Giáo án Sinh học Lớp 7 - Tiết 59: Cây phát sinh giới động vật

Tuần 30 Ngày soạn : 07.04.08 Tiết 59 Ngày dạy : 08.04.08 Bài 56 . CÂY PHÁT SINH GIỚI ĐỘNG VẬT I. MỤC TIÊU : 1.Kiến thức : - HS nêu được bằng chứng chứng minh mối quan hệ giữa các nhóm động vật là các di tích hóa thạch. - HS đọc được vị trí quan hệ họ hàng của các nhóm động vật trên cây phát sinh động vật. 2.Kĩ năng : - Rèn kĩ năng quan sát so sánh. Kĩ năng hoạt động nhóm. 3.Thái độ : Giáo dục ý thức yêu thích môn học. Thái độ bảo vệ thực vật II. CHUẨN BỊ : * GV : Tranh sơ đồ hình 56.1 SGK. Mô hình cây phát sinh động vật. * HS : Ôn lại các ngành động vật đã học III. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC : 1. Mở bài : Chúng ta đã học qua các ngành động vật không xương sống và động vật có xương sống, thấy được sự hoàn chỉnh về cấu tạo và chức năng. Song giữa các ngành động vật đó có quan hệ với nhau như thế nào? 2. Tiến hành hoạt động : Hoạt động 1 : Tìm hiểu bằng chứng về mối quan hệ giữa các nhóm động vật a.Mục tiêu: HS thấy được di tích hóa thạch là bằng chứng về mối quan hệ giữa các nhóm động vật. b.Tiến hành : Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh GV yêu cầu HS: Nghiên cứu SGK, quan sát tranh, hình 182 SGK trả lời câu hỏi: + Làm thế nào để biết các nhóm động vật có quan hệ với nhau? + Đánh dấu đặc điểm của lưỡng cư cổ giống với cá vây chân cổ và đặc điểm của lưỡng cư cổ giống lưỡng cư ngày nay. + Đánh dấu đặc điểm của chim cổ giống bò sát và chim ngày nay. + Những đặc điểm giống và khác nhau đó nói lên điều gì về mối quan hệ họ hàng giữa các nhóm động vật? - GV ghi tóm tắt ý kiến của các nhóm lên bảng. - GV nhận xét và thông báo ý kiến đúng của nhóm. - GV cho HS rút ra kết luận. - Cá nhân tự đọc thông tin mục bảng, quan sát các hình 56.1, 56.2 tr.182-183 SGK. -Thảo luận nhóm theo các câu hỏi. Yêu cầu nêu được: + Di tích hóa thạch cho biết quan hệ các nhóm động vật. + Lưỡng cư cổ – cá vây chân cổ có vảy, vây đuôi, nắp mang. + Lưỡng cư cổ – lưỡng cư ngày nay có 4 chi, 5 ngón. + Chim cổ giống bò sát : có răng, có vuốt, đuôi dài có nhiều đốt. + Chim cổ giống chim hiện nay: có cánh, lông vũ. + Nói lên nguồn gốc của động vật. VD : Cá vây chân cổ có thể là tổ tiên của ếch nhái. - Đại diện nhóm trình bàykết quả của nhóm. - Thảo luận toàn lớp thống nhất ýkiến. * Tiểu kết : - Di tích hóa thạch của các động vật cổ có nhiều đặc điểm giống động vật ngày nay. - Những loài động vật mới được hình thành có đặc điểm giống tổ tiên của chúng. Hoạt động 2 : Cây phát sinh giới động vật a.Mục tiêu : Nêu được vị trí của các ngành động vật và mối quan hệ họ hàng của các ngành động vật. b.Tiến hành : Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh - GV giảng : Những cơ thể có tổ chức càng giống nhau phản ánh quan hệ nguồn gốc càng gần nhau. - GV yêu cầu : quan sát mô hình, đọc SGK, trao đổi nhóm, trả lời câu hỏi: + Cây phát sinh động vật biểu thị điều gì? + Mức độ quan hệ họ hàng được thể hiện trên cây phát sinh như thế nào? + Tại sao khi quan sát cây phát sinh lại biết được số lượng loài của nhóm động vật nào đó? + Ngành chân khớp có quan hệ họ hàng với ngành nào? + Chim và thú có quan hệ với nhóm nào? - GV ghi tóm tắt phần trả lời của nhóm lên bảng. -Ý kiến bổ sung cần được gạch chân để HS tiện theo dõi. - GV hỏi : Vì sao lựa chọn các đặc điểm đó? Hay: Chọn các đặc điểm đó dựa trên cơ sở nào? - GV giảng: Khi một nhóm động vật mới xuất hiện, chúng phát sinh biến dị cho phù hợp với môi trường và dần dần thiùch nghi. Ngày nay do khí hậu ổn định, mỗi loài tồn tại có khí hậu thích nghi riêng với môi trường. - GV yêu cầu HS rút ra kết luận. - Cá nhân tự đọc thông tin trong SGK và quan sát hình 56.3 tr.183. - Thảo luận nhóm yêu cầu nêu được : + Cho biết mức độ quan hệ họ hàng của các nhóm động vật. + Nhóm có vị trí gần nhau, cùng nguồn gốc có quan hệ họ hàng gần hơn nhóm ở xa. + Vì kích thước trên cây phát sinh lớn thì số loài đông. + Chân khớp có quan hệ gần với thân mềm hơn. + Chim và thú gần với bò sát hơn các loài khác. - Đại diện nhóm trình bày đáp án của nhóm mình. - HS nhóm khác theo dõi, nhận xét và bổ sung. - HS có thể nêu thắc mắc tại sao ngày nay vẫn còn tồn tại những động vật có cấu tạo phức tạp như động vật có xương sống bên cạnh động vật nguyên sinh có cấu tạo rất đơn giản? - HS tự rút ra kết luận * Tiểu kết : Cây phát sinh động vật phản ánh quan hệ họ hàng giữa các loài động vật. 3. Tổng kết bài : HS đọc kết luận SGK 4. Kiểm tra đánh giá : - GV dùng mô hình cây phát sinh động vật yêu cầu HS trình bày mối quan hệ họ hàng giữa các nhóm động vật. 5. Dặn dò : - Học bài, trả lời câu hỏi trong SGK. - Đọc mục “Em có biết”. - HS kẻ phiếu học tập: “Sự thích nghi của động vật ở môi trường đới lạnh và hoang mạc đới nóng” vào vở bài tập. Khí hậu Đặc điểm của động vật Vai trò của đặc điểm thích nghi (1) Đới lạnh Cấu tạo Tập tính (2)Hoang mạc đới nóng Cấu tạo Tập tính