Giáo án Ngữ văn 7 - Tiết 5 đến tiết 8

Ngày soạn:16/8 / 2012 Ngày dạy: 7A:22/8 /2012 7B: 21/8 /2012 Tiết 5 Văn bản : CUỘC CHIA TAY CỦA NHỮNG CON BÚP BÊ (Khánh Hoài) A. Mục tiêu bài học 1. Kiến thức: Giúp học sinh : - Nắm bắt sơ lược về tác phẩm, tóm tắt được câu chuyện. - Nhận ra được ngôi kể, cách kể chuyện rất chân thành cảm động của tác giả. -Thấy được tầm quan trọng của bố cục trong văn bản. Có ý thức xây dưng bố cục khi tạo lập văn bản và bước đầu xây dựng được bố cục có bố cục mạch lạc. - Hiểu rõ khái niệm mạch lạc trong văn bản. 2. Kỹ năng : Rèn kỹ năng đọc diễn cảm; kỹ năng tóm tắt. 3. Thái độ: Có thái độ đồng cảm, chia xẻ với những mất mát của các bạn nhỏ. B. Chuẩn bị -Giáo viên: Soạn bài, bảng phụ. -Học sinh: Soạn bài; đọc trước bài ở nhà. C/ Các kỹ năng sống cơ bản được giáo dục trong bài : -Kỹ năng :Nhận biết ,tư duy ,giao tiếp ,ứng xử. D Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy – học 1. Ổn định tổ chức: (1p) 7A: …………………….…………7B: …………………….………… 2. Kiểm tra bài cũ (5p) - Học xong văn bản” Mẹ tôi” em có suy nghĩ gì? 3. Bài mới: * Hoạt động 1: Giới thiệu bài mới. - Mục tiêu:Tạo tâm thế và định hướng chú ý cho hs - Phương pháp: thuyết trình - Thời gian: (1p) Trẻ em thì được nâng niu “như búp trên cành”. Thế nhưng vẫn có không ít các bạn nhỏ rơi vào hoàn cảnh gia đình bất hạnh. Nhưng điều đáng quí ở đây là giữa nỗi đau đó họ vẫn biết chia xẻ, yêu thương nhau và dành cho nhau những tình cảm tốt đẹp. Văn bản “Cuộc chia tay của những con búp bê” sẽ cho ta thấm thía hơn về điều đó. * Hoạt động 2: Tìm hiểu chung -Mục tiêu: HS hiểu được tác giả tác phẩm, nội dung bài. -Phương pháp: Vấn đáp, giải thích, minh hoạ, phân tích,nêu và giải quyết vấn đề. -Thời gian: (20p) Hoạt động của thầy và trò Nội dung - Em hãy nêu đôi nét về tác giả, tác phẩm ? -Khánh Hoài - một nhà văn trẻ viết truyện ngắn. - Truyện ngắn được trao giải nhì trong cuộc thi thơ -văn viết về quyền trẻ em tổ chức tại Thuỵ Điển 1992 của tg Khánh Hoài. - Hướng dẫn HS đọc: Phân biệt rõ giữa các lời kể các đối thoại, diễn biến tâm lý nhân vật người anh, em. Giáo viên đọc đoạn 1 -> Gọi 2 học sinh lần lượt đọc hết văn bản.Các học sinh khác lắng nghe và cho ý kiến đọc bài của từng bạn. Giáo viên hướng dẫn học sinh tìm hiểu một số từ khó trong SGK(26) - Em có thể chia văn bản thành mấy đoạn ? -Bố cục: 3 phần . + Từ đầu -> như vậy: chia đồ chơi + Tiếp -> cảnh vật : chia tay lớp học + Còn lại : anh em chia tay - Em hãy tóm tắt lại nội dung của câu chuyện? * Tóm tắt Vì bố mẹ li hôn nên 2 anh em Thành phải chia tay nhau theo bố hoặc mẹ. Chúng phải chia những món đồ chơi và cả 2 con búp bê rất thân thiết chưa bao giờ xa nhau. Việc đó khiến Thuỷ rất buồn tủi. Vì thương anh, nó