Giáo án Ngữ văn 6 (đầy đủ)

Ngaøy soaïn TIEÁT 1 Ngaøy daïy: CON ROÀNG CHAÙU TIEÂN BAÙNH CHÖNG BAÙNH GIAÀY A. Muïc tieâu caàn ñaït Giuùp hoïc sinh Hieåu ñöôïc ñònh nghóa sô löôïc veà truyeàn thuyeát. Hieåu noäi dung, yù nghóa cuûa hai truyeàn thuyeát Con Roàng Chaùu Tieân, Baùnh Chöng Baùnh Giaày. Chæ ra vaø hieåu ñöôïc yù nghóa cuûa nhöõng chi tieát töôûng töôïng, kì aûo cuûa hai truyeän. Keå ñöôïc hai chuyeän. B.Phương pháp C.Chuẩn bị g/v: hs: D.Tiến trình leân lôtrinhI I.OÅn ñònh: Kieåm tra só soá II.Kieåm tra baøi cuû: Kieåm tra söï chuaån bò h vôû cuûa hoïc sinh. III.Baøi môùi Giôùi thieäu: Truyeän Con Roàng Chaùu Tieân – moät truyeàn thuyeát tieâu bieåu, môû ñaàu cho chuoãi truyeàn thuyeát veà thôøi ñaïi caùc vua Huøng cuõng nhö truyeàn thuyeát Vieät Nam noùi chung. Noäi dung, yù nghóa cuûa truyeän laø gì? Truyeän coù nhöõng noäi dung hình thöùc ngheä thuaät ñoäc ñaùo naøo? Vì sao nhaân daân ta, qua bao ñôøi, raát töï haøo vaø yeâu thích caâu chuyeän naøy? Tieát hoïc hoâm nay seõ giuùp traû lôøi nhöõng caâu hoûi aáy. Tieán trình toå chöùc caùc hoaït ñoäng. NOÄI DUNG - PHÖÔNG THÖÙC HOAÏT ÑOÄNG GHI BAÛNG Hoaït ñoäng 1 - Giaùo vieân goïi hoïc sinh ñoïc phaàn chuù thích tìm hieåu veà truyeàn thuyeát. - Giaùo vieân nhaán maïnh caùc yù sau: + Truyeàn thuyeát laø loaïi truyeän daân gian truyeän daân gian truyeàn mieäng, keå caùc nhaân vaät vaø söï kieän coù lieân quan ñeán lòch söû thôøi quaù khöù. + Thöôøng coù yeáu toá kì aûo töôûng töôïng. + Theå hieän thaùi ñoä vaø caùch ñaùnh giaù cuû nhaân daân ñoái vôùi söï kieän vaø nhaân vaät lòch söû. Hoaït ñoäng 2 - Giaùo vieân ñoïc töø ñaàu ñeán Long Trang. - Goïi 2 em ñoïc 2 ñoaïn coøn laïi.(GV nhaän xeùt caùch ñoïc cuûa HS). Trong quaù trình ñoïc cho HS tìm hieåu phaàn chuù thích. Hoaït ñoäng 3 - Trong truyeän coù nhöõng nhaân vaät naøo?(Laïc Long Quaân vaø AÂu Cô). - Hai nhaân vaät ñöôïc taùc giaû mieâu taû nhö theá naøo? Veà nguoàn goác, hình daïng. (Thaàn noâng vò thaàn chuû trì ngheà noâng, daïy loaøi ngöôøi troàng troït vaø caøy caáy). - Em coù nhaän xeùt gì veà nguoàn goác vaø hình daïng cuûa hai ngöôøi. (Coù tính chaát kì laï, lôùn lao, ñeïp ñeõ)(HS töï tìm hieåu vaø ghi vaøo taäp). - AÂu Cô vaø Laïc Long Quaân gaëp nhau nhö theá naøo? - Chuyeän AÂu Cô sinh nôû coù gì kì laï? - Taïi sao Laïc Long Quaân vaø AÂu Cô khoâng chung soáng vôùi nhau maø laïi chia con? - Hai ngöôøi chia con nhö theá naøo? Chia nhö vaäy ñeå laøm gì? - Theo truyeän naøy thì ngöôøi Vieät laø con chaùu cuûa ai?(HS ñoäc laäp suy nghó vaø traû lôøi). - Em coù nhaän xeùt gì veà caùc chi tieát nhö nguoàn goác cuûa hai nhaân vaät. Vieäc keát duyeân giöõa hai ngöôøi, AÂu Cô sinh con, chia con?(Ñaây laø nhöõng chi tieát töôûng töôïng, mang tính chaát kì aûo). -Vaäy em hieåu theá naøo laø chi tieát töôûng töôïng, kì aûo? Trong truyeän naøy caùc chi tieát aáy coù vai troø ra sao?