Giáo án Ngữ văn 7 - Tuần 14 năm 2012

Ngày soạn: 8 / 11 / 2012 Ngày dạy: 7A: 12 / 1 / 2012 7B: 13 / 11 / 2012 Tiết 53 TIẾNG GÀ TRƯA (Xuân Quỳnh) A, Mục tiêu bài học 1, Kiến thức - Sơ giản về tác giá Quân Quỳnh, nhận diện thể thơ. - Cơ sở của lòng yêu nước, sức mạnh của người chiến sĩ trong cuộc kháng chiến chống Mĩ. -Nghệ thuật sử dụng điệp từ, điệp ngữ, điệp câu trong bài thơ. 2, Kĩ năng - Kỹ năng tìm hiểu thơ trữ tình 3. Thái độ Bồi dưỡng tình cảm đối với gia đình, quê hương. B, Chuẩn bị - Giáo viên: Soạn bài, tư liệu tham khảo - Học sinh : Soạn bài theo hướng dẫn SGK. C, GD- KNS: Nhận thức, cảm thụ thơ trữ tình D, Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy học 1- Ổn định tổ chức: 7A: …………………….………7B: …………………….…… 2, Kiểm tra bài cũ: - Đọc thuộc lòng hai bài thơ “ Cảnh khuya” và “Rằm tháng giêng”, Nêu nội dung chính của hai bài thơ. 3, Bài mới *Hoạt động 1: Giới thiệu bài Mục tiêu: Tạo tâm thế và định hướng cho HS. Phương pháp: thuyết trình Thời gian: 1p’ Xuân Quỳnh là nhà thơ nữ xuất sắc của nề thơ ca hiện đại.Thơ Xuân Quỳnh thường viết về những điều bình dị, gần gũi với đời sống thường nhật trong gia đình, tình yêu, tình mẹ con. Bài thơ “ Tiếng gà trưa” là một trong những bài thơ viết về tình cảm gia đình. * Hoạt động 2: HSHS Tìm hiểu chung - Mục tiêu: Vài nét về tiểu sử nhà thơ Xuân Quỳnh. Đọc diễn cảm và tìm hiểu thể thơ, đề tài trong thơ, nhân vật trữ tình. - Phương pháp: Vấn đáp, gợi mở - Thời gian: 15p Hoạt động của thầy và trò Nội dung - Học sinh đọc chú thích * (150-151) Giáo viên chốt lại những điểm chính GV bổ sung: Xuân Quỳnh mồ côi mẹ từ lúc ấu thơ, người cha thường vắng nhà đi làm xa, hai chị em sống với bà suốt những năm tuổi nhỏ ở quê La Khê- một làng dệt the lụa nổi tiếng. Bài thơ gợi lại kỉ niệm tuổi thơ về tình bà cháu. - Bài thơ được viết trong năm nào? Em biết gì về hoàn cảnh nước ta lúc đó? Giáo viên nêu yêu cầu đọc: Đọc với giọng vui, bồi hồi. - Gọi 2 học sinh đọc bài -> giáo viên cùng các học sinh khác nghe và nhận xét. - Bài thơ được viết theo thể thơ nào? Em có nhận xét gì về vần, nhịp của bài thơ? - Nhịp thơ: 3/2, 2/3, 1/2/2. - Vần thơ: Sử dụng linh hoạt vần chân, vần lưng. vần liền, vần cách - Theo em bài thơ viết về đề tài nào? Tình bà cháu Bài thơ có có thể chia làm mấy phần theo mạch cảm xúc? em hãy nêu nội dung từng phần? P 1: Tiếng gà trưa gợi về kỉ ức tuổi thơ của anh chiến sĩ trên đường hành quân xa. P2: Kỉ niệm về những con gà, về bà P 3 Những suy ngẫm của người cháu từ tiếng gà trưa I, Tìm hiểu chung 1, Tác giả: SGK(151) - Xuân Quỳnh (1942- 1988) quê La Khê – Hà Đông – Hà Tây. - Là nhà thơ nữ xuất sắc trong nền thơ VN hiện đại xuất hiện từ những năm 60 của thế kỉ XX - Thơ XQ viết về những t/c gần gũi, bình dị trong c/sống hàng ngày 2, Tác phẩm: - Sáng tác: Năm 1968 - trong thời kì đầu của cuộc kháng chiến chống Mĩ. - Thể thơ tương đối tự do trên nòng cốt là thể 5 chữ-> Thơ ngũ ngôn * Hoạt động 3: HSHS Tìm hiểu văn bản - Mục tiêu: Tìm hiểu hai khổ thơ đầu. ý nghĩa của tiếng gà ban trưa đánh thức tình cảm làng quê của người chiến sỹ. - Phương pháp: Vấn đáp, gợi mở, trình bày - Thời gian: 20p - Đọc khổ thơ đầu - Trên đường hành quân xa anh lính trẻ nghe thấy âm thanh gì? Âm thanh đó gợi điều gì? - Tiếng gà - Âm thanh gần gũi quen thuộc ở làng quê là đề tài sáng tác của nhiều nhà thơ Giáo viên bổ sung: Hồ xuân Hương viết: Tiếng gà văng vẳng gáy trên bom. - Phan bội Châu viết: Bên án một tiếng gà vừa gáy. - Trần đăng Khoa viết: Tiếng gà giục quả na mở mắt. ? Tiếng gà trưa vọng vào tâm trí người chiến sỹ trong hoàn cảnh nào? Trên đường hành quân xa Dừng chân bên xóm nhỏ ?Hoàn cảnh này gợi cho em liên tưởng nào? - Một sự việc bình thường mà thú vị gợi hình ảnh người chiến sĩ chống Mĩ cứu nước, đoàn quân ra tiền tuyến đang tạm dừng nghỉ bên một xóm nhỏ ? Tiếng gà được tác giả ghi âm qua câu thơ nào? -“ Cục…cục tác cục ta” - Tiếng gà đó báo hiệu điều gì ? Đây là tiếng gà nhảy ổ - Âm thanh tiếng gà gợi cảm xúc gì ? Tiếng gà kêu nghe rất đỗi thân thương, gần gũi gợi lên cảm xúc về xóm làng, đó còn là niềm vui của những người nông dân khi chuẩn bị đón những quả trứng hồng. ? Với người ra trận, tiếng gà trưa gợi lên những cảm xúc mới lạ nào? -Tiếng gà trưa có tác động như thế nào đến người chiến sĩ? ®Tiếng gà làm xao động, làm dịu bớt cái nắng trưa gay gắt, xua tan những mệt mỏi nơi người chiến sĩ… đánh thức những kỉ niệm xa xưa, kỷ niệm về tuổi thơ ấm áp tình thân yêu ruột thịt ? Tác giả đã sử dụng biện pháp nghệ thuật gì? - Nghe xao động nắng trưa Nghe bàn chân đỡ mởi Nghe gọi về tuổi thơ - Người chiến sỹ cảm nhận âm thanh tiếng gà bằng các giác quan nào? II. Tìm hiểu văn bản 1. Tiếng gà trưa thức dậy tình cảm làng quê. + nghe bằng thính giác, bằng cảm giác, bằng tâm tưởng, bằng hồi ức tràn về mà tiếng gà trưa như là nút khởi động được bất ngờ chạm vào. Điệp ngữ “ nghe”miêu tả sự xúc động, bồi hồi của người lính trẻ. ?Em có nhận xét gì về cách chọn lựa âm thanh tiếng gà của tác giả ở đoạn mở đầu? - Điều đó có tác dụng gì? - T/c nào của người c/sỹ đối với làng, xóm quê hương được thể hiện? - Từ một sự việc rất đời thường, thơ mộng tiếng gà vẳng lên góp phần làm dịu đi không khí nóng bức của chiến tranh. Mở ra một không gian, thời gian thanh bình sâu lắng giúp cho người lính có một chút yên tĩnh để thức dậy tìmh cảm làng quê, tình cảm bà cháu. ?Tại sao tác giả không chọn âm thanh nào khác mà lại chọn tiếng gà trưa? GV: Buổi trưa ở làng quê rất yên tĩnh tiếng gà có thể khuấy động cả không gian, đem lại niềm vui cho mọi người, tiếng gà gợi lại những tốt lành của tuổi ấu thơ: những quả trứng hồng, những bộ quần áo mới và tình bà cháu thân thương…..T2 - Âm thanh tiếng gà trưa tác động vào cảm nhận của người chiến sỹ, đánh thức tình cảm làng quê thân thuộc và gợi về kí ức tuổi thơ 4, Củng cố: Gv hệ thống bài - Hs đọc diến cảm thơ. 5,Hướng dẫn về nhà - Học thuộc lòng bài thơ. - Soạn tiếp phần còn lại. Tự rút kinh nghiệm giờ dạy ………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………. ………………………………………………………………………………………………………………………….  