Giáo án Ngữ văn 12 - Tiết 89: đọc văn Nnhìn về vốn văn hóa dân tộc - Trần Đình Hựu

Tªn líp Ngµy d¹y SÜ sè Tªn häc sinh v¾ng 12C2 12C4 12C5 12C6 12C7 TiÕt 89: §äc v¨n Nh×n vÒ vèn v¨n hãa d©n téc - TrÇn §×nh Hùu - I- Môc tiªu cÇn ®¹t: Gióp HS 1. KiÕn thøc - N¾m ®­îc nh÷ng luËn ®iÓm chÝnh cña bµi viÕt cïng quan ®iÓm cña t¸c gi¶ vÒ nh÷ng nÐt ®Æc tr­ng cña vèn v¨n hãa d©n téc- c¬ së ®Ó x©y dùng mét nÒn v¨n hãa tiªn tiÕn, ®Ëm ®µ b¶n s¾c d©n téc. - ThÊy ®­îc c¸ch tr×nh bµy s¸ng râ vµ th¸i ®é kh¸ch quan, khiªm tèn khi tr×nh bµy quan ®iÓm. 2. KÜ n¨ng - N©ng cao kÜ n¨ng ®äc- hiÓu v¨n b¶n khoa häc vµ chÝnh luËn. 3. Th¸i ®é - Tù nhËn thøc vÒ nh÷ng mÆt tÝch cùc vµ mét sè h¹n chÕ cña v¨n hãa truyÒn thèng d©n téc. Tõ ®ã cã x¸c ®Þnh ý thøc ph¸t huy ®iÓm m¹nh, kh¾c phôc ®iÓm yÕu ®Ó héi nhËp víi thÕ giíi trong thêi ®¹i ngµy nay. II- ChuÈn bÞ cña GV vµ HS 1. GV: Bµi so¹n, phiÕu häc tËp, m¸y chiÕu, m¸y ghi vËt thÓ, tranh minh häa phôc vô bµi gi¶ng. 2. HS: Vë so¹n, b¶ng phô. III- TiÕn tr×nh bµi d¹y 1. KiÓm tra bµi cò: (KÕt hîp víi bµi míi) 2. Bµi míi: Ho¹t ®éng d¹y häc cña GV vµ HS KiÕn thøc c¬ b¶n * H§1: T×m hiÓu tiÓu dÉn( 7 phót) - GV cho HS ®äc phÇn tiÓu dÉn - GV: Nªu nh÷ng nÐt kh¸i qu¸t vÒ TG? - GV : KÓ tªn nh÷ng t¸c phÈm chÝnh ? - HS tr¶ lêi - GV giíi thiÖu ch©n dung t¸c gi¶ vµ chèt kiÕn thøc trªn m¸y chiÕu - GV giíi thiÖu trang b×a mét sè cuèn s¸ch. - GV: T¸c phÈm VÒ vÊn ®Ò t×m ®Æc s¾c v¨n hãa d©n téc viÕt n¨m bao nhiªu? - GV: Nªu VÞ trÝ cña ®o¹n trÝch? - GV: V¨n b¶n thuéc thÓ lo¹i nµo? - GV: Qua viÖc ®äc tr­íc bµi ë nhµ cho biÕt néi dung chÝnh cña ®o¹n trÝch? *H§2: §äc hiÓu v¨n b¶n(13 phót) - GV h­íng dÉn HS c¸ch ®äc vµ ®äc v¨n b¶n. §äc chậm, đúng ngữ điệu văn bản khoa học, chú ý hệ thống luận điểm của văn bản - GV yªu cÇu HS t×m hiÓu nh÷ng tõ khã trong SGK. *H§3:T×m hiÒu v¨n b¶n( 22 phót) - GV dÉn d¾t HS t×m hiÓu vÒ kh¸i niÖm v¨n hãa. - GV tr×nh chiÕu ¶nh minh häa HS theo dâi nhËn xÐt. - GV: V¨n hãa lµ g×? - GV tr×nh chiÕu ¶nh minh häa HS theo dâi nhËn xÐt. - GV: Tõ kh¸i niÖm trªn h·y cho biÕt thÕ nµo lµ v¨n hãa d©n téc? - GV kh¸i qu¸t trªn m¸y chiÕu. - GV Më réng: B¶n s¾c v¨n hãa cña d©n téc ViÖt Nam: Bao gồm những giá trị bền vững, những tinh hoa được vun đắp qua lịch sử nghìn năm đấu tranh dựng nước và giữ nước, tạo thành nét đặc sắc của cộng đồng các dân tộc Việt Nam, con người Việt Nam. - GV: TrÇn §×nh H­îu quan niÖm nh­ thÕ nµo lµ vèn v¨n ho¸ d©n téc? - GV chuyÓn ý. - GV: T¸c gi¶ nhËn ®Þnh nh­ thÕ nµo vÒ nÒn v¨n ho¸ d©n téc ? - GV: Nã ®­îc biÓu hiÖn ë nh÷ng khÝa c¹nh nµo? - GV tr×nh chiÕu mét sè c«ng tr×nh kiÕn