Giáo án Vật lý 10 (cơ bản) - Trường THPT Nguyễn Thái Bình

PHẦN MỘT: CHƯƠNG 1: Ngày dạy: Bài:1 ,Tiết:01 CHUYỂN ĐỘNG CƠ Tuần:01 1. MỤC TIÊU: 1.1. kiến thức: + Học sinh biết: Nêu được chuyển động cơ là gì? Nêu được chất điểm là gì? Nêu được hệ quy chiếu là gì? Nêu được mốc thời gian là gì? + học sinh hiểu: Xác định được vị trí của một vật chuyển động trong hệ quy chiếu đã cho. 1.2. kĩ năng: - Biết cách xác định được toạ độ ứng với vị trí của vật trong không gian (vật làm mốc và hệ trục toạ độ). - Biết cách xác định được thời điểm và thời gian ứng với các vị trí trên (mốc thời gian và đồng hồ). 1.3. Thái độ: - Yêu thích môn học, tập trung chú ý,... 2. TRỌNG TÂM: - Cách xác định vị trí của vật trong không gian 3. CHUẨN BỊ: 3.1. Giáo viên: 3.2. Học sinh:Chuẩn bị bài trước khi đến lớp 4.TIẾN TRÌNH: 4.1. Ổn định tổ chức và kiểm diện: 4.2. Kiểm tra miệng:Giới thiệu chương trình 4.3. Bài mới: Hoạt động của Giáo Viên và Học Sinh Nội dung bài học Hoạt động 1: Giới thiệu bài: Hoạt động 2: Tìm hieåu veà khaùi nieäm chuyeån ñoäng - chaát ñieåm - quó ñaïo - Chuyển ý vào bài (nêu ví dụ) - Chuyển động cơ là gì? + Lắng nghe + Tìm hiểu và trả lời - Nhận xét câu trả lời của học sinh - Yêu cầu học sinh đọc và trả lời câu c1 + Đọc và trả lời câu c1 - Nhận xét và hướng dẫn học sinh sửa bài 3.108 Km a) Dt = 70.10-3 cm Dd = 60.10-5 cm b) Có - Căn cứ vào câu C1, yêu cầu học sinh trả lời thế nào là chất điểm. + Một vật chuyển động được coi là một chất điểm nếu kích thước của nó rất nhỏ so với độ dài đường đi - Cho học sinh xem lại ảnh trên giới thiệu về quỹ đạo của chất điểm. Hoạt động 3: Tìm hieåu caùch xaùc ñònh vò trí cuûa caùc vaät trong khoâng gian - Ñeå coù theå xaùc ñònh vò trí cuûa moät vaät, ta caàn nhöõng gi ? + Laøm vieäc theo nhoùm trả lời Yêu cầu học sinh trả lời câu C2 + Trả lời - Ñeå xaùc ñònh vò trí cuûa moät vaät ta phaûi laøm gì ? + Laøm vieäc theo nhoùm trả lời O M + + Choïn moät vaät laøm moác treân ñöôøng ñoù (O) + Choïn chieàu döông treân ñöôøng ñi + Duøng thöôùc ño ñeå xaùc ñònh ñoä daøi s (OM) . - Cho bieát daáu cuûa OM? (dương) - Nêu ví dụ về cách xác định vị trí của vật trong mặt phẳng + Trả lời - Ñeå xaùc ñònh vò trí cuûa moät vaät treân moät maët phaúng, ta phaûi laøm gì ? + Laøm vieäc theo nhoùm đề ra phương án trả lời - Nhận xét Choïn 1 ñieåm laøm moác treân maët phaúng ñoù (O) O y I H M x Laäp moät heä truïc toïa ñoä Oxy (OxOy) Xaùc ñònh toïa ñoä cuûa ñieåm M treân 2 truïc TÑ(chiếu vuông góc điểm M lên hai trục tọa độ) Xaùc ñònh daáu yêu cầu học sinh làm câu c3, theo dõi và hướng dẫn học sinh làm Hoạt động 4: Tìm hieåu veà caùch xaùc