Giáo án Ngữ văn 8 Cô bé bán diêm

CÔ BÉ BÁN DIÊM An- đéc- xen A.Mức độ cần đạt - Biết đọc hiểu một đoạn trích trong tác phẩm truyện. - Sự thể hiện của tinh thần nhân đạo, tài năng nghệ thuật xuất sắc của nhà văn An-đéc-xen qua một tác phẩm tiêu biểu. B. Trọng tâm kiến thức, kĩ năng, thái độ 1. Kiến thức: - Những hiểu biết bước đầu về người viết truyện cổ tích an-đéc-xen. - Nghệ thuật kể chuyện, cách tổ chức các yếu tố hiện thực và mộng tưởng trong tác phẩm. - Lòng thương cảm của tác giả đối với em bé bất hạnh. 2.Kĩ năng: - Đọc diễn cảm, hiểu, tóm tắt tác phẩm - Phân tích được một số hình ảnh tương phản(đối lập, đặt gần nhau, làm nổi bật lẫn nhau). – Phát biểu cảm nghĩ về một đoạn truyện. 3.Thái độ: Giáo dục các em biết yêu thương những em bé mồ côi bất hạnh . C. Phương pháp: Đọc diễn cảm, tóm tắt văn bản, phân tích. D.Tiến trình dạy học: 1. Ổn định lớp: 8a1………………………………………………… 8a2……………………………………………………… 2. Kiểm tra bài cũ : - Kể tóm tắt truyện ngắn Lão Hạc? - Trình bày ngắn gọn nguyên nhân và ý nghĩa cái chết của lão Hạc ? 3.Bài mới - Lời vào bài: Có cảnh thương tâm nào hơn cảnh một em bé mồ côi mẹ chết cóng trong đêm giao thừa. Vì sao lại đến nông nổi ấy ? Câu chuyện này liệu có thật và có thể xảy ra hay không ? Tiết học hôm nay, chúng ta sẽ đi tìm hiểu qua văn bản Cô bé bán diêm. - Bài mới: Hoạt động của GV và HS Nội dung kiến thức Giới thiệu chung - Hs: Đọc chú thích - GV: Tác giả là ai, nhà văn nước nào?Kể tên một vài tác phẩm cảu ông? - HS: Trả lời từng ý phần chú thích - GV: Nhận xét, chốt ý, ghi bảng. Đọc hiểu văn bản -GV hướng dẫn HS đọc với giọng cảm thông, chậm, nhẹ nhàng và đọc đoạn dã bị lược bỏ - HS: 3 hs đọc tiếp đoạn trích - GV: Giải thích nhanh một số từ khó - GV: Nếu chia văn bản này thành 3 phần thì em sẽ xác định các phần văn bản cụ thể ra sao và tương ứng với nó là nội dung nào ? - HS:Phần 1: từ đầu đến đôi tay em cứng đờ ra : Em bé trong đêm giao thừa Phần 2 : tiếp theo đến đã về chầu thượng đế :Thực tế và mộng tưởng Phần 3 : còn lại :Một cảnh thương tâm Gọi hs đọc phần 1 - GV: Theo dõi văn bản cho biết gia cảnh cô bé có gì đặc biệt ? - HS:Mẹ chết, sống với bố nghiện ngập, bà nội cũng đã qua đời, nhà nghèo, nơi ở của hai cha con là một xó tăm tối.Tự mình đi bán diêm để kiếm sống và mang tiền về cho bố. - Gv:Cảm nhận của em về gia cảnh của cô bé. - Hs: Trình bày - Gv:cảnh ngộ của cô bé trong đêm giao thừa được tả lại ra sao? - HS:Trong nhà cửa sổ mọi nhà đều sáng rực … sực mùi ngỗng quay.Ngoài đường: Em ngồi nép trong một góc tường ; thu đôi chân vào người, nhưng mỗi lúc em càng thấy rét buốt hơn - GV: Nhà văn sử dụng nghệ thuật gì giới thiệu gia cảnh của cô bé bán diêm? Tác dụng? - HS:Tương phản đối lập làm bật nổi cực khổ của cô bé bán diêm, gợi niềm thương cảm cho người đọc - GV: Những sự việt đó đã làm xuất hiện một cô bé bán diêm ntn trong cảm nhận của em ? - HS:nhỏ nhoi cô độc, đói rét, bị đầy ải, không được ai đoái hoài – một em bé hết sức khốn khổ và đáng thương - GV: phân tích, liên hệ số phận của một số em bé. trong văn học Việt Nam. Tiết 22 Gọi hs đọc đoạn 2 - GV:Hãy cho biết cô bé đã quẹt diêm tất cả mấy lần? Cho biết mộng tưởng của cô bé qua các lần quẹt diêm và ý nghĩa của các giấc mơ đó? - HSTLN: Trình bày - Gv phân tích:Lần quẹt diêm thứ nhất, cô bé đã thấy lò sưởi bằng sắt có những hình nổi bằng đồng bóng nhoáng Đây là mong ước được sưởi ấm trong một mái nhà thân thuộc. Lần quẹt diêm thứ 2 qua ánh lửa diêm, cô bé đã thấy bàn ăn thịnh soạn.. Trong lần quẹt diêm thứ 3 cô bé thấy cây thông Nô- en với hàng ngàn ngọn nết sáng rực, lấp lánh trên cành lá xanh tươi và rất nhiều bức tranh- một mong ước được vui chơi trong