tróc trong n­íc vµ n­íc ngoµi ®Ó so s¸nh., so s¸nh lÜnh vùc ®iÖn ¶nh, v¨n häc ë trong n­íc vµ n­íc ngoµi. - GV: Qua ®ã cho thÊy c¸i nh×n nh­ thÕ nµo vÒ v¨n hãa d©n téc? - GV: Do nh÷ng nguyªn nh©n nµo? - GV tr×nh chiÕu tranh minh häa vÒ ®êi sèng nghÌo nµn l¹c hËu, c«ng cô th« s¬ ®Ó HS quan s¸t theo dâi. - HS: Suy nghÜ, tr¶ lêi theo tõng c©u hái. - GV: NhËn xÐt, chuÈn kiÕn thøc. I.TiÓu dÉn 1. T¸c gi¶ 2. T¸c phÈm - T¸c phÈm : “ VÒ vÊn ®Ò t×m ®Æc s¾c v¨n hãa d©n téc” viÕt n¨m 1986 -VÞ trÝ: TrÝch phÇn II tiÓu luËn “VÒ vÊn ®Ò t×m ®Æc s¾c v¨n hãa d©n téc”( in trong cuèn §Õn hiÖn ®¹i tõ truyÒn thèng -1996). Nhan ®Ò do nhµ biªn so¹n ®Æt - Thể loại: NghÞ luËn x· héi - Néi dung: Kh¸m ph¸ vÒ v¨n hãa d©n téc ®Ó x¸c ®Þnh nÒn v¨n hãa ViÖt Nam hiÖn ®¹i. => Tính cập nhật, tính thời sự, tính hiện thực, chính xác. II. §äc - hiÓu v¨n b¶n: 1. §äc, gi¶i thÝch tõ khã 2. Bè côc: gåm 3 phÇn: + PhÇn 1: “...víi nã”: Kh¸i niÖm vèn v¨n ho¸ d©n téc; + PhÇn 2: “...cña ®« thÞ”: Quy m« vµ ¶nh h­ëng cña v¨n ho¸ d©n téc; + PhÇn 3: cßn l¹i: Quan niÖm sèng, lèi sèng, kh¶ n¨ng chiÕm lÜnh vµ ®ång ho¸ nh÷ng gi¸ trÞ v¨n ho¸ bªn ngoµi cña ng­êi ViÖt Nam. III. T×m- hiÓu v¨n b¶n: 1. Kh¸i niÖm vèn v¨n hãa d©n téc: - Vèn v¨n hãa d©n téc: lµ c¸i æn ®Þnh dÇn, tån t¹i cho ®Õn tr­íc thêi cËn- hiÖn ®¹i 2. Quy m« vµ ¶nh h­ëng cña v¨n ho¸ d©n téc: - Kh¼ng ®Þnh nÒn v¨n ho¸ ViÖt Nam kh«ng ®å sé, kh«ng cã nh÷ng ®Æc ®iÓm næi bËt vµ nh÷ng cèng hiÕn lín lao cho nh©n lo¹i. - BiÓu hiÖn: + T«n gi¸o, triÕt häc kh«ng ph¸t triÓn. + Kh«ng cã mét ngµnh khoa häc, kÜ thuËt, gi¶ khoa häc nµo ph¸t triÓn ®Õn thµnh cã truyÒn thèng. + ¢m nh¹c, héi ho¹, kiÕn tróc ®Òu kh«ng ph¸t triÓn ®Õn tuyÖt kÜ... -> C¸i nh×n kh¸ch quan, toµn diÖn, cã c¬ së vµ c¨n cø. - Nguyªn nh©n: + Do quan niÖm cña d©n c­ n«ng nghiÖp. + Do ®êi sèng nghÌo nµn, l¹c hËu, khoa häc kh«ng ph¸t triÓn,… - Do sù h¹n chÕ cña tr×nh ®é s¶n xuÊt, cña ®êi sèng x· héi 3. Cñng cè: 2 phót Chän ®¸p ¸n tr¶ lêi ®óng nhÊt. C©u 1: Nguyªn nh©n nµo kh«ng ph¶i lµ lÝ do khiÕn cho t«n gi¸o, triÕt häc cña ta kh«ng ph¸t triÓn? A. Kh«ng cã t©m lÝ kiÒn thµnh B. Kh«ng cuång tÝn t«n gi¸o C. Kh«ng cã ng­êi truyÒn b¸ D. Kh«ng quan t©m ®Õn gi¸o lÝ C©u 2: §¸nh gi¸ nµo sau ®©y kh«ng ®óng vÒ nÒn v¨n hãa d©n téc ViÖt Nam? A. Kh«ng mang dÊu Ên riªng B. Kh«ng ®å sé C. Kh«ng cã nh÷ng ®Æc s¾c næi bËt D. Kh«ng cã nh÷ng cèng hiÕn lín lao cho nh©n lo¹i. 4. H­íng dÉn häc bµi : 1 phót - T×m trong ®o¹n trÝch nh÷ng c©u v¨n mang tÝnh chÊt c¾t nghÜa nguyªn nh©n t¹o thµnh c¸c ®Æc ®iÓm cña v¨n hãa ViÖt Nam. - Häc bµi vµ so¹n tiÕt 2 “ Nh×n vÒ vèn v¨n hãa d©n téc”.