Giáo án Ngữ văn 12 - Tiết 70: đọc văn Chiếc thuyền ngoài xa - Nguyễn Minh Châu

Ngµy d¹y:……………Líp12C2.SÜ sè…………V¾ng……………………………… …………….Líp12C3.SÜ sè…………V¾ng……………………………… …………….Líp12C4.SÜ sè…………V¾ng……………………………… …………….Líp12C5.SÜ sè…………V¾ng……………………………… …………….Líp12C6.SÜ sè…………V¾ng……………………………… …………….Líp12C7.SÜ sè…………V¾ng……………………………… TiÕt 70: §äc v¨n ChiÕc thuyÒn ngoµi xa - NguyÔn Minh Ch©u - I- Môc tiªu cÇn ®¹t: Gióp HS: 1. KiÕn thøc - HiÓu ®­îc quan niÖm cña nhµ v¨n vÒ mèi quan hÖ gi÷a cuéc ®êi vµ nghÖ thuËt, vÒ c¸ch nh×n ®êi vµ nh×n ng­êi trong cuéc sèng. - ThÊy ®­îc nh÷ng nÐt ®Æc s¾c nghÖ thuËt cña t¸c phÈm vµ b­íc ®Çu nhËn diÖn ®­îc mét sè ®Æc tr­ng c¬ b¶n cña v¨n xu«i ViÖt Nam sau n¨m 1975. - HiÓu ®­îc bi kÞch cña ng­êi phô n÷ sinh ®Î nhiÒu, kh«ng kÕ ho¹ch. 2. KÜ n¨ng - N©ng cao kÜ n¨ng ®äc- hiÓu truyÖn ng¾n hiÖn ®¹i. - RÌn luyÖn kÜ n¨ng tù ®äc, tù häc mét c¸ch chñ ®éng, s¸ng t¹o. 3. Th¸i ®é - Cã c¸i nh×n nhËn ®a chiÒu vµ s©u s¾c vÒ cuéc sèng vµ con ng­êi. Cã quan niÖm ®óng ®¾n vÒ nghÖ thuËt ch©n chÝnh. - §ång c¶m chia sÎ víi ng­êi phô n÷, cã ý thøc phª ph¸n t×nh tr¹ng sinh ®Î kh«ng kÕ ho¹ch II- ChuÈn bÞ cña GV vµ HS 1. GV: Bµi so¹n, c©u hái gîi më, phiÕu häc tËp, tranh minh häa. 2. HS: Vë so¹n, b¶ng phô. III- TiÕn tr×nh bµi d¹y 1. KiÓm tra bµi cò: (KÕt hîp víi bµi míi) 2. Bµi míi: Ho¹t ®éng d¹y häc cña thÇy vµ trß KiÕn thøc c¬ b¶n *H§1: TiÓu dÉn( 7 phót). - GV gäi HS ®äc SGK vµ lµm viÖc ®éc lËp theo c©u hái gîi dÉn? - GV : Nªu nh÷ng nÐt chÝnh vÒ t¸c gi¶ NguyÔn Minh Ch©u? ( Tªn, n¨m sinh, quª) - GV giíi thiÖu ch©n dung nhµ v¨n NguyÔn Minh Ch©u. - GV: §iÓm vµi nÐt vÒ cuéc ®êi? - GV nhËn xÐt , bæ sung vµ chuÈn kiÕn thøc. - GV yªu cÇu HS kÓ tªn nh÷ng TP tiªu biÓu. - GV nhËn xÐt , ®¸nh gi¸vµ chèt ý. - GV: T¸c phÈm ®­îc viÕt trong thêi gian nµo? * H§2: - GV h­íng dÉn HS c¸ch tãm t¾t v¨n b¶n. Gäi 1 HS tãm t¾t, gi¸o viªn nhËn xÐt. - Qua sù chuÈn bÞ bµi ë nhµ em h·y ph©n chia bè côc v¨n b¶n cho hîp lÝ. * H§3: T×m hiÓu chi tiÕt - GV dÉn d¾t vµ nªu vÊn ®Ò: - Th¶o luËn nhãm ( chia 4 nhãm lín): - GV ph¸t phiÕu häc tËp + Nhãm 1+ 2: Ph¸t hiÖn thø nhÊt cña ng­êi nghÖ sÜ nhiÕp ¶nh lµ g×? C¸c chi tiÕt miªu t¶ T©m tr¹ng cña ng­êi nghÖ sÜ Phïng + Nhãm 3+4: Ph¸t hiÖn thø 2 cña ng­êi nghÖ sÜ ®Çy nghÞch lÝ? Sù viÖc chøng kiÕn Th¸i ®é cña Phïng - C¸c nhãm cö ®ai diÖn tr×nh bµy , c¸c nhãm tù bæ sung , nhËn xÐt vµ thèng nhÊy ý kiÕn. - GV nhËn xÐt, ®¸nh gi¸, lÊy dÉn chøng ph©n tÝch vµ chuÈn kiÕn thøc. - GV: Qua hai ph¸t hiÖn cña nghÖ sÜ Phïng, NguyÔn Minh Ch©u muèn ng­êi ®äc nhËn thøc ®iÒu g× vÒ cuéc ®êi? - HS suy nghÜ nhanh. - GV nªu t×nh huèng gi¶ ®Þnh: Gi¶i sö cã ai ®ã muèn can thiÖp vµo t/p cña nhµ v¨n b»ng c¸ch ®¶o vÞ trÝ hai ph¸t hiÖn nµy. Theo em ®iÒu ®ã cã ®­îc kh«ng? V× sao? Tõ ®ã cho thÊy ý t­ëng nghÖ thuËt cña t¸c gi¶ vÒ c¸ch nh×n nhËn ®¸nh gi¸ con ng­êi? - Gäi 1 ®Õm 2 HS tr×nh bµy suy nghÜ. GV nhËn xÐt ®­a ra ý kiÕn phï hîp. * H§5: - GV : V× sao ng­êi ®µn bµ hµng chµi l¹i xuÊt hiÖn ë tßa ¸n huyÖn ? - HS lÝ gi¶i. - GV : Ng­êi ®µn bµ hµng chµi cã lµm theo sù gîi ý , ®Ò nghÞ cña §Èu vµ Phïng kh«ng? V× sao? ( GV l­u ý HS ph©n tÝch c¸c biÓu hiÖn vÒ th¸i ®é, lêi nãi, suy nghÜ cña ng­êi ®µn bµ) - HS ph©n tÝch, c¾t nghÜa. - GV yªu cÇu HS t×m dÉn chøng vµ ph©n tÝch. - GV nhËn xÐt vµ chèt ý. I. §äc- hiÓu tiÓu dÉn 1. T¸c gi¶: - NguyÔn Minh Ch©u (1930-1989) - Quª: Lµng Th¬i , x· Quúnh H¶i, huyÖn Quúnh L­u, tØnh NghÖ An. - §Çu 1950 ra nhËp qu©n ®éi - Tõ 1952 ®Õn 1958 c«ng t¸c vµ chiÕn ®Êu t¹i s­ ®oµn 320. - N¨m 1962 c«ng t¸c t¹i phßng v¨n nghÖ qu©n ®éi. - N¨m 1972 ®­îc kÕt n¹p vµo héi nhµ v¨n ViÖt Nam. - Tp chÝnh : SGK - NguyÔn Minh Ch©u ®­îc coi lµ mét trong nh÷ng c©y bót tiªn phong cña VHVN thêi k× ®æi míi -> N¨m 2000 ®­îc tÆng gi¶i th­ëng HCM vÒ VHNT. 2. T¸c phÈm : - TP “ ChiÕc thuyÒn ngoµi xa”( 1987) in ®Ëm phong c¸ch tù sù – triÕt lÝ cña NMC. II. §äc- hiÓu v¨n b¶n 1. §äc- tãm t¾t. 2. Bè côc: - §o¹n 1(Tõ ®Çu-> chiÕc thuyÒn l­íi vã ®· biÕn mÊt): Hai ph¸t hiÖn cña ng­êi nghÖ sÜ nhiÕp ¶nh. - §o¹n 2( tõ “ §©y lµ lÇn thø 2-> chiÕc thuyÒn ®ang chèng chäi víi sãng giã gi÷a ph¸: C©u chuyÖn cña ng­êi ®µn bµ hµng chµi ë tµo ¸n huyÖn. - §o¹n 3 Cßn l¹i: TÊm ¶nh ®­îc chän träng bé lÞch n¨m ®ã. III. T×m hiÓu v¨n b¶n 1. Hai ph¸t hiÖn cña ng­êi nghÖ sÜ nhiÕp ¶nh : a. Ph¸t hiÖn thø 1 : C¸c chi tiÕt - “…bøc tranh mùc tµu cña mét miªu t¶ danh häa ®êi thêi cæ - “ Toµn bé khung c¶nh tõ ®­êng nÐt ®Õn ¸nh s¸ng ®Òu hµi hßa vµ ®Ñp - “ Mét vÎ ®Ñp thùc ®¬n gi¶n vµ toµn bÝch”. -> Vẻ đẹp "trời cho" mà cả đời bấm máy có lẽ anh chỉ có diễm phúc bắt . gặp một lần T©m tr¹ng cña Sung s­íng, h¹nh phóc-> NghÖ sÜ Phïng t©m hån th¨ng hoa bëi c¸i ®Ñp tuyÖt diÖu. b. Ph¸t