Giáo án ngữ văn 11 tuần 28

Ngày soạn: 28/3/2013 Tiết: 98,99 – Đọc văn NGƯỜI TRONG BAO. A.P. Sê- khốp A. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT 1. Kiến thức: Hiểu được sự phê phán sâu sắc của nhà văn đối với lối sống thu mình vào trong bao của một bộ phận tri thức Nga cuối thế kỷ XIX. Thấy được những nét đặc sắc về nghệ thuật của tác phẩm; xây dựng biểu tượng và nhân vật điển hình, cách kể chuyện đặc sắc. 2. Kĩ năng: RLKN đọc- hiểu văn bản VHNN, kỹ năng phân tích nhân vật và các giá trị nghệ thuật. 3. Thái độ: Giáo dục Hs lối sống cởi mở, tích cực, không gò bó, trói buộc B. CHUẨN BỊ CỦA GV VÀ HS 1. Giáo viên: - Trang bị: SGK, SGV, chuẩn KTKN, giáo án, TLTK - Phương pháp: đọc hiểu - đọc diễn cảm, Phân tích, bình giảng, kết hợp so sánh, tái hiện, đàm thoại nêu vấn đề bằng hệ thống câu hỏi thảo luận nhóm 2. Học sinh: - Phương tiện: sgk, vở ghi, vở soạn.. - Chuẩn bị: Soạn bài theo câu hỏi SGK C. TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG: 1. Ổn định lớp. 2. Kiểm tra bài cũ: Kiểm tra vở soạn 3. Bài mới: Hoạt động của GV và HS Yêu cầu cần đạt Hoạt động 1: Đọc hiểu tiểu dẫn. Thao tác 1: Tìm hiểu về tác giả. HS đọc và tóm tắt tiểu dẫn SGK ? Tiểu dẫn SGK trình bày những nội dung chính nào ? ? Nêu những nét cơ bản về tác giả Sê- khốp? + Anh béo và anh gầy + Con kì nhông + Phòng số 6 + Hải âu + Ba chị em +Vườn anh đào. Thao tác 2: Tìm hiểu về tác phẩm. ? Giới thiệu vài nét về truyện ngắn Người trong bao? ( RLKN tóm tắt văn bản) Hoạt động 2: Đọc hiểu văn bản. Thao tác 1. Đọc- hiểu khái quát (RLKN tóm tắt, cảm nhận khái quát văn bản) Gv gọi hs tóm tắt tác phẩm? ? Nêu suy nghĩ của em về nhan đề của tác phẩm? Thao tác 2: Đọc- hiểu chi tiết ( RLKN phân tích nhân vật, tác phẩm, khái quátgiá trị tư tưởng) ? Chân dung Bêlicốp được khắc hoạ như thế nào? ? Nét nổi bật nhất trong tính cách của Bêlicốp là gì? tại sao? ? Khái quát con người và tính cách Bêlicốp bằng những từ ngữ, hình ảnh nào? ? Lối sống và con người Bêlicốp ảnh hưởng như thế nào đến những người xung quanh nơi y đang sống và làm việc? Hết tiết 1 Gv tổ chức thảo luận nhóm. Nhóm 1. Vì sao Bêlicốp chết? Nhóm 2. Nêu ý nghĩa cái chết của Bêlicốp? Nhóm 3. Nêu ý nghĩa của nghệ thuật biểu tượng cái bao? Nhóm 4. Theo em truyện ngắn có những đặc sắc nghệ thuật nào? ? Theo em giá trị tư tưởng của truyện ngắn là gì? Hoạt động 3: Tổng kết HS đọc ghi nhớ SGK I. Đọc hiểu tiểu dẫn. 1. Tác giả. - An tôn Páplôvích Sê-khốp (1860-1904), nhà văn Nga kiệt xuất. - Sinh ra và lớn lên trong gia đình buôn bán nhỏ ở thị trấn Ta-gan-rốc bên bờ biển Adốp. - Tốt nghiệp y khoa, vừa làm bác sĩ, vừa viết báo, viết văn. - Năm 1900 được bầu làm Viện sĩ danh dự Viện hàn lâm khoa học Nga. - Để lại hơn 500 truyện ngắn, truyện vừa -> Các tác phẩm lên án chế độ xã hội bất công, thói cường bạo của tầng lớp cầm quyền Nga đương thời; phê phán sự bất lực của giới tri thức và sự sa đoạ về tinh thần của một bộ phận trong số họ. -> Nhà cách tân thiên tài về thể loại truyện ngắn và kịch nói. Đại biểu lớn cuối cùng của CN hiện thực Nga cuối XIX. 2. Truyện ngắn: Người trong bao Sáng tác trong thời gian nhà văn đang dưỡng bệnh tại bán đảo Crưm - thời kì xã hội Nga đang ngạt thở trong bầu không khí chuyên chế nặng nề cuối 19 – môi trường ấy đẻ ra lắm kiểu người kì quái, và Người trong bao – Bêlicốp là một chân dung nghệ thuật độc đáo, đặc sắc nhà văn. II. Đọc hiểu văn bản. 1. Đọc- hiểu khái quát - Đọc - Cảm nhận chung + Tóm tắt văn bản. + Nhan đề 2. Đọc- hiểu chi