Ngày soạn: 10 / 11 / 2012 Ngày dạy: 7A: 14 / 1 / 2012 7B: 15 / 11 / 2012 Tiết 54 TIẾNG GÀ TRƯA (Xuân Quỳnh) – Tiếp theo A, Mục tiêu bài học 1, Kiến thức - Học sinh cảm nhận được vẻ đẹp trong sáng, đằm thắm về những kỉ niệm của tuổi thơ và tình cảm bà cháu trong bài thơ “ Tiếng gà trưa”. - Hiểu được sức mạnh của lòng yêu nước bắt nguồn từ những tình cảm gần gũi, thân thuộc và những kỷ niệm trong sáng đẹp đẽ. - Nghệ thuật sử dụng điệp từ, điệp ngữ, điệp câu trong bài thơ. 2, Kĩ năng - Kỹ năng đọc - hiểu thơ trữ tình 3. Thái độ Bồi dưỡng tình cảm đối với gia đình, quê hương. B, Chuẩn bị - Giáo viên: Soạn bài, tư liệu tham khảo - Học sinh : Soạn bài theo hướng dẫn SGK. C, GD- KNS: Nhận thức, cảm thụ thơ trữ tình D, Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy học 1- Ổn định tổ chức: 7A: …………………….………7B: …………………….…… 2, Kiểm tra bài cũ: - Đọc thuộc lòng khổ thơ đầu bài thơ “ Tiếng gà trưa” Nêu nội dung chính của khổ thơ. 3, Bài mới *Hoạt động 1: Giới thiệu bài Mục tiêu: Tạo tâm thế và định hướng cho HS. Phương pháp: thuyết trình Thời gian: 1p’ Trên đường hành quân, tiếng gà cục tác cục tác trong xóm nhỏ đã khơi nguồn cảm xúc cho nhân vật trữ tình – anh bộ đội; từ tiếng gà trưa, anh bồi hồi nhớ về kỉ niệm, anh nhớ kỉ niệm gì- chúng ta cùng tìm hiểu ở tiết học hôm nay? * Hoạt động 2: HSHS Tìm hiểu văn bản - Mục tiêu: Những kỷ niệm tuổi thơ trong sáng về bà và tình cảm bà cháu thân thương gắn bó. Sức mạnh của người chiến sỹ nơi chiến trường và mong ước về cuộc sống thanh bình cho Tổ quốc. - Phương pháp: Vấn đáp, gợi tìm, bình giảng - Thời gian: 30p Hoạt động của thầy và trò Nội dung - Đọc đoạn 2- Giới thiệu tranh SGK/150 ? ở đoạn 2, “ Tiếng gà trưa” khơi dậy những hình ảnh nào từ thủa ấu thơ? ( H/ả những con gà mái mơ + h/ả những quả trứng hồng H/ả người bà với những thương yêu, lo toan) ? Những con gà mái, những quả trứng hồng hiện ra qua những chi tiết? Này con gà mái mơ Khắp mình hoa đốm trắng Này con gà mái vàng Lông óng như mầu nắng ?Nhận xét gì về từ ngữ, biện pháp nghệ thuật sử dụng trong khổ thơ? Tác dụng? phương thức tự sự + miêu tả - Tính từ gợi mầu sắc tươi sáng, điệp từ “này” như 1 sự giới thiệu đầy hồ hởi, vui sướng, hân hoan như kéo quá khứ về với hiện tại ?Sắc mầu của gà và trứng gợi tả vẻ đẹp riêng nào trong cuộc sống làng quê? - Vẻ đẹp tươi sáng, đầm ấm, hiền hoà, bình dị trong cuộc sống làng quê VN – sự gắn bó của con người với gia đình, làng quê ? Trong âm thanh của tiếng gà trưa, những kỉ niệm về tình bà cháu đã hiện trong câu thơ nào? - Có tiếng bà vẫn mắng Gà đẻ mà mày nhìn Rồi sau này lang mặt - Dành từng quả chắt chiu Tay bà khum soi trứng - Khi gió mùa đông tới Bà lo đàn gà toi ? Đó là những kỉ niệm gì? ® lời mắng yêu của bà, vì muốn cháu mình sau này xinh đẹp hạnh phúc- một tình