Giáo án ngữ văn 8 - Trường THCS Suối Ngô

Tuần 27 - Tieát 105 ND: 9/3/2011 THUEÁ MAÙU (Trích Baûn aùn cheá ñoä thöïc daân Phaùp)(Nguyeãn Aùi Quoác) 1 - MUÏC TIEÂU: 1.1.Kiến thức: Giuùp hoïc sinh: - Hieåu ñöôïc baûn chaát ñoäc aùc, boä maët giaû nhaân giaû nghóa cuûa thöïc daân Phaùp và soá phaän bi thaûm cuûa nhöõng ngöôøi bò boùc loät,bị dùng làm bia đỡ đạn trong các cuộc chiến tranh phi nghĩa phản ánh trong văn bản. -Thaáy roõ ngoøi buùt laäp luaän saéc beùn, traøo phuùng saâu cay cuûa Nguyeãn AÙi Quoác trong vaên chính luaän 1.2.Kĩ năng: - Reøn kyõ naêng đọc – hiểu văn bản chính luận hiện đại, nhận ra và phân tích được nghệ thuật trào phúng sắc bén trong một văn bản chính luận. - Học cách đưa yếu tố biểu cảm vào bài văn nghị luận. 1.3.Thái độ - Giaùo duïc loøng yeâu nöôùc. - Giáo dục tư tưởng HCM: yêu nước, thương dân, tinh thần quốc tế vô sản. 2- TRỌNG TÂM: Bản chất giả dối, tàn bạo của bọn thực dận - Chiến tranh với người bản xứ 3 - CHUAÅN BÒ: GV: Tranh minh họa, chân dung NAQ. HS: chuaån bò theo yeâu caàu cuûa SGK. 4 - TIEÁN TRÌNH 4.1. OÅn ñònh toå chöùc và kieåm dieän : 4.2. Kieåm tra miệng: 10đ Caâu1: Caùc pheùp hoïc maø Nguyeãn Thieáp baøn luaän ñeán trong baøi taáu cuûa mình laø nhöõng pheùp naøo? D - Hoïc tuaàn töï töø nhöõng ñieàu ñôn giaûn tôùi nhöõng ñieàu phöùc taïp - Hoïc roäng naém goïn nhöõng vaán ñeà cô baûn -Hoïc phaûi aùp duïng vaøo thöïc teá, hoïc ñi ñoâi vôùi haønh (Moãi yù coù daãn chöùng) Câu 2: Theo em thuế máu là gì? ¨ Thueá ñoùng (noäp, thu) baèng xöông maùu, tính maïng con ngöôøi. 4.3. Giaûng baøi môùi: Giôùi thieäu baøi: “Baûn aùn cheá ñoä thöïc daân Phaùp” laø moät taùc phaåm noåi tieáng vieát baèng tieáng Phaùp coù aûnh höôûng vang doäi trong nhaân daân caùc daân toäc thuoäc ñòa Phaùp luùc baáy giôø. Vôùi loái vaên giaûn dò, soâi noåi, caêm thuø chuû nghóa thöïc daân, chöùng côù raønh raønh khoâng theå choái caõi ñöôïc, taùc phaåm laø moät vaên kieän lòch söû voâ giaù trong kho taøng vaên hoïc caùch maïng caän ñaïi Vieät Nam. Hoâm nay, caùc em tìm hieåu taùc phaåm naøy qua vaên baûn “Thueá maùu” Hoaït ñoäng 1 Höôùng daãn ñoïc vaên baûn vaø tìm hieåu chuù thích - Trình baøy nhöõng hieåu bieát cuûa em veà taùc giaû Nguyeãn Aùi Quoác ? - Toùm taét moät soá thoâng tin veà taùc phaåm ? (* Toá caùo, keát aùn toäi aùc cuûa chuû nghóa thöïc daân. * Tình caûnh khoán cuøng cuûa ngöôøi daân noâ leä. * Vaïch con ñöôøng ñaáu tranh cho daân toäc bò aùp böùc). - Höôùng daãn HS ñoïc ñuùng ngöõ ñieäu, nhaán gioïng ôû caâu hoûi, töø trong ngoaëc keùp theå hieän roõ thaùi ñoä gieãu côït, mæa mai, chaâm bieám. - GV ñoïc maãu phaàn 1, goïi HS ñoïc phaàn 2, 3. Goïi HS ñoïc löôùt toaøn boä chuù thích (1 – 16), löu yù chuù thích (2) “An-nam-mít” vaø (16) “huynh ñeä töông taøn”. · HS ñoïc phaàn chuù thích taùc giaû, taùc phaåm, giaûi töø Chuù yù caùc töø: baûn xöù, taïp dòch, huynh ñeä töông taøn, quaû phuï, An – nam – mít GV cho HS xem quyeån “Baûn aùn cheá ñoä thöïc daân Phaùp” ?Theå loaïi vaø hoaøn caûnh saùng