(Laø chi tieát khoâng coù thaät, saùng taïo nhaèm muïc ñích nhaát ñònh ngoaøi ra ngöôøi ta coøn duøng caùc khaùi nieäm nhö thaàn kì, laï thöôøng, hö caáu, hoang ñöôøng. - Chi tieát töôûng töôïng, kì aûo trong truyeän coå daân gian gaén vôùi quan nieäm tín ngöôõng cuûa ngöôøi xöa nhö quan nieäm veà theá giôùi coù traàn gian, aâm phuû, thieân ñình, phuø thuûy… theá giôùi vaø thaàn ñan xen nhau, quan nieäm vaän vaät höõu linh(coù linh hoàn)… + YÙ nghóa cuûa chi tieát trong baøi. - Toâ ñaäm tính chaát kì laï, lôùn lao, ñeïp ñeõ cuûa nhaân vaät, söï kieän. - Thaàn kì hoaù, linh thieâng hoaù nguoàn goác gioáng noøi, daân toäc ñeå chuùng ta theâm töï haøo, tin yeâu, toân kính toå tieân, daân toäc mình. - Laøm taêng söùc haáp daãn cuûa taùc phaåm - Thaûo luaän caâu: yù nghóa cuûa truyeän Con Roàng Chaùu Tieân => Caùc yù nghóa treân goùp phaàn quan troïng vaøo vieäc xaây döïng boài ñaép söùc maïnh tinh thaàn cuûa daân toäc. Hoaït ñoäng 4 Goïi HS ñoïc phaàn ghi nhôù SGK. Baøi 1: - Ngöôøi Möôøng: Quaû tröùng to nôû ra con ngöôøi. - Ngöôøi Khô-Muù: Quaû baàu meï - Khaúng ñònh: söï gaàn guõi veà coäi nguoàn vaø söï giao löu vaên hoùa giöõa caùc toäc ngöôøi treân Ñaát Nöôùc ta. Baøi 2: Keå laïi chuyeän. I. Truyeàn thuyeát laø gì? (SGK) II. Ñoïc- tìm hieåu A. Con roàng chaùu tieân 1. Laïc Long Quaân vaø AÂu Cô a) Laïc Long Quaân - Laø thaàn noøi roàng ôû döôùi nöôùc, con thaàn Long Nöõ. - Söùc khoûe voâ ñòch, coù pheùp laï. - Daïy daân caùch troàng troït, chaên nuoâi, aên ôû. b) AÂu cô - Laø tieân, ôû treân nuùi, thuoäc doøng hoï thaàn noâng. - Xinh ñeïp tuyeät traàn. 2. Laïc Long Quaân vaø AÂu Cô keát duyeân vaø hai ngöôøi chia con. - AÂu Cô ñeán thaêm vuøng ñaát Laïc gaëp Laïc Long Quaân vaø hai ngöôøi keát duyeân. - AÂu Cô sinh ra traêm tröùng vaø nôû ra 100 con trai. - Laïc Long Quaân ñöa 50 con xuoáng bieån. - AÂu Cô ñöa 50 con leân nuùi chia nhau cai quaûn caùc phöông =>Vieät Nam laø con chaùu Vua Huøng => Con Roàng Chaùu Tieân 3. YÙ nghóa cuûa truyeän - Giaûi thích, suy toân nguoàn goác cao quyù, thieâng lieâng cuûa coäng ñoàng ngöôøi Vieät. Töø bao ñôøi ngöôøi Vieät tin vaøo tính chaát xaùc thöïc cuûa nhöõng ñieàu “Truyeàn thuyeát veà söï tích toå tieân vaø töï haøo veà nguoàn goác, doøng gioáng Tieân, Roàng raát ñeïp, raát cao quyù linh thieâng cuûa mình. - Ñeà cao nguoàn goác chung vaø bieåu hieän yù nguyeän ñoaøn keát thoáng nhaát cuûa nhaân daân ta ôû moïi mieàn Ñaát Nöôùc. Ngöôøi Vieät Nam duø mieàn xuoâi hay mieàn ngöôïc, duø ôûø Ñoàng Baèng mieàn nuùi hay ven bieån, trong nöôùc hay ôû nöôùc ngoaøi ñeàu cuøng chung coäi nguoàn, ñeàu laø con cuûa meï AÂu Cô. Vì vaäy phaûi luoân thöông yeâu ñoaøn keát. III. Luyeän Taäp IV.Cuûng coá Hs nhaéc laïi yù nghóa truyeän V.Daën doø Hoïc baøi, laøm baøi taäp 1,2,3 saùch baøi taäp ngöõ vaên Ngaøy soaïn: TIEÁT 2 Ngaøy daïy: BAÙNH CHÖNG BAÙNH GIAÀY (HOÏC SINH TÖÏ HOÏC) 1. Giôùi thieäu baøi Haèng naêm moãi khi xuaân veà, Teát ñeán, nhaân daân ta, con chaùu cuûa caùc vua Huøng, töø mieàn ngöôïc ñeán mieàn xuoâi, vuøng röøng nuùi cuõng nhö vuøng bieån, laïi noâ nöùc hoà hôûi chôû laù dong, xay ñoã, giaõ gaïo, goùi baùnh. Quang caûnh aáy laøm chuùng ta theâm yeâu quí, töï haøo veà neàn vaên hoaù coå truyeàn, ñoäc