cảm giản dị mà sâu sắc. Hình ảnh bà hiện lên với sự tần tảo, lo toan, chắt chiu cho cuộc sống… ? Trong những kỉ niệm ấy theo em kỉ niệm nào là đáng nhớ nhất? Vì sao? - Cháu được quần áo mới Ôi cái quần chéo go ...Cái áo cánh chúc bâu Đi qua nghe sột soạt ?Cảm nghĩ của em về bà? ® Cháu được bộ quần áo mới do công lao nuôi gà của bà ban tặng- Sự hồn nhiên, ngây thơ, đó là niềm vui lớn của cháu từ những điều giản dị ? Những chắt chiu lo toan của bà được bù lại bằng niềm vui của cháu, em có cảm nghĩ gì về tình bà cháu? Gv bình ngắn: Qua những dòng thơ êm nhẹ, thánh thót như nốt nhạc trong veo, hình ảnh người bà Việt Nam hiện lên như một bà tiên vậy. Bà tần tảo chắt chiu chăm sóc nâng đỡ từng quả trứng, từng chú gà con như nâng đỡ ước mơ, hạnh phúc đơn sơ, nhỏ bé của đứa cháu yêu. Bà đã dành tất cả sức lực và tình yêu thương cho cháu nhỏ. Bà nghèo nhưng hiền thảo, hết lòng vì con cháu chịu đựng nhẫn nại và hi sinh… ? Vì sao tình cảm ấy không phai mờ trong tâm hồn cháu? ® Tuổi thơ gắn liền với những niềm vui nhỏ bé, vui vì có quần áo mới, vui hơn là vì tình cảm ấm áp của bà dành cho. Niềm vui ấy được tạo ra từ sự chắt chiu, lo toan của bà. đó là niềm vui thiêng liêng không dễ gì quên được HS đọc đoạn 3 ? Từ “ Tiếng gà trưa” đã gợi những suy tư gì? - Suy tư về hạnh phúc: Hạnh phúc bình dị - Suy tư về cuộc chiến đấu hôm nay ? Vì sao người chiến sỹ cho rằng “ Tiếng gà trưa” mang bao nhiêu hạnh phúc? Tiếng gà, những ổ trứng hồng là h/ả của c/s bình yên, no ấm. Tiếng gà thức dậy t/c gia đình, quê hương, là âm thanh bình dị của quê hương ? Ở khổ thơ cuối, biện pháp nghệ thuật nào đã được sử dụng? Tác dụng của nó?.. “ Cháu chiến đấu hôm nay Vì lòng yêu Tổ quốc Vì xóm làng thân thuộc Bà ơi cũng vì bà. Vì tiếng gà cục tác ® Điệp ngữ cách quãng “ Vì” khẳng định niềm tin và mục đích chiến đấu hết sức cao cả (vì TQ) nhưng cũng hết sức bình dị - Em hiểu câu: giấc ngủ hồng sắc trứng như thế nào? - “ Giấc ngủ hồng sắc trứng” và “ ổ trứng hồng tuổi thơ” là 2 hình ảnh kết thúc bài thơ, là những hình ảnh đẹp, mang nhiều ý nghĩa khái quát rất sâu sắc. - Đó là ước mơ tuổi thơ đi vào trong giấc ngủ đẹp những giấc mơ hồng. Đó là hạnh phúc nhỏ bé, giản dị, trong lành, tinh khiết cuả trẻ em nghèo ở nông thôn Việt Nam một thời gian khổ chiến tranh. Đó là lí do để cho ta chiến đấu, hi sinh suốt cuộc đời -> hình ảnh trên trở thành kỉ niệm ấm lòng, thiêng liêng của cháu. GV: Từ tiếng gà cục tác cục ta mà nhớ lại, mà bồi hồi, thương yêu, đem cả tiếng gà vào cuộc chiến đấu hôm nay. - Tiếng gà trưa giúp ta hiểu được những suy tư và tình cảm nào của người chiến sỹ? Gv khái quát nội dung và nghệ thuật của bài thơ ?Nghệ thuật trong bài? Nghệ thuật: Chi tiết h/ả thơ TN, giản dị nhưng chân thành bởi cảm xúc. - Tiếng gà trưa được điệp lại gợi những hình ảnh trong kỷ niệm tuổi thơ, nó còn như một sợi dây liên kết các hình ảnh ấy vừa điểm nhịp cho dòng cảm xúc của nhân vật trữ tình ?Nội dung chính? ND : Bài thơ đã gợi về những kỷ niệm tuổi thơ thơ mộng và tình bà cháu đậm đà thắm thiết. Bao trùm là t/y gia đình, yêu quê hươngđất nước. II. Tìm hiểu văn bản 2. Tiếng gà gợi kỷ niệm tuổi thơ và tình bà cháu. - Bà tần tảo chắt chiu trong cảnh nghèo, bảo ban cháu, dành tron vẹn tình yêu thương cho cháu. - Cháu: Yêu thương , kính trọng và biết ơn bà. 3. Những suy tư gợi lên từ “tiếng gà trưa” - Mơ ước tuổi thơ đẹp đẽ gắn liền với tình yêu quê hương của người chiến sĩ. - Tình yêu bà gắn liền với tình yêu quê hương đất nước. - Tình yêu Tổ quốc bắt đầu từ t/c gia đình từ tình bà cháu từ h/ả những quả trứng hồng tuổi thơ. *Ghi nhớ : SGK- 151. * Hoạt động 3: Luyện tập Mục tiêu: Củng cố bài đã học, nêu cảm nghĩ của mình về tác phẩm. Phương pháp: Thực hành, tái hiện Thời gian: 5’ - HS đọc BT1 (151). Đọc thuộc lòng khoảng 10 dòng - Em có suy nghĩ gì về tình cảm bà cháu ? GV hướng dẫn HS làm ở nhà Viết đoạn văn ngắn ghi lại một kỉ niệm về bà( bà nội hoặc bà ngoại) III. Luyện tập Bài tập 1 1 hs đọc thuộc lòng một đoạn yêu thích Bài tập 2 -- Yêu thương sâu nặng: Bà thương cháu, cháu yêu thương, kính trọng bà, biết ơn bà. 4, Củng cố: - Đọc diễn cảm bài thơ. - Nêu nội dung và nghệ thuật của bài thơ. 5,Hướng dẫn về nhà - Học thuộc lòng bài thơ. - Đọc trước bài Điệp ngữ. Tự rút kinh nghiệm giờ dạy: ………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………. Ngày soạn: 10 / 11 / 2012 Ngày dạy: 7A: 19 /11/ 2012 7B: /11/ / 2012 Tiết 55 ĐIỆP NGỮ A, Mục tiêu bài học 1.Kiến thức Hiểu được thế nào là điệp ngữ, các loại điệp ngữ và tác dụng của điệp ngữ trong văn bản. 2.Kĩ năng - Nhận biết phép điệp ngữ. - Biết sử dụng điệp ngữ khi cần thiết, phân tích giá trị của điệp ngữ trong các văn cảnh cụ thể. 3.Thái độ - Có ý thức sử dụng điệp ngữ khi cần thiết. B, Chuẩn bị - Gv: SGK, bài soạn, bảng phụ. - Hs: SGK, vở bài tập. C, Các kĩ năng sống cơ bản được giáo dục trong bài - Kĩ năng nhận biết, tư duy, vận dụng…. D, Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy và học 1- Ổn định tổ chức: 7A: …………………….……7B: …………………….…… 2, Kiểm tra bài cũ - Thế nào là thành ngữ? Nghĩa của thành ngữ được hiểu như thế nào? cho ví dụ minh họa? 3, Bài mới * Hoạt động 1: Giới thiệu bài mới - Mục tiêu: Tạo tâm thế và định hướng chú ý cho hs - Phương pháp: thuyết trình - Thời gian: 1p Trong khi nói hoặc viết người ta muốn làm nổi bật, nhấn mạnh ý bằng cách sử dụng nhiều lần một số từ ngữ hoặc một cụm từ thậm chí một câu. Vậy sử dụng lặp lại như vật có tác dụng như thế nào, bài hôm nay chúng ta cùng tìm hiểu. * Hoạt động 2: Tìm hiểu khái niệm điệp ngữ, tác dụng của điệp ngữ. Mục tiêu: HS nắm được khái niệm về điệp ngữ và nhận biết điệp ngữ ở một số ví dụ. Thấy được tác dụng của điệp ngữ. Phương pháp: Phân tích ngôn ngữ, nêu ví dụ, giải thích Thời gian: 12 Hoạt động của thầy và trò Nội dung Học sinh theo dõi VD - SGK(152) - Gọi 1 học sinh đọc khổ thơ đầu , cuối của bài thơ : “Tiếng gà trưa”. - Từ nào được lại trong khổ thơ đầu, khổ thơ cuối? -Từ “ nghe” được lặp lại 3 lần có tác dụng gì? - từ vì được nhắc lại có ý nghĩa gì? Mục đích chiến đấu của người chiến sĩ, tình yêu bà gắn liền với tình yêu quê hương đất nước. Giáo viên đưa thêm ví dụ câu ca dao Nhớ ai ra ngẩn vào ngơ. Nhớ ai, ai nhớ bây giờ nhớ ai. - Trong câu ca dao trên từ nào được nhắc lại ? điều đó có tác dụng gì ? =>Giáo viên khái quátt: Từ ‘nghe, vì’ và cụm từ “nhớ ai” được lặp lại nhằm làm rõ mục đích diễn đạt của lời nói nên được gọi là biện pháp tu từ điệp ngữ. - Vậy em hiểu thế nào là điệp ngữ? Tác dụng của điệp ngữ? 1 học sinh đọc ghi nhớ SGK(152) Gv đưa ví dụ yêu cầu hs tìm điệp ngữ và chỉ ra tác dụng của điệp ngữ Người ta đi cấy lấy công......yên tấm lòng I, Điệp ngữ và tác dụng của điệp ngữ * Ví dụ 1: Khổ thơ đầu bài Tiếng gà trưa - Từ nghe lặp 3 lần -> Biểu thị sự xúc động trong tâm hồn của người chiến sĩ. Khổ cuối - Từ vì được nhắc lại 3 lần -> Nhấn mạnh mục đích chiến đấu cao đẹp của người chiến sỹ * Ví dụ 2 - Từ nhớ ai được nhắc lại ba lần nhấn mạnh nỗi nhớ thương của nhân vật trữ tình. * Ghi nhớ 1 SGK(152) Hs làm một ý trong bài tập 1 + Trông ( 9 lần) + Đi cấy (2 lần) -> Nhấn mạnh công việc, nỗi lo và cả niềm mong đợi thiên nhiên thuận hòa của người nông dân. * Hoạt động 3 : Tìm hiểu các dạng điệp ngữ Mục tiêu: HS nhận diện được các dạng điệp ngữ. Phương pháp: Gợi tìm, nêu ví dụ, giải thích Thời gian: 10 Hs theo dõi các ví dụ đã tìm hiểu ở phần I để nhận diện vị trí của điệp ngữ - Điệp ngữ ấy có cấu tạo ra sao? đứng ở vị trí nào trong đoạn thơ Khổ 1: điệp ngữ là một từ (còn gọi là điệp từ) điệp ngữ đứng ở đầu mỗi câu thơ -> Điệp ngữ hàng dọc Khổ 2 điệp ngữ là một từ, ở các vị trí khác nhau-> Điệp ngữ cách quãng Gv hướng dẫn hs tìm hiểu ví dụ a,b phần II Tìm điệp ngữ trong đoạn trích và nhận diện cấu tạo của nó ? ( học sinh làm bài tập theo nhóm cặp đôi) Rất lâu; thương em; khăn xanh-> đứng liền nhau có cấu tạo là những cụm từ -> điệp ngữ nối tiếp. -Thấy; ngàn dâu-> cấu tạo là một từ, một cụm từ-> đứng ở cuối câu trước và đầu câu sau trong đoạn văn-> điệp ngữ chuyển tiếp( điệp ngữ vòng). - Như vậy em thấy có mấy dạng điệp ngữ? là những dạng nào? 1 học sinh đọc ghi nhớ. Giáo viên mở rộng: tìm điệp ngữ trong ví dụ - Em thấy điệp ngữ ở đây có cấu tạo ntn? Điệp ngữ là một câu (điệpcâu) VD: Hồ chí Minh muôn năm. Hồ chí Minh muôn năm. Hồ chí Minh muôn năm. Phút giây thiêng anh gọi Bác ba lần. (Tố Hữu). VD: Khổ thơ đầu và khổ thơ cuối của bài thơ “ Lượm” lặp lại giống nhau nên gọi là điệp đoạn(là điệp khúc): của Tố Hữu. GV: Như các VD trên ta thấy điệp ngữ có nhiều dạng, có khi được sử dụng nối tiếp nhau, có khi cách quãng, có khi chuyển tiếp, có điệp ngữ hàng dọc điệp ngữ hàng ngang. II. Các dạng điệp ngữ Điệp ngữ hàng dọc, cách quãng, nối tiếp, chuyển tiếp. * Ghi nhớ 2/ 152 * Hoạt động 4: HDHS Luyện tập Mục tiêu: HS nhận biết điệp từ và các dạng điệp từ. Phân biệt điệp từ và lỗi lặp từ. Phương