taùc taùc phaåm? ¨ Phoùng söï – chính luaän (chính luaän laø chuû yeáu) à Caùc nhan ñeà chöông, muïc laø cuûa taùc giaû ? Tìm boá cuïc ñoaïn trích? Þ GV giaûng theâm phaàn 4: Haønh vi quaân phieät tieáp dieãn (SGK löôïc boû) Hoaït ñoäng 2: Höôùng daãn ñoïc – tìm hieåu – phaân tích chi tieát à HS ñoïc laïi caû phaàn I ?Giaûi thích yù nghóa nhan ñeà “Thueá maùu”? ¨ Thueá ñoùng (noäp, thu) baèng xöông maùu, tính maïng con ngöôøi. ? Caùch duøng töø “thueá maùu” cuûa taùc giaû ôû chöông I laø gì? ¨ Bao haøm loøng caêm phaãn, thaùi ñoä mæa mai ñoái vôùi toäi aùc ñaùng gheâ tôûm cuûa chính quyeàn thöïc daân. GV lieân heä ñeán: ngöôøi daân thuoäc ñòa phaûi gaùnh chòu nhieàu thöù thueá baát coâng, voâ lí. Ví duï trong taùc phaåm “Taét ñeøn” cuûa Ngoâ Taát Toá à thueá thaân: ñaùnh vaøo ngöôøi soáng laãn ngöôøi cheát ? Trước chiến tranh người dân bản xứ được các quan phụ mẫu đối xử như thế nào? Gv cho học sinh quan sát tranh và nhận xét ? Khi cuộc chiến tranh vui tươi bùng nổ thì họ được đối xử như thế nào? à HS tìm töø ngöõ theå hieän söï taâng boác, voã veà? ? Taïi sao, ngöôøi baûn xöù töø ñòa vò heøn haï boãng thaønh nhöõng ñöùa “con yeâu”, nhöõng ngöôøi “baïn hieàn”, thaäm chí ñöôïc chính quyeàn thöïc daân phong cho danh hieäu toái cao laø “chieán só baûo veä coâng lyù vaø töï do”? ¨ Ñoù laø thuû ñoaïn cuûa chính quyeàn thöïc daân muoán che giaáu daõ taâm lôïi duïng xöông maùu cuûa hoï trong cuoäc chieán tranh cho quyeàn lôïi cuûa nöôùc Phaùp ? Caùc cuïm töø ñaët trong daáu ngoaëc keùp ôû ñaây ñöôïc duøng vôùi duïng yù gì? ¨ Mæa mai, chaâm bieám söï giaû doái, thaâm ñoäc cuûa cheá ñoä thöïc daân. GV: Keát caáu töông phaûn treân cho ta thaáy roõ ñieàu gì cuûa boïn thöïc daân? ? Ñeå được cái vinh dự đột ngột ấy họ phải trả giaù như thế naøo? · HS ñoïc ñoaïn “Nhöng hoï ñaõ phaûi traû … của các ngài thống chế ” - Ñoät ngoät xa lìa vôï con … boû xaùc taïi nhöõng mieàn hoang vu. - Laáy maùu mình töôùi nhöõng voøng nguyeät queá. · HS giaûi töø “nguyeät queá” à lieân heä ñeán voøng nguyeät queá trong “Ñöôøng leân ñænh Olimpia” ? Còn đối với những người ở địa phương thì sao? * Không chỉ phải chịu cảnh xa lìa chồng con mà họ còn bị bắt chế tạo vũ khí để phục vụ chiến tranh … chịu bệnh tật cái chết đau đớn ? ở phần cuối tác giả nêu lên các số liệu cụ thể có tác dụng gì? ? Qua việc tìm hiểu trên theo em mâu thuẫn trào phúng được bộc lộ ở những khía cạnh nào? * Mâu thuẫn giữa những lời ca ngợi và hứa hẹn to tát hào nhoáng với những cái giá mà người dân thuộc địa phải trả quá đắt ? Em có nhận xét gì veà caùch ñöa daãn chöùng vaø bình luaän cuûa taùc giaû trong ñoaïn vaên naøy? ¨ Söû duïng yeáu toá töï söï döôùi hình thöùc lieät keâ lieân tuïc caùc tö lieäu hieän thöïc coù thaät (nhieàu ngöôøi … moät soá khaùc … moät soá khaùc nöõa ….) NAQ đã lật mặt nạ giả nhân giả nghĩa của nhà cầm quyền thực dân trong cuộc chiến tranh đế quốc I- Ñoïc – tìm hieåu chuù thích: 1- Tác giả - tác phẩm - Nguyeãn AÙi Quoác (Hoà Chí Minh) - Vieát baèng tieáng