ñònh thôøi gian trong chuyeån ñoäng Vaán ñeà : Ñeå xaùc ñònh thôøi gian trong chuyển động, ta caàn choïn moác thôøi gian vaø duøng ñoàng hoà để ño thôøi gian, vaäy: -Moác thôøi gian laø gì? + Học sinh trả lời -Giáo viên nhận xét -Thôøi gian laø gì ? +Học sinh trả lời -Giáo viên nhận xét -Yêu cầu học sinh phaân bieät roõ thôøi ñieåm vaø thôøi gian +Phaân bieät roõ thôøi ñieåm vaø thôøi gian Hoạt động 5: Tìm hieåu veà khaùi nieäm Heä qui chieáu Ñeå xaùc ñònh moät chuyeån ñoäng ta caàn phaûi bieát thôøi gian dieãn bieán cuûa cñ. Do ñoù ngoaøi vaät laøm moác, heä toïa ñoä, chuùng ta caàn phaûi coù moät ñoàng hoà ño thôøi gian goïi chung laø heä qui chieáu. Cho HS phaân bieät heä toaï ñoä vaø heä qui chieáu. +Học sinh trả lời -Giáo viên nhận xét I.Chuyển động cơ. Chất điểm 1. Chuyển động cơ Chuyển động cơ của một vật (gọi tắt là chuyển động) là sự thay đổi vị trí của vật đó so với các vật khác theo thời gian. 2. Chất diểm Một vật chuyển động được coi là một chất điểm nếu kích thước của nó rất nhỏ so với độ dài đường đi (hoặc so với những khoảng cách mà ta đề cập đến). 3. Quỹ đạo Quỹ đạo chuyển động của một chất điểm là tập hợp tất cả các vị trí của chất điểm II. Cách xác định vị trí của vật trong không gian. 1.Vật làm móc và thước đo Vật làm móc được coi là đứng yên. Vật làm móc cùng với chiều dương có thể xác định chính xác vị trí của vật so với vật làm móc bằng cách dùng thước để đo. O M + 2. Hệ tọa độ Xác định vị trí Choïn 1 ñieåm laøm moác treân maët phaúng ñoù (O) O y I H M x Laäp moät heä truïc toïa ñoä Oxy (OxOy) Xaùc ñònh toïa ñoä cuûa ñieåm M treân 2 truïc TÑ (chiếu vuông góc điểm M lên hai trục tọa độ) Xaùc ñònh daáu III. CAÙCH XAÙC ÑÒNH THÔØI GIAN TRONG C/Ñ : 1. Moác thôøi gian vaø ñoàng hoà Mốc thời gian là thời điểm bắt đầu tín thời gian Đo thời gian bằng đồng hồ 2.Thôøi ñieåm vaø thôøi gian : Thời gian là hiệu của hai thời điểm IV/ HEÄ QUI CHIEÁU : Hệ quy chiếu gồm: -Moät vaät laøm moác. -Moät heä toïa ñoä coá ñònh gaén vôùi vaät laøm moác vaø moät thöôùc ño. -Moät moác thôøi gian vaø moät ñoàng hoà. 4.4. Câu hỏi,bài tập củng cố: Câu 1: Cho bài tập và yêu cầu học sinh độc lập trả lời Trường hợp nào sau đây không thể coi vật chuyển động là chất điểm: a) Oto chuyển động trên đường b)Viên đạn bay trong không khí c) Cánh cửa chuyển động quanh bản lề d) Con kiến bò trên tường Đáp án: c 4.5. Hướng dẫn học sinh tự học: - Đối với bài học tiết này: + Học bài, làm bài tập sgk + Đọc phần:”Em có biết?” - Đối với bài học tiếp theo: Chuẩn bị bài 2: Chuyển động thẳng đều 5. RÚT KINH NGHIỆM - Nội dung: - Phương pháp: - Sử dụng đồ dùng,thiết