Giáo án Toán lớp 6 - Hình học - Tiết 1 đến tiết 28

So¹n ngµy ch­¬ng i: ®o¹n th¼ng TiÕt: 1 ®iĨm. ®­êng th¼ng I. Mơc tiªu 1. KiÕn Thøc: Hiểu điểm là gì ? Đường thẳng là gì ? Hiểu quan hệ điểm thuộc ( không thuộc ) đường thẳng . 2.kĩ năng Biết vẽ điểm , đường thẳng - Biết đặt tên cho điểm , đường thẳng . - Biết ký hiệu điểm , đường thẳng . - Biết sử dụng ký hiệu Ỵ ; Ï 3. Th¸i ®é: Chĩ ý nghe gi¶ng vµ lµm c¸c yªu cÇu cđa gi¸o viªn ®­a ra. TÝch cùc trong häc tËp, cÈn thËn trong khi vÏ h×nh. II. ChuÈn bÞ 1.Gi¸o viªn: Sách giáo khoa ,thước thẳng ,bảng phụ 2. Häc sinh: SGK, B¶ng nhãm, thước thẳng. III. TiÕn tr×nh tỉ chøc d¹y - häc 1.ỉn ®Þnh tỉ chøc (1 phĩt) 2.KiĨm tra bµi cị (5 phĩt): 3.Bµi míi Ho¹t ®éng cđa thÇy vµ trß Néi dung Ho¹t ®éng 1. §iĨm. *GV: VÏ h×nh lªn b¶ng: . A . B .C Quan s¸t cho biÕt h×nh vÏ trªn cã ®Ỉc ®iĨm g×?. *HS:Quan s¸t vµ ph¸t biĨu. *GV : Quan s¸t thÊy trªn b¶ng cã nh÷ng dÊu chÊm nhá. Khi ®ã ng­êi ta nãi c¸c dÊu chÊm nhá nµy lµ ¶nh cđa ®iĨm . Ng­êi ta dïng c¸c ch÷ c¸i in hoa A, B, C, .. ®Ĩ ®Ỉt tªn cho ®iĨm VÝ dơ: §iĨm A, ®iĨm B, ®iĨm C ë trªn b¶ng. *HS: Chĩ ý nghe gi¶ng vµ ghi bµi. *GV: H·y quan s¸t h×nh sau vµ cho nhËn xÐt: A . C *HS: hai ®iĨm nµy cïng chung mét ®iĨm. *GV: NhËn xÐt vµ giíi thiƯu: Hai ®iĨm A vµ C cã cïng chung mét ®iĨm nh­ vËy, ng­êi ta gäi hai ®iĨm ®ã lµ hai ®iĨm trïng nhau. - C¸c ®iĨm kh«ng trïng nhau gäi lµ c¸c ®iĨm ph©n biƯt. *HS: LÊy c¸c vÝ dơ minh häa vỊ c¸c ®iĨm trïng nhau vµ c¸c ®iĨm ph©n biƯt *GV: - Tõ c¸c ®iĨm ta cã thĨ vÏ ®­ỵc mét hµnh mong muèn kh«ng ?. - Mét h×nh bÊt k× ta cã thĨ x¸c ®Þnh ®­ỵc cã bao nhiªu ®iĨm trªn h×nh ®ã ?. - Mét ®iĨm cã thĨ coi ®ã lµ mét h×nh kh«ng ?. *HS: Thùc hiƯn. *GV: NhËn xÐt: NÕu nãi hai ®iĨm mµ kh«ng nãi g× n÷a th× ta hiĨu ®ã lµ hai ®iĨm ph©n biƯt, Víi nh÷ng ®iĨm, ta lu«n x©y dùng ®­ỵc c¸c h×nh. BÊt k× h×nh nµo cịng lµ mét tËp hỵp c¸c ®iĨm. Mét ®iĨm cịng lµ mét h×nh *HS: Chĩ ý nghe gi¶ng vµ ghi bµi vµ tù lÊy vÝ dơ minh häa ®iĨu nhËn xÐt trªn. Ho¹t ®éng 2. §­êng th¼ng. *GV: Giíi thiƯu: Sỵi chØ c¨ng th¼ng, mÐp bµn, mÐp b¶ng,… cho ta h×nh ¶nh cđa mét ®­êng th¼ng. §­êng th¼ng nµy kh«ng giíi h¹n vỊ hai phÝa. Ng­êi dïng nh÷ng ch÷ c¸i th­êng a, b, c, d, ®Ĩ ®Ỉt tªn cho c¸c ®­êng th¼ng. VÝ dơ: a b *HS: Chĩ ý nghe gi¶ng vµ ghi bµi. *GV: Yªu cÇu häc sinh dung th­íc vµ bĩt ®Ĩ vÏ mét ®­êng th¼ng. *HS: Thùc hiƯn. Ho¹t ®éng 2. §iĨm thuéc ®­êng th¼ng. §iĨm kh«ng thuéc ®­êng th¼ng. *GV:Quan s¸t vµ cho biÕt vÞ trÝ cđa c¸c ®iĨm so víi ®­êng th¼ng a *HS: - Hai ®iĨm A vµ C n»m trªn ®­êng th¼ng a. - Hai ®iĨm B vµ D n»m ngoµi ®­êng th¼ng a. *GV: NhËn xÐt: - §iĨm A , ®iĨm C gäi lµ c¸c ®iĨm thuéc ®­êng th¼ng. KÝ hiƯu: A a, C a - §iĨm B vµ diĨm D gäi lµ c¸c ®iĨm kh«ng thuéc ®­êng th¼ng. KÝ hiƯu: B a, D a *H: Chĩ ý nghe gi¶ng vµ ghi bµi. . *GV:Yªu cÇu häc sinh lÊy vÝ dơ vỊ ®iĨm thuéc ®­êng th¼ng vµ kh«ng thuéc ®­êng th¼ng. *HS: Thùc hiƯn. *GV: Yªu cÇu häc sinh lµm ? a, xÐt xem c¸c ®iĨm C vµ ®iĨm E thuéc hay kh«ng ®­êng th¼ng. b, §iỊn kÝ hiƯu , thÝch hỵp vµo « trèng: C a ; E a c, VÏ thªm hai ®iĨm kh¸c thuéc ®­êng th¼ng a vµ hai ®iĨm kh¸c n÷a kh«ng thuéc ®­êng th¼ng a *HS: Ho¹t ®éng theo nhãm lín. 1. §iĨm. VÝ dơ: . A . B .C Nh÷ng dÊu chÊm nhá ë trªn gäi lµ ¶nh cđa ®iĨm. Ng­êi ta dïng c¸c ch÷ c¸i in hoa A, B, C,… ®Ĩ ®Ỉt tªn cho ®iĨm *Chĩ ý: A . C - Hai ®iĨm nh­ trªn cïng chung mét ®iĨm gäi lµ hai ®iĨm trïng nhau .A .C - Gäi lµ hai ®iĨm ph©n biƯt. * NhËn xÐt : Víi nh÷ng ®iĨm, ta lu«n x©y dùng ®­ỵc c¸c h×nh. BÊt k× h×nh nµo cịng lµ mét tËp hỵp c¸c ®iĨm. Mét ®iĨm cịng lµ mét h×nh 2. §­êng th¼ng. Sỵi chØ c¨ng th¼ng, mÐp bµn, mÐp b¶ng,… cho ta h×nh ¶nh cđa mét ®­êng th¼ng. §­êng th¼ng nµy kh«ng giíi h¹n vỊ hai phÝa. Ng­êi dïng nh÷ng ch÷ c¸i th­êng a, b, c, d,… ®Ĩ ®Ỉt tªn cho c¸c ®­êng th¼ng. VÝ dơ: a b 2. §iĨm thuéc ®­êng th¼ng. §iĨm kh«ng thuéc ®­êng th¼ng. VÝ dơ: - Hai ®iĨm A vµ C n»m trªn ®­êng th¼ng a. - Hai ®iĨm B vµ D n»m ngoµi ®­êng th¼ng a. Do ®ã: - §iĨm A , ®iĨm C gäi lµ c¸c ®iĨm thuéc ®­êng th¼ng hoỈc ®­êng th¼ng a chøa ( ®i qua ) hai ®iĨm A , C. KÝ hiƯu: A a, C a - §iĨm B vµ diĨm D gäi lµ c¸c ®iĨm kh«ng thuéc ( n»m ) ®­êng th¼ng, hoỈc ®­êng th¼ng a kh«ng ®i qua( chøa) hai ®iĨm B, D KÝ hiƯu: B a, D a ? a, §iĨm C thuéc ®­êng th¼ng a, cßn ®iĨm E kh«ng thuéc ®­êng th¼ng a. b, §iỊn kÝ hiƯu , thÝch hỵp vµo « trèng: C a ; E a c, 4.Cđng cè (1 phĩt) Củng cố từng phần như trên . 5.H­íng dÉn häc sinh häc ë nhµ (1 phĩt) Về nhà làm các bài tập 4 , 5 , 6 , 7 SGK trang 105 Ngµy 25/8/2011 . TuÇn 2 TiÕt: 2 ba ®iĨm th¼ng hµng Ngµy d¹y 6A1 I. Mơc tiªu 1. KiÕn thøc : Ba điểm thẳng hàng. Điểm nằm giữa hai điểm . Trong ba điểm thẳng hàng có một và chỉ một điểm nằm giữa hai điểm còn lại . 2. KÜ n¨ng : Biết vẽ ba điểm thẳng hàng , ba điểm không thẳng hàng . Sử dụng được các thuật ngữ : nằm cùng phía , nằm khác phía , nằm giữa . 3. Th¸i ®é : Yêu cầu sử dụng được thước thẳng để vẽ và kiểm tra ba điểm thẳng hàng một cách cẩn thận , chính xác . II. ChuÈn bÞ 1.Gi¸o viªn: SGK, , th­íc th¼ng 2. Häc sinh: SGK,th­íc. III. TiÕn tr×nh tỉ chøc d¹y - häc 1.ỉn ®Þnh tỉ chøc Líp: 6A1: . 2.KiĨm tra bµi cị Ba học sinh làm các bài tập 4 , 5 , 6 SGK trang 105 Học sinh nhận xét . GV củng cố và cho điểm Học sinh sữa bài (nếu làm sai) 3.Bµi míi Ho¹t ®éng cđa thÇy vµ trß Néi dung Ho¹t ®éng 1. ThÕ nµo lµ ba ®iĨm th¼ng hµng. *GV: -VÏ h×nh 1 vµ h×nh 2 lªn b¶ng. H×nh 1 H×nh 2 -Cã nhËn xÐt g× vỊ c¸c ®iĨm t¹i h×nh 1 vµ h×nh 2. *HS: H×nh 1: Ba ®iĨm cïng thuéc mét ®­êng th¼ng a. H×nh 2: Ba ®iĨm kh«ng cïng thuéc bÊt k× ®­êng th¼ng nµo. *GV: NhËn xÐt vµ giíi thiƯu: H×nh 1: Ba ®iĨm A, D, C a, ta nãi chĩng th¼ng hµng. H×nh 2: Ba ®iĨm R, S, T bÊt k× mét ®­êng th¼ng nµo, ta nãi ba ®iĨm ®ã kh«ng