Giáo án Ngữ văn 10 Tóm tắt văn bản thuyết minh

TÓM TẮT VĂN BẢN THUYẾT MINH A . MỤC TIÊU BÀI HỌC Giúp học sinh -tóm tắt được 1 văn bản thuyết minh có nội dung đơn giản về một sản vật một danh lam thắng cảnh -Thích thú đọc và viết văn thuyết minhtrong nhà trường cũng như theo yêu cầu của cuộc sống B . NỘI DUNG VÀ TIẾN TRÌNH BÀI HỌC I. Kiểm tra bài cũ II .Giới thiệu bài mới Hoạt động của GV và HS -Anh [ chị ]hẵy nhắc lại mục đich yêu cầu của việc tóm tắt VBTS ở bài trước ? -Từ đó hẵy so sánh sự giống nhau và khác nhau về mục đích yêu cầu giưã TTVBTS vàTTVBTM? -Anh chị căn cứ vào SGK nêu mục đích yêu cầu VBTM ? GV chuyển ý:Để đạt được mục đích yêu cầu trên chúng ta biết cách tóm tắt. -GV yêu cầu HS đọc văn bản"Nhà sàn" trong SGK và thực hiện các bước tóm tắt VB.(học sinh khác nhận xét,bổ sung) -VB này thuyết minh về đối tượng nào? -Đại ý văn bản là gì? -Có thể chia văn bản ra làm mấy đoạn,ý chính mỗi đoạn là gì? -Có thể tóm tắt văn bản này khoảng 10 câu? (học sinh khác nhận xét,bổ sung) GV hướng dẫn,đánh giá GV:Động viên học sinh đưa thêm nhiều VB ở sách,báo,tài liệu tham khảo và thực hiện các bước tóm tắt như ở VB01 -Tìm hiểu VB2.(các bước tiến hành như VB1) GV chuẩn bị văn bản và phát cho 4 to,dự kiến câu trả lời của học sinh,nhận xét bổ sung. Từ việc thực hiện các bước tóm tắt ở hai VB trên,hãy chỉ ra các bước tóm tắt một VBTM? Đọc phần tiểu dẫn của bài "Thơ Hai cư" của Ba sô(ngữ văn 10 tập1) và thực hiện các yêu cầu nêu trong bài Học sinh trình bày,bổ sung Giáo viên nhận xét,định hướng Anh(chị) rút ra được điều gì qua bài học ? Yêu cầu cần đạt I-Mục đích yêu cầu tóm tắt VBTM Giống -Mục đich yêu cầu TTVBTS -Viết lại ngắn gọn những sự việc cơ bản của nhân vật -Sát với văn bản gốc -Mục đích yêu cầu TTVBTM Viết lại ngắn gọn về đối tượng thuyết minh -Sát với văn bản gốc Khác Mục đích rộng Mục đích hẹp -Tóm tắt VBTM nhằm hiểu và nắm được những nội dung chính của văn bản đó. -Bản tóm tắt phải ngắn gọn,rõ ràng sát với nổi dung văn bản gốc II.Cách tóm tắt một văn bản thuyết minh *Văn bản 1 "Nhà sàn" Xác định _VB thuyết minh về "Nhà sàn" _ Đại ý:Bài thuyết minh kiến trúc,nguồn gốc và những tiện ích của ngôi nhà sàn. _ Bố cục của văn bản +Mở bài(Từ đầu đến văn hóa cộng đồng): Định nghĩa và nêu mục đích sự dụng của nhà sàn. +Thân bài(Từ toàn bộ đến nhà sàn): Thuyết minh cấu tạo,nguồn gốc và công dụng của nhà sàn + Kết bài(Đoạn còn lại):Đánh giá,ngợi ca vẻ đẹp,sự hấp dẫn của nhà sàn ở Việt Nam xưa và nay. _Có thể tóm tắt văn bản"Nhà sàn"bằng đoạn văn sau: Nhà sàn là một công trình kiến trúc có mái che dùng để ở hoặc sự dụng vào một số mục đích khác .Toàn bộ nhà sàn được cấu tạo bằng tre,giang ,nứa,gỗ,gồm nhiều cột chống,mặt sàn,gầm sàn,các khoảng nhà để ở hoặc rửa ráy.Hai đầu nhà có hai cầu thang.Nhà sàn xuất hiện từ thơì đá mới,tồn tại phổ biến ở miền núi Việt Nam và ĐNÁ.Nhà sàn có nhiều tiện ích vừa phù hợp với cư trú miền núi,đầm lầy vừa tận dụng nguyên liệu tại chỗ,giữ được vệ sinh và đảm bảo an toàn cho người ở.Nhà sàn ở một số vùng núi nước ta đạt tới trình độ kĩ thuật và thẩm mĩ cao,đã và đang hấp dẫn khách du lịch. * VB2: Trái cây quý của Miền Nam Xác định _Đối tượng thuyết minh : Giới thiệu một trái cây quý của Nam Bộ. _Đại ý:VB thuyết minh về những đặc điểm cơ bản của cây Sầu riêng(hoa,quả,hình dáng,màu sắc hương vị…) _Bố cục:3 đoạn +Mở bài:(từ đầu đến kỳ lạ) Giới thiệu tổng thể trái Sầu riêng. +Thân bài(Tiếp theo đến tháng năm ta) Thuyết minh đặc điểm cụ thể trái Sầu riêng +Kết luận(còn lai) Tổng quát về hình dáng và giá trị sự dụng của cây Sầu riêng _Tóm tắt VB.(Hướng dẫn học sinh tự làm) * Cách tóm tắt một VBTM(bốn bước cơ bản) +Xác định mục đích yêu cầu +Đọc văn bản gốc để tìm dữ liệu +Diễn đạt các nổi dung tóm tắt thành câu,đoạn và đáp ứng yêu cầu của văn bản +Kiểm tra lại III .Luyện tập * Bài tập 1 (trang 71) -Đối tượng thuyết minh:tiểu sử,sự nghiệp nhà thơ Masu ô basô và những đặc điểm của thể thơ Hai cư -Bố cục +Đoạn một(từ đầu đến M.Silư...) Tóm tắt tiểu sử và giới thiệu những tác phẩm của Masu ô Ba sô +Đoạn hai(Còn lại) Thuyết minh về đặc điểm nội dung nghệ thuật của thơ Hai cư -Viết đoạn tóm tắt * Bài tập 2 a.Đối tượng :danh lam thắng cảnh với những đặc điểm kiến trúc ca ngợi vẻ đẹp nên thơ của đền Ngọc Sơn tự hào với nền văn hóa dân tộc b.Tóm tắt :(học sinh tự làm) IV . Ghi nhớ (SGK) III . Củng cố Gv nhấn mạnh các ý chính trong bài IV . Dặn dò Hs về nhà làm bài tập trong SGK Gv đưa thêm một văn bản cho học sinh về nhà làm.