hiÖn thø 2: Sù viÖc - L·o ®µn «ng: ®¸nh ®Ëp vî con chøng kiÕn mét c¸ch tµn b¹o. - Ng­êi ®µn bµ: cam chÞu nhÉn nhôc “ ko hÒ kªu 1 tiÕng, ko chèng tr¶, ko t×m c¸ch ch¹y trèn” - Th»ng Ph¸c: Lao tíi, nh¶y x« vµo l·o ®µn «ng vµ nhËn ®­îc 2 c¸i t¸t Th¸i ®é Kinh ng¹c vµ muèn can thiÖp cña Phïng c. Th«ng ®iÖp: Cuéc ®êi kh«ng ®¬n gi¶n, xu«i chiÒu mµ chøa ®ùng nhiÒu nghÞch lÝ. Cuéc sèng lu«n tån t¹i nh÷ng mÆt ®èi lËp, nh÷ng m©u thuÉn: ®Ñp- xÊu, thiÖn- ¸c. -> Kh«ng nªn nhÇm lÉn gi÷a hiÖn t­îng vµ b¶n chÊt, h×nh thøc bªn ngoµi vµ néi dung bªn trong kh«ng ph¶i bao giê còng thèng nhÊt. 2. C©u chuyÖn cña ng­êi ®µn bµ ë tßa ¸n huyÖn : a. Néi dung c©u chuyÖn : - Ng­êi ®µn bµ hµng chµi xuÊt hiÖn ë tßa ¸n huyÖn theo lêi mêi cña ch¸nh ¸n §Èu – ng­êi cã ý ®Þnh khuyªn b¶o, thËm chÝ ®Ò nghÞ ng­êi ®µn bµ tõ bá ng­êi chång vò phu. - Ng­êi ®µn bµ hµng chµi : + Tõ chèi lêi ®Ò nghÞ vµ sù gióp ®ì cña ch¸nh ¸n §Èu vµ nghÖ sÜ Phïng. + §¸nh ®æi b»ng mäi gi¸ ®Ó kh«ng ph¶i bá l·o chång vò phu “ Con l¹y quý tßa … quý tßa b¾t téi con còng ®­îc , ph¹t tï còng ®­îc…®õng b¾t con bá nã…” + KÓ c©u chuyÖn vÒ cuéc ®êi m×nh, ®­a ra c¸c lÝ do v× sao nhÊt quyÕt kh«ng bá l·o chång vò phu: . G· chång lµ chç dùa quan träng trong cuéc ®êi cña nh÷ng ng­êi ®µn bµ hµng chµi khi biÓn ®éng, phong ba. . CÇn h¾n v× ph¶i nu«i con . Trªn thuyÒn còng cã nh÷ng lóc vî chång con c¸i sèng hßa thuËn vui vÎ… b. Bµi häc tõ c©u chuyÖn: 3. Cñng cè: ( 3 phót) GV: Qua c©u chuyÖn cña ng­êi ®µn bµ hµng chµi, ch¸nh ¸n §Èu vµ nghÖ sÜ Phïng ®· vì ra ®iÒu g×? Bµi häc vÒ cuéc sèng tõ c©u chuyÖn cña ngõ¬i ®µn bµ ë tßa ¸n huyÖn? - Ch¸nh ¸n §Èu: + Vì ra nghÞch lÝ cña cuéc sèng + Anh còng hiÓu ra r»ng, muèn con ng­êi tho¸t ra khái c¶nh ®au khæ, t¨m tèi, man rî cÇn cã nh÷ng gi¶i ph¸p thiÕt thùc chøa kh«ng ph¶i chØ lµ thiÖn chÝ hoÆc lÝ thuyÕt ®Ñp ®Ï. - NghÖ sÜ Phïng: NhËn ra gi¸ trÞ thùc cña con ng­êi vµ ®êi sèng. B¶n th©n c¸i ®Ñp chÝnh lµ ®¹o ®øc. - Bµi häc: Kh«ng thÓ dÔ d·i , gi¶n ®¬n khi nh×n nhËn con ng­êi vµ cuéc sèng. 4. H­íng dÉn häc bµi ( 1 phót) + Häc bµi vµ so¹n tiÕt 2 “ ChiÕc thuyÒn ngoµi xa”. PhiÕu häc tËp + Nhãm 1+ 2: Ph¸t hiÖn thø nhÊt cña ng­êi nghÖ sÜ nhiÕp ¶nh lµ g×? C¸c chi tiÕt miªu t¶ T©m tr¹ng cña ng­êi nghÖ sÜ Phïng + Nhãm 3+4: Ph¸t hiÖn thø 2 cña ng­êi nghÖ sÜ ®Çy nghÞch lÝ? Sù viÖc chøng kiÕn Th¸i ®é cña Phïng