Giáo án Ngữ văn 10 Tuần 11 Tiết 31 Đọc văn: TỎ LÒNG (Phạm Ngũ Lão)

Tuần 11 Ngày soạn: 23/ 10/ 2011 Tiết : 31 Ngày dạy: 25/ 10/ 2011 Đọc văn: TỎ LÒNG (Phạm Ngũ Lão) A. MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT - Cảm nhận được “ hào khí Đông A” thể hiện qua vẻ đẹp của con người và thời đại - Nhận thức dduocj bút pháp thơ trung đại thể hiện trong bài thơ B. TRỌNG TÂM KIẾN THỨC KĨ NĂNG,THÁI ĐỘ 1. Kiến thức - Vẻ đẹp của con người thời Trần với tầm vóc, tư thế, lí tưởng cao cả, vẻ đẹp của thời đại với khí thế hào hùng, tinh thần quyết chiến thắng - Hình ảnh kì vĩ, ngôn ngữ hàm súc, giàu tính biểu cảm 2. Kĩ năng Đọc – hiểu một bài thơ đường luật 3. Thái độ: Bồi dưỡng nhân cách sống có lí tưởng, quyết tâm thực hiện lí tưởng C. PHƯƠNG PHÁP:. -Phương pháp: Phát vấn, quy nạp, tích hợp( với Lịch sử : từ thế kỷ X-XVI) D. QUÁ TRÌNH TỔ CHỨC DẠY HỌC 1. Ổn định: 10a1……………………………………10a2……………………………………... 2. Bài cũ: 10a1……………………………………10a2……………………………………... ? Em hãy nêu các giai đoạn phát triển của văn học trung đại? Đặc điểm văn học của giai đoạn từ thế kỉ X đến hết TK XV ? 3. Bài mới: Văn học Việt Nam từ TK X đến hết TK XV có nội dung yêu nước. Trong đó, sáng ngời lên là vẻ đẹp của con người và thời đại, nổi bật trong bài “ Tỏ lòng” của Phạm Ngũ Lão HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS NỘI DUNG BÀI DẠY - Cho HS đọc phần Tiểu dẫn và nêu những nét nổi bật về tiểu sử và sáng tác của Phạm Ngũ Lão? -GV bổ sung thêm hòan cảnh sáng tác bài thơ ,thể lọai ,bố cục. Gv : Giai thoại về PNL : Đan sọt … à Chí lớn . - Hướng dẫn hs tìm đọc- hiểu: Giọng đọc thể hiện khí thế hào hùng, mạnh mẽ. ? Tìm những hình ảnh thể hiện vẻ đẹp con người thể hiện qua tư thế, không gian và thời gian? ? Những nghệ thuật được sử dụng trong 2 câu thơ?Qua đó làm bật vẻ đẹp của thời đại? Tích hợp với những tác phẩm khác trong thời đại nhà Trần: Tụng giá hoàn kinh sư ,Bạch Đằng giang phú . sứ giả nhà Nguyên sang … nhìn thấy : …” Sát Thác “ , “ Dĩ nghĩa quyên khu , hình vu báo đáp” à hào khí Đông A. ? Cảm nhận của em về hoài bảo của tác giả được gởi gắm ở hai câu cuối? Gv mở rộng: Chí làm trai ở thời bình trong xhpk : “ kinh bang tế thế” : Nguyễn Công Trứ :” Đã mang tiếng ở trong trời đất .Phải có danh gì với núi sông”, “Trót sinh ra đời phải có chi chi .Làm cho rõ tu mi nam tử”. Gv mở rộng :Cái “ thẹn” của Nguyễn Khuyến . ? Nét đặc sắc về nghệ thuật và ý nghĩa của bài thơ? I. GIỚI THIỆU CHUNG 1.Tác giả: PNL (1255-1320) -Là anh hùng dân tộc, có công lớn trong cuộc chống Nguyên Mông xâm lược 2. Tác phẩm Hoàn cảnh sáng tác , thể thơ thất ngôn tứ tuyệt ( SGK) II. ĐỌC HIỂU VĂN BẢN 1 Đọc – hiểu chú thích 2.Tìm hiểu văn bản: a. Hai câu đầu: Vóc dáng hùng dũng *.Vẻ đẹp con người: -Tư thế: Hoành sóc àHiên ngang, sẵn sàng chiến đấu. -Không gian: Giang san à kỳ vĩ, rộng lớn. -Thời gian: Kháp kỷ thu à dài lâu. => Hình ảnh thơ hoành tráng thể hiện tư thế hiên ngang với vẻ đẹp kì vĩ mang tầm vóc vũ trụ *.Vẻ đẹp thời đại: -Tam quân : quân đội, dân tộc. -Tì hổ khí thôn ngưu: So sánh ,phóng đạiàSức mạnh không gì ngăn cản nổi => Ngôn ngữ giàu sức gợi, ấn tượng, thể hiện sức mạnh của đội quân đang sôi sục khí thế quyết chiến quyết thắng (Hào khí Đông A) b. Hai câu sau : Khát vọng hào hùng - Cái chí: đền nợ nước à tích cực - chí lớn. + Nợ à trách nhiệm lớn lao đối với đất nước. - Cái tâm: Thẹn à Khát vọng đem tài, trí “ tận trung ái quốc” => Lẽ sống lớn của con người thời Đông A 3.Tổng kết a. Nghệ thuật: - Hình ảnh thơ hoành tráng - Ngôn ngữ: cô đọng, hàm súc, có sự dồn nén cao độ về cảm xúc b. Ý nghĩa văn bản: Thể hiện lý tưởng cao cả của vị danh tướng PNL, ghi dấu ấn đáng tự hào về một thời oanh liệt, hào hùng của lịch sử dân tộc III. HƯỚNG DẪN TỰ HỌC - Học thuộc lòng bài thơ - Tự đánh giá về quan niệm “ Chí làm trai” của Phạm Ngũ Lão - Soạn bài “ Cảnh ngày hè” của Nguyễn Trãi E. RÚT KINH NGHIỆM: