Giáo án Ngữ văn lớp 10 Đọc văn- Thái sư trần thủ độ ( trích đại việt sử kí toàn thư)

Đọc văn THáI SƯ TRầN THủ Độ ( Trích Đại Việt sử kí toàn thư) - Ngô Sĩ Liên- Tiết 90 Ngày soạn 21/2/2007 I - Mục tiêu cần đạt. Giúp học sinh: - Hiểu được nhân cách chính trực, chí công vô tư, biết lắng nghe và khuyến khích cấp dưới giữ vững phép nước của TTĐ, qua đó thêm kính trọng, tự hào về truyền thống của cha ông. - Thấy dược những nét đặc sắc của việc vận dụng yếu tố tự sự trong sử biên Việt Nam. II - Phương pháp, phương tiện. 1,Phương pháp. -Dạy học theo hình thức thuyết trình giảng giải phát vấn, gợi tìm, chia nhóm thảo luận. 2,Phương tiện. -Sử dụng SGK,SGV,Sách tham khảo. III - Tiến trình dạy học. 1,ổn định lớp. 2,Kiểm tra bài cũ.: 3,Dạy bài mới. Hoạt động của GV và Học Sinh Yêu cầu cần đạt CH: GV cho học sinh đọc phần tiểu dẫn nêu tóm tắt những nét chính trong phần này? CH: Mối quan hệ của Trần Thủ Độ với Quốc Mẫu, Công chúa ? CH: Hãy tóm tắt nội dung của đoạn trích? GV cho Hs đọc nội dung đoạn trích chia bố cục, tóm tắt nội dung đoạn trích. CH: Phân tích 4 sự kiện tác giả viết về TTĐ? GV chia lớp thành 4 nhóm, mỗi nhóm phân tích 1 sự kiện trong cuộc đời của TTĐ, sau đó gv cho các nhóm nhận xét và bổ sung. Gợi ý cho hs tìm chi tiết, hành động, phân tích những hành động đó và nhận xét về nhân vật thông qua các hành động đó. CH: Nhận xét gì về con người TTĐ? 4. Củng cố 5. Dặn dò. I - Tiểu dẫn. - Ngô Sĩ Liên không rõ năm sinh năm mất, quê quán làng Chúc Lí, huyện Chương Mĩ, nay thuộc tỉnh Hà Tây. Đỗ tiến sĩ năm 1442, giữ vai trò quan trọng trong việc hình thành bộ Đại Việt sử kí toàn thư. - Bộ Đại Việt sử kí toàn thư bao gồm 20 quyển gồm 2 phần do nhóm tác giả mà Ngô Sĩ Liên là người đứng đầu biên soạn. - Bài Thái sư Trần Thủ Độ trích trong ĐVSKTT quyển V phần bản kỉ. - Trần Thủ Độ ( 1194 - 1264) là người có công lớn dựng lên nhà Trần, giúp Trần Thái Tông và Trần Thánh Tông ổn định chính trị kinh tế đất nước. II- Đọc hiểu. 1. Mối quan hệ của Trần Thủ Độ với Quốc Mẫu, Công chúa. - Công chúa nguyên là hoàng hậu của vua Lí Huệ Tông. Khi nhà Lí mất bà bị giáng chức xuống làm công chúa, sau đó bị ép gả cho Trần Thủ Độ. -> Như vậy trong đoạn trích Công chúa và Linh Từ Quốc Mẫu là một, là vợ của TTĐ. 2. Nội dung của đoạn trích. - Các sự kiện chính trong tác phẩm. + Bốn sự kiện trong cuộc đời của TTĐ. 3. Các sự kiện trong cuộc đời của Trần Thủ Độ. a,Đối với người hặc tội mình: - Thông thường thì người ta thường ghét kẻ vạch thói xấu của mình nhưng TTĐ thừa nhận việc đó là đúng và còn thưởng tiền lụa. -> Ông là người thẳng thắn, nghiêm khắc với bản thân, khích lệ kẻ dưới thẳng thắn dù ngưới đó là cấp trên của mình. b, Đối với người quân hiệu giữ thềm cấm. - Không phạt mà còn thưởng vàng lụa và khen ngợi. -> Khích lệ những người giữ nghiêm phép nước không vì tình riêng mà làm ảnh hưởng tới gia đình. c, Đối với kẻ cậy nhờ xin chức tước. - Đòi chặt chân để phân biệt với người khác. -> Vừa răn đe những kẻ ỷ thế xin xỏ chức tước vừa răn đe vợ không được dựa vào thế chồng để làm càn. d, Với việc đưa anh vào làm tướng trong triều. - Không tán thành. -> Là người không muốn kéo bè đảng trong triều chính. e, Nhận xét. TTĐ là người giữ nghiêm phép nước, chí công vô tư, thẳng thắn và luôn khích lệ cấp dưới làm như mình. Cao thượng bao dung, không để tình riêng lấn át. 4, Nghệ thuật viết sử . - Lối viết sử hấp dẫn qua những sự kiện được chọn lọc tiêu biểu thể hiện rõ dụng ý khen chê của người viết. Tạo những tình huống và cách thắt nút mở nút bất ngờ. Lối viết rất kiệm lời, không miêu tả, phân tích tâm lí mà tính cách nhân vật vẫn hiện lên sâu sắc. Không trực tiếp ca ngợi nhân vật mà thông qua lời nói, việc làm của nhân vật để nhân vật tự hiện lên. - Thể hiện tài năng và nhân cách của sử gia. - Nắm được nội dung của đoạn trích. - Làm bài tập nâng cao trong sgk. - Nêu cảm nhận của em về nhân vật TTĐ?