để hai co búp bê ở lại để chúng ko phải xa nhau như 2 anh em họ. Hai anh em đến trường chào cô giáo, chia tay cô và các bạn. Tình cảm thầy trò, bạn bè lưu luyến xúc động. Hai anh em chia tay nhau, em theo mẹ về quê còn anh ở lại với bố - Truyện viết về ai, về việc gì? viết về cuộc chia tay đầy xót xa, cảm động của hai anh em Thành -Thuỷ khi bố mẹ li hôn. - Ai là nhân vật chính trong truyện ? Vì sao em xác định như vậy ? - Nhân vật chính: Thành và Thuỷ, vì mọi sự việc của câu chuyện đều có sự tham gia của cả hai - Theo em VB có phải là VB nhật dụng không ?Vì sao em xác định được? - Văn bản được viết theo phương thức biểu đạt nào mà em đã học ? - Hai bức tranh trong SGK minh hoạ cho các sự việc nào của truyện? sự việc chia búp bê và chia tay anh em. I-Tìm hiểu chung 1.Tác giả : Khánh Hoài 2. Tác phẩm: -Truyện ngắn được trao giải nhì trong cuộc thi thơ- văn viết về quyền trẻ em tổ chức tại Thuỵ Điển 1992. - Là văn bản nhật dụng viết về quyền trẻ em. - PTBĐ: Tự sự xen miêu tả và biểu cảm * Hoạt động 3: HDHS tìm hiểu văn bản - Mục tiêu:HS hiểu được tác giả tác phẩm, nội dung bài. - Phương pháp: Vấn đáp, giải thích, minh hoạ, phân tích,nêu và giải quyết vấn đề. -Thời gian: (15p) Truyện kể xoay quanh nhân vật và những sự việc nào? Hai anh em đã có những cuộc chia tay nào? Khi nghe mẹ giục chia đồ chơi Thành và thuỷ có thái độ như thế nào ? Thuỷ kinh hoàng sợ hãi, đau đớn, run lên bần bật, nức nở suốt đêm. Thành cố nén mình nhưng nước mắt vẫn tuôn trào như suối. - Tại sao hai anh em lại có thái độ như vậy? Vì chia đồ chơi là giờ chia tay giữa hai anh em đã đến. Chúng rất thương yêu nhau, không hề muốn phải xa nhau nhưng không thể sống cùng nhau nữa. Chúng không sao hiểu nổi bố mẹ chúng lại bỏ nhau như vậy? Đối với chúng nhất là đối với đứa em gái, điều này thật là khủng khiếp. Đồ chơi của Thành và Thuỷ gồm những gì? chúng có vai trò gì đối với hai anh em? Khi thấy anh chia hai con búp bê Vệ Sĩ và Em Nhỏ ra hai bên Thuỷ có hành động gì? Vì sao cô bé có hành động như vậy? Vì Thuỷ không muốn chia rẽ hai con búp bê, hai búp bê ấy từng gắn liền với những tháng ngày êm ả hạnh phúc, những kỷ niệm ngọt ngào giữa hai anh em . - Dù không muốn chia búp bê nhưng sao trong Thủy lại mâu thuẫn, lại băn khoăn? Gv: Chứng tỏ hai anh em Thành Thuỷ còn rất ngây thơ, hồn nhiên, trong sáng vô tư. - Theo em có cách nào giải quyết được mâu thuẫn ấy không? - Chỉ có cách duy nhất là bố mẹ Thuỷ không nên chia tay. Nhưng thực tế thật nghiệt ngã . Cuộc chia tay của người lớn đã để lại hậu quả đau đớn cho các em. => Vậy em có nhận xét gì về cuộc chia tay đồ chơi? II. Tìm hiểu văn bản 1. Hai anh em và những cuộc chia tay a, Cuộc chia tay đồ chơi: Là cuộc chia tay buồn bã, đau đớn. 4, Củng cố(2p) Gv khái quát bài học Em hãy kể tóm tắt lại nội dung truyện “ Cuộc chia tay của những con búp bê”. 