Phaùp taïi phaùp, xuaát baûn taïi Pari naêm 1925, taïi Haø Noäi 1946 Goàm 12 chöông vaø phaàn phuï luïc. Ñoaïn trích laø chöông I. 2- Từ Khó 3. Thể loại ¨ Phoùng söï – chính luaän (chính luaän laø chuû yeáu) 4. Bố cục 3 phaàn II- Ñoïc – tìm hieåu vaên baûn 1: Chieán tranh vôùi ngöôøi baûn xöù a/ Thaùi ñoä cuûa caùc quan cai trò thöïc daân ñoái vôùi ngöôøi baûn xöù: · Tröôùc chieán tranh: Laø gioáng ngöôøi haï ñaúng “An-nam-mít” à ñoái xöû ñaùnh ñaäp nhö suùc vaät · Chieán tranh noå ra: Taâng boác, voã veà; con yeâu, baïn hieàn, chieán só baûo veä coâng lyù vaø töï do… Þ töông phaûn: mò daân, löøa bòp. b. Soá phaän cuûa ngöôøi daân thuoäc ñòa. Tố cáo mạnh mẽ tội ác của bọn thực dân, gây lòng căm thù, phẫn nộ của nhân dân các nước thuộc địa. 4.4-Câu hỏi, bài tập củng cố ? Tại sao các quan cai trị lại thay đổi thái độ đối với người dân thuộc địa? ? Em có nhận xét gì về chính sách cai trị của thực dân pháp? * Vô cùng thâm độc 4.5 Höôùng daãn hoïc sinh töï hoïc . * Đối với bài học ở tiết học này: Đọc – tóm tắt văn bản Nắm vững nội dung phần 1 Trả lời các câu hỏi trong sgk Tìm một số dẫn chứng có liên quan * Đối với bài học ở tiết học tiếp theo Đọc kĩ phần còn lại Tìm các luận điểm, luận cứ Thấy được những chính sách cai trị của thực dân pháp ngày càng thâm độc 5.RUÙT KINH NGHIEÄM: …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… Tuần 27 - Tieát 106 ND: 9/3/2011 THUEÁ MAÙU (tt) (Trích Baûn aùn cheá ñoä thöïc daân Phaùp)(Nguyeãn Aùi Quoác) 1 - MUÏC TIEÂU: Như tiết 105 2- TRỌNG TÂM: Chế độ lính tình nguyện và kết quả của sự hy sinh 3 - CHUAÅN BÒ: GV: Truyeän “Baûn aùn cheá ñoä thöïc daân Phaùp”, Tranh minh họa . HS: chuaån bò theo yeâu caàu cuûa SGK. 4- TIEÁN TRÌNH 4.1. OÅn ñònh toå chöùc và kieåm dieän : 4.2. Kieåm tra miệng: Kết hợp trong bài mới 4.3. Giaûng baøi môùi: Tình caûnh cuûa ngöôøi daân baûn xöù thaät cay ñaéng. Hoï coù thöïc söï muoán laøm ngöôøi chieán só baûo veä coâng lyù, töï do nhö boïn thöïc daân ñaõ khoaùc cho hoï khoâng ? Chuùng ta tìm hieåu tieáp phaàn 2. Gv gợi dẫn học sinh tìm hiểu phần 2 ? Luaän ñieåm “ Cheá ñoä lính tình nguyeän”ñöôïc hình thaønh baèng nhöõng luaän cöù naøo? Moãi luaän cöù naèm trong ñoaïn naøo cuûa vaên baûn? ¨ 3 luaän cöù 1. “Ñaây! …xì tieàn ra” Nhöõng vuï nhuõng laïm trong vieäc baét lính. 2. Tieáp theo … “muû beänh laäu” phaûn öùng cuûa nhöõng ngöôøi bò baét lính. 3. Phaàn coøn laïi Luaän ñieåm cuûa chính quyeàn thöïc daân GV: Boïn quan cai trò thöïc daân ñaõ huy ñoäng ñöôïc 70 vaïn ngöôøi baûn xöù tham gia vaøo cuoäc chieán tranh phi nghóa ñoù. ? Vaäy boïn chuùng ñaõ laøm theá naøo? Theo doõi ôû ñoaïn vaên trình baøy luaän cöù 1, toùm taét caùc thuû ñoaïn xoay xôû töø vieäc baét lính tình nguyeän? ¨ - Luøng raùp, vaây baét vaø cöôõng böùc ngöôøi ta phaûi ñi lính. Doaï naït, xoay xôû kieám tieán ñoái vôùi nhöõng nhaø giaøu. - Troùi, xích, nhoát, ñaøn aùp maïnh neáu choáng ñoái ? Taïi sao taùc giaû goïi ñoù laø nhöõng vuï “nhuõng laïm” heát söùc traéng trôïn? ¨ AÊn tieàn coâng