp ?1.
GV: Giíi thiƯu c¨n cø vµo sè ®iĨm chung cđa ®êng th¼ng vµ ®êng trßn mµ ta cã c¸c vÞ trÝ t¬ng ®èi sau .
HS : Cho biÕt h×nh ¶nh nµo ë ®Çu bµi cho ta ®êng th¼ng c¾t ®êng trßn ?
HS: Lµm ?2 (§øng t¹i chç tr¶ lêi miƯng)
GV: NÕu OH t¨ng lªn th× ®é dµi ®o¹n AB ntn? §Õn khi Ath× ®êng th¼ng vµ ®êng trßn cã mÊy ®iĨm chung?GV cho c¶ líp ®i vµo phÇn b
I/ Ba vÞ trÝ t¬ng ®èi cđa ®êng th¼ng vµ ®êng trßn :
a/ §êng th¼ng vµ ®êng trßn c¾t nhau
§êng th¼ng a gäi lµ c¸t tuyÕn cđa ®êng trßn . OH < R vµ HA = HB
GV : Giíi thiƯu c¸c kh¸i niƯm tiÕp tuyÕn , tiÕp ®iĨm ,
HS : Xem nghiªn cøu phÇn chøng minh vµ ph¸t biĨu §l
GV: Dïng ®å dïng d¹y häc ®a ra h×nh ¶nh trùc quan khi OH t¨ng lªn n÷a th× a vµ ®êng trßn cã mÊy ®iĨm chung ?. Tõ ®ã ®i qua vÞ trÝ t¬ng ®èi c
HS : So s¸nh OH vµ R
b/ §êng th¼ng vµ ®êng trßn tiÕp xĩc nhau .
§êng th¼ng a gäi lµ tiÕp tuyÕn cđa (O) .
§iĨm C gäi lµ tiÕp ®iĨm .
OCa vµ OH = R.
Cm (SGK)
§Þnh lý: (SGK)
GT (O;R) ,a lµ tiÕp tuyÕn , C lµ tiÕp ®iĨm
KL OCa t¹i C
c/ §êng th¼ng vµ
®êng trßn kh«ng
giao nhau
OH > R
Ho¹t ®éng 4 : T×m hƯ thøc gi÷a kho¶ng c¸ch tõ t©m ®êng trßn ®Õn a (10 phĩt)
GV: NÕu ®Ỉt OH = d c¸c em so s¸nh d vµ R trong tõng vÞ trÝ t¬ng ®èi
GV : Giíi thiƯu c¸c mƯnh ®Ị ®¶o cịng ®ĩng .
HS : §äc b¶ng tãm t¾t ë SGK
II/HƯ thøc gi÷a kho¶ng c¸ch tõ t©m ®êng trßn ®Õn ®êng th¼ng vµ b¸n kÝnh cđa ®êng trßn : ( SGK)
Ho¹t ®éng 5 : Cđng cè
HS : Lµm bµi tËp ?3 VÏ h×nhvµo b¶ng con
GV : Treo b¶ng phơ cđa h×nh vÏ trªn . Cho mét em lªn tr×nh bµy lêi gi¶i t×m AB .
GV: Treo b¶ng phơ cã lêi gi¶i s½n ®Ĩ häc sinh ®èi chiÕu sưa sai .
a/ OH = d < R ( 3< 5 )
Nªn a c¾t ®êng trßn t¹i hai ®iĨm .
b/ Tam gi¸c OHC vu«ng t¹i H .
¸p dơng Py ta go ta ®ỵc
HC2 = OC2 - OH2
HC2 = 52 -32 =25 - 9 =16
HC = 4 (cm) nªn BC =8(cm)
OH
Ho¹t ®éng 6 : DỈn dß ( 3 phĩt)
HS häc bµi theo SGK vµ lµm c¸c bµi tËp ë nhµ 17,18, 19 ,20
ChuÈn bÞ bµi " DÊu hiƯu nhËn biÕt tiÕp tuyÕn cđa ®êng trßn"
+ Tù rĩt kinh nghiƯm:
TiÕt thø : 23
Tªn bµi gi¶ng :
§ 5 . DÊu hiƯu nhËn biÕt tiÕp tuyÕn cđa ®êng trßn
Ngµy so¹n :05/11/2011
Thø
Ngµy
TiÕt
Líp
SÜ sè
Tªn Häc sinh v¾ng
3
8/11/2011
Mơc tiªu : Qua bµi nµy häc sinh cÇn :
N¾m ®ỵc c¸c dÊu hiƯu nhËn biÕt tiÕp tuyÕn cđa ®êng trßn .