ñaùo cuûa daân toäc vaø nhö laøm soáng laïi truyeàn thuyeát Baùnh Chöng, Baùnh Giaày. Ñaây laø truyeàn thuyeát giaûi thích phong tuïc laøm baùng chöng baùnh giaày trong ngaøy teát, ñeà cao söï thôø kính Trôøi, Ñaát vaø toå tieân cuûa nhaân daân, ñoàng thôøi ca ngôïi taøi naêng, phaåm chaát cuûa cha oâng ta trong vieäc tìm toøi xaây döïng neàn vaên hoaù ñaäm ñaø maøu saéc, phong vò daân toäc. 2. Giaùo vieân höôùng daãn hoïc sinh hoïc baøi Hoaït ñoäng 1: goïi hoïc sinh ñoïc baøi, giaùo vieân nhaän xeùt, keát hôïp giaûi thích töø. Hoaït ñoäng 2: höôùng daãn traû lôøi caâu hoûi saùch giaùo khoa. Caâu1: goïi hoïc sinh ñoïc, hoïc sinh suy nghó vaø traû lôøi ñoäc laäp. Hoaøn caûnh: giaëc ngoaøi ñaõ yeân, vua coù theå taäp trung lo cho daân no aám, vua ñaõ giaø muoán truyeàn ngoâi. - YÙù cuûa Vua: ngöôøi noái ngoâi phaûi noùi ñöôïc yù Vua, khoâng nhieát phaûi laø con tröôûng. - Hình thöùc: Ñieàu vua ñoøi hoûi mang tính chaát moät caâu ñoá ñaëc bieät ñeå thöû taøi(nhaân leå tieân vöông, ai laøm vöøa yù Vua, seõ ñöôïc truyeàn ngoâi) Caâu 2: Lang Lieâu ñöôïc thaàn giuùp vì: - Chaøng laø ngöôøi thieät thoøi nhaát. - Tuy Lang Lieâu laø con vua nhöng töø khi lôùn leân chaøng ra ôû rieâng chaêm lo vieäc ñoàng aùn. Thaân laø con vua nhöng phaän thì gaàn guõi daân thöôøng. - Quan troïng hôn chaøng laø ngöôøi hieåu ñöôïc yù thaàn vaø thöïc hieän ñöôïc yù thaàn ôû ñaây laø nhaân daân. Ai coù theå suy nghó veà luùa gaïo saâu saéc, traân troïng haït gaïo cuûa Trôøi, Ñaát vaø cuõng laø keát quaû gioït moà hoâi, coâng söùc cuûa con ngöôøi nhö nhaân daân. Nhaân daân raát quyù troïng caùi nuoâi soáng mình, caùi mình laøm ra ñöôïc. Caâu 3: Lang Lieâu ñöôïc choïn noái ngoâi. - Hai thöù baùnh coù yù nghóa thöïc teá. - Coù yù töôûng saâu xa(Trôøi Ñaát muoân loaøi) - Hôïp yù Vua =>chöùng toû taøi ñöùc cuûa con ngöôøi coù theå noái chí Vua. Ñem caùi quí nhaát trong Trôøi, Ñaát cuûa ñoàng ruoäng, do chính tay mình laøm ra maø tieán cuùng Tieân Vöông, daâng leân cha thì ñuùng laø ngöôøi con taøi naêng, thoâng minh, hieáu thaûo, traân troïng nhöõng ngöôøi sinh thaønh ra mình. Caâu4: YÙ nghóa truyeän - Truyeän giaûi thích nguoàn goác Baùnh Chöng Baùnh Giaày - Ñeà cao lao ñoäng, ñeà cao ngheà noâng. Lang Lieâu nhaân vaät chính hieän leân nhö moät ngöôøi anh huøng vaên hoùa. Baùnh chöng, baùnh giaày caøng coù yù nghiaõ bao nhieâu thì caøng noùi leân taøi naên vaø phaåm cuûa Lang Lieâu baáy nhieâu. Hoaït ñoäng 3: GV goïi HS ñoïc phaàn ghi nhôù SGK Hoaït ñoäng 4: Luyeän taäp Caâu 1: Ñeà cao ngheà noâng, ñeà cao söï thôø kính Trôøi, Ñaát vaø toå tieân cuûa nhaân daân ta. Cha oâng ta ñaõ xaây döïng taïp quaùn phong tuïc cuûa mình töø nhöõng ñieàu giaûn dò nhöng raát thieâng lieâng, giaøu yù nghiõa. Quang caûnh ngaøy teát nhaân daân ta goùi 2 loaïi baùnh naøy coøn coøn yù nghóa gìn giöõ truyeàn thoùng vaên hoùa ñaäm ñaø baûn saéc daân toäc vaø laøm soáng laïi caâu chuyeän Baùnh Chöng, Baùnh Giaày trong kho taøng truyeän coå daân gian Vieät Nam. Caâu 2: Chi tieát thích nhaát hoïc sinh töï laøm. - Lang Lieâu