tiết a/. Chân dung và tính cách của nhân vật người trong bao – Bêli cốp. * Chân dung. - Cặp kính đen, gương mặt nhợt nhạt, nhỏ bé, choắt lại như mặt chồn. - Ăn mặc : đều màu đen - Phục sức : đều để trong bao( giầy, ủng, kính, ô…) - Ý nghĩ : giấu vào bao - Tên Bêlicốp ít ai gọi-> người trong bao -> Chân dung kì quái, lập dị, thu mình trong vỏ, tạo cho mình một cái bao ngăn cách, bảo vệ khỏi những ảnh hưởng, tác động của cuộc sống bên ngoài. * Tính cách. - Câu nói cửa miệng : Nhỡ lại xảy ra chuyện gì thì sao - Nhút nhát, sống cô độc, luôn lo lắng, sợ hãi tất cả, thích sống rập khuôn như cái máy vô hồn. - Luôn thoả mãn, hài lòng với lối sống cổ lỗ, bảo thủ và luôn cho rằng sống như thế mới là sống, mới là người công dân tốt, là nhà giáo có trách nhiệm. - Không hiểu mọi người chung quanh, không hiểu xã hội, cứ nhởn nhơ, tự nhiên, đắm chìm trong sự tôn sùng quá khứ -> Bức chân dung về một con người kì quái, lạc lõng, khủng khiếp: hèn nhát - cô độc - máy móc - giáo điều- thu mình trong bao, trong vỏ ốc, và cảm thấy mãn nguyện trong đó. -> Lối sống và con người Bêlicốp ảnh hưởng đến cuộc sống và tinh thần của anh chị em giáo viên trong trường nơi y làm việc, trong dân cư thành phố nơi y sống. Tất cả mọi người sợ y, ghét y, tránh xa y. b. Cái chết của Bêlicốp. - Nguyên nhân: + Vì ngã đau, dẫn đến mắc bệnh, lại không chịu chữa chạy + Vì bị sốc trước thái độ của chị em Varenca + Sâu xa hơn đó là cái chết của Bêlicốp là tất yếu: với tạng người, cách sống của y, dẫn đến cái chết như thế là tất yếu. -> Cuối cùng Bêlicốp đã tìm cho mình một cái bao tốt nhất - đó cũng là mong muốn của y. - Sau khi hắn chết, mọi người cảm thấy như thoát khỏi gánh nặng, thấy nhẹ nhàng. Nhưng chẳng bao lâu cuộc sống lại diễn ra như cũ. -> Do ảnh hưởng, tác động nặng nề dai dẳng của lối sống, kiểu người Bêlicốp đã đầu độc không khí trong sạch, lành mạnh của đạo đức, văn hoá nước Nga đương thời. -> Hiện tượng, lối sống, kiểu người Bêlicốp mang tính qui luật trong lịch sử phát triển của xã hội loài người. c. Nghệ thuật biểu tượng cái bao. - Nghĩa gốc: Vật hình túi(hộp) dùng để bao, gói, đựng đồ vật, hàng hoá... - Nghĩa chuyển: Lối sống và tính cách của Bêlicốp -> Kiểu người, lối sống thu mình trong bao – cuộc sống trói buộc, tù hãm, đối với nhân dân Nga, tri thức Nga cuối thế kỷ 19. d. Đặc sắc nghệ thuật. - Chọn ngôi kể: + Người kể chuyện: Bu rơ kin – nhân vật Tôi + Người thuật lại câu chuyện Bu rơ kin kể là tác giả. Tính khách quan, gây cảm giác chân thật, gần gũi, tạo cấu trúc kể: truyện lồng trong truyện. - Giọng kể: Mỉa mai, châm biếm, trầm tĩnh vẻ ngoài bình thản. - Nghệ thuật xây dựng nhân vật điển hình: Từ chân dung, lời nói, hành động…đều khái quát thành tính cách, lối sống. - Nghệ thật tương phản: Lối sống, tính cách của Bêlicốp >< chị em Valenca, giáo viên, nhân dân … - Nghệ thuật biểu tượng: Hình ảnh cái bao, người trong bao, cái chết của Bêlicốp. - Kết thúc truyện: Người nghe – người đọc giả định trực tiếp phát biểu chủ đề tư tưởng – tạo ấn tượng cho người đọc III. Tổng kết Ghi nhớ - SGK. IV. Củng cố, dặn dò: 1. Củng cố: Gv gọi Hs tóm tắt nội dung truyện để củng cố bài. 2. Dặn dò: Sưu tầm những câu thành ngữ, tục ngữ gần gũi với lối sống, kiểu sống trong bao ? Học bài và soạn bài mới: Thao tác lập luận bình luận. Ngày soạn: 01/4/2013 Tiết: 100 – Làm văn: THAO TÁC LẬP LUẬN BÌNH LUẬN A. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT 1. Kiến thức: Hiểu được mục đích, yêu cầu và tầm quan trọng của thao tác lập luận bình luận. Nắm được những nguyên tắc và cách thức cơ bản của thao tác lập luận bình luận 2. Kĩ năng: RLKN bình luận. 3. Thái độ: Có ý thức vận dụng tốt thao tác lập luận bình luận vào bài viết văn và ứng xử trong cuộc sống B. CHUẨN BỊ CỦA V VÀ HS 1. Giáo viên: - Trang bị: SGK, SGV, chuẩn KTKN, giáo án, TLTK - Phương pháp: Đọc –hiểu, gợi dẫn, đàm thoại. 2. Học sinh: - Phương tiện: sgk, vở ghi, vở soạn.. - Chuẩn bị: Soạn bài theo câu hỏi SGK C. TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG: 1. Ổn định lớp. 2. Kiểm tra bài cũ: Kiểm tra vở soạn 3. Bài mới: Hoạt động của GV và HS Yêu cầu cần đạt Hoạt động 1: Tìm hiểu mục đích, yêu cầu của thao tác lập luận bình luận. Thao tác 1: Tìm hiểu mục đích của bình luận  HS đọc mục I SGK và trả lời câu hỏi. GV chuẩn xác và chốt kiến thức. Thao tác 2: Tìm hiểu yêu cầu của bình luận  ? Nêu yêu cầu của thao tác lập luận bình luận? Thao tác 3: So sánh bình luận với giải thích và chứng minh ? Hãy so sánh bình luận với giải thích và chứng minh? ?Bình luận có vai trò và tầm quan trọng như thế nào trong cuộc sống con n ( RLKN tóm tắt, so sánh) Hoạt động 2: Tìm hiểu cách bình luận. HS đọc mục II SGK và trả lời câu hỏi GV chốt kiến thức. ? Nêu các bước để bình luận một vấn đề? ( RLKN tóm tắt, bình luận) Hoạt động 3: Tổng kết. HS đọc ghi nhớ SGK Hoạt động 4: Luyện tập GV hướng dẫn HS làm bài tập SGK. Chữa bài tập và cho điểm. ( RLKN bình luận) I. Mục đích, yêu cầu của thao tác lập luận bình luận. 1. Mục đích của bình luận  Là đánh giá ( xác định phải trái, đúng sai, hay dở) và bàn bạc (trao đổi ý kiến) 2. Yêu cầu của bình luận - Trình bày rõ ràng, trung thực vấn đề được bình luận. - Lập luận để khẳng được nhận xét, đánh giá của mình là đúng đắn. - Bàn bạc, mở rộng vấn đề một cách sâu sắc và có sức thuyết phục. 3. So sánh: Bình luận, giải thích, chứng minh. - Bình luận: Đề xuất và thuyết phục người đọc tin, tán đồng với ý kiến (đề xuất) của mình về một vấn đề nào đó. - Giải thích: Dùng lí lẽ và dẫn chứng giúp người đọc hiểu về một vấn đề nào đó. - Chứng minh: Dùng dẫn chứng và lí lẽ khiến người đọc tin một vấn đề nào đó. -> Bình luận có vai trò và tầm quan trọng trong cuộc sống con người. Muốn các cuộc tranh luận có hiệu quả và bổ ích chúng ta cần thành thạo kĩ năng bình luận. II. Cách bình luận. Một bài bình luận thường có các bước sau: - Bước 1: Nêu vấn đề cần bình luận. + Nêu rõ được thái độ và sự đánh giá của người bình luận trước vấn đề đưa ra. + Trình bày rõ ràng, trung thực - Bước 2: Đánh giá vấn đề cần bình luận + Đứng hẳn về một phía mình cho là đúng để bác bỏ cái sai. +Kết hợp phần đúng của mỗi phía và loại bỏ phần sai để tìm ra tiếng nói chung trong sự đánh giá. + Đưa ra cách đánh giá của riêng mình. - Bước 3: Bàn về vấn đề cần bình luận. + Bàn về thái độ, hành động, cách giải quyết trước vấn đề đang được xem xét. + Bàn về những điều rút ra khi liên hệ với thời đại, hoàn cảnh, lứa tuổi … + Bàn về những vấn đề sâu xa hơn mà vấn đề được bình luận gợi ra. III. Tổng kết: Ghi nhớ - SGK IV. Luyện tập Bài tập 1. Bình luận không phải là giải thích, chứng minh hay kết hợp giải thích với chứng minh. Vì: + Mục đích 3 kiểu bài này khác nhau + Bản chất của bình luận là tranh luận về vần đề mà tất cả người tham gia bình luận đều đã biết và đều có ý kiến riêng về vấn đề đó. V. Củng cố, dặn dò: 1. Củng cố: ? Nêu các bước bình luận một vấn đề? 2. Dặn dò: Nắm nội dung bài học. Làm các bài tập còn lại. Soạn bài: Người cầm quyền khôi phục uy quyền.