th¼ng hµng. *HS: Chĩ ý nghe gi¶ng vµ ghi bµi. *GV: §Ĩ biÕt ®­ỵc ba ®iĨm bÊt k× cã th¼ng hµng hay kh«ng th× ®iỊu kiƯn cđa ba ®iĨm ®ã lµ g× ?. VÏ h×nh minh häa. *HS: Tr¶ lêi. Ho¹t ®éng 2. Quan hƯ gi÷a ba ®iĨm th¼ng hµng. *GV:Yªu cÇu mét häc sinh lªn b¶ng vÏ h×nh ba ®iĨm th¼ng hµng. *HS: *GV: Cho biÕt : - Hai ®iĨm D vµ C cã vÞ trÝ nh­ thÕ nµo ®èi víi ®iĨm A. - Hai ®iĨm A vµ D cã vÞ trÝ nh­ thÕ nµo ®èi víi ®iĨm C. - §iĨm D cã vÞ trÝ nh­ thÕ nµo ®èi víi hai ®iĨm A vµ C - Hai ®iĨm A vµ C cã vÞ trÝ nh­ thÕ nµo ®èi víi ®iĨm D. *HS: Tr¶ lêi. *GV: NhËn xÐt vµ kh¼ng ®Þnh : - Hai ®iĨm D vµ C n»m cïng phÝa ®èi víi ®iĨm A. - Hai ®iĨm A vµ D n»m cïng phÝa ®èi víi ®iĨm C. - Hai ®iĨm A vµ C n»m kh¸c phÝa ®èi víi ®iĨm D. - §iĨm D n»m gi÷a hai ®iĨm A vµ C. *HS: Chĩ ý nghe gi¶ng vµ ghi bµi. *GV: Trong ba ®iĨm th¼ng hµng cã nhiỊu nhÊt bao nhiªu ®iĨm n»m gi÷a hai ®iĨm cßn l¹i ?. *HS: Tr¶ lêi. *GV: NhËn xÐt: Trong ba ®iĨm th¼ng hµng. cã mét vµ chØ mét ®iĨm n»m gi÷a hai ®iĨm cßn l¹i *HS: Chĩ ý nghe gi¶ng vµ ghi bµi. *GV: H·y ®Ỉt tªn cho c¸c ®iĨm cßn l¹i, vµ gäi tªn : a)TÊt c¶ c¸c bé ba ®iĨm th¼ng hµng b) Bèn bé ba ®iĨm th¼ng hµng ? *HS: Ho¹t ®éng theo nhãm lín. 1. ThÕ nµo lµ ba ®iĨm th¼ng hµng. H×nh 1 H×nh 2 H×nh 1: Ba ®iĨm A, D, C a, Ta nãi ba ®iĨm th¼ng hµng. H×nh 2: Ba ®iĨm R, S, T bÊt k× mét ®­êng th¼ng nµo, ta nãi ba ®iĨm ®ã kh«ng th¼ng hµng. 2. Quan hƯ gi÷a ba ®iĨm th¼ng hµng VÝ dơ: - Hai ®iĨm D vµ C n»m cïng phÝa ®èi víi ®iĨm A. - Hai ®iĨm A vµ D n»m cïng phÝa ®èi víi ®iĨm C. - Hai ®iĨm A vµ C n»m kh¸c phÝa ®èi víi ®iĨm D. - §iĨm D n»m gi÷a hai ®iĨm A vµ C. NhËn xÐt: Trong ba ®iĨm th¼ng hµng. cã mét vµ chØ mét ®iĨm n»m gi÷a hai ®iĨm cßn l¹i VÝ dơ: , C¸c cỈp ba ®iĨm th¼ng hµng: A,G,E; E, F, I; A, D, F. b, C¸c cỈp ba ®iĨm kh«ng th¼ng hµng. A,G,D; G,D,F; …. cã tÊt c¶ 56 cỈp ba ®iĨm kh«ng th¼ng hµng. 4.Cđng cè Cđng cè tõng phÇn Lµm bµi t©p 10(SGK-106) a) 5.H­íng dÉn häc sinh häc ë nhµ Làm các bài tập 11 ; 12 ; 13 ; 14 SGK trang 107 ngµy:31/8/2011 TuÇn 3 TiÕt: 3 ®­êng th¼ng ®i qua hai ®iĨm Ngµy d¹y : I. Mơc tiªu 1. KiÕn thøc : Có một và chỉ một đường thẳng đi qua hai điểm phân biệt . 2. KÜ n¨ng : Biết vẽ đường thẳng đi qua hai điểm . 3. Th¸i ®é : Vẽ cẩn thận và chính xác đường thẳng đi qua hai điểm . II. ChuÈn bÞ 1.Gi¸o viªn: SGK, B¶ng phơ, th­íc th¼ng. 2. Häc sinh: SGK,th­íc . III. TiÕn tr×nh tỉ chøc d¹y - häc 1.ỉn ®Þnh tỉ chøc 2.KiĨm tra bµi cị Kiểm tra các bài tập về nhà Bài tập 12 trang 107 Bài tập 13 trang 107 3.Bµi míi Ho¹t ®éng cđa thÇy vµ trß Ghi b¶ng Ho¹t ®éng 1. VÏ ®­êng th¼ng. *GV: H­íng dÉn häc sinh vÏ ®­êng th¼ng; Cho hai ®iĨm A vµ B bÊt k×. §Ỉt th­íc ®i qua hai ®iĨm ®ã, dïng bĩt vÏ theo c¹nh cđa th­íc. Khi ®ã vƯt bĩt vÏ lµ ®­êng th¼ng ®i qua hai ®iĨm A vµ B. *HS: Chĩ ý vµ lµm theo gi¸o viªn. *GV: NÕu hai ®iĨm A vµ B trïng nhau th× ta cã thĨ vÏ ®­ỵc ®­êng th¼ng ®i qua hai ®iĨm ®ã kh«ng ?. *HS: Tr¶ lêi. *GV: Cho ba ®iĨm A, B, C ph©n biƯt. H·y vÏ tÊt c¶ c¸c ®­êng th¼ng ®i qua hai trong ba ®iĨm ®· cho ?. *HS: Thùc hiƯn. *GV: Qua hai ®iĨm ph©n biƯt ta cã thĨ x¸c ®Þnh ®­ỵc nhiỊu nhÊt bao nhiªu ®­êng th¼ng ®i qua hai ®iĨm ®ã ?. *HS: Qua hai ®iĨm ph©n biƯt ta lu«n x¸c ®Þnh ®­ỵc mét vµ chØ mét ®­êng th¼ng ®i qua hai ®iĨm ®ã. *GV: NhËn xÐt vµ kh¼ng ®Þnh : Cã mét ®­êng th¼ng vµ chØ mét ®­êng th¼ng ®i qua hai ®iĨm ph©n biƯt A vµ B. *HS: Chĩ ý nghe gi¶ng vµ ghi bµi. Ho¹t ®éng 2. Tªn ®­êng th¼ng. VÝ dơ: *GV: Yªu cÇu nh¾c l¹i c¸ch ®Ỉt tªn cđa mét ®­êng th¼ng vµ ®äc tªn ®­êng th¼ng ë h×nh vÏ trªn ?. *HS: Tr¶ lêi. *GV: NhËn xÐt vµ giíi thiƯu: §­êng th¼ng trªn ngoµi cã tªn lµ a, nã cßn cã tªn kh¸c: -§­êng th¼ng AB hoỈc ®­êng th¼ng BA ( §­êng th¼ng trªn qua hai ®iĨm A vµ B). HoỈc: §­êng th¼ng xy (hoỈc yx). *HS: Chĩ ý nghe gi¶ng vµ ghi bµi. *GV: Yªu cÇu häc sinh lµm ? H·y ®äc tÊt c¶ c¸c tªn cđa ®­êng th¼ng sau : *HS : Thùc hiƯn. Ho¹t ®éng 3. §­êng th¼ng trïng nhau, c¾t nhau, song song. *GV : Qua s¸t c¸c h×nh vÏ sau, vµ cho biÕt : a, - §­êng th¼ng AB cã vÞ trÝ nh­ thÕ nµo víi ®­êng th¼ng BC ?. b, - §­êng th¼ng AB cã vÞ trÝ nh­ thÕ nµo víi ®­êng th¼ng AC ?. c, §­êng th¼ng xy cã vÞ trÝ nh­ thÕ nµo víi ®­êng th¼ng AB ?. *HS: Tr¶ lêi. *GV: NhËn xÐt vµ giíi thiƯu: a, Hai ®­êng th¼ng AB vµ BC gäi lµ hai ®­êng th¼ng trïng nhau. KÝ hiƯu: AB BC b, Hai ®­êng th¼ng AB vµ AC ®Ịu ®i qua ®iĨm B, khi ®ã hai ®­êng th¼ng AB vµ AC gäi lµ hai ®­êng th¼ng c¾t nhau. KÝ hiƯu: AB AC c, Hai ®­êng xy vµ AB gäi lµ hai ®­êng th¼ng song song. KÝ hiƯu: xy // AB *HS: Chĩ ý nghe gi¶ng. *GV: ThÕ nµo lµ hai ®­êng th¼ng trïng nhau, hai ®­êng th¼ng c¾t nhau, hai ®­êng th¼ng song song nhau ?. *HS: Tr¶ lêi. *GV: NhËn xÐt vµ kh¼ng ®Þnh : - Hai ®­êng th¼ng gäi lµ trïng nhau, nÕu tÊt c¶ c¸c ®iĨm cđa ®­êng th¼ng nµy cịng lµ c¸c ®iĨm cđa ®­êng th¼ng kia. - Hai ®­êng th¼ng gäi lµ c¾t nhau, nÕu chĩng chØ cã mét ®iĨm chung. - Hai ®­êng th¼ng gäi lµ song song, nÕu hai ®­êng th¼ng ®ã kh«ng cã ®iĨm nµo chung. *HS: Chĩ ý nghe gi¶ng vµ ghi bµi. *GV: §­a ra chĩ ý lªn b¶ng phơ. - Hai ®­êng th¼ng kh«ng trïng nhau cßn gäi lµ hai ®­êng th¼ng ph©n biƯt. - Hai ®­êng th¼ng ph©n biƯt hoỈc chØ cã mét ®iĨm chung hoỈc kh«ng cã mét ®iĨm chung nµo. 1. VÏ ®­êng th¼ng. VÝ dơ1: Cho hai ®iĨm A vµ B bÊt k× ta lu«n vÏ ®­ỵc VÝ dơ 2: Víi ba ®iĨm A, E, F ph©n biƯt ta lu«n vÏ ®­ỵc: NhËn xÐt: Cã mét ®­êng th¼ng vµ chØ mét ®­êng th¼ng ®i qua hai ®iĨm ph©n biƯt A vµ B. 2. Tªn ®­êng th¼ng. VÝ dơ3: Ta gäi tªn ®­êng th¼ng cđa h×nh vÏ trªn lµ: - §­êng th¼ng AB hoỈc ®­êng th¼ng BA ( §­êng th¼ng nµy ®i qua hai ®iĨm A vµ B). HoỈc: - §­êng th¼ng xy (hoỈc yx). VÝ dơ 4. Tªn cđa ®­êng th¼ng: AB, AC, BC, BA, CB, CA. 3. §­êng th¼ng trïng nhau, c¾t nhau, song song. a, Hai ®­êng th¼ng AB vµ BC gäi