BiÕt vÏ tiÕp tuyÕn ®i qua mét ®iĨm n»m trªn ®êng trßn vµ ®iĨm n»m ngoµi ®êng trßn .
ThÊy ®ỵc mét sè h×nh ¶nh vỊ tiÕp tuyÕn cđa ®êng trßn trong thùc tÕ
Néi dung vµ c¸c ho¹t ®éng trªn líp :
Ho¹t ®éng 1 : KiĨm tra nỊ nÕp tỉ chøc líp vµ sù chuÈn bÞ häc tËp cđa häc sinh( 1phĩt) .
Ho¹t ®éng 2 : KiĨm tra bµi cị ( 5 phĩt)
C©u hái 1: Cho em HS gi¶i BµiTËp 17 .
C©u hái 2 : Cho em HS gi¶i bµi tËp 18 . Cho biÕt ®êng th¼ng nµo lµ tiÕp tuyÕn cđa ®êng trßn.
PhÇn híng dÉn cđa thÇy gi¸o
vµ ho¹t ®éng häc sinh
PhÇn néi dung
cÇn ghi nhí
Ho¹t ®éng 3 : T×m c¸c dÊu hiƯu nhËn biÕt tiÕp tuyÕn , cơ thĨ ho¸ dÊu hiƯu nhËn biÕt tiÕp tuyÕn . (17 phĩt)
GV : Cho HS nh¾c l¹i c¸c c¸ch nhËn biÕt tiÕp
tuyÕn .
GV : VÏ h×nh nh h×nh bªn råi hái HS : a cã ph¶i lµ tiÕp tuyÕn kh«ng ? . V× sao ?
HS : Ph¸t biĨu §l b»ng lêi vµ ghi GT , KL
HS : Thùc hiƯn bµi tËp ?1
GV : Nªu bµi to¸n cho ®iĨm A thuéc ®êng trßn t©m O ,H·y vÏ tiÕp tuyÕn t¹i A cđa ®êng trßn víi A lµ tiÕp ®iĨm .
HS : §øng t¹i chỉ nªu c¸c bíc dùng .
GV : Nªu t×nh huèng :NÕu ®iĨm A kh«ng thuéc ®êng trßn th× lµm thÕ nµo ®Ĩ dùng ®ỵc tiÕp tuyÕn .?
I/ DÊu hiƯu nhËn biÕt tiÕp tuyÕn cđa ®êng trßn :
GT (O) ,§êng th¼ng a
OAa t¹i A
KL a lµ tiÕp tuyÕn cđa (O)
Bµi tËp ?1
H
IHBC t¹i H nªn
BC lµ tiÕp tuyÕn cđa (I)
Ho¹t ®éng 4 : VËn dơng dÊu hiƯu nhËn biÕt tiÕp tuyÕn ®Ĩ dùng tiÕp tuyÕn víi ®êng trßn khi ®iĨm A n»m ngoµi ®êng trßn .(15 phĩt)
GV : Cho HS ®äc ®Ị bµi to¸n vµ xem lêi gi¶i ë SGK
HS : Thùc hiƯn bµi tËp ?2 . §øng t¹i chç tr¶ lêi
II/ ¸p dơng:
(SGK)
Ho¹t ®éng 5 : Cđng cè ( 5 phĩt)
HS :Nªu c¸c dÊu hiƯu nhËn biÐt tiÕp tuyÕn .
HS: Lµm bµi tËp 21.
GV : Nªu c¸c c©u hái ®Ĩ gỵi ý cho HS h×nh thµnh c¸ch dùng
- (O) tiÕp xĩc d t¹i A th× OA vµ d cã quan hƯ ntn ?
- (O) qua A,B th× t©m O cã quan hƯ ntn ®èi víi AB ?
- Lµm thÕ nµo x¸c ®Þnh t©m O ?