pháp: thảo luận nhóm, vấn đáp… Thời gian: 15’ Em hãy chỉ ra điệp ngữ nêu cấu và tác dụng? Học sinh đọc yêu cầu của bài tập 2. Giáo viên nêu lại yêu cầu: Tìm điệp ngữ có trong đoạn văn và nói rõ đó là những dạng điệp ngữ nào? Đoạn văn có những từ ngữ nào được lặp lại? -Mảnh vườn, phía sau nhà em; em trồng hoa, em hái hoa tặng. - Những từ ngữ này được lặp lại có giá trị biểu cảm không? có gọi đó là điệp ngữ được không? - Không vì nó không làm rõ ý, nổi bật ý của đoạn văn mà còn gây ra cảm giác nặng nề khi đọc đoạn văn, đoạn văn rườm rà không thoát ý. Gv kết luận vậy khi sử dụng điệp ngữ em cần lưu ý điều gì Chỉ nên sử dụng các điệp ngữ mang lại giá trị biểu cảm hoặc nhấn mạnh để làm nổi bật ý tránh sử dụng hiện tượng lặp từ, ngữ rườm rà Gv hướng dẫn về nhà bài tập 4 II. Luyện tập Bài tập 1/153 một dân tộc (2 lần) dân tộc đó, (2lần)-> nhấn mạnh quyền được hưởng độc lập tự do của dân tộc ta. Bài tập 2/153 - Điệp ngữ “ xa nhau” là điệp ngữ cách quãng. - Điệp ngữ “một giấc mơ” là điệp ngữ chuyển tiếp. Bài tập 3 Việc lặp từ trong đoạn văn không mang tính biểu cảm. -Viết lại đoạn văn Phía sau nhà em có một mảnh vườn. Ở đó em trồng rất nhiều loại hoa như: hoa cúc, hoa thược dược, hoa đồng tiền, hoa hồng, hoa lay ơn. Ngày 8.3 em hái hoa trong vườn tặng mẹ và chị. 4, Củng cố: - GV hệ thống lại bài. - Điệp ngữ là gì, nêu các dạng điệp ngữ 5, Hướng dẫn về nhà - Về nhà học thuộc ghi nhớ, làm bài tập 4 Chuẩn bị bài luyện nói Tự rút kinh nghiệm giờ dạy ………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………. Ngày soạn: 15 / 11 / 2012 Ngày dạy : 7A: 21 / 11 / 2012 7B:24 / 11 / 2012 Tiết 56 LUYỆN NÓI PHÁT BIỂU CẢM NGHĨ VỀ TÁC PHẨM VĂN HỌC A, Mục tiêu bài học 1, Kiến thức - Củng cố kiến thức về cách làm bài phát biểu cảm nghĩ về một tác phẩm văn học - Những yêu cầu khi trình bày bài nói. Giá trị nội dung và nghệ thuật của một số tác phẩm văn học 2, Kĩ năng: Tiếp tục rèn kĩ năng tìm ý, lập dàn ý, viết đoạn văn biểu cảm về tác phẩm văn học. 3, Thái độ: Bồi dưỡng cho học sinh tình yêu thiên nhiên, lòng yêu quí trân trọng những nhà văn, nhà thơ đã được học. B, Chuẩn bị - Giáo viên: Bài soạn. một số tác phẩm văn học, bài văn mẫu. - Học sinh: Chuẩn bị bài theo định hướng của giáo viên. C, GD-KNS: Thể hiện sự tự tin, đảm nhận trách nhiệm D, Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy học 1- Ổn định tổ chức: 7A: …………………….…7B: …………………….…… 2, Kiểm tra bài cũ 3, Bài mới Giáo viên kiểm tra việc chuẩn bị bài của học sinh . * Hoạt động 1: Giới thiệu bài mới. -Mục tiêu:Tạo tâm thế và định hướng chý ý cho hs -Phương pháp: Nêu vấn đề -Thời gian: 1p GV nêu vấn đề: ? Khi đọc 1 tác phẩm văn học, các em thường có thái độ gì? - HS tự do phát biểu: + Thích hoặc chán + Say mê hoặc dửng dưng + Phải suy nghĩ hoặc chẳng bận tâm suy nghĩ gì. - GV: đọc 1 tác phẩm văn chương, ta có thể thích hay không thích. Nhưng tại sao người đọc lại có thái độ như vậy. - Vì: Tác phẩm hay, hấp dẫn, cuốn hút. Tác