Giáo án Ngữ văn 8 Tuần 30 Tiết 11 Hội thoại (tiếp theo)

Tuần 30 Ngày dạy: .../03/2013 TPPCT:11 HỘI THOẠI (Tiếp theo) I .MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT -Hiểu khái niệm lượt lời và cách vận dụng chúng trong giao tiếp. II .TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KỸ NĂNG 1. Kiến thức - Khái niệm lượt lời. - Việc lựa chọn lượt lời góp phần thể hiện thái độ và phép lịch sự trong giao tiếp. 2. Kỹ năng: - Xác định được các lượt lời trong các cuộc thoại. - Sử dụng đúng lượt lời trong giao tiếp. 3.Thái độ: -Tích cực chủ động nghiêm túc học tập. III. CHUẨN BỊ: - GV: Bài soạn.Tài liệu tham khảo, - HS: Chuẩn bị bài soạn IV. TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC: 1. Tổ chức lớp: 2. Kiểm tra bài cũ: 5p -Thế nào là vai “xã hội trong hội thoại” ? Có những quan hệ nào trong xã hội? Khi tham gia hội thoại cần chú ý điều gì ? 3.Bài mới: Hoạt động của GV và HS Nội dung HĐ1(20P) -Gv yêu cầu xem lại đoạn văn đã dẫn ở sgk trang 92 – 93 -GV : Trong cuộc hội thoại đó mỗi nhân vật nói bao nhiêu lượt? -HS: trả lời. -GV: Nhận xét, bổ sung, chốt ý. -GV : Bao nhiêu lần lẽ Hồng được nói, nhưng Hồng không nói? Sự im lặng thể hiện tác động gì của Hồng? -HS: trả lời. -GV: Nhận xét, bổ sung, chốt ý. -GV: Vì sao Hồng không ngắt lời người cô khi bà nói những điều Hồng không muốn nghe? -HS: trả lời. -GV: Nhận xét, bổ sung, chốt ý. -GV: Vậy em hiểu thế nào là lượt lời trong hội thoại? Trong khi hội thoại em cần chú ý điều gì? -HS: kết luận,liên hệ thực tế. -GV:củng cố kiến thứ ,lưu ý,giáo dục hs HĐ2 (13p) -GV hướng dẫn HS luyện tập -Gv chia lớp thành 4 nhóm yêu cầu hs thảo luận nhóm . +Nhóm 1: Bài tập 1 +Nhóm 2: Bài tập 2 +Nhóm 3: Bài tập 3 +Nhóm 4: Bài tập 4 -Hs thảo luận (mỗi hs đưa ra ý kiến,cả nhóm thống nhất ý kiến trình bày kết quả vào giấy lớn .Đại diện các nhóm lên trình bày trước lớp.Các nhóm khác nhận xét,bổ sung chéo nhau. -Gv: đánh giá, bổ sung,lưu ý,thống nhất Bài tập 4 : - Trong trường hợp phải giữ bí mật, thể hiện sự tôn trọng người đối thoại thì “im lặng là vàng”. - Trong trường hợp cần phải phát biểu chứng kiến để ủng hộ cái đúng, phê phán cái sai thì im lặng… sẽ đồng nghĩa với hèn nhát. I. Lượt lời trong hội thoại 1.Ví dụ: a- Các lượt lời của bà cô : + Hồng ! Mày… không? + Sao lại… trước đâu? + Mày dại… tiền tàu… + Vậy mày hỏi cô Thông… + Mấy lại… cậu mày… b-Các lượt lời của Hồng + Không! Cháu không muốn vào… + Sao cô biết… có con? -Bé Hồng im lặng 3 lần thể hiện thái độ bất bình của Hồng trước những lời lẽ thiếu thiện chí của bà cô. - Bé Hồng không ngắt lời cô vì để giữ thái độ lễ phép của người dưới đối với người trên. 2- Ghi nhớ : -Trong hội thoại ai cũng được nói.Mỗi lần có một người tham gia hội thoại nói được gọi là một lượt lời -Nói đúng lượt lời,không ngắt lời người khác là thể hiện sự lắng nghe,thấu hiểu,tôn trọng người cùng tham gia hội thoại -Có những trường hợp,người nói bỏ lượt lời(im lặng)như một cách biểu lộ thái độ II.Luyện tập 1.Bài tập 1*Xét về sự tham gia hội thoại - Số lượt lời tham gia hội thoại của chị Dậu và cai lệ là nhiều nhất - Số lượt lời của người nhà Lý trưởng ít hơn - Anh Dậu nói ít nhất -Kẻ ngắt lời người khác trong hội thoại:Cai lệ *Xét về cách thể hiện vai xã hội : + Chị Dậu : từ chỗ nhún nhường (xưng cháu gọi Cai Lệ là ông, van vỉ thiết tha), đã vùng lên kháng cự (xưng tao, gọi cai lệ là mày, đe doạ và thực hiện lời đe doạ) + Anh Dậu : Là người cam chịu + Cai lệ : Tàn bạo, hống hách, mất nhân tính + Người nhà Lý trưởng : Theo đóm ăn tàn Bài tập 2 : a-Ban đầu, cái Tí còn hồn nhiên nói nhiều, còn chị Dậu chỉ im lặng. Về cái Tí nói ít hẳn đi, chị Dậu lại nói nhiều hơn. b- Rất phù hợp với tâm lý nhân vật vì : Lúc đầu, cái Tí chưa biết mình bị bán, còn chị Dậu thấy con như vậy càng đau lòng bấy nhiêu, nên chỉ im lặng. Về sau khi đã biết mình bị bán, Tí đau đớn tuyệt vọng nên nói ít hẳn đi, còn chị Dậu lại phải nói nhiều để thuyết phục hai đứa con của mình. c-Việc tác giả tô đậm sự hồn nhiên và hiếu thảo của cái Tí ở phần đầu cuộc hội thoại càng làm tăng kịch tính của chuyện vì : + Chị Dậu càng đau đớn hơn khi phải gạt nước mắt bán một đứa con gái ngoan hiền, đảm đang, hiếu thảo như cái Tí. + Đối với Tí việc đến nhà ông bà Nghị sẽ trở thành tai hoạ khủng khiếp vì nó phải lìa xa bố mẹ. Bài tập 3 : Trong đoạn trích có hai lần nhân vật “tôi” im lặng - Lần 1 : Im lặng vì ngỡ ngàng, hãnh diện, xấu hổ. - Lần 2 : Im lặng vì xúc động trước tâm hồn và lòng nhân hậu của cô em gái. 4-Củng cố-dặn dò: 2p - Nắm vững kiến thức.Phân tích một cuộc thoại mà bản thân tham gia hoặc chứng kiến theo yêu cầu :xác định đúng vai xã hội,lựa chọn ngôn ngữ phù hợp, xác định được lượt lời - Chuẩn bị bài mới. TPPCT:112,* Ngày dạy: LUYỆN TẬP ĐƯA YẾU TỐ BỂU CẢM VÀO BÀI VĂN NGHỊ LUẬN I .MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT -Củng cố kiến thức và nâng cao kĩ năng vận dụng đưa yếu tố biểu cảm trong bài văn nghị luận. II .TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KỸ NĂNG 1. Kiến thức - Hệ thống kiến thức về văn nghị luận. - Cách đưa yếu tố biểu cảm vào bàn văn nghị luận. 2. Kỹ năng: -Xác định cảm xúc và biết cách diễn đạt cảm xúc đó trong bài văn nghị luận. 3.Thái độ: Tích cực chủ động nghiêm túc học tập. II. CHUẨN BỊ: - GV:Bài soạn. Tài liệu tham khảo, - HS: Chuẩn bị bài soạn III. TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC: 1.Tổ chức lớp: 2. Kiểm tra bài cũ:5 -Tác dụng của việc sử dụng yếu tố biểu cảm trong văn nghị luận? 3. Bài mới: Hoạt động của GV và HS Nội dung HĐ1 (20p) -Gv kiểm tra sự chuẩn bị ở nhà của hs HĐ1 (63p) -Gv yêu cầu hs trả lời câu hỏi 1 sgk -Hs đại diện các tổ đã chuẩn bị trình bày -Hs luyện nghe,nhận xét,bổ sung các yếu tố biểu cảm cho dàn ý đã chuẩn bị -Gv đánh giá,củng cố kiến thức,kỹ năng. -Gv yêu cầu hs trả lời câu hỏi 2 sgk -Hs đại diện các tổ đã chuẩn bị trình bày -Hs luyện đọc,nghe,nhận xét,viết có sử dụng yếu tố biểu cảm -Gv đánh giá,củng cố kiến thức,kỹ năng. -Hs đã chuân bị,độc lập trình bày -Cả lớp nhận xét,bổ sung -Gv đánh giá,chỉnh sửa. I-Chuẩn bị ở nhà Đề bài : “Sự bổ ích của những chuyến thăm quan, du lịch đối với hs” - Lập dàn ý các