GV : Cho HS nªu c¸c vÊn ®Ị cÇn chøng minh
Bµi 21
1/C¸ch dùng
- Tõ A dùng tia Axd
- Dùng tia Iy AB
( I lµ trung ®iĨm AB)
- Giao ®iĨm Ax vµ Iy lµ t©m O cÇn t×m .
-VÏ (O; OA) ta ®ỵc ®êng trßn cÇn dùng
2/ Chøng minh :
- OAd ;A(O). Nªn d lµ tiwps tuyÕn cđa ®êng (O).
OA = OB ( O ®êng trung trùc AB) . Do ®ã A,B thuéc (O)
Ho¹t ®éng 6 : DỈn dß( 3 phĩt)
Bµi tËp vỊ nhµ 22,23
TiÕt sau : LuyƯn tËp bµi 24 , 25
+ Tù rĩt kinh nghiƯm:
..
TiÕt thø : 24
Tªn bµi gi¶ng : luyƯn tËp
Ngµy so¹n :07/11/2011
Thø
Ngµy
TiÕt
Líp
SÜ sè
Tªn Häc sinh v¾ng
5
10/11/2011
Mơc tiªu : Qua bµi nµy häc sinh cÇn :
VËn dơng dÊu hiƯu nhËn biÕt tiÕp tuyÕn ®Ĩ tÝnh to¸n vµ chøng minh .
Th¸i ®é: TÝch cùc vËn dơng lý thuyÕt vµo bµi tËp
Néi dung vµ c¸c ho¹t ®éng trªn líp :
Ho¹t ®éng 1 : KiĨm tra nỊ nÕp tỉ chøc líp vµ sù chuÈn bÞ häc tËp cđa häc sinh .(1 phĩt)
Ho¹t ®éng 2 : KiĨm tra bµi cị (7 phĩt)
- Cho HS lµm bµi tËp 21
PhÇn híng dÉn cđa thÇy gi¸o
vµ ho¹t ®éng häc sinh
PhÇn néi dung
cÇn ghi nhí
Ho¹t ®éng 3 : Ch÷a bµi tËp cã sư dơng dÊu hiƯu nhËn biÕt tiÕp tuyÕn (16 phĩt)
HS : Tr×nh bµy bµi gi¶i lªn b¶ng, HS c¶ líp nhËn xÐt vµ cïng hoµn thiƯn bµi to¸n
C¸ch dùng :
- Dùng tia Axd
- Dùng tia Iy lµ
®êng trung trùc cđa
AB .
- Giao ®iĨm O cđa
Ax
Chøng minh :
-OAd , A (O ; OA) Nªn d lµ tiÕp tuyÕn
cđa (O; OA)
- OA =OB ( Do A,B thuéc trung trùc AB )
VËy A,B thuéc ®êng trßn t©m O
Ho¹t ®éng 4 : RÌn luyƯn kü n¨ng sư dơng dÊu hiƯu nhËn biÕt tiÕp tuyÕn ®Ĩ tÝnh to¸n vµ chøng minh ( 16 phĩt)
GV : Cho HS ®äc bµi tËp 24
HS : Mét em lªn vÏ h×nh .
GV : Muèn chøng minh CB lµ tiÕp tuyÕn (O) ta cÇn chøng minh ntn ?
OBBC
HS : T×m vµ nªu c¸c yÕu tè b»ng nhau cđa hai tam gi¸c ®ã .
HS : Mét em lªn tr×nh bµy lêi gi¶i .
HS : Nh¾c l¹i c¸ch chøng minh ®êng th¼ng lµ tiÕp tuyÕn cđa ®êng trßn .
GV : Ngoµi c¸ch dïng c«ng thøc nh trong bµi , cã thĨ dïng c«ng thøc nµo kh¸c ®Ĩ tÝnh OC .?
HS : Nªu c¸c c«ng thøc cã thĨ sư dơng ®Ĩ ttÝnh ®ỵc OC . Nªu s¬ lỵc c¸ch tÝnh .
GV:Trong h×nh vÏ trªn cã mÊy tiÕp tuyÕn ?
§ã lµ c¸c tiÕp tuyÕn nµo ? Chĩng cã quan hƯ ntn víi nhau ? gi¶i thÝch .
GV : Cho HS ®äc ®Ị bµi 25 . Dµnh thêi gian cho c¸c em vÏ h×nh .
