Giáo án môn học Địa lý 10 - Bài 24: Thổ nhưỡng quiyển - Các nhân tố hình thành thổ nhưỡng

Tuần . . .. Ngày soạn . . tháng . .. . năm 20. . . Tiết . . . . Ngày dạy..tháng..năm 20. . . . CHƯƠNG IV – THỔ NHƯỠNG QUYỂN VÀ SINH QUYỂN Bài 24 THỔ NHƯỠNG QUIYỂN - CÁC NHÂN TỐ HÌNH THÀNH THỔ NHƯỠNG I/. Mục tiêu bài học: Sau bài này học sinh cần 1. Về kiến thức : - Trình bày đượv khái niệ thổ nhưỡng - Biết được ác nhân tố hình thành đất, hiểu được vai trò của mổi nhân tố trong sự hình thành đất . 2. Về kỹ năng : Rèn luyện kỹ năng đọc, hiểu, giải thích kênh hình,xác lập mối quan hệ giữa các nhân tố với việc hình thành đất. 3. Về thái độ: Yù thức được sự cần thiết trong sản xuất và đời sống. II/. Thiết bị dạy học : Các hình vẽ trong SGK III/. Trọng tâm bài học Các nhân tố hình thành đất IV/. Tiến trình dạy học 1. Ổn định lớp 2. Kiểm tra: 3. Bài mới: Hoạt động của giáo viên và học sinh Nội dung HĐ 1: * Bước 1: HS dựa vào hình 7.1,kênh chữ trong SGK,vốn hiểu biết trả lời các câu hỏi: - Trình bày các khái niệm thổ nhưỡng? Độ phì của đất ? Thổ nhưỡng quyển? -Vì sao đất là vật thể thiên nhiên độc đáo? - Trả lời câu hỏi mục I trong SGK * Bước 2: HS trình bày, GV chuẩn kiến thức. HĐ 2: Nhóm * Bước 1: Phân nhóm-6 nhóm + Nhóm 1,2 : Dựa vào SGK hình 19.2, vốn hiểu biết thảo luận các câu hỏi: - Nhân tố đá mẹ và khí hậu có vai trò gì trong việc hình thành đất? -Câu hỏi ở mục I SGK + Nhóm3,4 : Dựa vào kênh chữ SGK, vốn hiểu biết, thảo luận các câu hỏi - Nhân tố sinh vật và địa hình có vai trò gì trong quá trình hình thành đất? Cho ví dụ? - Câu hỏi ở mục II SGK. Gợi ý: vai trò của sv trong việc hình thành lớp mùn cho đất ; sự khác nhau về hình thái địa hình, độ cao có ảnh hưởng như thế nào tới việc hình thành đất? + Nhóm 5,6:HS dựa vào SGK ,tranh ảnh vốn hiểu biết thảo luận dựa vào các câu hỏi: - Nhân tố thời gian và con người có vai trò gì trong quá trình hình thành đất ? - Vì sao đất ở vùng nhiệt đới có tuổi già nhất? - Câu hỏi ở mục 6 SGK Gợi ý: Chú ý phân tích các tác động của con người trên cà 2 mặt tích cực và tiêu cực. * Bước 2: Đại diện các nhóm trình bày, GV chuẩn kiến thức . có thể liên hệ thực tế về hiện trạng sử dụng đất ở vn để giáo dục ý thức bảo vệ đất cho hs I. Thổ nhưỡng (đất đai). - Thổ nhưỡng (đất): Là lớp vật chất mềm,xốp trên bề mặt lục địa, được đặc trưng bởi độ phì. - Độ phì: Là khả năng cung cấp nước,kgông khí, nhiệt và các chất dinh dưỡng cần thiết cho thực vật sinh trưởng và phát triển. - Thổ nhưỡng quyển: Lớp vỏ chứa vật tơi xốp trên bề mặt các lục địa. II. Các nhân tố hình thành đất Đá mẹ - Là những sản phẩm phong hóa từ đá gốc. - Là nguồn cung cấp vât chất vô cơ cho đất, quyết định thành phần khóang vật,thành phần cơ giới và ảnh hưởng trực tiếp tới các tính chất lý hóa của đất. 2. Khí hậu: các yếu tố nhiệt, độ ẩm ảnh hưởng trực tới quá trình hình thành đất. Nhiệt độ, độ ẩm làm đất đá bị phá hủy trở thành sản phẩm phong hóa, hòa tan, rửa trôi, tích tụ, phân giải và tổng hợp chất hữu cơ. 3. Sinh vật: Đóng vai trò chủ đạo trong việc hình thành đất. - Thực vật cung cấp chất hữu cơ cho đất, phá hủy đá. - Vi sinh vật: phân giải các vật chất hữu cơ và tổng hợp thành mùn. - Động vật: Gópphần làm thay đổi một số tính chất vật lý của đất. 4. Địa hình: Aûnh hưởng gfián tiếp tới quá trình hình thành đất thông qua sự thay đổi lượngnhiệt và độ ẩ. - Vùng núi: Lớp đất mỏng và bạc màu. - Vùng đồng bằng: Đất màu mở hơn 5. Thời gian: - Thời gian hình thành đất là tuổi đất - Đất có tuổi già nhất ở miền nhiệt đới và cận nhiệt, tuổi trẻnhất ở ôn đới và vùng cực. 6. Con người: - Họat động sản xuất của con người làm gián đoạn hay thay đổi hướng phát triển của đất. - Đất bị xói mòn do đốt nương làm rẫy. - Việc bón phân hữu cơ, thau chuarửa mặn sẽ làm cho đất tốt hơn. V/. Đánh giá Nối các ýở cột A và cột B sao cho phù hợp A. Nhân tố ảnh hưởng B. Vai trò- đặc điểm 1. Đá mẹ 2. Sinh vật 3. Khí hậu 4. Con người 5. Thời gian 6. Địa hình a. Làm đất bị gián đoạn hoặc thay đổi hướng phát triển b. Cung cấp vật chất vô cơ cho đất. c. Aûnh hưởng gián tiếp đến việc hình thành đất . d. Aûnh hưởng quá trình hình thành đất thông qua sự thay đổi lượng nhiệt và độ ẩm. e. Aûnh hưởng trực tiếp đến các giai đoạn hình thành đất. f. Là sản phẩm phong hóa từ đá gốc. g. Quyết địng tuổi đất. h. Đóng vai trò chủ đạo trong việc hình thành đất. VI/. Họat động nối tiếp : HS trả lời câu hỏi 3 trong SGK