luận cứ và luận điểm cần thiết II-Luyện tập trên lớp 1a-Nhận xét về hệ thống luận điểm: -Các luận điểm ở sgk khá phong phú nhưng thiếu mạch lạc, sắp xếp có phần còn lộn xộn b-Sửa chữa,bổ sung theo dàn bài : - Mở bài: Nêu lợi ích của việc thăm quan - Thân bài: Nêu các lợi ích cụ thể + Về thể chất:những chuyến thăm quan du lịch có thể giúp chúng ta thêm khoẻ mạnh,sức chịu đựng tốt… + Về tinh thần: -Tìm thêm được thật nhiều niềm vui cho bản thân mình - Có thêm tình yêu với thiên nhiên, với quê hương đất nước + Về kiến thức: - Hiểu cụ thể hơn, sâu hơn những điều được học trong trường lớp qua những điều mắt thấy tai nghe + Đưa lại những bài học có thể còn chưa có trong sách vở của nhà trường - Kết bài : Khẳng định thăm quan ,du lịch là hoạt động tốt,mọi người cần tham gia. 2a-Luyện tập đưa yếu tố biểu cảm vào đoạn văn nghị luận *Yêú tố biểu cảm : -Từ ngữ biểu cảm,câu cảm:biết bao,niềm vui sướng, tôi thường thấy, mơ màng, sung sướng… b-Đoạn văn trình bày luận điểm:Những chuyến thăm quan du lịch có thể giúp chúng ta tìm được nhiều niềm vui - Yếu tố biểu cảm đã thể hiện khá rõ trong đoạn văn qua các từ ngữ (hồi hộp,náo nức),cách xưng hô 3-Đưa yếu tố biểu cảm vào bài văn nghị luận Đề bài: Chứng minh rằng nhiều bài thơ em đã học như Cảnh khuya cuả Hồ Chí Minh, Khi con tu hú của Tố Hữu,Quê hương của Tế Hanh,..đều biểu hiện rõ tình cảm thiết tha của nhà thơ đối với thiên nhiên đất nước. - Phát triển các luận điểm: + Đó là cảnh thiên nhiên đẹp, trong sáng, thắm đựơm tình người + Đó là cảnh thiên nhiên gắn liền với khao khát tự do, với nổi nhớ và tình yêu làng biển quê hương - Yếu tố biểu cảm : + Đồng cảm, chia sẽ, kính yêu, khâm phục , cùng bồn chồn, rạo rực, cùng lo lắng… - Cách đưa có thể ở cả 3 phần 4 Củng cố-dặn dò2p - Nắm vững cách làm đưa yếu tố biểu cảm vào bài văn nghị luận. -Đọc và phát hiện yếu tố biểu cảm,cách đưa yếu tố biểu cảm vào bài văn nghị luận9qua từ ngữ,câu cảm,giọng điệu…)trong văn bản cụ thể. Tuần 30 Ngày dạy TPPCT:* ÔN TẬP VĂN HỌC I.MỤC TIÊU. -Hệ thống lại kiến thức đó học phần văn học ở kì II -Rèn kĩ năng phân tích ,khái quát nội dung chính tác phẩm văn học.... II.CHUẨN BỊ Gv : Giáo án,... Hs: Soạn bài theo hướng dẫn của gv. III.HOẠT ĐỘNG LÊN LỚP 1.Ổn định tổ chức 2 .Kiểm tra bài cũ: 3.Bài mới I. Bảng hệ thống các văn bản thơ Việt Nam đã học kì II. STT Tên văn bản Tác giả Thể loại Giá trị nội dung Giá trị nghệ thuật 1 Nhớ rừng Thế Lữ Thơ mới 8 chữ Mượn lời con hổ trong vườn bách thú để giãi bày tâm sự : Chán ghét cuộc sống tù túng, tầm thường khao khát tự do mãnh liệt, khơi gợi lòng yêu nước thầm kín của người dân mất nước - Bút pháp lãng mạn - Sự đổi mới nhịp, vần, phép tương phản đối lập. - Nghệ thuật tạo hình đặc sắc. 2 Ông đồ Vũ Đình Liên Thơ mới ngũ ngôn Niềm cảm thương chân thành trước 1 lớp người tàn tạ và nỗi nhớ tiếc cảnh cũ người xưa. Bình dị, cô đọng, hàm súc. Nghệ thuật đối lập, tươn phản. Hình ảnh thơ nhiều sức gợi cảm. 3 Quê hương Tế Hanh Thơ mới 8 chữ Tình quê hương trong sáng thân thiết. Hình ảnh khoẻ khoắn đầy sức sống của người dân chài và sinh