Giáo án Ngữ Văn 8 tuần 20 - Trường THCS Hiệp Thạnh

Tuaàn : 20 Tieát : 73-74 Ngaøy Soaïn: 22/12/2010 Ngaøy Daïy: 27/12/2010 VH: Theá Löõ I/. MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT: - Biết đọc – hiểu một tác phẩm thơ lãng mạn tiêu biểu của phong trào Thơ mới . - Thấy được một số biểu hiện của sự đổi mới về thể loại, đề tài, ngôn ngữ, bút pháp nghệ thuật được thể hiện trong bài thơ . II/. KIẾN THỨC CHUẨN: 1.Kiến thức : - Sơ giản về phong trào Thơ mới . - Chiều sâu tư tưởng yêu nước thầm kín của lớp thế hệ trí thức Tây học chán ghét thực tại, vươn tới cuộc sống tự do . - Hình tượng nghệ thuật độc đáo, có nhiều ý nghĩa của bài thơ “Nhớ rừng” . 2.Kĩ năng : - Nhận biết được tác phẩm thơ lãng mạn . - Đọc diễn cảm tác phẩm thơ hiện đại viết theo bút pháp lãng mạn . - Phân tích được những chi tiết nghệ thuật tiêu biểu trong tác phẩm . III/. HƯỚNG DẪN-THỰC HIỆN: Hoaït ñoäng cuûa GV Hoaït ñoäng cuûa HS Noäi dung Hoạt động 1 : Khởi động . Ổn định lớp . - Kiểm tra bài cũ : Kiểm tra tập soạn của học sinh . - Giới thiệu bài mới : Ở VN, khoảng những năm 30 của thế kỉ XX đ xuất hiện phong tro thơ mới rất sôi động. Đó là phong trào thơ có tính chất lng mạn tiểu tư sản gắn liền tên tuổi của Thế Lữ, Lưu Trọng Lư, Xuân Diệu. Thế Lữ là nhà thơ tiêu biểu của phong trào thơ mới. Ông góp phần làm nên chiến thắng vẻ vang cho thơ mới tiêu biểu là bài thơ “nhớ rừng” - HS nghe, thực hiện theo yêu cầu của GV. Hoạt động 2 : Đọc-hiểu văn bản . Hướng dẫn học sinh đọc văn bản v tìm hiểu ch thích : - GV cho Hs đọc chú thích (¶) SGK tr 5 tìm hiểu về tc giả – tc phẩm - GV chốt ý về tc giả- tc phẩm. - Hướng dẫn và HS đọc nối nhau toàn bài 1 lần, GV đọc mẫu. - HS đọc: đoạn 1,4 giọng buồn, ngao ngán. . . - Đoạn 2,3 v 5: giọng hứng th vừa tiếc nuối; tha thiết … để kết thc bằng cu thơ như tiếng thở di, bất lực,. . . - Kiểm tra việc HS đọc ch thích. - GV: bi thơ l theo thể thơ gì ? - GV cho HS biết đy l sự sng tạo của thơ mới trn cơ sở kế thừa thơ 8 chữ (hay ht nĩi) truyền thống . - GV: Bi thơ chia lm mấy phần ? Nu nội dung từng phần ? - GV nhấn mạnh ý cơ bản - GV nĩi thm: Tuy bi thơ chia 4 phần nhưng thực chất cảm xc trung tm của nhn vật trữ tình được đặt ra trong thế đối lập – tương phản giữa hiện tại v qu khứ của con hổ ở vườn bch th. Đĩ cũng l nt đặc sắc về bố cục của bi thơ. - Hs đọc - Rút ra vài nét khái quát về tác giả – tác phẩm. HS: thể thơ 8 chữ - HS khác nhận xét - HS: 4 phần - HS nêu nội dung từng đoạn và nhận xét, bổ sung I/. Tìm hiểu chung: 1. Tác giả: Thế Lữ (1907 – 1989) là một trong những nhà thơ lớp đầu tiên của phong trào Thơ mới. 2. Tác phẩm: “Nhớ Rừng” là một trong những bài thơ tiêu biểu nhất của Thế Lữ và là tác phẩm góp phaàn môû ñöôøng cho söï thắng lợi của thơ mới. 3. Thể thơ: Thơ mới: một phong trào thơ có tính chất lng mạn của tầng lớp trí thức trẻ từ 1932- 1945. Ngay ở giai đoạn đầu, Thơ mới đ cĩ nhiều đóng góp cho văn học, nghệ thuật nước nhà. 4. Bố cục: 4 phần: Phần 1. khổ 1: tâm trạng con hổ ở vườn bách thú . Phần 2. khổ 2, 3: nối tiếc quá khứ oai hùng nơi rừng thẳm Phần 3. khổ 4: thực tại chán chường, thất vọng. Phần 4. khổ cuối: càng tha thiết giấc mộng ngàn. Hoạt động 3 : Phân tích . - GV hướng dẫn HS tìm hiểu chi tiết văn bản theo hướng đối lập – tương phản. - GV hỏi: Câu đầu có từ nào đáng lưu ý ? Vì sao ? Thử thay từ gậm và khối bằng những từ khác so sánh ý nghĩa biểu cảm. - GV: Hiện tại con hổ đang sống trong một không gian như thế nào? - GV chốt ý => - GV: Sống trong một không gian đó, tâm trạng của con hổ như thế nào? Tư thế nằm dài. . . qua nói tên tâm trạng gì của con hổ ? - GV gọi Hs đọc đoạn 4: cảnh vườn bách thú hiện ra như thế nào ? Từ ngữ nào diễn tả sự tù túng tầm thường giả dối giọng thơ có gì đặc biệt, nhịp thơ như thế nào ? - Qua đó nói lên thái độ sống của tầng lớp trí thức VN thời bấy giờ như tế nào? Nói riêng và người VN nói chung ? - GV giảng: cảnh vườn bách thú hiện ra qua cái nhìn của chúa sơn lâm thật đáng chán, đáng khinh, đáng ghét tất cả đơn điệu nhàm chán …. “Hoa châm, cỏ xén … cao cả, âm u”, cái đoạn thơ này, các em đọc giọng giễu nhại để thấy cảnh vườn thú tầm thường, giả dối, tù túng … chính là cái thực tại xã hội đương thời được cảm nhận bởi tâm hòn lãng mạn à Thái độ : ngao ngán, chán ghét … cũng chính là thái độ đối với xã hội đương thời . TIẾT 2: Cảnh con hổ ở vườn bách thú ( đoạn 1 & 4) được thể hiện như thế nào qua bài thơ “Nhớ rừng” của Thế Lữ . - GV gọi Hs đọc đoạn 2, 3; cảnh Núi rừng ngày xưa hiện lên trong nỗi nhớ của con hổ như thế nào? - Hình ảnh con hổ được miêu tả cụ thể như thế nào? - Gv gọi HS đọc 2 câu: Ta bước. . . nhịp nhàng. Hãy nhận xét về nhịp thơ, hình ảnh thơ? - Đoạn 3 của bài thơ có thể coi như 1 bộ tranh tứ bình đẹp lộng lẫy? Em hãy chứng minh ? - GV: phân tích cái hay của câu thơ cuối đoạn 3, từ đó cho thấy khát vọng luôn hướng tới cái đẹp toàn mĩ, cái đẹp của tự nhiên. - GV: Qua phân tích sự đối lập giữa 2 cảnh tượng nêu trên của con hổ ở vườn bách thú tác giả muốn nói lên điều gì ? - GV chốt=> - GV hỏi : Ngôn ngữ và nhạc điệu của bài thơ như thế nào ? - GV cho HS đọc đoạn 5 Đoạn cuối mở đầu và kết thúc từ “hỡi’ nói lên điều gì? GV chốt : các ý . -Tràn đầy cảm hứng lãng mạng . -Biểu tượng rất thích hợp và đẹp để thể hiện chủ đề của bài thơ . -Hình ảnh thơ giàu chất tạo hình, đầy ấn tượng . -Ngôn ngữ và nhạc điệu phong phú , tràn đầy cảm xúc lãng mạng . . . - GV: Vì sao tác giả mượn “lời con hổ. . thứ” để thể hiện nội dung cảm xúc và tác dụng của nó ? (GV cho HS thảo luận rút ra ý nghĩa bài thơ). - GV cho Hs đọc ghi nhớ (SGK) - Hs đọc đoạn 1 - HS phát hiện – nêu ý kiến - HS phát biểu - HS đọc - Hs phát hiện, liệt kê, phân tích. - Hs đọc – nhận xét. Hình ảnh sống động, nhịp thơ theo kiểu bậc thang. - Hs suy nghĩ, thảo luận: bất hòa, thực tại, khao khát tự do mãnh liệt - HS: b.tượng thích hợp và đẹp để thể hiện chủ đề bài thơ phù hợp bút pháp lãng mạn. - Hs trả lời theo từng câu hỏi à Hs lớp nhận xét - HS nghe, ghi. - HS trả lời theo câu hỏi. II. Phaân tích: 1. Nội dung: a. Hình tượng con hổ: - Được khắc họa trong hoàn cảnh bị giam cầm trong vườn bách thú, nhớ rừng, tiếc nuối những tháng ngày huy hoàng sống giữa đại ngàn hùng vĩ. \ - Thể hiện khát vọng hướng về cái đẹp tự nhiên- một đặc điểm thường thấy trong thơ ca lãng mạn. b. Lời tâm sự của thế hệ trí thức những năm 1930: - Khao khát tự do, chán ghét thực tại tầm thường, tù túng. - Biểu lộ lòng yêu nước thầm kín của người dân mất nước. 2. Ngheä thuaät: - Sử dụng bút pháp laõng maïn, với nhiều biện pháp nghệ thuật như nhân hóa, đối lập, phóng đại, sử dụng từ ngữ gợi hình, giàu sức biểu cảm. - Xây dựng hình tượng nghệ thuật có nhiều tầng ý nghĩa. - Có âm điệu thơ biến hóa qua mỗi đoạn thơ nhưng thống nhất ở giọng điệu dữ dội, bi tráng trong toàn bộ tác phẩm. 3. Ý nghĩa văn bản: “Nhôù röøng” möôïn lôøi con hoå bò nhoát ôû vöôøn baùc thuù ñeå dieãn taû saâu saéc noãi chaùn gheùt thöïc taïi taàm thöôøng, tuø tuùng. Taùc giaû kín ñaùo boäc loä tình caûm yeâu nöôùc, nieàm khao khaùt thoaùt khoûi kieáp ñôøi noâ leä. Hoạt động 4 : Luyện tập (ôû nhaø) -Gv yeâu caàu hoïc sinh hoïc thuoäc loøng vaø ñoïc dieãn caûm baøi thô . - Gv höôùng daãn : + Ñoaïn 1,4 : ñoïc vôùi gioïng chaùn chöôøng, uaát öùc …. + Ñoaïn 3,4 : ñoïc vôùi gioïng huøng traùng vaø bi traùng … + Ñoaïn 5: ñoïc vôùi gioïng hoaøi nieäm vaø lôøi kieâu goïi … Gv ñoïc maãu 1 ñoaïn . -Söu taàm caùc baøi thô thuoäc phong traøo thô môùi. - HS ñoïc - Hs nghe vaø thöïc hieän ôû nhaø ñeå tieát tôùi coù kieåm tra mieäng thì ñoïc thuoäc loøng vaø ñoïc dieãn caûm . Hoạt động 5: Củng cố - Dặn dò . * Củng cố : Đã thực hiện tyrong lúc giảng bài . * Dặn dò : - Bài vừa học : Veà hoïc baøi : Thuoäc loøng baøi thô , Phaân tích caùi hay vaø caùi ñeïp cuûa khoå thô 1,4 . v Hướng dẫn tự học : Đọc thơ diễn cảm và thuộc lòng baøi thô + Caâu nghi vaán , Hoïc sinh caàn thöïc hieän caùc böôùc soaïn baøi nhö sau : I. Ñaëc ñieåm hình thöùc vaø chöùc naêng chính : Ñoïc vaø traû lôøi caâu hoûi muïc a,b trong I . à Ghi nhôù . II. Luyeän taäp : BT1 : xaùc ñònh caâu nghi vaán . BT2: Traû lôøi caâu hoûi a,b,c vaø noùi caên cöù ñeå nhaän bieát caâu nghi vaán vaø thay töø à nhaän xeùt . Bài sẽ trả bài: khoâng traû baøi -HS trả lời theo câu hỏi của GV . -HS nghe và thực hiện theo yêu cầu của GV . -HS nghe và thực hiện theo yêu cầu của GV . -HS nghe và thực hiện theo yêu cầu của