bị: Ngày dạy: Bài: 2,Tiết:02 CHUYỂN ĐỘNG THẲNG ĐỀU Tuần :01 1. MỤC TIÊU: 1.1. kiến thức: + Học sinh biết: Nhận biết được đặc điểm về vận tốc của chuyển động thẳng đều. Nêu được vận tốc là gì. + học sinh hiểu: Lập được phương trình chuyển động của chuyển động thẳng đều. Vận dụng được phương trình x = x0 + vt đối với chuyển động thẳng đều của một hoặc hai vật. 1.2. kĩ năng: - Vẽ được đồ thị toạ độ - thời gian của chuyển động thẳng đều 1.3. Thái độ: - Thận trọng trong cách vẽ hình 2. TRỌNG TÂM: - Phương trình chuyển động và đồ thị tọa độ- thời gian trong chuyển động thẳng đều 3. CHUẨN BỊ: 3.1. Giáo viên: Các dụng cụ thí nghiệm : Các phần mềm mô phỏng : 3.2. Học sinh:Chuẩn bị bài ở trước khi đến lớp 4.TIẾN TRÌNH: 4.1. Ổn định tổ chức và kiểm diện: 4.2. Kiểm tra miệng: Câu 1: Neâu caùch xaùc ñònh vò trí cuûa moät vaät treân moät quoác loä. Chaát ñieåm laø gì? Cho ví duï Câu 2: Phaân bieät thôøi gian vaø thôøi ñieåm. Neâu ví duï minh hoaï 4.3. Bài mới: Hoạt động của Giáo Viên và Học Sinh Nội dung bài học Hoạt động 1: Giới thiệu bài:như sgk Hoạt động 2: Oân taäp kieán thöc veà chuyeån ñoäng thaúng ñeàu - ÔÛ lôùp 8 chuùng ta ñaõ laøm quen vôùi cñ tñ. Vaäy cñtñ laø gì ? Cho HS tìm 1 soá ví duï veà cñtñ + Laøm theo höôùng daãn cuûa GV Höôùng daãn, theo doõi vaø giuùp ñôõ HS thöïc hieän hoaït ñoäng Hoạt động 3: Ghi nhaän veà khaùi nieäm vaän toác trong chuyển động thẳng đều -Muoán so saùnh söï nhanh hay chaäm cuûa caùc vaät thì ta döïa vaøo ñaëc ñieåm naøo cuûa vaät? -Muoán tính toác ñoä trung bình cuûa moät vaät treân moät quaõng ñöôøng, ta tính nhö theá naøo? - Neâu ñôn vò cuûa vaän toác. -Ñoåi ñôn vò km/h theo m/s. - Chuyeån ñoäng nhö theá naøo goïi laø chuyeån ñoäng thaúng ñeàu? -Löu yù vaän toác khoâng thay ñoåi caû veà höôùng -Dựa vào coâng thöùc lieân heä giöõa quaõng ñöôøng ñi vaø vaän toác. Nhaän xeùt: s phuï thuoäc vaøo yeáu toá naøo? + Hoạt động độc lập để trả lời Hoạt động 4: Xaây döïng phöông trình toaï ñoä Xaùc ñònh toaï ñoä cuûa vaät chuyển động döïa vaøo moät heä quy chieáu cho tröôùc ? Coù theå döïa vaøo coâng thöùc tính ñöôøng ñi ñeå xaây döïng phương trình toaï ñoä cuûa chuyển động thẳng đều? Nhaän xeùt,söûa chöõa caùc caâu traû lôøi cuûa HS. Veõ hình 2.3 O A M x0 x Daãn daét HS laäp phương trình toïa ñoä. Neâu roõ trong phöông trình x, x0, s ñeàu laø caùc ñaïi löôïng ñaïi soá. Hoạt động 5: Tìm hieåu veà caùch veõ ñoà thò cuûa cñtñ Höôùng daãn HS veõ đồ thị töø phöông trình toïa ñoä x = 5 + 10t laäp baûng (x, t) vaø veõ Giôùi thieäu cho HS caùch ñoïc đồ thị Cho bieát moái lieân quan giöõa đồ thị vaø phương trình toïa ñoä, töø đồ thị ta coù theå tìm ñöôïc phương I.Chuyeån ñoäng thaúng ñeàu. -Thôøi gian chuyeån ñoäng cuûa vaät treân quaõng ñöôøng laø: t= t2-t1. -Quaõng ñöôøng ñi ñöôïc laø s= x2-x1 1. Toác ñoä trung bình Ñôn vò cuûa v laø: m/s; km/h; 2. Chuyeån ñoäng thaúng ñeàu Chuyeån ñoäng thaúng ñeàu laø chuyeån ñoäng coù quyõ ñaïo laø ñöôøng thaúng vaø coù toác ñoä trung bình nhö nhau treân moïi quaõng ñöôøng. 3. Quaõng ñöôøng ñi ñöôïc trong chuyeån ñoäng thaúng ñeàu. s = vtb.t = vt Trong chuyeån ñoäng thaúng ñeàu, quaõng ñöôøng ñi ñöôïc s tæ leä thuaän vôùi thôøi gian chuyeån ñoäng t. II. Phöông trình chuyeån ñoäng vaø ñoà thò toaï ñoä-thôøi gian cuûa chuyeån ñoäng thaúng ñeàu 1.Phöông trình chuyeån ñoäng thaúng ñeàu 2. Ñoà thò toaï ñoä-thôøi gian cuûa chuyeån ñoäng thaúng ñeàu. 4.4. Câu hỏi,bài tập củng cố: Câu 1: Tóm tắt phöông phaùp giaûi baøi taäp Đáp án: Böôùc 1 :Choïn heä quy chieáu: - Goác toïa ñoä : - Truïc toïa ñoä: - Chieàu (+) : - Goác thôøi gian : Böôùc 2 laäp phöông trình cñ Böôùc 3 : Giaûi baøi toaùn theo yeâu caàu Böôùc 4 : Veõ ñoà thò ( neáu coù ) Câu 2: Một người đi xe đạp xuất phát từ địa điểm A,cách góc tọa độ O là 2km,chuyển động thẳng đều theo hướng Ox với vận tốc 4km/h. a.Lập phương trình chuyển động của xe b.vẽ đồ thị Đáp án: a.Phương trình:x=2+4t b. t(h) 0 1 2 3 X(m) 2 6 10 14 4.5. Hướng dẫn học sinh tự học: - Đối với bài học tiết này: + Học bài + Làm bài tập - Đối với bài học tiếp theo: Chuẩn bị bài 3: Chuyển động thẳng biến đổi đều 5. RÚT KINH NGHIỆM - Nội dung: - Phương pháp: - Sử dụng đồ dùng,thiết bị: Ngày dạy: Bài:3 ,Tiết:3,4 CHUYỂN ĐỘNG THẲNG BIẾN ĐỔI ĐỀU Tuần:2 (Tích hợp giáo dục sử dụng tiết kiệm năng lượng và hiệu quả) 1. MỤC TIÊU: 1.1. kiến thức: + Học sinh biết: Nêu được vận tốc tức thời là gì;Nêu được ví dụ về chuyển động thẳng biến đổi đều (nhanh dần đều, chậm dần đều). + học sinh hiểu: Nªu ®­îc ®Æc ®iÓm cña vect¬ gia tèc trong chuyÓn ®éng th¼ng nhanh dÇn ®Òu, trong chuyÓn ®éng th¼ng chËm dÇn ®Òu.Viết được công thức tính gia tốc của một chuyển động biến đổi. 1.2. kĩ năng: - Viết được công thức tính vận tốc : vt = v0 + at, vận dụng các công thức để giải bài tập - Tích hợp giáo dục sử dụng tiết kiệm năng lượng và hiệu quả:cách đi xe đạp đở tốn sức,đi xe moto tiết kiệm xăng.Biết điều hòa,duy trì tốc độ đi xe để hạn chế nhất việc phanh xe có thể 1.3. Thái độ: - Rèn luyện tính caarn thận trong giải bài tập 2. TRỌNG TÂM: - Các công thức 3. CHUẨN BỊ: 3.1. Giáo viên: 3.2. Học sinh:Chuẩn bị bài trước khi đến lớp 4.TIẾN TRÌNH: 4.1. Ổn định tổ chức và kiểm diện: 4.2. Kiểm tra miệng: Câu 1: Nêu định nghĩa chuyển động thẳng đều?Viết