lµ trung nhau. KÝ hiƯu: AB BC. b, Hai ®­êng th¼ng AB vµ AC ®Ịu ®i qua ®iĨm B, khi ®ã hai ®­êng th¼ng AB vµ AC gäi lµ hai ®­êng th¼ng c¾t nhau. KÝ hiƯu : AB AC. c, Hai ®­êng xy vµ AB gäi lµ hai ®­êng th¼ng song song. KÝ hiƯu: xy // AB. Chĩ ý: - Hai ®­êng th¼ng kh«ng trïng nhau cßn gäi lµ hai ®­êng th¼ng ph©n biƯt. - Hai ®­êng th¼ng ph©n biƯt hoỈc chØ cã mét ®iĨm chung hoỈc kh«ng cã mét ®iĨm chung nµo. 4.Cđng cè Bài tập 16 SGK trang 109 5.H­íng dÉn häc sinh häc ë nhµ Về nhà làm các bài tập 17 , 18 , 19 , 20 , 21 SGK trang 109 và 110  Ngµy 9/9/2011 TuÇn 4 TiÕt: 4 thùc hµnh trång c©y th¼ng I. Mơc tiªu 1. KiÕn thøc : Học sinh biết liên hệ ứng dụng ba điểm thẳng hàng vào thực tế để cắm cọc hàng rào hoặc trồng cây thẳng hàng . 2. KÜ n¨ng : Thao tác chính xác , nhanh . 3. Th¸i ®é : Trật tự , kỷ luật . II. ChuÈn bÞ 1.Gi¸o viªn: SGK, B¶ng phơ, th­íc th¼ng. 2. Häc sinh: SGK, B¶ng nhãm. III. TiÕn tr×nh tỉ chøc d¹y - häc 1.ỉn ®Þnh tỉ chøc Líp: 6C: . 2.KiĨm tra bµi cị Thế nào là ba điểm thẳng hàng . 3.Bµi míi Hoạt động Giáo viên Học sinh Ghi chú Nhiệm vụ : - Chôn các cọc hàng rào nằm giữa hai cột mốc A và B . - Đào hố trồng cây thẳng hàng với hai cây A và B đã có . - Phân công thực hành theo tổ . - Mỗi tổ chia nhóm , mỗi nhóm 3 học sinh lần lượt thực hành . - Hướng dẫn thực hành theo 3 bước - Bước 1 : Cắm cọc tiêu thẳng đứng với mặt đất tại hai điểm A và B (dùng dây dọi kiểm tra thật thẳng đứng ) - Bước 2 : Em thứ 1 đúng ở A , em thứ 2 cầm cọc tiêu dựng thẳng đứng ở một điểm C (khoảng giữa A và B) - Bước 3 : Em thứ 1 ra hiệu để em thứ 2 điều chỉnh vị trí cọc tiêu cho đến khi em thứ 1 thấy cọc tiêu A che lấp hai cọc tiêu ở B và C . Khi đó 3 điểm A , B , C thẳng hàng . - Tổ trưởng mỗi tổ phân công mỗi nhóm lần lượt thực hành . 4.Cđng cè Nªu nh÷ng vÝ dơ vỊ ¸p dơng ba ®iĨm th¼ng hµng trong thùc tÕ 5.H­íng dÉn häc sinh häc ë nhµ thùc hµnh tiÕp. ngµy 16/9/2011 Ngµy d¹y : TuÇn 5 TiÕt: 5 tia I. Mơc tiªu 1. KiÕn thøc : Biết định nghĩa , mô tả tia bằng các cách khác nhau . Biết thế nào là hai tia đối nhau , hai tia trùng nhau . 2. KÜ n¨ng : Biết vẽ tia 3. Th¸i ®é : Biết phân loại hai tia chung gốc . Biết phát biểu gẫy gọn các mệnh đề toán học . II. ChuÈn bÞ 1.Gi¸o viªn: SGK, B¶ng phơ, th­íc th¼ng. 2. Häc sinh: SGK,th­íc-Häc bµi ,lµm bµi tËp . III. TiÕn tr×nh tỉ chøc d¹y - häc 1.ỉn ®Þnh tỉ chøc HSv: 2.KiĨm tra bµi cị Vẽ hình theo cách diễn đạt sau : Điểm O thuộc đường thẳng xy ( O Ỵ xy ) 3.Bµi míi Ho¹t ®éng cđa thÇy vµ trß Néi dung Ho¹t ®éng 1. Tia . *GV: Yªu cÇu mét häc sinh lªn b¶ng vÏ mét ®­êng th¼ng ®i qua ®iĨm O cho tr­íc. *HS: *GV: - NÕu ta c¾t ®­êng th¼ng xy t¹i ®iĨm O ta xÏ ®­ỵc hai nưa ®­êng th¼ng: Ox vµ Oy. Khi ®ã nguêi ta nãi: Ox vµ Oy lµ c¸c tia. VËy tia sè lµ g× ?. *HS: Chĩ ý vµ tr¶ lêi. *GV: NhËn xÐt vµ kh¼ng ®Þnh : H×nh gåm ®iĨm O vµ mét phÇn ®­êng th¼ng