GV . Tuaàn : 21 Tieát : 75 Ngaøy soaïn: 30/12/2010 Ngaøy daïy: 03/01/2011 TV: I/. MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT: - Nắm vững đặc điểm hình thức và chức năng chính của câu nghi vấn . - Biết sử dụng câu nghi vấn phù hợp với hoàn cảnh giao tiếp . Lưu ý : học sinh đã học về câu nghi vấn ở Tiểu học . II/. KIẾN THỨC CHUẨN: 1.Kiến thức : - Đặc điểm hình thức của câu nghi vấn . - Chức năng chính của câu nghi vấn . 2.Kĩ năng : - Nhận biết và hiểu được tác dụng câu nghi vấn trong văn bản cụ thể . - Phân biệt câu nghi vấn với một số kiểu câu dễ lẫn . III/. HƯỚNG DẪN-THỰC HIỆN: Hoaït ñoäng cuûa GV Hoaït ñoäng cuûa HS Noäi dung Hoạt động 1 : Khởi động . - Ổn định lớp . - Kiểm tra bài cũ :Khoâng K.tra . - Giới thiệu bài mới : GV dẫn dắt HS vào bài mới và ghi tựa bài . - HS thực hiện theo yêu cầu của GV. Hoạt động 2 : Hình thành kiến thức . Höôùng daãn hoïc sinh tìm hieåu ñaëc ñieåm vaø chöùc naêng chính cuûa caâu nghi vaán . - GV yeâu caàu HS ñoïc ñoaïn trích SGK vaø traû lôøi (SGK Tr.11 muïc I) -Hoûi :Trong ñoaïn trích treân caâu naøo laø caâu nghi vaán ? -Hoûi : Nhöõng ñaëc ñieåm hình thöùc naøo cho bieát ñoù laø caâu nghi vaán ? -Hoûi : Nhöõng caâu nghi vaán treân duøng ñeå laøm gì ? - GV yeâu caàu HS töï ñaët caâu nghi vaán – GV nhaän xeùt chöõa cho ñuùng neáu HS ñaët sai. - Gv choát : Heä thoáng hoaù kieán thöùc . -Caâu nghi vaán coù nhöõng töø nghi vaán : ai, gì, naøo, sao . . . Hoaëc coù töø “hay” (noái caùc veá caâu coù quan heä löïa choïn). -Caâu nghi vaán coù chöùc naêng ñeå hoûi . -Khi vieát caâu nghi vaán keát thuùc baèng daáu chaám hoûi . - GV cho HS ñoïc ghi nhôù (SGK) - HS ñoïc ñoaïn trích traû lôøi: a. Caâu nghi vaán: - Saùng nay ngöôøi ta ñaám u coù ñau laém khoâng ? -Theá laøm sao. . . aên khoai ? - Hay laø. . . .ñoùi quaù ? - Ñaëc ñieåm hình thöùc: + Daáu ? + Töø ngöõ: coù . . khoâng. (laøm) sao, hay (laø) - HS: ñeå hoûi - Hs ñaët caâu – nhaän xeùt - Hs nghe . -Hs ñoïc I. Ñaëc ñieåm hình thöùc vaø chöùc naêng chính: - Coù chöùc naêng chính laø duøng ñeå hoûi. - Hình thức: + Khi vieát, caâu nghi vaán keát thuùc baèng daáu chaám hoûi. + Các từ thường được sử dụng trong câu nghi vấn gồm có các đại từ nghi vấn (ai, gì, naøo, sao, taïi sao, ñaâu, bao giôø, bao nhieâu, các cặp từ (coù... khoâng, có phải ... không, đã ... chöa) các tình thái từ ( à, ư, nhỉ, chứ, chăng, hả, ...), quan hệ hay được dùng để nối caùc veá coù quan heä löa choïn. Hoạt động 3 : Luyện tập . Baøi taäp 1 : -Gv goïi hoïc sinh ñoïc vaø xaùc ñònh yeâu caàu baøi taäp 1 (hoaëc GV : treo baûng phuï) - Hoûi : Yeâu caàu baøi taäp 1 yeâu caàu chuùng ta laøm gì ? Baøi taäp 2 : -Gv goïi hoïc sinh ñoïc vaø xaùc ñònh yeâu caàu baøi taäp 2 (hoaëc GV : treo baûng phuï) - Hoûi : Yeâu caàu baøi taäp 2 yeâu caàu chuùng ta laøm