5, Hướng dẫn về nhà (1p) Tập kể tóm tắt lại nội dung truyện. Tìm hiểu các cuộc chia tay khác của hai anh em. * Tự rút kinh nghiệm giờ dạy: Ngày soạn:16 / 8 / 2012 Ngày dạy: 7A: 24/ 8 /2012 7B: 23/8/2012 Tiết 6 Văn bản : CUỘC CHIA TAY CỦA NHỮNG CON BÚP BÊ -Tiếp theo - ( Khánh Hoài) A. Mục tiêu bài học 1, Kiến thức: Giúp Học sinh - Thấy được tình cảm chân thành và sâu nặng của hai anh em trong câu chuyện. Cảm nhận được sự đau đớn, xót xa của bạn nhỏ chẳng may rơi vào hoàn cảnh gia đình bất hạnh. 2, Kỹ năng : Rèn kỹ năng đọc- hiểu văn bản. 3, Thái độ: Có thái độ cảm thông sâu sắc với hai nhân vật trong truyện. B. Chuẩn bị - Giáo viên: Bài soạn. - Học sinh :Soạn bài theo câu hỏi SGK. C. C¸c kü n¨ng sèng c¬ b¶n ®­îc gi¸o dôc trong bµi: -Kü n¨ng : NhËn biÕt, t­ duy,giao tiÕp, øng xö…. D. Tổ chức các hoạt động dạy- học 1. Ổn định lớp(1p) 7A: …………………….………7B: …………………….………… 2. Kiểm tra bài cũ(5) - Kể tóm tắt VB “ Cuộc chia tay của những con búp bê”. 3. Bài mới: * Hoạt động 1: Giới thiệu bài mới. - Mục tiêu: Tạo tâm thế cho học sinh - Phương pháp thuyết trình - Thời gian: (1p) -Giờ trước chúng ta học xong tiết 1 hôm nay chúng ta học sang tiết 2 * Hoạt động 2: HDHS tiếp tục tìm hiểu văn bản - Mục tiêu:HS hiểu được tác giả tác phẩm, nội dung bài. - Phương pháp: Vấn đáp, giải thích, minh hoạ, phân tích,nêu và giải quyết vấn đề. - Thời gian: (28p) Hoạt động của thầy và trò Nội dung Gv cho hs đọc lại đoạn 2 - Sự việc nào được kể lại trong đoạn văn vừa đọc? Sau khi chia đồ chơi Thành em dẫn em đến trường để Thuỷ chia tay với lớp học - Tìm những chi tiết tiêu biểu miêu tả Thuỷ khi đến chia tay cô giáo và các bạn? - Trong cuộc chia tay với lớp học chi tiết nào làm cô giáo và các bạn kinh ngạc ? Vì sao? - Thủy sẽ đi bán hoa quả không được đi học 4Nói lên một sự thật trong đời sống xã hội, có những trẻ em ko được hưởng quyền lợi của mình không được nuôi dạy, yêu thương và đến trường. -> Có nhiều bậc cha mẹ không thực hiện công ước về quyền trẻ em (vi phạm quyền trẻ em). - Chi tiết nào làm em cảm động nhất? Cô giáo Tâm tặng cho Thủy quyển vở và cây bút nắp vàng; khi nghe Thủy cho biết em không được đi học nữa , cô thốt lên “Trời ơi!”, cô tái mặt và nước mặt và nước mắt giàn giụa”. - Em có nhận xét gì về cuộc chia của Thành và Thuỷ với lớp học ? - Bức tranh phần cuối truyện cho ta biết điều gì? - Tìm chi tiêu miêu tả hình ảnh và hành động của Thủy? - Tại sao cuối truyện Thuỷ lại để con búp bê em nhỏ ở lại và đề nghị anh: “Anh phải hứa với em không …” - Chứng kiến tất cả những sự việc và hành động đó của hai anh em giúp em cảm nhận được điều