Giáo án Ngữ văn 6 - Tiết 75: Phó từ (năm 2009)

Ngày soạn:11.1.2009. Tiết 75 Phó từ A, Mục tiêu bài học: * Kiến thức: Giúp học sinh: Nắm được phó từ là gì? Các loại phó từ? Hiểu và nhớ được các loại ý nghĩa chính của phó từ. biết đặt câu có chứa phó từ để thể hiện các ý nghĩa khác nhau. * Kĩ năng: Tích hợp với văn bản Sông nước Cà Mau với sự quan sát tưởng tượng so sánh và nhận xét trong văn miêu tả. * Tình cảm, thái độ:Tiếp thu kiến thức, vận dụng vào nói, viết. B. Chuẩn bị: - Giáo viên:+ Nctl- Soạn bài. + Bảng phụ viết VD. - Học sinh:+ Soạn bài theo câu hỏi sgk. C. Các bước lên lớp: * ổn định tổ chức: Ktss. * Kiểm tra bài cũ: * Các hoạt động dạy học. Hoạt động 1: Giới thiệu bài. Gv thuyết trình. Hoạt động2. Bài mới. I. Phó từ là gì ? * GV: Treo bảng phụ đã viết VD * GV cho HS đọc VD ? Các từ in đậm bổ sung ý nghĩa cho những từ nào? Những từ được bổ sung ý nghĩa thuộc từ loại nào? ? Nếu quy ước những từ in đậm là X và những từ bổ sung là Y em hãy vẽ mô hình cụ thể từng trường hợp? ? Nếu gọi mô hình X + Y là một cụm từ, nhận xét về vị trí và vai trò của X? * GV: Những từ chuyên đi kèm theo động từ, tính từ để bổ sung ý nghĩa cho động từ, tính từ gọi là phó từ ? Phó từ là gì? * Bài tập nhanh: (Bảng phụ) xác định mô hình X + Y hoặc Y +X trong 2 ngữ cảnh sau: a. Ai ơi chua ngọt đã từng Non xanh nước bạc ta đừng quên nhau (Ca dao) b. Thế rồi Dế Choắt tắt thở. Tôi thương lắm. Vừa thương vừa ăn năn tội mình. Giá tôi không trêu chị Cốc thì đâu đến nỗi Choắt việc gì. (Tô Hoài) 1. Ví dụ: - Các từ: đã, cũng, vẫn, chưa, thật, được, rất, ra bổ sung ý nghĩa cho các từ: đi, ra, thấy, lỗi lạc, soi gương, ưa nhìn, to, bướng. - Từ loại: + Động từ: đi, ra, thấy, soi... + Tính từ: lỗi lạc, ưa, to, bướng... - Mô hình: X + Y ị đã đi, cũng ra, thật lỗi lạc. Y + X ị soi gương được, to ra X có thể đứng trước hoặc sau Y trong mô hình X + Y. 2. Ghi nhớ1: SGK - tr12 a. X + Y: đã từng, đừng quên. b. X + Y: không trêu Y + X: thương lắm Hoạt động 3: ii. Các loại phó từ: * GV treo bảng phụ * GV cho HS đọc ví dụ ? Những phó từ nào đi kèm với các từ: Chóng, trêu, trông thấy, loay hoay? - Mô hình hoá từng trường hợp cụ thể 1. Ví dụ: (SGK -Tr13) * Các phó từ: đừng không, đã, đang, lắm. * Mô hình: - X + Y: đừng trêu, không trông thấy, đang loay hoay, đã trông thấy. - Y + X : chóng lớn lắm ? Điền các phó từ ở mục I và II vào bảng? (GV dùng bảng phụ đã chuẩn bị trước) Ptừ đứng trước PT đứng sau. Chỉ quan hệ thời gian đã, đang Chỉ mức độ thật, rất lắm Chỉ sự tiếp diễn tương tự Cũng vẫn Chỉ sự phủ định không, chưa Chỉ sự cầu khiến đừng Chỉ kết quả và hướng Vào, ra Chỉ khả năng được ? Em hãy nêu lại các loại phó từ? ? Em hãy đặt câu có phó từ và cho biết ý nghĩa của phó từ ấy? 2. Ghi nhớ2: SGK- tr14 Hoạt động 4: iii. luyện tập: * GV: cho HS đọc bài tập ? Em hãy tìm phó từ và nêu tác dụng của phó từ? * GV: Hướng dẫn HS viết đoạn văn: ? Nội dung: Thuật lại việc DM trêu chị Cốc dẫn đến cái chết của Dế Choắt. - Độ dài: 3 đến 5 câu - Kĩ năng : có ý thức dùng PT * GV nêu đề tài để HS đặt * Củng cố: Gv khái quát lại nội dung bài học. Bài tập1: Tìm và nêu tác dụng của các phó từ trong đoạn văn: a. - Đã: phó từ chỉ quan hệ thời gian. - Không: sự phủ định - Còn: sự tiếp diền tương tự - Đã: thời gian - Đều: sự tiếp diễn - Đương, sắp: thời gian - Lại: tiếp diễn - Ra: kết quả và hướng - Cũng sự tiếp diễn - Sắp : thời gian b. Đã: thời gian - Được: kết quả Bài 2: Một hôm tôi nhìn thấy chị Cốc đang rỉa cánh gần hang mình. Tôi nói với Choắt trêu chọc chị cho vui. Choắt rất sợ chối đây đẩy. Tôi hát cạnh khoé khiến chị Cốc điên tiết và tìm ra Dế Choắt. Chị Cốc đã mổ cho Choắt những cú trời giáng khiến cậu ta ngắc ngoải vô phương cứu sống. - PT: +Đang: thời gian hiện tại +Rất : mức độ +Ra: kết quả Bài 3: HS thi đặt câu nhanh có dùng phó từ. Bài tập5.sbt. Vẫn chỉ sự tiếp diễn tương tự Trước cơn bão dữ dội trong gió, sóng không ngớt gào thét, người thuy ền trưởng vẫn điềm tĩnh chỉ huy con tàu. Từ “ Vẫn” thứ 4 cho thấy t.c kiên định của người chỉ huy con tàu. *. Hướng dẫn học tập: Học bài, thuộc ghi nhớ. Hoàn thiện bài tập. Giờ sau học bài: Tìm hiêủ chung về văn miêu tả./.