bÞ chia ra bëi ®iĨm O ®­ỵc gäi lµ tia gèc O( Mét nưa ®­êng th¼ng gèc O) Chĩ ý: Khi ®äc hay viÕt mét tia th× ta ph¶i ®äc gèc tr­íc. VÝ dơ: Ox, Oy, Oz,… *HS: Chĩ ý nghe gi¶ng vµ ghi bµi. *GV: -VÏ mét tia cã gèc lµ ®iĨm A. - H·y chØ ra c¸c tia ë h×nh vÏ sau: *HS: Thùc hiƯn. Ho¹t ®éng 2. Hai tia ®èi nhau. *GV: Quan s¸t vµ cho biÕt: Hai tia Ox vµ Oy cã ®Ỉc ®iĨm g× ?. *HS: Hai tia nµy cã cïng chung gèc O. *GV: Ta nãi tia Ox vµ tia Oy lµ hai tia ®èi nhau. ThÕ nµo lµ hai tia ®èi nhau ?. *HS: Tr¶ lêi. . *GV: NhËn xÐt : Mçi ®iĨm trªn ®­êng th¼ng lµ gèc chung cđa hai tia ®èi nhau *HS: Chĩ ý nghe gi¶ng vµ ghi bµi. *GV: Yªu cÇu häc sinh lµm ?1. Trªn ®­êng th¼ng xy lÊy hai ®iĨm A vµ B. a, T¹i sao hai tia Ax vµ By kh«ng ph¶i lµ hai tia ®èi nhau. b, Cã nh÷ng tia nµo ®èi nhau ?. *HS: Mét häc sinh lªn b¶ng. a, Hai tia Ax vµ By kh«ng ph¶i lµ hai tia ®èi nhau v×: Hai tia nµy kh«ng chung gèc. b, C¸c tia ®èi nhau: Ax vµ Ay; Bx vµ By Ho¹t ®éng 3. Hai tia trïng nhau. *GV: Quan s¸t vµ chØ ra nh÷ng tia trong h×nh vÏ sau, cã nhËn xÐt g× vỊ chĩng ?. *HS: Ax vµ AB, By. Hai tia Ax vµ AB lµ mét. *GV : Ta nãi hai tia Ax vµ tia AB lµ hai tia trïng nhau. - §iỊu kiƯn hai tia trïng nhau lµ g× ?. *HS : Tr¶ lêi. *GV : §­a ra chĩ ý : Hai tia kh«ng trïng nhau gäi lµ hai tia ph©n biƯt. - Yªu cÇu häc sinh lµm ?2. a, Hai tia Ox vµ OA cã trïng nhau kh«ng ?. Cßn tia OB trïng víi tia nµo ?. b, Hai tia Ox vµ Ax cã trïng nhau kh«ng ?. V× sao ?. c, T¹i sao hai tia chung gèc Ox vµ Oy kh«ng ®èi nhau. 1. Tia VÝ dơ 1: Ta nãi: Ox vµ Oy lµ c¸c tia. VËy : H×nh gåm ®iĨm O vµ mét phÇn ®­êng th¼ng bÞ chia ra bëi ®iĨm O ®­ỵc gäi lµ tia gèc O( Mét nưa ®­êng th¼ng gèc O) * Chĩ ý : Khi ®äc hay viÕt mét tia th× ta ph¶i ®äc gèc tr­íc. VÝ dơ: Ox, Oy, Oz,… VÝ dơ 2: C¸c tia: Ax, Ay,Ox, Oy, Bx, By. 2. Hai tia ®èi nhau VÝ dơ 3. Hai tia Ox vµ Oy chung gèc O vµ cïng n»m trªn mét ®­êng th¼ng xy. Khi ®ã ta nãi: Hai tia Ox vµ tia Oy lµ hai tia ®èi nhau. NhËn xÐt: Mçi ®iĨm trªn ®­êng th¼ng lµ gèc chung cđa hai tia ®èi nhau ?1. a, Hai tia Ax vµ By kh«ng ph¶i lµ hai tia ®èi nhau v×: Hai tia nµy kh«ng chung gèc. b, C¸c tia ®èi nhau: Ax vµ Ay; Bx vµ By 3. Hai tia trïng nhau. VÝ dơ 4. Hai tia Ay vµ AB cã cïng chung gèc A, nªn ta nãi: Hai tia Ay vµ AB lµ hai tia trïng nhau. * Chĩ ý: Hai tia kh«ng trïng nhau gäi lµ hai tia ph©n biƯt. ?2. a, Hai tia Ox vµ OA cã trïng nhau , cßn tia OB trïng víi tia Oy. b, Hai tia Ox vµ Ax cã kh«ng trïng nhau . V× : Hai tia nµy kh«ng chung gèc c, Hai tia chung gèc Ox vµ Oy kh«ng ®èi nhau. V×: Hai tia nµy kh«ng cïng n»m trªn mét ®­êng th¼ng. 4.Cđng cè Từng phần như trên . Hai tia trïng nhau vµ hai tia ®èi nhau gièng nhau ë chç nµo kh¸c nhau ë chç nµo ? ®Ĩ vÏ hai tia ®èi nhau ta lµm thÕ nµo ? 