naèm moäng…=> chi tieát thaàn kì taêng söùc haáo daãn=> neâu baät gía trò cuûa haït gaïo =>caùi quyù ñaùng traân troïng saûn phaåm do con ngöôøi laøm ra. - Lôøi vua noùi vôùi moïi ngöôøi veà 2 loaïi baùnh=> yù nghóa tö töôûng tình caûm cuûa nhaân daân veà 2 loaïi baùnh naøy noùi rieâng vaø veà phong tuïc laøm 2 loaïi baùnh vaøo ngaøy teát. - Daën doø hoïc sinh. Veà nhaø laøm caâu 4, 5 BT1 saùch baøi taäp. Keå laïi chuyeän chuaån bò tieát 3 Ngaøy soaïn: TIEÁT 3 Ngaøy daïy: TÖØ VAØ CAÁU TAÏO CUÛA TÖØ TIEÁNG VIEÄT A. Muïc tieâu caàn ñaïtGiuùp hoïc sinh hieåu - Khaùi nieäm veà töø - Ñôn vò caáu taïo töø(tieáng) - Caùc kieåu caáu taïo töø(töø ñôn/ töø phöùc ;töø gheùp/ töø laùy B.Phương pháp: C.Chuẩn bị: g/v: h/s: D.Tiến trình leân lôùp: I. OÅn ñònh kieåm tra sæ soá II. Kieåm tra baøi cuõ: söï chuaån bò saùch vôû hoïc cuûa sinh III. Baøi môùi - Giôùi thieäu: Trong tieát hoïc hoâm nay chuùng ta seõ tìm hieåu veà khaùi nieäm, caáu taïo vaø caùc kieåu caáu taïo töø NOÄI DUNG- PHÖÔNG THÖÙC HOAÏT ÑOÄNG GHI BAÛNG Hoaït ñoäng 1 GV goïi hoïc sinh ñoïc caâu 1 saùch giaùo khoa vaø traû lôøi caâu hoûi. - Töø: thaàn ; daïy; daân; caùch; troàng troït; chaên nuoâi; vaø; caùch; aên ôû. Tieáng: Coù 12 tieáng. Hoaït ñoäng 2: Nhö vaäy ôû caâu treân coù 9 töø, 12 tieáng. Qua phaàn treân baïn naøo cho lôùp bieát caùc ñôn vò ñöôïc goïi laø tieáng vaø töø coù gì khaùc nhau? - Tieáng duøng ñeå laøm gì?VD: töø “chaên nuoâi” coù maáy tieáng.(2 tieáng) nhöng laø 1 töø => tieáng duøng ñeå taïo töø. - Töø duøng ñeå laøm gì?=> töø duøng ñeå taïo caâu. -Khi naøo moät tieáng ñöôïc coi laø moät töø. => Khi moät tieáng coù theå duøng ñeå taïo caâu, tieáng aáy trôû thaønh töø VD: thaàn, daïy… => Nhö vaäy laø töø gì? Goïi hoïc sinh cho ví duï Giaëc/ ngoaøi/ ñaõ/ deïp/ yeân/ nhöng/ daân/ coù/ aám no/, ngai vaøng/ môùi/ vöõng/. Caâu treân coù coù maáy tieáng, maáy töø: 12 töø, 14 tieáng Hoaït ñoäng 3: Phaân loaïi töø cho HS laøm theo nhoùm Nhoùm 1:tìm töø ñôn Nhoùm 2: tìm töø gheùp Nhoùm 3:tìm töø laùy Hoaït ñoäng 4: Chuùng ta xem töø laùy & töø coù gì gioáng nhau & khaùc nhau Töø ñôn & töø phöùc coù gì gioáng &khaùc nhau Ñôn vò caáu taïo töø laø gì? Hoaït ñoäng 5: Baøi 1: goïi HS ñoïc vaø traû lôøi a)Nguoàn goác, con chaùu => töø gheùp b)Coäi nguoàn goác gaùc=> ñoàng nghóa c)Töø gheùp chæ quan heä thaân thuoäc: caäu môï, coâ dì, chuù chaùu, anh em… Baøi 2:Khaû naêng saép xeáp - Theo giôùi tính: oâng baø, cha meï, anh chò, caäu môï… -Theo baäc: baùc chaùu, chò em, dì chaùu… Baøi 3:Laøm vieäc theo nhoùm Nhoùm 1: caùch cheá bieán Nhoùm 2: chaát lieäu baùnh Nhoùm 3: tính chaát baùnh Nhoùm 4: hình daùng baùnh * Baùnh raùn, nöôùng * Baùnh neáp, teû, khoai, toâm * Baùnh deûo, xoáp * Baùnh goùi, khuùc. Baøi4: Mieâu taû tieáng khoùc cuûa ngöôøi. Töø laùy: nöùc nôû; suït suøi, röng röùc. Baøi 5: HS töï laøm a) Khuùc khích, saèng saëc, hoâ hoá, ha haû, heành heäch. b) Khaøn khaøn, leø nheø, leùo nheùo, laàu baàu, thoû theû. c) Löø ñöø, laû löôùt, ngheânh ngang, ngoâng ngheânh. I.Töø laø gì? VD:SGK Thaàn daïy daân caùch