Giáo án Ngữ văn lớp 8 Tuần 13 Bài 13 Tiết 49 Bài toán dân số

Bài 13,Tiết 49 Ngày soạn:6/11/2011 BÀI TOÁN DÂN SỐ THÁI AN Tuần 13 Văn bản I. Mục tiêu 1. Kiến thức: - Sự hạn chế gia tăng dân số là con đường “ tồn tại hay không tồn tại “ của loài người. -Sự chặt chẽ, khả năng thuyết phục của cách lập luận bắt đầu bằng một câu chuyện nhẹ nhàng mà hấp dẫn. 2. Kĩ năng: -Tích hợp với phần tập làm văn, vận dụng kiến thức đã học ở bài phương pháp thuyết minh để đọc – hiểu, name bắt được vấn đề có ý nghĩa thời sự trong văn bản. - Vận dụng vào việc viết bài văn thuyết minh. 3. Thái độ: ý thức được sự gia tăng dân số, vận động mọi người hạn chế sự gia tăng dân số. -Giáo dục bảo vệ môi trường II. Trọng tâm: Gia tăng dân số và những hậu quả của nó III. Chuẩn bị 1. GV : bàn cờ tướng, bảng phụ 2. HS : Chuẩn bị theo câu hỏi sgk IV. Tiến trình 1. Ổn định tổ chức và kiểm diện 2. Kiểm tra miệng ? Theo tin mới , chính phủ nước Ai –Len ( Bắc Âu ) đã ra lệnh cấm hút thuốc lá ở đâu ? Theo em giải pháp nào là tối ưu đểû chống ôn dịch thuốc lá ? ( 10 đ ) TL :Trong các quán ăn , quán cafê . - Kết hợp vận động tuyên truyền không hút thuốc lá bằng nhiều hình thức với việc không nhập thuốc lá ngoại , giảm thiểu sản xuất thuốc lá ở trong nước đồng thờivới việc tăng cao đối với tất cả các loại thuốc lá: Không dùng thuốc lá để tiếp khách trong các cơ quan , lễ cưới , liên hoan , hội nghị , tổ chức “ Ngày toàn quốc không hút thuốc lá “ 3. Bài mới GTB : Chúng ta vừa học xong hai văn bản nhật dụng về bảo vệ môi trường và tệ nạn xã hội . Cả hai vấn đề trên đều là lời cảnh báo đối với dân tộc Việt Nam ta : Hãy cùng nhau bảo vệ môi trường , bảo vệ trái đất và chống lại các dịch bệnh ………đang ngày càng lan rộng . Ngoài hai sự việc trên , còn một vấn đề cũng không kém phần quan trọng đó là việc gia tăng dân số hằng năm.Vậy dân số có ảnh hưởng hay không ảnh hưởng đến nền kinh tế đất nước ? Bài học hôm nay sẽ giúp các em hiểu rõ hơn . Hoạt động 1 Hướng dẫn đọc văn bản và tìm hiểu chú thích .- Giọng đọc rõ ràng , chú ý các câu cảm , những con số , những từ phiên âm chú ý các mốc thời gian. Đọc kĩ chú thích 3 ( cấp số nhân ). => Nhận xét giọng đọc của học sinh Tìm hiểu chú thích -> giáo viên giải thích thêm: - Chàng Adam và nàng Eva : theo kinh thánh của đạo thiên chúa ( Kitô , Giatô ) đó là cặp vợ chồng đầu tiên trên Trái Đất được chúa tạo ra và sai xuống trần gian để hình thành và phát triển loái người. - Tồn tại hay không tồn tại : câu nói nổi tiếng của nhân vật Hăm-lét trong vở bi kịch Hăm-lét của U.Sếc – Xpia ( Anh ) Hoạt động 2 -Đọc và tìm hiểu văn bản. ? Thể loại văn bản ? Và nội dung chính mà tác giả đặt ra qua văn bản là gì ? ¡ Văn bản nhật dụng - nghị luận chứng minh – giải thích . Vấn đề xã hội : dân số gia tăng và những hậu quả của nó . I/ Đọc – Hiểu văn bản 1. Đọc 2. Chú thích II/ Tìm hiểu văn bản ? Xác định bố cục của văn bản , nêu nội dung chính của mỗi phần . Riêng về phần thân bài , hãy chỉ ra các ý lớn ? ( HS thảo luận ) ¡ Ba phần : 1/ Mở bài : Bài toán dân số và kế hoạch hoá gia đình được đặt ra từ thời cổ đại . 2/ Thân bài : Tập trung làm sáng tỏ vấn đề : Tốc độ gia tăng dân số thế giới là hết sức nhanh chóng . Ý 1 : Nêu lên bài toán cổ . Ý 2 : So sánh sự gia tăng dân số . Ý 3 : Thực tế mỗi phụ nữ lại sinh rất nhiều con . -> Như các em đã biết vấn đề chính mà tác giả Thái An đã đặt ra trong văn bản là : Dân số gia tăng và những hậu quả của nó . Các em sẽ tìm hiểu - HS dựa vào nội dung của đoạn một , kể tóm tắt câu chuyện kén rễ của nhà thông thái . ? Em hiểu câu chuyện kén rễ của nhà thông thái có vai trò như thế nào trong việc làm nổi bật vấn đề chính mà tác giả muốn nói tới ? - HS thảo luận : Công bội là 2 ( 2 con mỗi gia đình ) -> GV lý giải : Nếu Ô1 đặt 1 