phẩm thiết thực, gần gũi Tác phẩm khiến em cảm động Tác phẩm khiến em day dứt, trăn trở. GV gợi dẫn: Ta thích vì tác phẩm hay, hấp dẫn, gần gũi với những nghĩ suy, sở thích của ta, hoặc khiến ta cảm động, nhưng ta phải thích một cái gì đó cụ thể , ví dụ như : - Thích 1 nhân vật nào đó trong tác phẩm? - Thích 1 vài chi tiết, sự việc, hình ảnh * Hoạt động 2 : Hệ thống lại lí thuyết về văn biểu cảm với một tác phẩm VH. Mục tiêu: Hệ thống lại những kiến thức đã học. Phương pháp: Vấn đáp, tái hiện. Thời gian: 5’ Hoạt động của thầy và trò Nội dung - Thế nào là phát biểu cảm nghĩ về tác phẩm văn chương? - Trong văn bản phát biểu cảm nghĩ có tự sự và văn miêu tả hay không ? Có tự sự và miêu tả lẫn trong phát biểu cảm nghĩ. - Tự sự và miêu tả là phương tiện để biểu cảm. * GV chốt: Phát biểu cảm nghĩ là bày tỏ thái độ, tình cảm, suy nghĩ đối với tác phẩm văn học (cảm tính) I. Kiểu bài phát biểu cảm nghĩ đối với tác phẩm văn học. - Là nói lên cảm xúc của người đọc về tác phẩm văn học đó. * Hoạt động 3: Thực hành luyện nói -Mục tiêu: Biết cách bộc lộ tình cảm về một tác phẩm văn học trước tập thể. -Diễn đạt mạch lạc rõ ràng những tình cảm của bản thân về một tác phẩm văn học bằng một ngôn ngữ nói. -Phương pháp: Trình bày. -Thời gian: 30p Giáo viên nêu đề bài luyện nói ->Học sinh đọc đề bài. - Giáo viên gọi 2 học sinh đọc phần dàn bài của bài nói đã chuẩn bị ở nhà. Giáo viên nhận xét và bổ sung( nếu cần) - Giáo viên treo bảng phụ có ghi dàn bài bài nói cho học sinh đối chiếu với dàn bài của mình và tham khảo khi nói. - Học sinh thực hành trình bày miệng bài nói trước nhóm. - Mỗi nhóm cử một đại diện trình bày bài PBCN về bài thơ “ Rằm tháng giêng” trước tập thể lớp. - Các nhóm khác nghe và nhận xét về bài nói của bạn. * Đề bài: Phát biểu cảm nghĩ của em về bài thơ “ Rằm tháng giêng” của Hồ Chí Minh. 1, Mở bài: - Giới thiệu tác phẩm “ Rằm tháng giêng” là một bài thơ hay. -Đọc bài thơ em thấy bài thơ không chỉ miêu tả cảnh đẹp của đêm trăng rừng Việt Bắc mà còn thể hiện tình yêu thiên nhiên, tình yêu nước và phong thái ung dung vủa Bác. 2, Thân bài: a, Hai câu đầu: -Miêu tả không gian tràn ngập ánh trăng… -Hình ảnh thơ thật sáng tạo,đẹp và gợi cảm. b, Hai câu cuối: -Hoàn cảnh làm việc của Bác và các cán bộ lão thành trong buổi đầu của cuộc kháng chiến chống Pháp vừa gian khổ vừa nên thơ . - Hình ảnh thơ độc đáo sáng tạo vừa thể hiện những cảm nhận tinh tế của Bác vừa thể hiện phong thái ung dung, lạc quan của Bác. 3, Kết bài Bài thơ cho ta hiểu thêm về con người Bác tấm lòng của Bác đối với thiên nhiên, đất nước. 4, Củng cố: Gv khái quát bài học - Muốn bài nói có hiệu quả cần phải lưu ý điều gì? - Đọc kĩ tác phẩm, lập dàn ý bài nói, nói rõ ràng lưu loát và diễn cảm. 5, Hướng dẫn về nhà - Viết thành bài văn hoàn chỉnh dựa theo dàn ý đã lập. - Soạn bài “Một thứ quà của lúa non: Cốm”. Tự rút kinh nghiệm giờ dạy ………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………….