đêm nô en. Đặc biệt trong lần quẹt diêm thức tư cô bé mơ gặp được bà, lần thưc 5 cô muốn theo bà để bớt cô đơn giữa cõi đời. Bằng nghệ thuật tương phản tác giả đã làm nổi rõ mong ước hạnh phúc chính đáng của em bé bán diêm và thân phận của em. - GV:Em nghĩ gì về những mong ước của cô bé trong 5 lần quẹt diêm ấy ? - HS: những mong ước chân thành chính đáng, giản dị của bất cứ đứa trẻ nào trên thế giới - GV:Tất cả những điều kể trên đã nói với ta về một em bé như thế nào? - HS: bị bỏ rơi , đói rét và cô độc, luôn khao khát được ấm no, yên vui và thương yêu Gọi hs đọc đoạn cuối - GV:Mọi người bảo nhau : Chắc nó muốn sưởi ấm ! Kết thúc này gợi cho em suy nghĩ gì về số phận những con người nghèo khổ trong xã hội cũ ? - HS:số phận hoàn toàn bất hạnh , xã hội thờ ơ với nổi bất hạnh của người nghèo - GV:Em có muốn có một kết cục khác không ?(HS bộc lộ) - GV:hình ảnh em bé chết mà đôi má hồng và đôi môi đang mỉm cười gợi cho em suy nghĩ gì? - HS:đó là một cái chết vô tội , không đáng có - Gv: Đọc Cô bé bán diêm, em nhận thấy tác giả muốn nói với chúng ta điều gì? - HS: Thảo luận, trình bày. - GV:Sống trên một thế gian lạnh lùng và đói khát sẽ không có chỗ cho ấm no và hạnh phúc của trẻ thơ nghèo khổ . Xã hội hãy quan tâm đến trẻ thơ nhiều hơn. - GV: Từ đó, em hiểu gì về tấm lòng nhà văn An-đéc -xen dành cho thế giới nhân vật tuổi thơ của ông ? - HS:Thương xót, đồng cảm, bênh vực. - GV:Có gì đặc sắc trong nghệ thuật kể chuyện của An- đec -xen mà chúng ta cần học tập ? - HS:đan xen yếu tố thật và huyền ảo, kết hợp tự sự, miêu tả và biểu cảm, kết cầu truyện theo lối tương phản Hướng dẫn tự học - Bài cũ: Đọc diễn cảm đoạn trich, đọc thuộc lòng ghi nhớ. - Bài mới: Đọc văn bản đánh nhau với cối xay gió. Tìm những nét tương phản đối lập giữa hai nhân vật Đôn-ki-hô-tê và Xan-Chô Pan-Xa. I.Giới thiệu chung: 1. Tác giả: - An- đéc- xen ( 1805-1875), nhà văn người Đan Mạch. - Truyện của ông mang màu sắc cổ tích, đem đến cho độc giả niềm tin và lòng thương người. 2.Tác phẩm: Xuất xứ: Trích gần hết truyện ngắn Cô bé bán diêm. - Thể loại: Truyện ngắn II.Đọc hiểu văn bản: 1. Đọc- Tìm hiểu từ khó 2.Tìm hiểu văn bản a.Bố cục : 3 phần b.Phân tích: b1/Số phận của em bé bán diêm * Gia cảnh - Bà và mẹ đã mất - Sống với người bố tàn bạo - Em phải đi bán diêm để kiếm sống. -> mồ côi đáng thương. * Cảnh ngộ trong đêm giao thừa - Bụng đói, đầu trần, chân đất ở ngoài đường rét mướt. - Không bán được que diêm nào, không ai bố thí một đồng. * Mộng tưởng - Lần quẹt diêm thứ nhất: lò sưởi bằng sắt - Lần thứ 2: bàn ăn, khăn trải bàn trắng tinh, trên bàn bát đĩa bằng sứ quí giá, có ngỗng quay - Lần thứ 3: cây thông Nô – en với hàng ngàn ngọn nến - Lần thứ tư : bà nội hiện về - Lần thứ 5: bà cụ cầm tay em và 2 bà cháu bay vụt về trời. -> Thực tế đối lập mông tưởng Một cô bé bị bỏ rơi, đói rét và cô độc, luôn khao khát được ấm no yên vui và thương yêu. b2/Tấm lòng của nhà văn: - Đồng cảm với khát khao hạnh phúc của em bé mồ côi. - Thương xót, dằn vặt trước cái chết vô tội của một em bé nghèo. - Lên án sự thờ ơ lạnh lùng, thiếu trách nhiệm, thiếu tình người của gia đình và xã hội. 3.Tổng kết: a.Nghệ thuật: - Miêu tả rõ nét cảnh ngộ và nỗi khổ cực của em bé bằng những chi tiết, hình ảnh đối lập. - Sắp xếp trình tự sự việc nhằm khắc họa tâm lí em bé trong cảnh ngộ bất hạnh. - Sáng tạo trong cách kể chuyện. b.Ý nghĩa:Truyện thể hiện niềm thương cảm sâu sắc của nhà văn đối với những số phận bất hạnh. III.Hướng dẫn tự học - Đọc diễn cảm đoạn trích - Ghi lại cảm nhận của em về một hoặc một vài chi tiết nghệ thuật tương phản trong đoạn trích. - Soạn bài Đánh nhau với cối xay gió E.Rút kinh nghiệm: