Giáo án Người cầm quyền khôi phục uy quyền (trích “những người khốn khổ”) tác giả: vích-To huy-gô

Ngày soạn:14/3/2012 Ngày dạy: 20/3/2012 GVHD: Nguyễn Thị Kim Dung GVTT: Nguyễn Thị Ngọc Anh Tiết 97: NGƯỜI CẦM QUYỀN KHÔI PHỤC UY QUYỀN (Trích “Những người khốn khổ”) Tác giả: Vích-to Huy-gô (Tiết 1) YÊU CẦU CẦN ĐẠT Hướng dẫn học sinh tìm hiểu hình tượng nhân vật Gia – ve và Giăng Van – giăng và quan niệm tình thương của Huy – gô trong đoạn trích Giúp học sinh nắm được nghệ thuật tạo tình huống và khắc họa nhân vật trong đoạn trích PHƯƠNG TIỆN THỰC HIỆN Sách giáo khoa Ngữ văn 11 tập 2 Sách giáo viên Ngữ văn 11 tập 2 Sách thiết kế bài giảng 11 tập 2 Để học tốt Ngữ văn 11 tập 2 Giáo án “Người cầm quyền khôi phục uy quền” Bài soạn của học sinh CÁCH THỨC TIẾN HÀNH - Đọc – hiểu, gợi tìm, phân tích, bình luận, trả lời câu hỏi, thảo luận TIẾN TRÌNH LÊN LỚP Ổn định lớp và kiểm tra sĩ số lớp Kiểm tra bài cũ Câu hỏi 1:Các tiết trước chúng ta đã tìm hiểu tác phẩm “Người trong bao” của Sê – khốp. Hãy cho biết tác phẩm viết về nhân vật nào? Đặc điểm của nhân vật đó? Trả lời: “Người trong bao” của Sê – khốp viết về nhân vật Bê – li – cốp, một giáo viên trong một trường huyện nhỏ của Nga. Bê – li – cốp là một con người rất đặc biệt. Hắn sợ mọi thứ, luôn bao bản thân trong những cái bao, và sống bằng các văn bản, các quy định. Mọi người không chào đón hắn, mọi người sợ hắn. Hắn sống khổ sở và cuối cùng được giải thoát trong cái chết. Câu hỏi 2: Tư tưởng tác giả muốn gửi gắm trong tác phẩm là gì? Trả lời: Từ nhân vật Bê – li – cốp, Sê – khốp đã phản ánh cuộc sống của người dân Nga, đặc biệt là tầng lớp trí thức, đương thời. Qua đó phê phán lối sống bạc nhược, ích kỉ của tầng lớp trí thức Nga cuối thế kỉ XIX, đồng thời gửi tới một lời nhắn “không thể sống mãi như thế được” Dạy-học bài mới 3.1. Dẫn vào bài: Các tiết trước chúng ta đã làm quen nền văn học Nga với một Pu – skin trữ tình, một Sê – khốp hiện thực sắc sảo, hôm nay chúng ta sẽ cùng tìm hiểu V.Huy – gô, một cây đại thụ của văn học lãng mạn Pháp và Thế giới. Với một đoạn trích trong tác phẩm nổi tiếng “những người khốn khổ”, đoạn trích “người cầm quyền khôi phục uy quyền”. 3.2. Nội dung (Tiết 1: Tìm hiểu tiểu dẫn và đọc-hiểu hình tượng nhân vật Gia-ve) Thời gian Hoạt động của GV và HS Nội dung cần đạt 10 phút 2 phút 5 phút 10 phút 8 phút 3 phút - Hoạt động 1: GV cho HS tìm hiểu tiểu dẫn X GV hỏi: Những hiểu biết về V.Huy-gô? XGV nhận xét và bổ sung vHS ghi chép vHS đọc X Gọi 1 HS đọc X Gọi HS phát biểu - Hoạt động 2: GV hướng dẫn HS đọc- hiểu đoạn trích X GV hỏi: Ý nghĩa nhan đề? vHStrả lời X GV hỏi: “Người cầm quyền”, “ người khôi phục uy quyền” đề cập trong nhan đề là ai? Tại sao? v HS thảo luận và trả lời X GV hỏi: Gia-ve được khắc họa qua những yếu tố nào? vHS suy nghĩ trả lời X GV hỏi: Gia-ve có biểu hiện như thế nào với Giăng Van-giăng trước khi Phăng-tin chết? v HS suy nghĩ trả lời XGV hỏi: Gia-ve hiện lên như thế nào? Vị thế so với Giăng Van-giăng? vHS suy nghĩ trả lời XGV hỏi: Gia-ve có biểu hiện như thế nào với Giăng Van-giăng sau khi Phăng-tin chết? vHS suy nghĩ trả lời XGV hỏi: Em có nhận xét gì về Gia-ve? Đối sánh với Giăng Van giăng, Gia-ve có vị thế như thế nào? vHS trả lời XGV hỏi: Gia-ve cư xử như thế nào với Phăng-tin? vHS suy nghĩ trả lời X GV hỏi: Cái chết của Phăng-tin có liên quan tới Gia-ve không? Với cái chết của Phăng-tin Gia-ve có thái độ như thế nào? v HS trả lời X GV hỏi: Em có nhận xét gì về nhân cách của Gia-ve? vHS trả lời XGV hỏi:Hãy nhận xét chung về Gia-ve? vHS trả lời XGV hỏi: Để khắc họa Gia-ve V.Huy-gô đã sử dụng biện pháp nghệ thuật nào? vHS suy nghĩ trả lời TIỂU DẪN Tác giả (1802-1885) - Cuộc đời + Thời đại: V.Huy – gô sống trong một thời đại nước Pháp đầy bão tố ( nền chính trị biến đầy biến động với sự thay đổi liên tiếp của các tập đoàn thống trị…, xã hội rối ren bởi các mâu thuân chồng chéo…) + Gia đình: sống trong một gia đình có sự mâu thuẫn: cha là một chiến sĩ cách mạng, mẹ là một người ủng hộ phái bảo hoàng + Qúa trình hoạt động chính trị có nhiều thăng trầm (có lúc làm nguyên lão, có lúc lại là kẻ lưu đày) nhưng ông luôn hướng đến những tư tưởng tiến bộ của thời đại → Nhờ ảnh hưởng của người mẹ V.Huy-gô đã từng đứng về phía bảo hoàng và có khunh hướng sáng tác theo thần tượng Sa-tô-bri-ăng nhưng bão tố của thời đại và những kinh nghiệm từ những cuộc chuyển quân của cha đã khiến tư tưởng của Huy-gô có sự thay đổi mạnh mẽ: từ nhà văn của phái bảo hoàng trở thành chủ soái của dòng văn học lãng mạn tích cực, “từ bóng tối ra ánh sáng” như chữ ông dùng trong “những người khốn khổ” - Con người: con người khát khao tự do và giàu tình thương yêu - Phong cách sáng tác: hướng ngòi bút vào những người khốn khổ, phát hiện những mâu thuẫn của xã hội và giải quyết chúng trên nguyên tắc tình thương. Là nhà văn tiêu biểu của chủ nghĩa lãng mạn không tưởng - Sự nghiệp: là nhà văn lớn nhất của Pháp thế kỉ XIX, ông sống gần chọn thế kỉ và để lại một sự nghiệp văn chương chói lọi: là “thần đồng thơ ca”, “người khổng lồ” trong tiểu thuyết và là “một thiên tài sáng tạo” trong kịch. Tác phẩm của ông là tiếng vọng âm vang của thời đại. Các tác phẩm chính: +thơ: những khúc ca phương đông 1829, lá thu 1831, trừng phạt 1835, mặc tưởng 1856… +tiểu thuyết: nhà thờ đức bà Pa – ri 1831, những người khốn khổ 1862 +kịch: héc – na – ni - Vị trí: là một nghệ sĩ có ảnh hưởng lớn tới tư tưởng thời đại của ông. Vì những cống hiến đó, sau khi mất V.Huy-gô được nhà chôn trong nghĩa trang Păng-tê-ông, nghĩa trang dành cho danh tướng và hoàng tộc. Năm 1985, vào dịp 100 năm ngày mất của ông, thế giới làm lễ kỉ niệm Huy-gô- danh nhân văn hóa thế giới. → V.Huy-gô là nhà văn, nhà thơ, nhà soạn kịch vĩ đại, cây đại thụ của văn học lãng mạn Pháp và thế giới. Tác phẩm, đoạn trích Tác phẩm “những người khốn khổ” +Hoàn cảnh sáng tác: khởi thảo từ năm 1845-khi ông được bầu vào Viện Nguyên lão và hoàn thành năm 1862- khi ông đang bị lưu đày → Vận động từ tư tưởng bảo