gì về cuộc chia tay ? Gv Câu chuyện xoay quanh hai anh em và những cuộc chia tay, nhưng chính qua câu chuyện mà ta thấy được tình cảm anh em của họ - Theo em đó là tình cảm ntn? Tình anh em thân thiết gắn bó - Những cuộc chia tay ở trong truyện đó có phải là những cuộc chia tay bình thường ko? Vì sao? ? Theo em những thông điệp nào đã được gửi gắm qua câu chuyện này? Cần yêu thương và quan tâm đến quyền lợi trẻ em, đừng làm tổn hại đến những tình cảm tự nhiên, trong sáng. : - Nêu những nét cơ bản về nội dung, nghệ thuật của văn bản? Cách kể truyện ngôi thứ nhất chân thực cảm động Các sự vệc được kể theo trình tự thời gian phù hợp với tâm lí trẻ em Gv khái quát cho hs đọc ghi nhớ b, Cuộc chia tay lớp học Ngậm ngùi thấm đẫm nước mắt. c, Cuộc chia tay của hai anh em - Bịn rịn không nỡ xa rời 2. Ý nghĩa bài học - Trẻ em cần được sống trong gia đình hạnh phúc. Cha mẹ phải có trách nhiệm đảm bảo quyền trẻ em. * Ghi nhớ/27 * Hoạt động 3: Luyện tập -Mục tiêu: Vận dụng được nội dung bài học để thực hành. -Phương pháp: Vấn đáp, giải thích. -Thời gian: (8p) - Tại sao tác giả lại đặt tên cho văn bản là cuộc chia tay của những con búp bê? Thảo luận: Giải thích vì sao khi dắt Thuỷ ra khỏi trường, Thành lại có tâm trạng “kinh ngạc thấy mọi người vẫn đi lại bình thường và nắng vẫn vàng ươm trùm lên cảnh vật”. III. Luyện tập Bài tập 1 Búp bê là đồ chơi của trẻ nhỏ thường gợi lên thế giới trẻ em, sự ngộ nghĩnh trong sáng và ngây thơ. Búp bê cũng như hai anh em Thành Thuỷ. Bài tập 2 Trong khi mọi việc đều diễn ra bình thường,cảnh vật rất đẹp cuộc đời vẫn bình yên,… ấy thế mà Thành và Thủy lại phải chịu đựng sự mất mát đổ vỡ quá lớn. Nói cách khác Thành thấy kinh ngạc vì trong hồn mình đang nổi dông bão mà bên ngoài đất trời, mọi người vẫn ở trạng thái “bình thường”. 4. Củng cố: (2p)Gv khái quát bái học - Học sinh đọc phần đọc thêm SGK trang 27. 5. Hướng dẫn về nhà: (1p) Học bài Chuẩn bị bài tiếp theo * Tự rút kinh nghiệm giờ dạy: ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………….. ****************************** Ngày soạn:16 / 8 / 2012 Ngày dạy : 7A: 24 / 8/ 2012 7B: 25/8/2012 Tiết 7: BỐ CỤC TRONG VĂN BẢN A, Mục tiêu bài học: Giúp học sinh : 1, Kiến thức: - Hiểu được tầm quan trọng của văn bản; hiểu thế nào là bố cục rành mạch, hợp lý; Tính phổ biến, sự hợp lý của dạng bố cục 3 phần, nhiệm vụ của mỗi phần trong bố cục. - Tác dụng của việc xây dựng bố cục. 2, Kĩ năng: - Nhận biết và phân tích bố cục trong văn bản. - Vận dụng kiến thức về bố cục trong việc đọc-hiểu văn bản. 3, Tư tưởng: Giáo dục học sinh có ý thức tạo lập bố cục trong văn bản. B, Chuẩn bị: - Giáo viên: Bảng phụ, một số văn bản mẫu. - Học sinh : Đọc trước bài. C, Các kỹ năng cơ bản được giáo dục trong bài : - Kỹ năng: Nhận biết,tư duy, phân tích..... D, Tổ chức các hoạt động dạy học: 1. Ổn định lớp: (1p) 7A: …………………….