khai töø vieäc tuyeån quaân. Töï do laøm tieàn khoâng coùn luaät leä. ? Em hiểu như thế nào gọi là lính tình nguyện? * Tự giác không bị bắt buộc, sẵn sàng, khấn khởi đi lính ? Tưø ñoù cho thaáy thöïc traïng cheá ñoä lính tình nguyeän nhö theá naøo? ¨ Laø cô hoäi laøm giaøu cuûa baïn quan chöùc treân tính meänh ngöôøi baûn xöù. Laø cô hoäi cuûng coá ñòa vò, thaêng quan tieán chöùc, toû loøng trung thaønh. * Töø ñoaïn vaên trình baøy luaän cöù 2 cho bieát: ? Em hiểu như thế nào về khái niệm vật liệu biết nói? * Bọn thực dân coi người dân bản xứ chỉ như thứ đồ vật biết nói, như thứ hàng hóa có thể sinh lợi mà thôi. ? Phaûn öùng cuûa ngöôøi bò baét lính tình nguyeän coù gì khaùc thöôøng? ¨ - Tìm moïi cô hoäi ñeå troán thoaùt -Töï laøm cho mình nhieãm nhöõng beänh naëng nhaát (ñau maét toeùt chaûy muû …) ? Töø ñoù cho thaáy thöïc traïng naøo cuûa cheá ñoä lính tình nguyeän? ¨ Khoâng döïa treân söï tình nguyeän naøo. Gaây theâm nhieàu beänh taät nguy hieåm. * Töø ñoaïn vaên trình baøy luaän cöù 3 cho bieát: ? Sau khi thực thi xong chính sách của chúng, chính quyeàn ñoâng Döông ñaõ tuyeân boá ñieàu gì? ¨ … taáp naäp ñaàu quaân … rôøi boû queâ höông … hieán xöông maùu … hieán daâng caùnh tay lao ñoäng cuûa mình nhö lính thôï. ? Trong thöïc teá, nhöõng söï thaät naøo veà lính tình nguyeän ñöôïc phôi baøy? Toáp thì bò xích tay ... Toáp thì bò nhoát … Nhöõng cuoäc bieåu tình baïo tình…lieân tieáp xaûy ra treân nhieàu nôi. ? ÔÛ ñaây dieãn ra söï ñoái laäp giöõa söï thaät vôùi lôøi noùi, söï ñoái laäp naøy coù yù nghóa gì? ¨Vaïch traàn thuû ñoaïn löôøng gaït taøn nhaãn cuûa chính quyeàn thöïc daân ñoái vôùi ngöôøi baûn xöù. ?Em hieåu gì veà thaùi ñoä cuûa taùc giaû khi noùi veà “cheá ñoä lính tình nguyeän” trong vaên baûn naøy? à coøn thôøi gian cho HS ñoïc ? Ñeå laøm roõ luaän ñieåm “keát quaû cuûa söï hy sinh, taùc giaû ñaõ duøng 2 luaän cöù, trong ñoù luaän cöù noåi baät laø söï hy sinh cuûa lính tình nguyeän Vieät Nam. ?Ñoaïn vaên naøo trình baøy luaän cöù naøy? D “Ñeå ghi nhôù coâng lao … coâng lí caû” ? Sau khi đóng xong các khoản thuế máu, những người lính đã được chính quyền thực dân trả công như thế nào? - Loät heát taát caû cuûa caûi cuûa hoï … maø hoï boû tieàn tuùi ra mua … - Kieåm soaùt vaø ñaùnh ñaäp hoï voâ côù; cho hoï aên nhö cho lôïn aên … ? Đến đây bộ mặt thật của bọn thực dân được hiện lên như thế nào? Thái độ của tác giả ra sao? ? Töø ñoù, thaùi ñoä cuûa em như thế nào ? ¨Caêm phaãn keû thoáng trò taøn aùc, xoùt xa thöông caûm cho thaân phaän ngöôøi daân noâ leä, bò lôïi duïng,bò boác loät “thueá maùu” Thảo luận 3p Qua phân tích em hiểu thuế máu nghĩa là gì? Ý nghĩa của nhan đề thuế máu? Tại sao tác giả lại đặt tên chương tên tác phẩm như vậy? 10đ Học sinh lần lượt trình bày giáo viên nhận xét GD tư tưởng HCM ? Qua tìm hiểu toàn bộ văn bản em thấy nguyễn Ái Quốc là người như thế nào? Yêu nước ,thương dân, tinh thần quốc tế vô sản. NAQ đã tố cáo bản chất độc ác, giả nhân, giả nghĩa của bọn thực dân Pháp với