hoàng sang tư tưởng nhân dân, cuối cùng đứng hẳn về phía nhân dân + Tóm tắt: SGK + Nội dung của “những người khốn khổ” § Tái hiện khung cảnh Pa-ri đương thời § Xoay quanh cuộc đời của giăng Van-giăng từ lúc ra tù tới khi mất § Gửi tới mọi người thông điệp: “ trên đời, chỉ có một điều ấy thôi, đó là yêu thương nhau” + Bố cục: 5 phần: Phần 1: Phăng – tin Phần 2: Cô – dét Phần 3: Ma – ri – uýt Phần 4: tình ca phố Phần 5: Giăng Van – giăng Đoạn trích: + Nằm trong phần cuối của phần 1: Phăng – tin + Nhan đề do nhà văn đặt ĐỌC – HIỂU Đọc-tìm hiểu Bố cục đoạn trích: 2 phần: - Phần 1 (đầu…Phăng-tin đã tắt thở): Gia-ve biết thân phận của ông thị trưởng Ma-đơ-len chính là tên tù khổ sai Giăng Van-giăng đến bắt ông và gây nên cái chết cho Phăng-tin - Phần 2 (còn lại): Giăng Van-giăng tìm lại uy quyền của mình, an ủi linh hồn Phăng-tin Đọc – hiểu chi tiết Nhan đề đoạn trích Ý nghĩa nhan đề: + Giúp thể hiện nội dung,tư tưởng đoạn trích + Bộc lộ vai trò, vị trí và đặc điểm các nhân vật Trong đoạn đầu “Người cầm quyền” và “người khôi phục uy quyền” là Gia-ve: Gia – ve lâu nay vẫn phục tùng ông thị trưởng Ma – đơ – len, tuy có lúc nghi ngờ ông chính là tên tù khổ sai Giăng Van-giăng thay tên đổi họ. Bây giờ Giăng Van-giăng đã trở lại với tên họ thật của mình nên gã thanh tra mật thám khôi phục “uy quyền” của hắn. Như vậy, có thể nghĩ “người cầm quyền”, “người khôi phục uy quyền” ứng với nhân vật Gia-ve Song với đoạn 2 “người cầm quyền” và “người khôi phục uy quyền” ứng với nhân vật Giăng Van giăng. Tên mật thám Gia-ve đang hống hách với Giăng Van-giăng bỗng phải nem nép e ngại Giăng Van-giăng, nghe theo yêu cầu của Giăng Van-giăng. Và trong con mắt của của mọi người, nhất là Phăng – tin, ông thị trưởng Ma-đơ-len vẫn là vị cứu tinh. Vì thế người khôi phục uy quyền chính là Giăng Van-giăng Nhân vật gia – ve Nhân vật Gia-ve được Huy – gô khắc họa thông qua mối qua hệ với những nhân vật khác: Giăng Van giăng, Phăng-tin a)Trong mối quan hệ với Giăng Van-giăng: - Trước khi Phăng – tin chết + Giọng nói: “có cái gì man rợ và điên cuồng”, “không còn là tiếng người nói mà là tiếng thú gầm” (so sánh, phóng đại) + Bộ dạng: Bộ mặt: “gớm ghiếc” → nhìn thấy chết lịm đi Cặp mắt: “như cái móc sắt, với cái nhìn ấy, hắn đã quen kéo dật vào hắn bao kẻ khốn khổ” (bình luận ngoại đề) Nụ cười: “phô ra tất cả hàm răng, xung quanh cái mũi là những vết nhăn nhúm man rợ, trông như mõm ác thú, gia-ve mà nghiêm nét mặt lại thì là một con cọp” (ẩn dụ) + Ngôn ngữ: xưng hô: “mày-tao”, gọi người khác là “thằng, con đĩ”→ thô bỉ, trịch thượng + Hành động, cử chỉ: hét lên: “mau lên!”