Giáo án Ngữ văn lớp 10 Tiết 78- tào tháo uống rượu luận anh hùng (trích hồi 21 - Tam quốc diễn nghĩa)

Ngày soạn: …/…/200.. Đọc thêm: Tiết 78 tào tháo uống rượu luận anh hùng (Trích hồi 21 - Tam quốc diễn nghĩa) - La Quán Trung - A. Mục tiêu cần đạt : Thông qua bài học giúp học sinh: Hiểu được từ quan niệm đối lập về anh hùng đến tính cách đối lâp giữa Tào Thá (gian hùng) qua ngòi bút kể chuyện giàu kịch tính, rất hấp dẫn của tác giả. B. Phương tiện thực hiện : - SGK, SGV - Thiết kế bài học C. Cách thức tiến hành : Kết hợp nhiều phương pháp như đọc sáng tạo, trao đổi, thảo luận, nêu vấn đề… D. Tiến trình lên lớp : 1. Kiểm tra bài cũ: Câu hỏi: Nhận xét tính cách của Trương Phi? 2. Giới thiệu bài mới: Hoạt động của GV và HS Yêu cầu cần đạt - Nêu vị trí của đoạn trích? - Tóm tắt đoạn trích? - Em hãy nhận xét về con người của Lưu Bị và Tào Tháo dặt trong mối quan hệ đối sánh? - Lưu Bị là con người như thế nào? - Nhận xét về nghệ thuật của đoạn trích? - Đỉnh điểm kịch tính của đoạn trích là gì? I. Tiểu dẫn: Đoạn trích được trích từ hồi 21 của tác phẩm "Tam Quốc diễn nghĩa" của La Quán Trung. II. Đọc - hiểu: 1. Nhân vật Lưu Bị và Tào Tháo: - Quan điểm: + Của Lưu Bị: Ta thà chết chứ nhất định không làm điều phụ nghĩa. +Của Tào Tháo: Ta thà phụ người chứ nhất định không để người phụ ta. - Tính cách thể hiện qua tư thế và cách luận bàn anh hùng: + Tào Tháo: Là người chủ động bề trên, Lưu Bị là người lệ thuộc, cấp dưới. Trong cuộc luận bàn Tháo lần lượt bác bỏ tất cả các nhân vật anh hùng mà Lưu Bị đưa ra, cuối cùng đắc ý khẳng định: chỉ có Lưu Bị và Tào Tháo mới đáng mặt anh hùng. Qua tư thế và cách luận bàn của Tào Tháo, tính cách gian hùng và kiêu ngạo đã bộc lộ rõ. Tháo coi thường tất thảy mọi người hiện đang có thế lực và đang cạnh tranh quyền lực với mình, tuy nhiên, ông ta biết rõ Lưu bị cũng là một kẻ anh hùng đang náu mình chờ thời, Tháo mời Lưu Bị uống rượu cũng là một cách buộc Lưu Bị phải bộc lộ con người thật của mình. Tào Tháo là một kẻ đa mưu, khôn khéo, nhanh trí.Y càng thông minh bao nhiêu thì càng đa nghi bấy nhiêu; càng cơ trí bao nhiêu thì càng nham hiểm bấy nhiêu; càng ngoan cường thì càng tàn bạo bấy nhiêu. Đó là bản chất của một kẻ gian hùng. - Lưu Bị : Tư thế của Lưu Bị là một kẻ dưới, bị động, nhún nhường. Sự luận bàn của Lưu Bị dường như bị Tào Tháo điều khiển, dẫn dắt. Tuy Lưu Bị đã khôn khéo giấu mình dưới vẻ khiêm nhường, cách luận bàn của Lưu Bị vẫn bộc lộ tính cách của một kẻ anh hùng, có chí lớn, khôn ngoan, biết chờ thời, có thể tranh chấp thiên hạ với Tào Tháo: ông ta khiêu khích Tào Tháo bằng cách vờ hạ mình xuống để ca ngợi đối thủ của Tháo khi nói về Viên Thiệu, Viên Thuật, Lưu Biểu…Lưu Bị như một tấm gương trong suốt có thể soi rõ lòng dạ nham hiểm, tâm địa đen tối của Tào Tháo. 2. Nghệ thuật: - Văn bản có kịch tính cao như một màn kịch nhỏ. + Đỉnh điểm kịch tính của đoạn trích là khi Tào Tháo nói chỉ có Lưu Bị và Tào Tháo mới đích thực là anh hùng. + Lưu Bị nghe nói giật nảy mình, đán rơI thìa, đũa xuống đất. May mà có tiếng sét, Lưu Bị đổ nỗi sợ hãi cho nguyên nhân sợ sét. Tào Tháo tin lời không cò nghi ngờ Lưu Bị nữa. - Dựng lên sự đối lập giữa tính cách Tào Tháo và Lưu Bị. - Nghệ thuật kể chuyện điêu luyện, kể xen với tả và các lời bình luận, phân tích. III. Củng cố, dặn dò: - GV củng cố bài. - HS soạn bài: Tình cảnh lẻ loi của người chinh phụ.