người dân các nước thuộc địa,bị bbóc lột thuế máu cho tham vọng xâm lăng của chúng. Hoaït ñoäng 3: ? Cho HS tìm hiểu về nội dung ngheä thuaät? ? Nêu ý nghĩa văn bản? HS ñoïc ghi nhôù Hoaït ñoäng 4: Höôùng daãn luyeän taäp Cho 2 em töôøng thuaät (ñaïi dieän nhoùm) laïi moät cách ngaén goïn trình töï 3 phaàn. Qua ñoù neâu ñöôïc nhöõng thuû ñoaïn, maùnh khoeù, löøa bòp, ñoäc aùc cuûa thöïc daân, khaéc saâu moät soá hình aûnh veà thaân phaän thaûm thöông cuûa ngöôøi daân thuoäc ñòa. 2: Cheá ñoä lính tình nguyeän ¨ - Luøng raùp, vaây baét vaø cöôõng böùc ngöôøi ta phaûi ñi lính. Doaï naït, xoay xôû kieám tieán ñoái vôùi nhöõng nhaø giaøu. - Troùi, xích, nhoát, ñaøn aùp maïnh neáu choáng ñoái ¨ AÊn tieàn coâng khai töø vieäc tuyeån quaân. Töï do laøm tieàn khoâng coùn luaät leä. ¨ Laø cô hoäi laøm giaøu cuûa baïn quan chöùc treân tính meänh ngöôøi baûn xöù. Laø cô hoäi cuûng coá ñòa vò, thaêng quan tieán chöùc, toû loøng trung thaønh. ¨ Khoâng döïa treân söï tình nguyeän naøo. Gaây theâm nhieàu beänh taät nguy hieåm. ¨Vaïch traàn thuû ñoaïn löôøng gaït taøn nhaãn cuûa chính quyeàn thöïc daân ñoái vôùi ngöôøi baûn xöù. 3: Keát quaû cuûa söï hy sinh - Loät heát taát caû cuûa caûi cuûa hoï … maø hoï boû tieàn tuùi ra mua … - Kieåm soaùt vaø ñaùnh ñaäp hoï voâ côù; cho hoï aên nhö cho lôïn aên … Lừa bịp, tàn bạo, bỉ ổi và tráo trở Þ caêm phaãn, xoùt xa cho thaân phaän ngöôøi daân noâ leä … III. Tổng kết ND: Thuế máu đã vạch trần bản chất độc ác, tráo trở, bỉ ổi của thực dân Pháp qua việc dùng người dân thuộc địa làm thứ thuế máu giã man và thương tâm trong các cuộc chiến tranh phi nghĩa NT: laäp luaän phaûn baùc, keát hôïp mieâu taû, töï söï trong nghò luaän. -Traøo phuùng.- Daãn chöùng töø thöïc teá sinh ñoäng. – Caâu hoûi tu töø, ñieäp töø- Tính nhòp nhaøng,giaøu aâm ñieäu * ý nghĩa: Như một bản án tố cáo thủ đoạn và chính sách vô nhân đoạ của bọn thực dân đẩy người dân thuộc địa vào lò lửa chiến tranh. *Ghi nhôù: SGK/ trang 92 IV- Luyeän taäp: 4.4-Câu hỏi, bài tập củng cố ? Vaên baûn “Thueá maùu” ñem laïi cho em nhöõng hieåu bieát naøo veà baûn chaát cheá ñoä thöïc daân vaø soá phaän cuûa ngöôøi daân ôû caùc nöôùc thuoäc ñòa caùch ñaây 2/3 theá kæ? ¨ Boä maët giaû nhaân giaû nghóa, thuû ñoaïn taøn aùc cuûa cheá ñoä thöïc daân ñoái vôùi ngöôøi daân caùc nöôùc thuoäc ñòa. - Soá phaän ñau thöông cuûa ngöôøi daân thuoäc ñòa bò ñaåy ñi laøm bia ñôõ ñaïn trong caùc cuoäc chieán tranh phi nghóa 4.5 Höôùng daãn hoïc sinh töï hoïc ôû nhaø * Đối với bài học ở tiết học này: Đọc – tóm tắt văn bản Nắm vững nội dung phần văn bản Tìm một số dẫn chứng có liên quan Tìm hiểu tác dụng của một số từ trái nghĩa được sử dụng trong văn bản. Sưu tầm tranh ảnh lịch sử minh hoạ cho nội dung bài học. Đọc diễn cảm văn bản. * Đối với bài học ở tiết học tiếp theo Chuẩn bị bài hội thoại 1. Vai hội thoại trong xã hội là gì? 2. Cho ví dụ 3. chuẩn bị trong vbt 5.RUÙT KINH NGHIEÄM: …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… Tuần 29 - Tieát 107 ND: 19/3/2013 HOÄI THOAÏI 1 - MUÏC TIEÂU: 1.1.Kiến thức: Giuùp hoïc sinh: -HS biết: Khái niệm vai xaõ hoäi trong hội thoại. - HS hiểu: Vai xaõ hoäi trong hội thoại. 