5.H­íng dÉn häc sinh häc ë nhµ Bài tập về nhà 24 và 25 trang 113 .Bµi 24,26(SBT trang 99) ngµy 21/09/2011 TuÇn 6 TiÕt 6 : luyƯn tËp Ngµy d¹y : I. Mơc tiªu 1. KiÕn thøc : Biết định nghĩa , mô tả tia bằng các cách khác nhau . Biết thế nào là hai tia đối nhau , hai tia trùng nhau . 2. KÜ n¨ng : Biết vẽ tia , áp dụng các kiến thức đã học vào bài tập ,rèn kỹ năng vẽ thành thạo tia , điểm thuộc tia , điểm nằm giữa hai điểm. 3. Th¸i ®é : Biết phân loại hai tia chung gốc . Biết phát biểu gẫy gọn các mệnh đề toán học . II. ChuÈn bÞ 1.Gi¸o viªn SGK, B¶ng phơ, th­íc th¼ng. 2. Häc sinh: SGK, B¶ng nhãm. III. TiÕn tr×nh tỉ chøc d¹y - häc 1.ỉn ®Þnh tỉ chøc Hsv 2.KiĨm tra bµi cị Học sinh giải bài tập 25 / 113 Hỏi thêm : Thế nào là hai tia đối nhau ? Tia AB và tia BA có phải là hai tia đối nhau . 3.Bµi míi Ho¹t ®éng cđa thÇy vµ trß Néi dung Hoạt động 1: Luyện tập về nhận biết khái niệm tia GV: Cho HS đọc đề bài và nêu yêu cầu của bài toán Vẽ đường thẳng xy. Lấy điểm 0 bất kỳ trên xy. a) Chỉ ra và viết tên hai tia đối nhau? b) Hai tia đối nhau có đặc điểm gì ? GV : Gọi HS vẽ hình và trả lời câu GV a, b GV: Cho HS nhận xét và bổ sung thêm. GV: Uốn nắn và thống nhất cách trình bày cho học sinh Bài 2 : Vẽ hai tia đối nhau ot và 0t’. Lấy A Ỵ 0t ; B Ỵ 0t’ chỉ ra các tia trùng nhau? GV: Tia 0t và At có trùng nhau không? Vì sao? GV: Tia At và Bt’ có đối nhau không? Vì sao? GV: Chỉ ra vị trí của ba điểm A ; 0 ; B đối với nhau HS lên bảng trình bày cách giải GV: Cho HS nhận xét và bổ sung thêm. Hoạt động 2: Rèn luyện sử dụng ngôn ngữ Bài 3 : GV: Cho HS đọc đề bài và tìm cách trình bày Điền vào chỗ trống để được câu đúng trong các phát biểu sau : a) Điểm K nằm trên đường thẳng xy là gốc chung của .... GV : Gọi 1HS đứng tại chỗ trả lời b) Nếu điểm A nằm giữa hai điểm B và C thì : - Hai tia ... đối nhau - Hai tia CA và... trùng nhau. - Hai tia BA và BC ... GV : Gọi 1HS đứng tại chỗ trả lời c) Tia AB là hình gồm điểm ... và tất cả các điểm ... với B đối với .... d) Hai tia đối nhau là ... GV cho thêm bài tập sau: Trong các câu sau hãy chọn câu đúng a) Hai tia Ax và Ay chung gốc thì đối nhau. b) Hai tia Ax, Ay cùng nằm trên đường thẳng xy thì đối nhau c) Hai tia Ax và By cùng nằm trên đường thẳng xy thì đối nhau d) Hai tia cùng nằm trên đường thẳng xy thì trùng nhau Hoạt động 3: Luyện vẽ hình Bài 4 GV: Hãy Vẽ ba điểm không thẳng hàng A, B, C. a) Vẽ ba tia AB, AC, BC b) Vẽ các tia đối nhau AB và AD ; AC và AE. c) Lấy M Ỵ tia AC vẽ tia BM. GV: Cho HS hoạt động theo nhóm HS Đại diện nhóm lên bảng trình bày GV: Cho HS nhận xét và bổ sung thêm. GV: Uốn nắn và thống nhất cách trình bày cho học sinh GV: Có mấy trường hợp xẩy ra đối với điểm M? Dạng 1: Nhận biết khái niệm các tia Bài 1 : Hướng dẫn x y 0 · a) Hai tia đối nhau là : tia 0x và tia 0y. b) Hai tia đối nhau có đặc điểm là : Chung gốc và hai tia tạo thành một đường thẳng. Bài 2 : t’ t 0 · B · A · Hướng dẫn a) Các tia trùng nhau là : 0A và 0t ; 0B và 0t’ ; (B0 ; BA ; Bt) ; (A0 ; AB ; At’) b) Tia 0t và At không trùng nhau. Vì không chung gốc. c) Tia At và Bt’không đối nhau vì không chung gốc. d) Điểm 0 nằm giữa A ; B Dạng 2: Rèn luyện sử dụng ngôn ngữ Bài 3 : Điền vào chỗ trống để được câu đúng trong các phát biểu sau : a) Điểm K nằm trên đường thẳng xy là gốc chung của hai tia đối nhau Ky và Kx. b) Nếu điểm A nằm giữa hai điểm B và C thì Hai tia AB và AC đối nhau. Hai tia CA và CB trùng nhau. Hai tia BA và BC trùng nhau c) Tia AB là hình gồm điểm A và tất cả các điểm nằm cùng phía với B đối với A d) Hai tia đối nhau là - Hai tia có chung một gốc và tạo thành một đường thẳng. Dạng 3: Luyện vẽ hình Bài 4 Hướng dẫn Trường hợp 1 E · A · M · · C · D B · Tr­êng hỵp 2: E · A · · M C · · D B · 4.Cđng cè : H·y ph©n biƯt hai tia ®èi nhau víi hai tia trïng nhau ? §Ĩ vÏ hai tia ®èi nhau ta lµm thÕ nµo ? 5.H­íng dÉn häc sinh häc ë nhµ : ¤n l¹i k/n tia ,lµm bµi tËp 26,27,28(SBT-99) Bµi tËp :VÏ hai ®­êng th¼ng mnvµ xy c¾t nhau t¹i O a)KĨ tªn c¸c tia ®èi nhau b)Trªn tia lÊy ®iĨm P,trªn tia Om lÊy ®iĨm E (P vµ E kh¸c O) .H·y t×m vÞ trÝ cđa Q ®Ĩ ®iĨm O n»m gi÷a P vµ Q ; t×m vÞ trÝ cđa F ®Ĩ hai tia OE,OF trïng nhau So¹n ngµy So¹n ngµy : TiÕt: 7 ®o¹n th¼ng I. Mơc tiªu 1. KiÕn thøc : Biết định nghĩa đoạn thẳng . 2. KÜ n¨ng : Biết nhận dạng đoạn thẳng cắt đoạn thẳng , cắt đường thẳng , cắt tia . Biết mô tả hình vẽ bằng các cách diễn đạt khác nhau . 3. Th¸i ®é : Vẽ hình cẩn thận , chính xác . II. ChuÈn bÞ 1.Gi¸o viªn: SGK, B¶ng phơ, th­íc th¼ng. 2. Häc sinh: SGK, B¶ng nhãm. III. TiÕn tr×nh tỉ chøc d¹y - häc 1.ỉn ®Þnh tỉ chøc (1 phĩt) 2.KiĨm tra bµi cị (5 phĩt) KiĨm tra c¸c bµi tËp cßn l¹i. 3.Bµi míi Ho¹t ®éng cđa thÇy Ho¹t ®éng cđa trß Ho¹t ®éng 1. §o¹n th¼ng AB lµ g× ?. *GV: H­íng dÉn häc sinh lµ quen víi kh¸i niƯm ®o¹n th¼ng AB. - C¸ch vÏ ®o¹n th¼ng AB. Cho hai ®iĨm A, B. §Ỉt th­íc th¼ng ®i qua hai ®iĨm A, B. Dïng bĩt nèi hai ®iĨm ®ã víi nhau. Khi ®ã nÐt mùc trªn b¶ng chÝnh lµ ¶nh cđa ®o¹n th¼ng AB. . *GV: Yªu cÇu mét häc sinh lªn b¶ng vÏ ®äan th¼ng AB . ? cho biÕt cã bao nhiªu ®iĨm n»m trªn ®o¹n th¼ng AB ?. . ? §o¹n th¼ng AB lµ g×?. *GV: NhËn xÐt vµ kh¼ng ®Þnh : - §o¹n th¼ng AB lµ h×nh gåm ®iĨm A, ®iĨm B vµ tÊt c¶ c¸c ®iĨm n»m gi÷a A vµ B. - §o¹n th¼ng AB cßn gäi lµ ®o¹n th¼ng BA. - Hai ®iĨm A, B lµ hai ®Çu mĩt( hoỈc hai ®Çu) cđa ®o¹n th¼ng AB. Ho¹t ®éng 2. §o¹n th¼ng c¾t ®o¹n th¼ng, c¾t tia, ®­êng th¼ng. *GV: VÏ lªn b¶ng phơ: T×m c¸c giao ®iĨm cđa ®o¹n th¼ng AB trong mçi h×nh vÏ sau: H×nh 33: H×nh 34. H×nh 35. *HS: a, Giao ®iĨm I. b, Giao ®iĨm K. c, Giao ®iĨm H *GV:NhËn xÐt vµ kh¼ng ®Þnh : a,§o¹n th¼ng AB c¾t ®o¹n th¼ng CD t¹i I. KÝ hiƯu: ABCD. b, §o¹n th¼ng AB c¾t tia Ox t¹i K. KÝ hiƯu: ABOx. c, §o¹n th¼ng AB c¾t ®­êng th¼ngxy t¹i H. KÝ hiƯu: ABxy. *HS: Chĩ ý nghe gi¶ng vµ ghi bµi