……………………….7B: …………………….……………… 2, Kiểm tra bài cũ: (5p) - Liên kết trong văn bản là gì? Để văn bản có tính liên kết cần có những yếu tố nào? 3, Bài mới: * Hoạt động 1: Giới thiệu bài mới. - Mục tiêu: tạo tâm thế cho học sinh - Phương pháp thuyết trình - Thời gian: (1p) - Bố cục trong văn bản không phải là vấn đề hoàn toàn mới đối với chúng ta. Tuy nhiên trên thực tế,vẫn có nhiều HS không quan tâm đến việc xây dựng bố cục khi làm bài. Bài học này giúp ta thấy rõ tầm quan trọng của bố cục trong văn bản, giúp ta xây dựng một những bố cục rành mạch hợp lí cho bài làm. * Hoạt động 2:Tìm hiểu bố cục của văn bản. -Mục tiêu:.Tầm quan trọng của bố cục trong văn bản. Thế nào là một bố cục rành mạch hợp lí. -Phương pháp: Vấn đáp, giải thích, minh hoạ, phân tích, nêu và giải quyết vấn đề. -Thời gian: (20p) Hoạt động của thầy và trò Nội dung - Em phải làm đơn xin gia nhập đội, hãy cho biết trong lá đơn đó em viết những nội dung gì? -Đơn gửi ai? Tên tuổi, địa chỉ, nghề nghiệp của người viết đơn, nêu yêu cầu, nguyện vọng, lời hứa. -Những nội dung trên cần được sắp xếp như thế nào? -Trật tự trước sau một cách hợp lí, rõ ràng. - Có thể tùy thích ghi nội dung nào trước có được không?Vì sao? -Không được, như thế sẽ gây khó hiểu. Giáo viên minh họa dàn ý của một lá đơn : Đơn xin gia nhập đội thiếu niên tiền phong Hồ Chí Minh: - Quốc hiệu, tiêu ngữ -Tên đơn. -Họ và tên người viết đơn. -Ngày, tháng, năm sinh. - Học ở lớp nào, trường nào, địa chỉ. - Lí do xin gia nhập đội thiếu niên tiền phong HCM. - Lời hứa khi trở thành đội viên. -Lời cảm ơn. -Nơi và ngày tháng năm viết đơn. - Chữ kí của người viết Gv kết luận sự sắp xếp theo một trình tự nhất định trong một lá đơn->Đó chính là bố cục - Em hiểu thế nào là bố cục văn bản? - Gọi 1 học sinh đọc chấm 1 của phần ghi nhớ SGK(30) gọi hs đọc 2 câu chuyện/29 - So với VB gốc em thấy câu chuyện em vừa đọc có gì giống và khác nhau? Giống nhau: Các ý đều đủ. Khác nhau: + Các ý trong nguyên bản mạch lạc, trong câu chuyện dẫn lộn xộn. - Vì sao lại như vậy? =>Vì các ý không sắp xếp theo đúng trình tự thời gian, sự việc nên câu chuyện 1 trở nên tối nghĩa. Câu cuối chuyện không ăn nhập với ý nghĩa chung của cả chuyện-> câu chuyện chưa có bố cục. - Qua hai câu chuyện vừa tìm hiểu , em thấy để xây dựng được bố cục rành mạch trong văn bản cần chú ý điều gì? Trình tự các phần các đoạn phải hợp lí. => 1 học sinh đọc chấm thứ 2 của ghi nhớ. - Ở lớp 6 các em đã được học mấy kiểu bài tập làm văn ? 