GV treo b¶ng phơ cã h×nh vÏ s½n ®Ĩ HS tham kh¶o , so s¸nh víi h×nh vÏ cđa m×nh .
HS : Theo em dù ®o¸n OBAC lµ h×nh g× ?
GV : Muèn chøng minh OBAC lµ h×nh thoi cÇn chøng minh ntn ?
HS : Mét em lªn ghi lêi gi¶i c©u a.
GV : C¸c em xem yªu cÇu c©u b gièng víi bµi to¸n nµo em ®· gỈp ?
HS : TËp trung theo nhãm . Cho mét nhãm lªn ghi lêi gi¶i ,c¸c nhãm cßn l¹i nhËn xÐt.
GV :Treo b¶ng phơ cã lêi gi¶i c©u b ®Ĩ c¸c em ®èi chiÕu víic¸ch tr×nh bµy cđa m×nh.
GV : Rĩt ra cho HS kiÕn thøc vỊ nưa tam gi¸c ®Ịu .
Bµi 24
a/ XÐt tam gi¸c OAC
vµ tam gi¸c OBC cã
OA = OB (= R)
OC chung
(Do tam
gi¸c AOB c©n vµOC lµ
®êng cao)
Do ®ã . Tõ ®ã suy ra hay OBvµ B thuéc ®êng trßn (O) .Nªn BC lµ tiÕp tuyÕn cđa (O)
b/ Gäi I lµ giao ®iĨm OC vµ AB
Tam gi¸c OBC vu«ng t¹i B cã BI lµ ®êng cao ta cã OI2 = OB2 - BI2 = 152 - 122
OI2 = 225 - 144 = 81
Nªn OI =9cm
OB2 = OI . OC (HƯ thøc lỵng)
OC = = = 25 (cm)
Bµi 25;
a/ Gäi H lµ giao ®iĨm
OA vµ BC .
Ta cã HO =HA (gt)
HB=HC
(bk vu«ng gãc d©y )
Nªn OBAC lµ h×nh b×nh hµnh
Mµ OABC . Do ®ã OBAC lµ h×nh thoi
(hbh cã hai ®êng choÐ vu«ng gãc)
b/ OB2 = OH.OE
OE = . Ap dơng Py ta go
ta cã BE2 = OE2 - OB2 = (2R)2 -R2
= 4R2-R2 =3R2
VËy BE =
Ho¹t ®éng 5 : Cđng cè (3 phĩt)
HS : Nh¾c l¹i c¸ch chøng minh ®êng th¼ng lµ tiÕp tuyÕn cđa ®êng trßn .
Ho¹t ®éng 6 : DỈn dß ( 2 phĩt)
Bµi tËp 42 , 45 ? 134 SBT .
ChuÈn bÞ bµi häc sau : " TÝnh chÊt hai tiÕp tuyÕn c¾t nhau "
+ Tù rĩt kinh nghiƯm:
.
TiÕt thø : 25
Tªn bµi gi¶ng : § 6 .tÝnh chÊt hai tiÕp tuyÕn c¾t nhau .
Ngµy so¹n :12/11/2011
Thø
Ngµy
TiÕt
Líp
SÜ sè
Tªn Häc sinh v¾ng
3
15/11/2011
3
3
4
Mơc tiªu : Qua bµi nµy häc sinh cÇn :
N¾m ®ỵc tÝnh chÊt cđa hai tiÕp tuyÕn c¾t nhau ; n¾m ®ỵc thÕ nµo lµ ®êng trßn néi tiÕp tam gi¸c , tan gi¸c ngo¹i tiÕp ®êng trßn , ®êng trßn bµng tiÕp .
BiÕt vÏ mét ®êng trßn néi tiÕp tam gi¸c cho tríc .
BiÕt c¸ch t×m t©m cđa mét h×nh trßn b»ng thíc ph©n gi¸c .
Néi dung vµ c¸c ho¹t ®éng trªn líp :
Ho¹t ®éng 1 : KiĨm tra nỊ nÕp tỉ chøc líp vµ sù chuÈn bÞ häc tËp cđa häc sinh .( 1phĩt)
Ho¹t ®éng 2 : KiĨm tra bµi cị( 5phĩt)
- Nªu c¸c c¸ch nhËn biÕt ®êng th¼ng lµ tiÕp tuyÕn cđa ®êng trßn . DÊu hiƯu nµo hay vËn dơng ®Ĩ chøng minh ®êng th¼ng lµ tiÕp tuyÕn cđa ®êng trßn .?