→ hách dịch, cộc lốc vừa gầm như vừa thôi miên con mồi nhìn chằm chằm vào con mồi lao tới “tiến vào giữa phòng” tóm lấy cổ áo đắc ý cười dậm châm → lỗ mãng, như con mãnh thú đang vồ mồi ] Gia-ve hiện lên trong hình hài của một con ác thú đang điên cuồng đắm chìm trong cơn say khi bắt được con mồi. Lúc này Gia-ve nắm vai trò chủ đạo, kẻ chiếm ưu thế tuyệt đối Sau khi Phăng-tin chết: + Thái độ: vẫn điên cuồng + Cử chỉ, hành động: phát khùng lên hét lùi ra phía cửa định gọi lính tráng nhưng sợ giăng van giăng trốn nên đứng lại Tay nắm lấy lan can, lưng tựu vào khung cửa, mắt không rời Giăng Van giăng ] Gia-ve có sự thay đổi tâm lí dữ dội, từ một chánh thanh tra, một kẻ nắm quyền, con ác thú đang trong men say chiến thắng sang một kẻ dè dặt, sợ hãi, e ngại chính con mồi của mình. Hắn vừa muốn bắt nhưng đồng thời cũng lùi bước trước con mồi của mình, vì vậy hắn cẩn thận, hắn thận trọng. Và chắc chắn lúc này Gia-ve không thể là kẻ chiếm ưu thế trong cuộc giằng co với Giăng Van-giăng b) Trong mối quan hệ với Phăng-tin - Với tư cách một người bệnh: thô lỗ, quát tháo trong phòng bệnh “lũ gái điếm được chạy chữa như những bà hoàng”→ thô lỗ giẫm đạp lên nhân phẩm một người bệnh - Với tư cách một người mẹ: + Hắn không dấu điều mà Giăng Van giăng cần phải giữ bí mật với Phăng-tin “mày xin tao ba ngày…để đi tìm đi tìm đứa con cho con đĩ kia! Á à! Tốt thật! tốt thật đấy!” +Hắn vùi dập tia hy vọng cuối cùng của Phăng-in vào ông thị trưởng bằng cách tuyên bố “chỉ có một tên kẻ cướp, một tên tù khổ sai là Giăng Van giăng, tao bắt được nó đây này! Chỉ có thế thôi” + Trước nỗi đau của một người mẹ cần kề cái chết mà chưa được gặp con “con tôi! Thế ra nó chưa đến đây”, ai cũng mủi lòng mà Gia- ve tàn bạo tuyên bố “giờ lại đến lượt con này! Đồ khỉ, có câm họng không?”… → Tàn nhẫn dập tắt hi vọng của một người mẹ - Với một con người vừa bị mình gián tiếp hại chết: khi Phăng-tin còn sống hắn không quan tâm tới chị , sau gián tiếp hại chết người đàn bà khốn khổ ấy hắn không có một tia ăn năn, hắn quát giăng van giăng, hắn không thèm ban một ánh nhìn cho chị và bỏ mặc con người đó trên giường bệnh. →Thờ ơ trước sống chết một con người ] Nếu như với Giăng Van-giăng ta có thể lí giải Gia-ve đang thực hành nhiệm vụ của bản thân, thì qua cách cư sử với Phăng-tin, Gia-ve đã mất hết nhân tính, lạnh lùng, vô cảm, không còn tình thương và tàn nhẫn. c)Nhận xét - Nội dung:V.Huy-gô đã thành công khắc họa một Gia-ve - một con ác thú cả về hình dáng và tâm hồn, chó săn của chủ nghĩa tư bản chuyên chế, làm nhiệm vụ thực thi cân bằng nhưng cứng nhắc, đắc thắng khi bắt được con mồi và tàn nhẫn, không còn tình người. - Nghệ thuật: V.Huy-gô đã miêu tả Gia-ve rất thành công qua biện pháp nghệ thuật bình luận ngoại đề và so sánh ngầm 4. Củng cố nội dung GV củng cố cho HS hình tượng nhân vật Gia-ve và đặc sắc nghệ thuật V.Huy-gô sử dụng để miêu tả Gia-ve 5. Dặn dò GV dặn dò HS chuẩn bị bài học tiết sau: hình tượng nhân vật Giăng Van-giăng và đặc sắc nội dung, nghệ thuật của đoạn trích (Hết tiết 1) ĐÁNH GIÁ CỦA GIÁO VIÊN HƯỚNG DẪN …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… SỞ GIÁO DỤC ĐÀO TẠO HÀ NỘI TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG QUẢNG OAI GIÁO ÁN: NGƯỜI CẦM QUYỀN KHÔI PHỤC UY QUYỀN (Tiết 1) GIÁO VIÊN HƯỚNG DẪN: NGUYỄN THỊ KIM DUNG GIÁO VIÊN THỰC TẬP: NGUYỄN THỊ NGỌC ANH HÀ NỘI 3 - 2012