2 kiểu bài là: tự sự và miêu tả. - Văn bản tự sự có bố cục mấy phần? em hãy nêu nhiệm vụ từng phần? -Bố cục 3 phần: +Mở bài: Giới thiệu chung về nhân vật và sự việc. + Thân bài: Diễn biến và phát triển của sự việc. + Kết bài: Kết thúc của câu chuyện. - VB miêu tả có bố cục mấy phần? Nêu nhiệm vụ từng phần? 3 phần: Mở bài:Tả khái quát. Thân bài:Tả chi tiết. Kết bài:Phát biểu cảm nghĩ về đối tượng miêu tả. - Như vậy , thông thường VB có bố cục mấy phần? Nhiệm vụ của từng phần. Mở bài: Thông báo đề tài của VB Thân bài:Là nội dung chính của VB Kết bài:Khái quát các ý đã trình bày trong VB, phát biểu cảm nghĩ. Giáo viên chỉ định 1 học sinh đọc chấm thứ 3 của ghi nhớ(30). gv khái quát bài học I-Bố cục và những yêu cầu về bố cục trong văn bản: 1/ Bố cục của văn bản: Bố cục là sự bố trí, sắp xếp các phần, các đoạn theo một trình tự, một hệ thống rành mạch và hợp lí. 2/ Những yêu cầu về bố cục trong văn bản: - Nội dung các phần các đoạn trong vb phải thống nhất chặt chẽ. 3/Các phần của bố cục: Gồm 3 phần: -Mở bài: - Thân bài: - Kết bài: * Ghi nhớ/ 30 * Hoạt động 3: Luyện tập - Mục tiêu:HS vận dụng kiến thức vào bài tập thực hành. - Phương pháp: Vấn đáp, giải thích, thảo luận. - Thời gian: (15p) VB “cuộc chia tay của những con búp bê” có bố cục mấy phần? Em hãy nêu giới hạn và nội dung chính của từng phần? - VB đã rành mạch và hợp lí chưa? GV: Các bố cục ấy, dù đã rành mạch và hợp lí, thì cũng không hẳn là bố cục duy nhất và không phải bao giờ bố cục cũng gồm 3 phần.Vì thế vẫn có thể sáng tạo, theo bố cục khác. - Bố cục của bản báo cáo đã hợp lí chưa? Vì sao? - Bố cục của bản báo cáo chưa thật rành mạch, hợp lí. Các điểm 1,2,3 ở thân bài chỉ kể lại việc học tốt chứ chưa phải là trình bày kinh nghiệm học tốt. Trong khi đó điểm 4 lại không nói về kinh nghiệm học tập. - Cần sắp xếp và bổ sung các ý định báo cáo như thế nào cho hợp lí? II/ Luyện tập: Bài tập 2(30) Phần 1:Từ đầu->hiếu thảo như vậy “Tâm trạng của hai anh em Thành - Thuỷ trong đêm trước và sáng hôm sau khi mẹ giục chia đồ chơi”. Phần 2: Tiếp ->nắng vẫn vàng ươm trùm lên cảnh vật “Thành đưa Thuỷ đến chia tay cô giáo và các bạn” Phần 3: Còn lại “Cuộc chia tay đột ngột ở nhà”. =>VB đã rành mạch và hợp lí . Bài tập 3: 1, Mở bài: Chào mừng hội nghị và tự giới thiệu về mình. 2, Thân bài: -Nêu từng kinh nghiệm của bản thân. -Kết quả của việc học tập. -Nguyện vọng được nghe ý kiến trao đổi , góp ý. 3, Kết bài:Lời chúc hội nghị thành công 4, Củng cố:(2p) Gv khái quát toàn bộ bài học Gọi 1 học sinh đọc lại ghi nhớ. H: Em hãy cho biết : Vì sao khi xây dựng văn bản, cần phải quan tâm tới bố cục? -Vì bố cục giúp cho việc biểu đạt nội dung của văn bản trở nên mạch lạc, rõ ràng,người đọc có thể dễ dàng nắm bắt , tiếp nhận được những thông tin mà người tạo lập văn bản cần thông báo. Và như vậy mục đích giao