PhÇn híng dÉn cđa thÇy gi¸o
vµ ho¹t ®éng häc sinh
PhÇn néi dung
cÇn ghi nhí
Ho¹t ®éng 3 : §i t×m ®Þnh lý vỊ hai tiÕp tuyÕn c¾t nhau . (17 phĩt)
GV : Cho HS lµm bµi tËp ?1 .
GV : Muèn chøng minh c¸c ®o¹n th¼ng ,c¸c gãc b»ng nhau ta lµm ntn ?
HS : §øng t¹i châ nªu lªn lêi gi¶i .
GV : KÕt hỵp bµi tËp 25 tiÕt tríc vµ bµi to¸n võa råi em nµo ph¸t biĨu §/l vỊ hai tiÕp tuyÕn c¾t nhau?
HS: §äc l¹i néi dung §/l ë SGK . Dùa vµo h×nh vÏ ghi GT, KL.
HS : Dùa vµo kiÕn thøc ®· häc nªu c¸ch t×m t©m h×nh trßn b»ng thíc ph©n gi¸c .
GV : §a c©u hái : §êng trßn qua 3 ®Ønh tam gi¸c gäi lµ g×? Vµ giíi thiƯu ®êng trßn néi tiÕp
I/ §Þnh lý vỊ hai tiÕp tuyÕn c¾t nhau:
§Þnh lý:
GT (O) AB , AC
lµ hai tiÕp
tuyÕn c¾t nhau
t¹i A
B, C lµ hai tiÕp
®iĨm
KL a/ AB =AC
Chøng minh : (SGK)
Ho¹t ®éng 4 : Giíi thiƯu ®êng trßn néi tiÕp tam gi¸c. (8 phĩt)
GV: Cho HS nh¾c l¹i tÝnh chÊt mét ®iĨm n»m trªn tia ph©n gi¸c cđa mét gãc .
HS : Lµm bµi tËp ?3.
GV : Giíi thiƯu c¸c kh¸i niƯm ®êng trßn néi tiÕp , tam gi¸c ngo¹i tiÕp .
HS : -T×m trªn h×nh vÏ nh÷ng ®o¹n th¼ng b»ng nhau . Gi¶i thÝch .
- T×m trªn h×nh vÏ c¸c gãc b»ng nhau .
Gi¶i thÝch .
HS : Nªu c¸ch x¸c ®Þnh t©m cđa ®êng trßn ngo¹i tiÕp tam gi¸c
II/ §êng trßn néi tiÕp tam gi¸c:
(I) Lµ ®êng trßn néi tiÕp .
lµ tam gi¸c ngo¹i tiÕp
I lµ giao ®iĨm hai ®êng ph©n gi¸c trong tam gi¸c .
Ho¹t ®éng 5 : Giíi thiƯu ®êng trßn bµng tiÕp cđa tam gi¸c . (6 phĩt)
GV : Cã thĨ vÏ trªn b¶ng phơ h×nh vÏ 81 SGK vµ giíi thiƯu cho HS ®êng trßn bµng tiÕp .
HS : Cho biªt c¸ch x¸c ®Þnh t©m cđa ®êng trßn bµng tiÕp .
III/ §êng trßn bµng tiÕp tam gi¸c : (SGK)
HS vÏ h×nh 81 SGK vµo vë
Ho¹t ®éng 6 : Cđng cè ( 6 phĩt)
Cho h×nh vÏ bªn .
H·y t×m c¸c ®o¹n th¼ng b»ng nhau c¸c gãc b»ng nhau .
Gi¶i thÝch.Dùa vµo kiÕn thøc nµo ta cã ®ỵc ®iỊu ®ã ?
AB ,AC lµ c¸c tiÕp tuyÕn , B, C lµ c¸c tiÕp ®iĨm .
Ngoµi c¸c ®o¹n th¼ng , c¸c gãc b»ng nhau ®ã,
cã nh÷ng ®o¹n th¼ng nµo vu«ng gãc nhau ?. Gi¶i thÝch ?
Ho¹t ®éng 7 : DỈn dß(2 phĩt)
Bµi tËp
File đính kèm:
- Chuong 2.doc