gì ? Baøi taäp 3 : -Gv goïi hoïc sinh ñoïc vaø xaùc ñònh yeâu caàu baøi taäp 3 (hoaëc GV : treo baûng phuï) - Hoûi : Yeâu caàu baøi taäp 3 yeâu caàu chuùng ta laøm gì ? Baøi taäp 4 : -Gv goïi hoïc sinh ñoïc vaø xaùc ñònh yeâu caàu baøi taäp 4 (hoaëc GV : treo baûng phuï) - Hoûi : Yeâu caàu baøi taäp 4 yeâu caàu chuùng ta laøm gì ? - GV chốt => Baøi taäp 5,6 : Thöïc hieän ôû nhaø. GV höôùng daãn : BT5 : - Hình thöùc : Töø “bao giôø” a) ñaàu caâu, b) cuoái caâu -YÙ nghóa : a) xaûy ra trong töông lai, b) xaûy ra trong quaù khöù . BT6: - Caâu a) ñuùng vì : coù theå caûm nhaän ñöôïc naëng hay nheï . - Caâu b) sai vì chöa bieát giaù bao nhieâu maø cho laø reû . - Hs ñoïc - Tìm caâu nghi vaán trong caùc ñoaïn vaên vaø neâu ñaëc ñieåm hình thöùc cuûa caâu nghi vaán ñoù . - Hs ñoïc - Xaùc ñònh caâu nghi vaán vaø thay töø “hay” baèng töø “baèng” ñöôïc hay khoâng vaø neâu vì sao ? - Hs ñoïc - Ñaët daáu chaám ôû cuoái caùc caâu a,b,c,d ñöôïc khoâng ? vaø neâu vì sao . - Hs nghe II. Luyeän Taäp : Baøi taäp 1: Xaùc ñònh caâu nghi vaán a. chò khaát tieàn söu ñeán chieàu mai phaûi khoâng ? b. Taïi sao con ñöôøng ngöôøi ta laïi. . nhö theá? c. Vaên laø gì ? chöông laø gì? d. Chuù. . . khoâng ? Ñuøa troø gì ? Höø . . gì theá ? Chò coác. . . haû ? Hình thöùc nhaän bieát: Daáu chaám hoûi cuoái caâu, vaø caùc töø ñeå hoûi : Phaûi khoâng, taïi sao, gì, khoâng, haû Baøi taäp 2: Xeùt caùc caâu sau: (SGK tr12) - Caên cöù xaùc ñònh caâu nghi vaán: coù töø “hay” - Thay töø “hay” baèng töø “hoaëc” khoâng ñöôïc vì caâu trôû neân sai ngöõ phaùp hoaëc bieán thaønh 1 caâu khaùc vaø yù nghóa khaùc haún. Baøi taäp 3: Coù theå ñaët daáu chaám hoûi ôû nhöõng caâu sau ñöôïc khoâng ? Vì sao? (SGK tr 13) Khoâng, vì ñoù khoâng phaûi laø caâu nghi vaán Baøi taäp 4: - Khaùc nhau veà hình thöùc : coù … khoâng ? ; ñaõ … chöa ? - Khaùc nhau veà yù nghóa : Caâu 1 khoâng giaû ñònh; caâu 2 coù giaû ñònh (neáu khoâng ñuùng thì caâu ñoù trôû neân voâ lyù) . * Bt5, Bt6 GV cho HS veà nhaø laøm. Hoạt động 4 : Củng cố - Dặn dò . * Củng cố : Nêu đặc điểm và chức năng chính của câu nghi vấn? * Dặn dò : - Bài vừa học : Học thuộc ghi nhớ và các ví dụ cùng bài tập. v Hướng dẫn tự học : - Chuẩn bị bài mới : I/- Viết đoaïn vaên trong vaên baûn thuyeát minh 1. Nhaän daïng caùc ñoaïn vaên thuyeát minh 2. Söûa laïi caùc ñoaïn vaên chöa chuaån : Ñoïc vaø neâu nhöôïc ñieåm cuûa caùc ñoaïn vaên a,b vaø tieán haønh söûa chöõa . II/- Luyeän taäp : 1. Baøi taäp 1 caùc em chuaån bò ôû nhaø tröôùc ñeå vaøo hoïc thì vieát hoaëc ñoïc leân ñeå caû lôùp nhaän xeùt vaø söûa chöõa . - Bài sẽ trả bài : Kiểm tra tập soạn . -HS trả lời theo câu hỏi của GV . -HS nghe và thực hiện theo yêu cầu của GV . -HS nghe và thực hiện theo yêu cầu của GV . -HS nghe và thực hiện theo yêu cầu của GV .