hoạt làng chài Lời thơ giản dị, hình ảnh thơ mộc mạc, tinh tế giàu ý nghĩa biểu trưng 4 Khi con tu hú Tố Hữu Lục bát Tình yêu cuộc sống và khát vọng tự do của người chiến sĩ cách mạng trẻ tuổi trong nhà tù. Giọng thơ tha thiết sôi nổi, tưởng tượng rất phong phú, dồi dào 5 Tức cảnh Pác Bó Hồ Chí Minh Thất ngôn tứ tuyệt Tinh thần lạc quan phong thái ung dung của Bác trong cuộc sống đầy gian khổ ở Pác Bó. - Giọng thơ hóm hỉnh. - Vừa cổ điển, vừa hiện đại. 6 Ngắm trăng Hồ Chí Minh Thất ngôn tứ tuyệt chữ Hán - Tình yêu thiên nhiên, yêu trăng đến say mê và phong thái ung dung của người nghệ sĩ ngay trong hoàn cảnh ngục tù khổ cực tối tăm. -Nhân hoá, điệp từ, câu hỏi tu từ, dối xứng và đối lập. 7 Đi đường Hồ Chí Minh Thất ngôn tứ tuyệt chữ Hán ý nghĩa tượng trưng và triết lí sâu sắc : Từ việc đi đường núi gợi ra chân lí đường đời : Vượt qua gian lao sẽ tới thắng lợi vẻ vang - Điệp từ, tính đa nghĩa của hình ảnh của câu thơ, bài thơ. II. Bảng hệ thống các văn bản nghị luận . STT Tên văn bản Tác giả Thể loại Giá trị nội dung, tư tưởng Giá trị nghệ thuật 1 Chiếu dời đô ( Thiên đô chiếu) - 1010 - Lí Công Uẩn Chiếu - Phản ánh khát vọng của nhân dân về một nước độc lập, thống nhất. - Phản ánh ý chí tự cường của dân tộc. - Kết cấu chặt chẽ, lập luận giàu sức thuyết phục, hài hoà tình - lí. 2 Hịch tướng sĩ ( Dụ chư tì tướng hịch văn) Hưng Đạo Hịch - Tinh thần yêu nước nồng nàn của dân tộc là trong cuộc kháng chiến chống quân Nguyên – Mông xâm lược thể hiện qua lòng căm thù giặc, ý chí quyết chiến, quyết thắng kẻ thù. - áng văn chính luận sắc xảo, lập luận chặt chẽ, lí lẽ hùng hồn đanh thép nhiệt huyết chứa chan, tình cảm thống thiết rung động lòng người. 3 Nước Đại Việt ta ( Trích : Bình ngô đại cáo) Nguyễn Trãi Cáo Ý thức dân tộc và chủ quyền đã phát triển tới trình độ cao như một bản tuyên ngôn độc lập ; có nền văn hiến lâu đời, có lãnh thổ, phong tục, có chủ quyền riêng và có truyền thống lịch sử ( áng thiên cổ hùng văn) Lập luận chặt chẽ, chứng cứ hùng hồn xác thực ý tứ rõ ràng sáng sủa và hàm xúc, kết tinh cao độ tinh thần và có ý thức dân tộc. 4 Bàn luận về phép học ( Luận học pháp) La Sơ Phu Tử Nguyễn Thiếp Tấu Quan niệm tiến bộ của tác giả về mục đích và tác dụng của việc học : Học để làm người có ích, có đạo đức, có tri thức góp phần hưng thịnh đất nước. - Lập luận chặt chẽ, luận cứ rõ ràng. 5 Thuế máu ( Trích : Bản án chế độ thực dân Pháp) NAQ Phóng sự chính luận Bộ mặt giả nhân, giả nghĩa thủ đoạn tàn bạo của chính quyền thực dân Pháp trong việc sử dụng người dân thuộc địa nghèo khổ làm bia đỡ đạn trong các cuộc chiến tranh phi nghĩa tà n khốc. Tư liệu phong phú, xác thực, tính chiến đấu cao, nghệ thuật trào phóng sắc xảo và hiện đại. 6 Đi bộ ngao du ( Trích Emin hay về giáo dục) I.Ru-xô Nghị luận nước ngoài - Đi bộ ngao du ích lợi nhiều mặt. - Tác giả là con người giản dị, quý trọng tự do và rất yêu thiên nhiên - Lí lẽ và dẫn chứng xác thực lấy từ thực tiễn sinh động. 4.Củng cố-dặn dò Tuần 30 TPPCT:111-112,* Ngày /03/2013 Châu Thanh Gương Hệ thống kiến thức.Chuẩn bị kt 45’