tiếp đã đạt ở mức độ cao nhất. 5. Hướng dẫn về nhà:(1p) Học thuộc ghi nhớ. Đọc trước bài “ Mạch lạc trong văn bản”. * Tự rút kinh nghiệm giờ dạy: …………………… …………………………………………………………………………………………………………….. Ngày soạn:16 /8/2012 Ngày dạy: 7A: 27 /8/2012 7B: 25/8/2012 Tiết 8: MẠCH LẠC TRONG VĂN BẢN A, Mục tiêu bài học: Giúp học sinh : 1, Kiến thức: - Hiểu về mạch lạc trong văn bản và sự cần thiết phải làm cho văn bản mạch lạc không đứt đoạn, không quẩn quanh. - Điều kiện cần thiết để một văn bản có tính mạch lạc. 2, Kĩ năng: Rèn kĩ năng nói và tạo lập văn bản có bố cục mạch lạc. 3, Tư tưởng: Học sinh có ý thức trong việc viết bài tập làm văn. B, Chuẩn bị: - Giáo viên: Bài soạn, các ví dụ mẫu. - Học sinh : Nghiên cứu bài theo SGK. C, C¸c kü n¨ng sèng c¬ b¶n ®­îc gi¸o dôc trong bµi : -Kü n¨ng: T­ duy, nhËn biÕt, ph¸t hiện.... D, Tổ chức các hoạt động dạy và học: 1. Ổn định lớp:(1p) 7A: …………………….……………………….7B: …………………….……………… 2, Kiểm tra bài cũ: (5p) Thế nào là bố cục của VB/ Bố cục của VB gồm mấy phần ? Em hãy nêu nhiệm vụ từng phần? 3, Bài mới: * Hoạt động 1: Giới thiệu bài mới. -Mục tiêu:tạo tâm thế cho học sinh -Phương pháp thuyết trình -Thời gian: (1p) Ngoài các yêu cầu về bố cục ra, văn bản cũng cần phải mạch lạc để người đọc nghe thấy dễ hiểu và hứng thú. Tiết học này ta sẽ tìm hiểu về mạch lạc trong văn bản. * Hoạt động 2: HDHS tìm hiểu về mạch lạc và những yêu cầu về mạch lạc trong văn bản: -Mục tiêu:Có những hiểu biết bước đấu về mạch lạc trong văn bản và sự cần thiết phải làm chovăn bản có tính mạch lạc. -Phương pháp: Vấn đáp, giải thích, minh hoạ, phân tích, nêu và giải quyết vấn đề. -Thời gian: (20p) Hoạt động của thầy và trò Nội dung - “mạch lạc” là từ thuần Việt hay từ Hán Việt.?Giáo viên giải thích: Mạch:- ống dẫn máu trong cơ thể: Động mạch, tĩnh mạch. - đường, hệ thống: địa mạch , long mạch Lạc:-Vui. -Mạng lưới: Liên lạc, mạch lạc. - Mạch lạc trong đông y được hiểu như thế nào? - Mạch máu trong cơ thể ( nghĩa đen) - Mạch lạc trong văn thơ nghĩa là thế nào? - là một mạng lưới về ý nghĩa nối liền các phần, các đoạn, các ý tứ của văn bản: mạch văn, mạch thơ. - Vậy mạch lạc trong VB có những tính chất gì? - Trôi chảy thành dòng, thành mạch. -Tuần tự đi qua khắp các phần, các đoạn trong văn bản. -Thông suốt, liên tục, không đứt đoạn. - Có người cho rằng: Trong văn bản , mạch lạc là sự tiếp nối của các câu , các ý theo một trình tự hợp lý. Em có tán thành ý kiến đó không? Vì sao? - Ý kiến đó đúng vì mỗi một văn bản đều được trình bày theo một bố cục cụ thể. giáo viên ghi bảng phụ các sự việc chính của VB” cuộc chia tay của những con búp bê”. - Toàn bộ những sự việc trên xoay quanh sự việc chính nào? Hai anh em Thành Thuỷ buộc phải chia