troàng troït chaên nuoâi vaø caùch aên ôû. =>Coù 12 tieáng. Coù 9 töø. VD: Giaëc/ ngoaøi/ ñaõ/ deïp/ yeân/ nhöng/ daân/ coù/ aám no/, ngai vaøng/ môùi/ vöõng/. Caâu treân coù: 12 töø, 14 tieáng Ghi nhôù:SGK II. Töø ñôn & töø phöùc: ghi nhôù (SGK) VD töø ñôn töø laùy töø gheùp . So/ vôùi/ anh em,/ chaøng/ thieät thoøi/ nhaát. III. Luyeän taäp IV. Cuûng coá - Töø laø gì? - Caùc kieåu caáu taïo töø? V. Daën doø - Hoïc baøi, laøm baøi taäp 4,5. Ñoïc baøi ñoïc theâm. Chuaån bò tieát 4. Ngaøy soaïn TIEÁT 4 Ngaøy daïy: GIAO TIEÁP- VAÊN BAÛN VAØ PHÖÔNG THÖÙC BIEÅU ÑAÏT AMuïc tieâu caàn ñaït Huy ñoäng kieán thöùc cuûa HS veà caùc loaïi vaên baûn maø HS bieát Hình thaønh sô boä caùc khaùi nieäm: vaên baûn, muïc ñích giao tieáp, phöông thöùc bieåu ñaït. BPhương pháp: C.Chuẩn bị: g/v: hs: D.Tiến trình leân lôùp 1. OÅn ñònh: kieåm tra sæ soá. 2. Kieåm tra baøi cuõ: Söï chuaån bò saùch vôû cuûa HS. 3. Baøi môùi: - Giôùi thieäu: Ñaây laø tieát hoïc môû ñaàu cho chöông trình TLV THCS. Trong tieát hoïc naøy caùc em seõ tìm hieåu veà vaên baûn vaø caùc loaïi vaên baûn NOÄI DUNG VAØ PHÖÔNG THÖÙC HOAÏT ÑOÄNG GHI BAÛNG Hoaït Ñoäng 1 GV goïi HS ñoïc caâu 1a. Noùi hay vieát cho ngöôøi ta bieát. Coù theå noùi 1 tieáng, 1 caâu hay nhieàu caâu=> giao tieáp. - GV goïi HS ñoïc caâu 1b. Noùi, vieát coù ñaàu coù ñuoâi, maïch laïc, coù lí leõ hay noùi caùch khaùc laø taïo laäp vaên baûn. - GV ñoïc 1c. - Vieát ñeå neâu lôøi khuyeân Vaán ñeà laø “Giöõ chí cho beàn”(chuû ñeà) caâu 2 noùi roõ hôn vaø khoâng dao ñoäng khi ngöôøi khaùc thay ñoåi chí höôùng(chí höôùng, hoaøi baõo, lyù töôûng) Vaán ñeà laø yeáu toá lieân keát. Maïch laïc laø quan heä giaûi thích cuûa caâu sau ñoái vôùi caâu tröôùc, laøm roõ yù cho caâu tröôùc. => Ñaây laø 1 vaên baûn goàm 2 caâu => Theá naøo laø vaên baûn. Hoaït ñoäng 2 - GV goïi hs ñoïc caâu d, ñ, e vaø traû lôøi. - Ñeàu laø vaên baûn Hoaït ñoäng 3 - GV goïi hs ñoïc baûng trong SGK vaø cho VD.(toå chöùc cho HS laøm vieäc theo nhoùm). + Taám Caùm + VD mieâu taû ñaõ hoïc ôû lôùp 5 + Caâu TN + Thuyeát minh veà thí nghieäm + Ñôn töø, baùo caùo. Hoaït Ñoäng 4: Baøi taäp 1: HS suy nghó vaø traû lôøi Baøi taäp 2: Lôùp thaûo luaän. 1a: töï söï 1b: mieâu taû 1c: nghò luaän 1d: bieåu caûm 1d: thuyeát minh 2. laø vaên baûn töï söï I. Tìm hieåu chung veà vaên baûn vaø phöông thöùc bieåu ñaït 1. Vaên baûn vaø muïc ñích giao tieáp. VD :SGK. => Ñaây laø 1 vaên baûn goàm 2 caâu 2. Kieåu vaên baûn vaø phöông thöùc bieåu ñaït cuûa vaên baûn. 3. Ghi nhôù: SGK II. Luyeän taäp IV. Cuûng coá - Theá naøo laø vaên baûn. - Haõy keå teân 6 kieåu vaên baûn thöôøng gaëp. V. Daën doø - Hoïc baøi, chuaån bò baøi tieáp. TUAÀN 2 Ngaøy soaïn:04/08/2005 TIEÁT 5 Ngaøy daïy: THAÙNH GIOÙNG I. Muïc tieâu caàn ñaït Giuùp hoïc sinh - Naém ñöôïc noäi dung, yù nghóa vaø moät soá neùt ngheä thuaät tieâu bieåu cuûa truyeän Thaùnh Gioùng. - Keå laïi ñöôïc truyeän naøy. II. Leân lôùp OÅn ñònh: KT só soá KT baøi cuõ: Neâu yù nghóa cuûa truyeän Con Roàng Chaùu Tieân, Baùnh Chöng Baùnh Giaày. Baøi môùi Giôùi thieäu: chuû ñeà ñaùnh giaëc cöùu nöôùc thaéng lôïi laø chuû ñeà lôùn, cô baûn, xuyeân suoát lòch söû VHVN noùi chung, VHDGVN noùi rieâng. Thaùnh Gioùng laø truyeän daân gian theå hieän raát tieâu bieåu vaø ñoäc ñaùo chuû ñeà naøy. Truyeän keå veà yù thöùc vaø söùc maïnh ñaùnh giaëc coù töø raát sôùm cuûa ngöôøi Vieät coå. Thaùnh Gioùng coù nhieàu chi tieát ngheä thuaät hay vaø ñeïp, chöùng toû taøi naêng saùng taïo cuûa nhaân daân, caâu chuyeän daân gian naøy ñoùng vai troø quan troïng trong vieäc giaùo duïc loøng yeâu nöôùc vaø baûo veä truyeàn thoáng anh huøng daân toäc qua caùc thôøi ñaïi cho ñeán ngaøy nay. NOÄI DUNG VAØ PHÖÔNG THÖÙC HOAÏT ÑOÄNG GHI BAÛNG Hoaït ñoäng 1 - GV ñoïc 1 ñoaïn vaên vaø goïi HS ñoïc.HS ñoïc vaø traû lôøi 1 soá chuù thích. GV nhaän xeùt. - Trong truyeän Thaùnh Gioùng coù nhöõng nhaân vaät naøo? Ai laø nhaân vaät chính. Nhaân vaät ñöôïc xaây döïng baèng nhieàu chi tieát töôûng töôïng, kì aûo vaø giaøu yù nghóa. Haõy tìm vaø lieät keâ ra nhöõng chi tieát ñoù. Hoaït ñoäng 2 - Em haõy neâu caùc söï vieäc chính trong truyeän. - Caùc söï vieäc ñoù coù yù nghóa theá naøo? a) Ca ngôïi yù thöùc ñaùnh giaëc cöùu nöôùc trong hình töôïng Thaùnh Gioùng “khoâng noùi laø ñeå baét ñaàu noùi thì noùi ñieàu quan troïng, noùi lôøi yeâu nöôùc, lôøi cöùu nöôùc. YÙ thöùc ñoái vôùi Ñaát Nöôùc ñöôïc ñaët leân ñaàu tieân vôùi ngöôøi anh huøng. - YÙ thöùc ñaùnh giaëc, cöùu nöôùc taïo cho ngöôøi anh huøng nhöõng khaû naêng haønh ñoäng khaùc thöôøng, thaàn kì. - Gioùng laø hình aûnh nhaân daân. Nhaân daân luùc bình thöôøng thì aâm thaàm, laëng leõ cuõng gioáng nhö Gioùng ba naêm khoâng noùi, chaúng cöôøi. Nhöng khi nöôùc nhaø gaëp côn nguy bieán, thì hoï raát maãn caûm, ñöùng ra cöùu nöôùc ñaàu tieân, cuõng nhö Gioùng, Vua vöøa keâu goïi ñaõ ñaùp lôøi cöuù nöôùc, khoâng chôø ñeán lôøi keâu goïi thöù hai. b) Caâu ñ c) Gioùng lôùn leân baèng nhöõng thöùc aên ñoà ñaïc cuûa nhaân daân. Söùc maïnh duõng só cuûa Gioùng ñöôïc nuoâi döôõng töø nhöõng caùi bình thöôøng, giaûn dò. - Nhaân daân ta raát yeâu nöôùc, ai cuõng mong Gioùng lôùn nhanh ñaùnh giaëc cöùu nöôùc. - Caû daân laøng ñuøm boïc, nuoâi döôõng Gioùng. Gioùng ñaâu chæ laø con cuûa moät baø meï, maø cuûa moïi ngöôøi, cuûa nhaân daân. Moät ngöôøi cöùu nöôùc sao ñaëng? Phaûi toaøn daân goùp phaàn chuaån bò cho söùc maïnh ñaùnh giaëc, coù vaäy khaû naêng ñaùnh giaëc, cöùu nöôùc môùi lôùn leân nhanh choùng. Gioùng tieâu bieåu cho söùc maïnh toaøn daân ñoù. - Ngaøy nay, ôû hoäi Gioùng, nhaân daân vaãn toå chöùc cuoäc thi naáu côm, haùi caø nuoâi Gioùng. Ñaây laø hình thöùc taùi hieän quaù khöù raát giaøu yù nghóa. d) Söï vöôn vai cuûa Gioùng coù lieân quan ñeán truyeàn thoáng cuûa truyeän coå daân gian. Thôøi coå nhaân daân quan nieäm ngöôøi anh huøng phaûi khoång loà veà theå xaùc, söùc maïnh, chieán coâng. Thaàn truï trôøi, Sôn Tinh… ñeàu laø nhöõng nhaân vaät khoång loà. Caùi vöôùn vai cuûa Gioùng laø ñeå ñaït ñeán söï phi thöôøng aáy. - Trong truyeän döôøng nhö vieäc cöùu nöôùc coù söùc maïnh laøm cho Gioùng lôùn nhanh thì