hạt thóc thì Ô2 là 2 ; Ô3 sẽ là 4 ; Ô4 = 8 ; Ô 5= 16 ; Ô6 = 32 ; Ô7 = 64 ; Ô 8= 128 -> Dân số tăng nhanh khủng khiếp . ? Ở đoạn b2 và b 3, cách chứng minh của người viết có gì thay đổi ? ¡ - Nếu giả thuyết so sánh từ thuở khai thiên lập địa đến năm 1945 -> Quá trình phát triển dân số loài người theo cấp số nhân . - Tiếp theo là tác giả dẫn ra những con số rất cụ thể về tỉ lệ sinh con của phụ nữ một số nước thuộc Châu Á , Châu Phi . ? Việc đưa nhiều con số về tỉ lệ sinh con của phụ nữ một số nước nhằm mục đích gì ? Có thể rút ra kết luận gì về mối quan hệ giữa dân số và sự phát triển xã hội ? 1. Dân số gia tăng và những hậu qủa của nó - Một câu chuyện cổ , câu chuyện kén rễ . -> Là tiền đề để tác giả so sánh với sự bùng nổ va 2gia tăng dân số . - Tốc độ gia tăng dân số là hết sức nhanh chóng ( tăng theo cấp số nhân với công bội là 2 ) ¡ Châu Á và Châu Phi là hai châu lục trên thế giới có nhịp độ gia tăng dân số cao nhất . Sự gia tăng dân số tỉ lệ thuận với sự nghèo khổ , lạc hậu , …….tỉ lệ nghịch với sự phát triển về kinh tế và văn hoá => Thực tế nhiều nước châu Á , Châu Phi , trong đó có Việt Nam chúng ta , vẫn được xếp vào những nước chậm phát triển , những nước phương Nam nghèo khổ . Mà một trong những nguyên nhân quan trọng hàng đầu là do dân số tăng quá nhanh . Quả là một vấn đề không nhỏ . -> GV cho Hs xem bảng thống kê và dự báo ……….. ? Việc tác giả nêu lên một vài con số dự báo tình hình gia tăng dân số hiện nay và đến năm 2015 , dân số thế giới sẽ là hơn 7 tỉ người , nói lên điều gì? Có tác dụng cảnh báo gì đối với người đọc ? ¡ HS phân tích – suy luận : - Dân số vẫn gia tăng đều đặn theo cấp số nhân - Còn của cải con nghười làm ra thì chỉ tăng theo cấp số cộng . - Đất đai từ nghìn vạn năm nay cơ bản vẫn thế => Người đọc phải sửng sốt , giật mình trước thực trạng xã hội ( bài toán dân số gia tăng ) -> GV tích hợp phương pháp thuyết minh : Tác giả không lý luận dài dòng , chung chung mà đã chứng minh vấn đề bằng những con số tường mimh , chính xác , đáng tin cậy .âu5 quả của gia tăng dân số là đói nghèo , lạc hậu , nền kinh tế chậm phát triển thì chúng ta phải khắc phục bằng những cách nào ? - HS đọc đoạn kết bài : kêu gọi hay khuyến cáo Gv chốt ý -> gọi hs đọc ghi nhớ Gv giáo dục tư tưởng ,ý thức bảo vệ môi trường sống, tồn tại và phát triển cho hs => Hậu quả nghèo khổ , lạc hậu , kinh tế và văn hoá kém phát triển …………( VN ) 2. Lời kêu gọi - Loài người cần hạn chế sự bùng nổ gia tăng dân số . -> Đó là con đường tồn tại của chính loài người . III/ Tổng kết. Ghi nhớ sgk/132 4. Câu hỏi bài tập củng cố ? Em thử hình dung câu tục ngữ , thành ngữ Việt Nam hoặc thành ngữ Hán Việt mà em biết về sinh đẻ , về dân số và phát biểu ý kiến về những kinh nghiệm cổ truyền đó ? ¡ - Một con , một của ai từ . - Trời sinh voi, trời sinh cỏ . - Có nếp , có tẻ . - Con đàn cháu đốùng . - Nhứt nam viết hữu , thập nữ viết vô . - Nhứt hào con , nhì hào của . - Ngũ long công chúa . - Tam nam bất phú , ngữ nữ bất bần * Hướng dẫn học sinh làm bài tập GV cho học sinh đọc phần đọc thêm trước khi tiến hành làm bài tập . - GV chia lớp 4 nhóm : Bài tập 1,2 làm tại lớp , bài tập 3 về nhà BT1 : - Giáo dục là con đường tốt nhất để hạn chế sự gia tăng dân số . Vì : Sinh đẻ là quyền của phụ nữ , không thể cấm đoán bằng mệnh lệnh và các biện pháp thô bạo. BT2 : Dân số gia tăng sẽ ảnh hưởng đến chỗ ở , lương thực , môi trường việc làm , giáo dục …… Đói nghèo , bệnh tật , lạc hậu ……( nhất là các nước nghèo nàn , lạc hậu ……) 5. Hướng dẫn học sinh tự học - Đọc lại văn bản , học ghi nhớ - Làm bài tập còn lại - Chuẩn bị : Dấu ngoặc đơn , dấu hai chấm . + Công dụng của dấu ngoặc đơn và dấu hai chấm V/ Rút kinh nghiệm ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------