tay nhưng tình anh em của các em thì không thể chia tay. -“Sự chia tay” và “những con búp bê” đóng vai trò gì trong truyện? -Làm nên đề tài của câu chuyện. - Hai anh em Thành và Thuỷ có vai trò gì trong truyện? Nhân vật chính làm nên câu chuyện. Gọi 1 học sinh đọc yêu cầu của mục (b)-> giáo viên ghi bảng phụ các từ theo dãy : - Việc lặp lại nhiều lần những từ ngữ trên trong văn bản có tác dụng gì? - Tạo sự liên kết giữa các sự việc, gắn kết các sự việc thành một thể thống nhất. Đó có thể xem là mạch của văn bản. - Các đoạn truyện được nối với nhau theo mối liên hệ nào? Những mối liên hệ ấy có tự nhiên và hợp lý không? giáo viên củng cố bằng chấm thứ 2 của ghi nhớ. I-Mạch lạc và những yêu cầu về mạch lạc trong văn bản: 1/ Mạch lạc trong văn bản: -Mạch lạc là sự tiếp nối của các câu, các ý theo trình tự hợp lí. 2/ Các điều kiện để một văn bản có tính mạch lạc: Bài tập: Văn bản “Cuộc chia tay của những con búp bê” -“Sự chia tay” và “những con búp bê” làm nên đề tài của câu chuyện. -Toàn bộ sự việc đều xoay quanh một chủ đề. - Các đoạn trong văn bản được nối với nhau theo mối liên hệ thời gian, không gian, tâm lí, ý nghĩa. * Ghi nhớ: SGK(32) * Hoạt động 3:Luyện tập -Mục tiêu:HS vận dụng kiến thức vào bài tập thực hành. -Phương pháp: Vấn đáp, giải thích, thảo luận. -Thời gian: 15p Hướng dẫn học sinh làm bài ?Tìm hiểu tính mạch lạc trong bài tập Sau khi hs trả lời gv cho nhận xét, chốt lại ý chính và đánh giá Gv hướng dẫn đoạn văn 2 Gợi ý: Các câu trong đoạn văn tập trung vào nội dung nào? - Các ý được sắp xếp theo trình tự ra sao? ?Cảm nhận về tính mạch lạc trong “Cuộc chia tay của những con búp bê” II/Luyện tập: Bài tập 1 a, VB “ Mẹ tôi”: - Ý chủ đạo của VB: là hướng về hình tượng người mẹ - Các phần được sắp xếp theo trình tự tâm lý(nhớ lại): + En-ri-cô kể về lí do bố viết thư cho mình và thái độ của mình khi đọc thư bố. + Hình tượng người mẹ qua những lời thư của bố. + Thái độ quí trọng của người bố đối với người mẹ. b, Ý chủ đạo xuyên suốt toàn đoạn văn là: Sắc vàng trù phú đầm ấm của làng quê vào mùa đông, giữa ngày mùa. - Ý đó được sắp xếp theo trình tự: + Giới thiệu khái quát về sắc vàng trong thời gian và trong không gian. +Những biểu hiện cụ thể của sắc vàng trong thời gian và không gian đó. +Nhận xét, cảm xúc về màu vàng. Bài tập 2 -Không cần , như thế sẽ làm cho văn bản phân tán.. Chủ đề xuyên suốt xoay quanh cuộc chia tay của 2 đứa trẻ và hai con búp bê. 4. Củng cố:(2p)Gv khái quát bài học Gọi 1 học sinh đọc lại ghi nhớ. 5. Hướng dẫn về nhà:(1p) - Học thuộc ghi nhớ . - Làm các bài tập sgk - Chuẩn bị bài tiếp theo * Tự rút kinh nghiệm giờ dạy: ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………….. ******************************