laøm sao ñaùp öùng ñöôïc nhieäm vuï cöùu nöôùc. Cuoäc chieán ñaáu ñoøi hoûi daân toäc ta phaûi vöôn mình phi thöôøng nhö vaäy. Gioùng vöôn vai laø töôïng ñaøi baát huû veà söï tröôûng thaønh vöôït baäc veà huøng khí, veà tinh thaàn cuûa moät daân toäc tröôùc naïn ngoaïi xaâm khi lòch söû ñaët ra vaán ñeà soáng coøn caáp baùch, khi tình theá ñoøi hoûi daân toäc vöôn leân moät taàm voùc phi thöôøng thì daân toäc Vieät lôùn daäy nhö Theá Giôùi, töï mình thay ñoåi tö theá, taàm voùc cuûa mình. ñ) Ñeå thaéng giaëc, daân toäc ta phaûi chuaån bò töø löông thöïc, töø nhöõng caùi bình thöôøng nhö côm, caø laïi phaûi ñöa caû nhöõng thaønh töïu vaên hoùa, kæ thuaät vaøo cuoäc chieán ñaáu. - Gioùng thaéng giaëc khoâng chæ baèng vuõ khí, maø baèng caû caây coû cuûa Ñaát Nöôùc, baèng nhöõng gì coù theå gieát ñöôïc giaëc. e) Gioùng ra ñôøi phi thöôøng thì ra ñi cuõng phi thöôøng. Nhaân daân yeâu meán, traân troïng muoán giöõ maõi hình aûnh ngöôøi anh huøng neân ñaõ ñeå Gioùng trôû veà vôùi coõi voâ bieân baát töû. Hình töôïng Gioùng ñöôïc baát töû hoùa baèng caùch aáy. Bay leân trôøi Gioùng laø non nöôùc, Ñaát Nöôùc, laø bieåu töôïng cuûa ngöôøi daân Vaên Lang. Gioùng soáng maõi. - Ñaùnh giaëc xong, Gioùng khoâng trôû veà laõnh phaàn thöôûng, khoâng heà ñoøi hoûi coâng danh. Daáu tích cuûa chieán coâng, Gioùng ñeå laïi cho queâ höông xöù sôû. - Haõy neâu yù nghóa cuûa hình töôïng Gioùng. Truyeàn thuyeát thöôøng lieân quan ñeán lòch söû. Theo em, truyeän Thaùnh Gioùng coù lieân quan ñeán söï thaät lòch söû naøo? - Vaøo thôøi ñaïi Huøng Vöông chieán tranh töï veä ngaøy caøng aùc lieät, ñoøi hoûi phaûi huy ñoäng söùc maïnh cuûa caû coäng ñoàng. - Soá löôïng vaø kieåu loaïi vuõ khí cuûa ngöôøi Vieät Coå taêng leân töø giai ñoaïn Phuøng Nguyeân Ñoâng Sôn. - Vaøo thôøi Huøng Vöông, cö daân Vieät Coå tuy nhoû nhöng ñaõ kieân quyeát choáng laïi vôùi moïi ñaïo quaân xaâm löôïc lôùn maïnh ñeå baûo veä coäng ñoàng. Hoaït ñoäng3 - GV goïi HS ñoïc ghi nhôù SGK. - Ñoïc phaàn ñoïc theâm. Hoaït ñoäng4: Caâu 1: HS töï traû lôøi. Caâu 2: Ñaây laø hoäi thi TT daønh cho löùa tuoåi thieáu nieân, hoïc sinh. Löùa tuoåi cuûa Gioùng trong thôøi ñaïi môùi. - Muïc ñích cuûa hoäi thi laø khoûe ñeå hoïc toát, lao ñoäng toát, goùp phaàn vaøo söï nghieäp baûo veä vaø xaây döïng Ñaát Nöôùc. I. Ñoïc vaø tìm hieåu vaên baûn 1. Giôùi thieäu nhaân vaät Thaùnh Gioùng - Ba tuoåi khoâng noùi khoâng cöôøi…naèm ñaáy. - Khi nghe söù giaû tìm ngöôøi, cöùu nöôùc caäu beù caát tieáng noùi. - Lôùn nhanh nhö thoåi. - Ñaùnh tan giaëc AÂn. -Ngöôøi vaø ngöïa bay leân trôøi. 2. YÙ nghóa cuûa hình töôïng Thaùnh Gioùng - Thaùnh Gioùng laø hình töôïng tieâu bieåu, röïc rôõ cuûa ngöôøi anh huøng ñaùnh giaëc cöùu nöôùc. Trong VHDGVN noùi rieâng,VHVN noùi chung ñaây laø hìng töôïng ngöôøi anh huøng ñaùnh giaëc ñaàu tieân raát tieâu bieåu cho laøng yeâu nöôùc cuûa nhaân daân ta. - Gioùng laø ngöôøi anh huøng mang trong mình söùc maïnh cuûa caû coäng ñoàng ôû buoåi ñaàu döïng nöôùc; söùc maïnh cuûa toå tieân thaàn thaùnh; söùc maïnh cuûa taäp