1.2.Kĩ năng: - HS thực hiện được:Xác định được vai xã hội trong hội thoại. - HS thực hiện thành thạo: Phân tích và sử dụng vai hội thoại. 1.3.Thái độ: -Thói quen: Thaùi ñoä söû duïng ñuùng caâu trong vaên baûn. -Tính cách: Ra quyết định lựa chọn kiểu hội thoại (lượt lời , vai xã hội ) để đạt hiệu quả. 2. NỘI DUNG HỌC TẬP: Khái niệm và vai xã hội trong hội thoại 3 - CHUAÅN BÒ: 3.1.GV: Bài tập bổ trợ. 3.2.HS: tìm hieåu theo yeâu caàu SGK. 4. TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG HỌC TẬP: 4.1. OÅn ñònh toå chöùc và kieåm dieän 4.2. Kiểm tra miệng: Câu 1: Haønh ñoäng noùi laø gì? Caùc kieåu haønh ñoäng noùi thöôøng gaëp? Cho ví duï (moät trong caùc kieåu haønh ñoäng noùi) (10 ñ) ¨ - Laø haønh ñoäng ñöôïc thöïc hieän baèng lôøi noùi nhaèm muïc ñích nhaát ñònh -Caùc kieåu haønh ñoäng noùi: hoûi, trình baøy, ñieàu khieån, höùa heïn, boäc loä caûm xuùc. Câu 2: Viết đoạn văn hội thoại ngắn? Nội dung tự chọn?(10 đ) 4.3. Tiến trình bài học: Giôùi thieäu baøi: Trong cuoäc soáng haøng ngaøy, ngöôøi naøo cuõng coù nhöõng moái quan heä xaõ hoäi roäng – heïp – thaân – sô … khaùc nhau; nhöõng moái quan heä aáy thöôøng laø voâ cuøng phöùc taïp vaø tinh teá! Moät ngöôøi coù theå coù ñòa vò cao trong xaõ hoäi, nhöng khi veà nhaø laïi chæ laø con caùi. Moät ngöôøi laø cha hoaëc meï trong gia ñình, nhöng khi ñeán cô quan laïi chæ laø baïn beø ñoàng nghieäp… nhöõng “vò trí” trong xaõ hoäi cô quan, gia ñình … aáy ñöôïc goïi laø caùc “vai” cuûa moãi ngöôøi khi hoï tham gia hoäi thoaïi. HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS NỘI DUNG BÀI HỌC Hoaït ñoäng 1: (TG:15P) Tìm hieåu veà vai ø xaõ hoäi trong hoäi thoaïi · HS ñoïc ñoaïn trích ôû SGK/T.92 – 93 à GV ghi caùc caâu hoäi thoaïi vaøo baûng phuï à HS xem vaø xaùc ñònh vai xaõ hoäi ? Quan heä giöõa caùc nhaân vaät tham gia hoäi thoaïi trong ñoaïn vaên trích treân laø quan heä gì? Ai ôû vai treân? Ai laø vai döôùi? à HS thaûo luaän 3 caâu hoûi phaàn I/ 93 cuûa SGK * Caùc chi tieát .. toâi cuõng cöôøi ñaùp laïi, …toâi cuùi ñaàu khoâng ñaùp, .. toâi laïi im laëng cuùi ñaàu xuoáng ñaát,… toâi cöôøi daøi trong tieáng khoùc,…, coå hoïng toâi ñaõ ngheïn öù khoùc khoâng ra tieáng… ? Tại sao bé Hồng lại cố kìm nén như vậy? *GV treo baûng phuï ghi ñoaïn trích” Chi Daäu xaùm maët…baø cho maøy xem” Ñoïc phaân vai vd ? Ví duï vöøa ñoïc coù maáy vai trao ñoåi vôùi nhau ? Hai nhaân vaät ñoù laø ai? ?Xaùc ñònh lôøi thoaïi cuûa töøng nhaân vaät? èChaùu van oâng, nhaø chaùu vöøa tænh daäy moät luùc, oâng haõy tha cho! -Choàng toâi ñau oám, oâng khoâng ñöôïc pheùp haønh haï! -Maøy troùi ngay choàng baø ñi, baø cho maøy xem! ? Lôøi thoaïi naøo laø cuûa cai leä? è Tha naøy! Tha naøy! ? Xaùc ñònh quan heä giöõa cai leä vaø chò Daäu? ? Trong cuoäc hoäi thoaïi ôû phaàn trích treân,ai laø ngöôøi coù vai xaõ hoäi cao hôn? è * Choát: Qua ví duï vöøa phaân tích, caùc em ñaõ chöùng kieán cuoäc hoäi thoaïi giuõa chò Daäu vaø cai leä ñeå xaùc ñònh ñöôïc vai troø xaõ hoäi. ? Vaäy hoäi thoaïi laø gì? GD kĩ năng sống ? Em bieát gì veà vai xaõ hoäi, caùc vai xaõ hoäi thöôøng gaëp laø gì? ? Trong giao tiếp em cần phải ntn? * Lựa chọn – sử dụng vai xã hội phù hợp tronh giao tiếp HS ñoïc ghi nhôù Hoaït ñoäng 2: Höôùng daãn luyeän taäp(TG:15P) GV cho HS thaûo luaän nhoùm ôû caû 3 baøi taäp 1/ HS ñoïc baøi taäp, tìm yeâu caàu töùng baøi taäp à Gv ghi baûng hoaëc ghi vaøo baûng phuï ñöa leân cho HS xem vaø thöïc haønh 2/ HS thaûo luaän theo töøng baøn à GV goïi ñaïi dieän trình baøy Ñaïo lyù truyeàn thoáng cuûa daân toäc ta: · Kính laõo ñaéc thoï · Kính giaø giaø ñeå tuoåi cho · Ñi hoûi giaø veà nhaø hoûi treû. Thảo luận công đoạn 5p GV: Tuy nhieân, laõo Haïc cuõng luoân yù thöùc ñöôïc moät khoaûng caùch giöõa mình vôùi ngöôøi ñoái thoaïi, do ñoù laõo chæ “cöôøi ñöa ñaø”, “ cöôøi göôïng” vaø kheùo leùo töø choái vieäc ôû laïi aên khoai, uoáng nöôùc vôùi oâng giaùo… Döïa vaøo caùch laøm cuûa HS GV söûa chöõa. Hs nhaéc laïi ghi nhôù à GV nhaán maïnh yù Khi tham gia hoäi thoaïi, moãi ngöôøi caàn xaùc ñònh ñuùng vai cuûa mình ñeå choïn caùch noùi cho phuø hôïp. I – Vai xaõ hoäi trong hoäi thoaïi: –Quan heä gia toäc -Ngöôøi coâ cuûa Hoàng: vai treân -Beù Hoàng: vai döôùi * ñieåm cheâ traùch ôû ngöôøi coâ · Vôùi quan heä gia toäc, nhöng ngöôøi coâ ñaõ xöû söï khoâng ñuùng vôùi thaùi ñoä chaân thaønh, thieän chí cuûa tình caûm ruoät thòt. · Ngöôøi coâ ñaõ khoâng coù thaùi ñoä ñuùng möïc cuûa ngöôøi lôùn ñoái vôùi treû em (vai beà treân, vôùi tö caùch laø ngöôøi lôùn tuoåi Chuù beù Hoàng coá gaéng kìm neùn vì bieát raèng mình laø beà döôùi phaûi toân troïng beà treân. Quan heä giöõa ngöôøi chöùc traùch vaø ngöôøi daân thöôøng Cai leä( ngöôøi thu thueá àngöôøi coù chöùc traùch) Ghi nhôù: SGK/trang 94 II- Luyeän taäp: BT1: Chi tieát theå hieän thaùi ñoä nghieâm khaéc, khoan dung cuûa Traàn Quoác Tuaán vôùi binh só döôùi quyeàn qua baøi “Hòch töôùng só” - Nghieâm khaéc: Nay caùc ngöôøi nhìn chuû nhuïc maø khoâng bieát lo, thaáy nöôùc nhuïc maø khoâng bieát theïn… - Khoan dung: neáu caùc ngöôøi bieát chuyeân taäp saùch naøy, theo lôøi daïy baûo cuûa ta, thì môùi phaûi ñaïo thaàn chuû … Ta vieát ra baøi hòch naøy ñeå caùc ngöôi bieát buïng ta BT2: a- Ñòa vò xaõ hoäi: OÂng giaùo treân Laõo Haïc döôùi (ngöôøi noâng daân) Tuoåi taùc: Laõo Haïc laø baäc treân b- OÂng giaùo thöa gôûi vôùi Laõo Haïc baèng nhöõng lôøi leõ oân toàn, nhaõ nhaën. Cöû chæ: naém laáy caùi vai gaày, môøi laõo uoáng nöôùc, huùt thuoác, aên khoai Caùch xöng hoâ: cuï, oâng con mình (kính troïng) toâi (bình ñaúng) c- Laõo Haïc goïi ngöôøi ñoái thoaïi vôùi mình laø oâng giaùo. Duøng töø “daïy” thay cho töø “noùi” (toân troïng), chuùng mình (thaân mình) BT3: HS thuaät chuyeän phaân vai XH 4.4-Tổng kết Câu 1: Vaäy hoäi thoaïi laø gì? Câu 2: Em bieát gì veà vai xaõ hoäi, caùc vai xaõ hoäi thöôøng gaëp laø gì? 4.5. Hướng dẫn học tập: * Đối với bài học ở tiết này: - Thuoäc ghi nhôù, xem laïi caùc baøi taäp -Tìm một số ví dụ về vai xã hội * Đối với bài học ở tiết tiếp theo Chuaån bò baøi “Tìm hieåu yeáu toá bieåu caûm trong vaên nghò luaän” + Xem laïi vaên nghò luaän ôû lôùp 7 +Yeáu toá bieåu caûm laø gì? + Traû lôøi caâu hoûi theo yeâu caàu SGK/T. 96 – 97 5.PHỤ LỤC: Tuần 29 - Tieát 108 ND:19/3/2013 TÌM HIEÅU YEÁU TOÁ BIEÅU CAÛM TRONG VAÊN NGHÒ LUAÄN 1 - MUÏC TIEÂU 1.1.Kiến thức:Giuùp hoïc sinh: - HS biết: Lập luận là phương thức biểu đạt chính trong văn nghị luận. - HS hiểu: Biểu cảm là yếu tố hỗ trợ cho lập luận, góp phần tạo nên sức lay động, truyền cảm của bài văn nghị luận. 1.2.Kĩ năng: - HS thực hiện được:Nhận biết yếu tố biểu cảm và tác dụng của nó trong bài văn nghị luận. - HS thực hiện thành thạo:Đưa yếu tố biểu cảm vào bài văn nghị luận hợp lí, có hiệu quả, phù hợp với lô-gíc lập luận của bài văn nghị luận. 1.3.Thái độ: - Thói quen: Ra quyết định sử dụng yếu tố miêu tả, biểu cảm để nâng cao hiệu quả bài văn tự sự - Tính cách:. Boài döôõng yù thöùc töï laøm baøi. 2. NỘI DUNG HỌC TẬP: -Vai trò của yeáu toá bieåu caûm trong vaên nghò luaän, đưa yếu tố biểu cảm vào bài văn 3 - CHUAÅN BÒ: 3.1.GV: Đoạn văn minh họa 3.2.HS: Tìm hieåu baøi ôû SGK. 4. TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG HỌC TẬP: 4.1. OÅn ñònh toå chöùc và kieåm dieän 4.2. Kiểm tra miệng: Kieåm tra vieäc soaïn baøi cuaû HS. 4.3. Tiến trình bài học: Giôùi thieäu baøi: Caùc em ñaõ hoïc moät soá baøi vaên nghò luaän nhö: Chieáu dôøi ñoâ, Hòch töôùng só, Baøn luaän veà pheùp hoïc, Thueá maùu … Em haõy cho bieát theá naøo laø vaên nghò luaän?(duøng lí leõ, laäp luaän ñeå giaûi quyeát vaán ñeà naøo ñoù thuyeát phuïc lí trí cuûa ngöôøi ñoïc). Vaäy trong vaên baûn nghò luaän coù caàn nhöõng yeáu toá bieåu caûm hay khoâng? Chuùng ta seõ tìm hieåu ñieàu naøy trong baøi hoïc hoâm nay (GV ghi töïa baøi) HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS NỘI DUNG BÀI HỌC Hoaït ñoäng 1: (TG:15P) HS thaûo luaän nhöõng caâu hoûi ôû muïc I1 (SGK/95 – 96) · HS ñoïc vaên baûn “Lôøi keâu goïi toaøn quoác khaùng chieán” ? Tìm nhöõng töø ngöõ bieåu loä tình caûm maõnh lieät cuûa taùc giaû vaø nhöõng caâu caûm thaùn trong vaên baûn treân? ? Em haõy so saùnh 2 vaên baûn: “lôøi keâu goïi toaøn quoác khaùng chieán” cuûa chuû tòch Hoà Chí Minh vôùi vaên baûn “Hòch töôùng só” cuûa Nguyeãn Quoác Tuaán coù gioáng nhau veà maët söû duïng töø ngöõ vaø ñaët caâu coù tính chaát bieåu caûm khoâng? ? Maëc duø coù yeáu toá bieåu caûm, nhöng taïi sao 2 vaên baûn naøy vaãn ñöôïc coi laø vaên baûn nghò luaän chöù khoâng phaûi laø vaên baûn bieåu caûm? * HS thaûo luaän, so saùnh baûng ñoái chieáu ôû SGK/T.96 ? Taùc duïng Þ Vì ñaõ ñöa theâm nhöõng yeáu tố bieåu caûm vaøo trong caâu vaên à taïo neân caùi hay cho vaên baûn. ? Vaäy yeáu toá bieåu caûm coù vai troø gì trong vaên nghò luaän? ? Tìm hieåu caâu hoûi 2(I) ? Muoán phaùt huy heát söùc maïnh cuûa yeáu toá bieåu caûm tr