theå coäng ñoàng; söùc maïnh cuûa thieân nhieân, vaên hoùa, kó thuaät. - Phaûi coù hình töôïng khoång loà,ñeïp vaø khaùi quaùt nhö Thaùnh Gioùng môùi noùi ñöôïc loøng yeâu nöôùc, khaû naêng vaø söùc maïnh quaät khôûi cuûa daân toäc ta trong cuoäc ñaáu tranh choáng ngoaïi xaâm. II. Luyeän taäp Cuûng coá - Neâu yù nghóa cuûa hình töôïng Thaùnh Gioùng Daën doø - Hoïc baøi, laøm baøi taäp 1,2, saùch baøi taäp - Chuaån bò tieát Töø möôïn TUAÀN 2 Ngaøy soaïn:05/08/2005 TIEÁT 6 Ngaøy daïy: TÖØ MÖÔÏN I. Muïc tieâu caàn ñaït - Hoïc sinh caàn ñaït nhöõng yeâu caàu sau : + Hieåu theá naøo laø töø möôïn. + Böôùc ñaàu bieát söû duïng töø möôïn moät caùch hôïp lyù trong noùi, vieát. II. Leân lôùp 1. OÅn ñònh: kieåm tra só soá 2. Kieåm tra baøi cuõ: Töø laø gì? Theá naøo laø töø ñôn, töø phöùc. Cho vd? 3. Giôùi thieäu: trong tieát hoïc tröôùc ta ñaõ hoïc baøi caáu taïo töø cuûa tieáng vieät, hoâm nay chuùng ta seõ tìm hieåu theâm veà lôùp töø vay möôïn cuûa nöôùc ngoaøi. Ñoù laø töø möôïn NOÄI DUNG VAØ PHÖÔNG THÖÙC HOAÏT ÑOÄNG GHI BAÛNG Hoaït ñoäng 1 - GV goïi HS ñoïc caâu 1 SGK vaø ñoïc phaàn chuù thích sau VBTG Hoaït ñoäng 2 - Goïi HS ñoïc tieáp caâu 2 SGK. Xaùc ñònh nguoàn goác cuûa caùc töø treân => Töø möôïn cuûa tieáng Haùn( TQ) Hoaït ñoäng 3: Xaùc ñònh nguoàn goác moät soá töø möôïn : - Töø möôïn ngoân ngöõ AÁn AÂu: ra- ñi- oâ, in- tô- net. - Töø möôïn ngoân ngöõ Aán AÂu nhöng ñaõ ñöôïc vieát hoùa cao nhö caùch vieát nhö töø thuaàn Vieät: Tivi, xaø phoøng, mit tinh, ga, bôm, xoâ vieát… - Tieáng Haùn: söù giaû, giang sôn… Hoaït ñoäng 4: Em haõy neâu nhaän xeùt caùch vieát: => Ngoân ngöõ AÁn AÂu Vieät hoùa cao vieát nhö chöõ Vieät => Chöa Vieät hoùa hoaøn toaøn vieát phaûi duøng daáu gaïch ngang. Hoaït ñoäng 5: goïi hoïc sinh ñoïc ghi nhôù. Hoaït ñoäng 6: Tìm hieåu nguyeân taéc töø möôïn - Maët tích cöïc: laøm giaøu ngoân ngöõ daân toäc. -Maët tieâu cöïc: laøm cho ngoân ngöõ ta bò pha taïp neáu möôïn moät caùch tuøy tieän. Baøi1: HS laøm Baøi 2:HS töï laøm Baøi 3: Laøm vieäc theo toå nhoùm Nhoùm 1: caâu a Nhoùm 2: caâu b Nhoùm 3: caâu c Baøi 4: Laøm vieäc ñoäc laäp Baøi 5: GV ñoïc HS cheùp. 1. a) HV: voâ cuøng, ngaïc nhieân, töï nhieän, sính leã. b) HV: gia nhaân c) Anh: poáp, in-tô-net 2. Nghóa cuûa töøng tieáng a) Khaùn giaû: + Khaùn: Xem + Giaû: ngöôøi Ñoäc giaû: + Ñoäc: ñoïc + Giaû: ngöôøi 3. a) ÑV ño löôøng: met, lit, kilomet b) Teân boä phaän xe ñaïp: ghiñoâng, peâñan, ñôøbu c) Teân 1 soá ñoà vaät: rañioâ, vioâloâng. 4. Töø möôïn: phoân, phan, noác ao. Hoaøn caûnh giao tieáp thaân maät vôùi baïn beø, ngöôøi thaân. Cuõng coù theå vieát trong nhöõng tin treân baùo, öu ñieåm cuûa nhöõng töø naøy laø ngaén goïn. Nhöôïc laø khoâng trang troïng khoâng phuø hôïp trong giao tieáp chính thöùc. I. Töø thuaàn Vieät vaø töø möôïn Ghi nhôù: SGK VD:SGK => Töø möôïn cuûa tieáng Haùn( TQ) II. Nguyeân taéc möôïn töø VD: SGK - Maët tích cöïc: laøm giaøu ngoân ngöõ daân toäc. -Maët tieâu cöïc: laøm cho ngoân ngöõ ta bò pha taïp neáu möôïn moät caùch tuøy tieän Ghi nhôù: SGK III. Luyeän taäp