công thức tính quãng đường vật đi được? Câu 2: Theo em, chuyển động thẳng nhanh, chậm dần đều là chuyển động như thế nào? 4.3. Bài mới: Hoạt động của Giáo Viên và Học Sinh Nội dung bài học Hoạt động 1: Giới thiệu bài:như sgk Hoạt động 2: Ghi nhaän caùc khaùi nieäm vaän toác töùc thôøi, chuyeån ñoäng thaúng biến đổi đều - Một vật đang chuyển động thẳng không đều,muốn biết tại một điểm M nào đó vật đang chuyển động nhanh hay chậm,ta phải làm gì? + Tìm đoạn đường rất ngắn vật đi dược trong khoảng thời gian rất ngắn mà vật ở M -Thành lập công thức vận tốc tức thời -Vận tốc tức thời cho biết gì? + Vật chuyển động nhanh hay chậm tại điểm nào đó. - Vận tốc tức thời là một đại lượng vecto.Quan sát hình 3.3 sgk nêu đặt điểm vecto vận tốc tức thời? + Quan sát và trả lời - Dựa vào khái niệm vận tốc tức thời và khái niêm chuyển động thẳng đều hãy đưa ra khái niệm về chuyển động thẳng biến đổi? + Quỹ đạo là đường thẳng,vận tốc tức thời biến đổi đều -Từ khái niệm,hãy tìm ví dụ về chuyển động thẳng nhanh dần đều,chậm dần đều + Nêu ví dụ - Nêu cách đi xe đạp đở tốn sức,đi xe mô tô tiết kiệm xăng?Từ đó biết điều hòa,duy trì tốc độ đi xe để hạn chế nhất việc phanh xe có thể + Chạy đều Hoạt động 3: Tìm hieåu khaùi nieäm gia toác trong chuyển động thẳng nhanh dần đều -Thiết lập công thức tính gia tốc?Nêu định nghĩa,đơn vị - Nhấn mạnh:Gia tốc cho biết sự biến thiên vận tốc nhanh hay chậm theo thời gian Trong chuyển động thẳng nhanh dần đều,gia tốc không đổi -Gia tốc là đại lượng vô hướng hay vecto?vì sao? + Vecto.vì là đại lượng vecto - Xem hình 3.4 sgk,Nhận xét gì về chiều của vecto gia tốc và vận tốc trong chuyển động thẳng nhanh dần đều? + Cùng chiều Hoạt động 4:Xaây döïng coâng thöùc tính vaän toác cuûa chuyển động thẳng nhanh dần đều: - Thiết lập công thức tính vận tốc?Dạng đồ thị? Nhaán maïnh v,v0 vaø a luoân cuøng daáu I.Chuyển động thẳng biến đổi đều 1.Ñoä lôùn cuûa vaän toác töùc thôøi : vt = 2.Vectô vaän toác töùc thôøi : -Góc tại vật chuyển động -Cuøng höôùng chuyeån ñoäng -Coù ñoä lôùn thay ñoåi theo vò trí Môû roäng : vt laø moät ñaïi löôïng veùctô cuøng phöông cuøng chieàu vôùi chuyeån ñoäng, Ñoä lôùn thay ñoåi theo vò trí 3.Chuyeån ñoäng thaúng biến đổi đều : Quỹ đạo là đường thẳng,vận tốc tức thời biến đổi (tăng,giảm)đều +Chuyển động thẳng nhanh dần đều:Quỹ đạo là đường thẳng,vận tốc tức thời tăng đều + Chuyển động thẳng chậm dần đều:Quỹ đạo là đường thẳng,vận tốc tức thời giảm đều II/ Chuyển động thẳng nhanh dần đều: 1.Gia tốc: a)Khaùi nieäm gia toác b)Ñôn vò : m/s2 c)Vectô gia toác -Ñieåm ñaët : treân vaät chuyển động -Höôùng : cuøng höôùng 2.Vaän toác trong chuyển động thẳng nhanh dần đều: a.Coâng thöùc tính vaän toác v = v0 + at b.Ñoà thò vaän toác-thời gian -Bieåu dieãn söï phuï thuoäc cuûa v vaøo t. -Ñoà thò vaän toác cuûa chuyển động thẳng nhanh dần đều coù daïng 1 ñoaïn thaúng (H.3.6) -Gia toác bieåu thò baèng heä soá goùc TIẾT 2: Hoạt động của Giáo Viên và Học Sinh Nội dung bài học Hoạt động 1: Xaây döïng coâng thöùc tính ñöôøng ñi, heä thöùc giöõa v,a vaø s, phöông trình toaï ñoä cuûa chuyển động thẳng nhanh dần đều : -Hãy nêu ñaëc ñieåm của chuyển động thẳng nhanh dần đều ? -Coù theå döïa vaøo ñaëc ñieåm ñoù ñeå xaây döïng coâng thöùc tính quaõng ñöôøng ñi ñöôïc vaø phương trình toaï ñoä cuûa chuyển động thẳng nhanh dần đều nhö theá naøo? + Ta coù : - Nhaän xeùt vaø söûa chöõa caùc caâu traû lôøi cuûa HS. - Xaây döïng coâng thöùc Vì vaän toác taêng ñeàu theo t neân Maø v = v0 +at Suy ra - Neâu yù nghóa vaän duïng cuûa coâng thöùc lieân heä ( duøng ñeå tính a, v , s khi khoâng xaùc ñònh ñöôïc yeáu toá thôøi gian. Hoạt động 2: Tìm hieåu chuyeån ñoäng thaúng chaäm daàn ñeàu: - Dựa vào chuyển động thẳng nhanh dần đều mà các em đã học,hãy thiết lập các công thức trong trường hợp chậm dần đều,từ đó rút ra nhận xét. + Hoạt động theo nhóm ,rút ra công thức và nhận xét Nhận xét kết quả các nhóm,sửa sai và hoàn chỉnh kết quả 3. Coâng thöùc tính quaõng ñöôøng ñi ñöôïc cuûa chuyển động thẳng nhanh dần đều : 4. Coâng thöùc lieân heä giöõa s, v vaø a Töø loaïi t keát quaû 5.Phöông trình toïa ñoä x = x0 + s = x0+v0t +at2 III.Chuyển động thẳng chậm dần đều: 1. Gia toác : 2.Vaän toác 3. Coâng thöùc tính quaõng ñöôïng ñi ñöôïc vaø pt toïa ñoä cuûa chuyển động thẳng chậm dần đều:(Töông töï chuyển động thẳng nhanh dần đều nhöng a ngöôïc daáu vôùi v0) 4.4. Câu hỏi,bài tập củng cố: Câu 1:Chọn đáp án đúng: Trong công thức tính vận tốc trong chuyển động thẳng nhanh dần đều: v=v0+at thì: v luôn luôn dương a luôn luôn dương a luôn luôn cùng dấu với v a luôn luôn ngược dấu với v Đáp án: c 4.5. Hướng dẫn học sinh tự học: - Đối với bài học tiết này: + Học bài + Làm baøi taäp veà nhaø : baøi 9,10,11,12,13,14 trang 22 sgk, - Đối với bài học tiếp theo: -Ôn tập công thức : Tieát sau laøm baøi taäp 5. RÚT KINH NGHIỆM - Nội dung: - Phương pháp: - Sử dụng đồ dùng,thiết bị: Ngày dạy: Bài: ,Tiết:5 BÀI TẬP Tuần:3 1. MỤC TIÊU: 1.1. kiến thức: + Học sinh biết: Các công thức, tên gọi, đơn vị các đại lượng trong các công thức đã học + học sinh hiểu: - HS giaûi được caùc baøi taäp veà chuyển động thẳng biến đổi đều baèng caùch söû duïng caùc coâng thöùc tính v,s ,phöông trình chuyển động vaø ñoà thò vận tốc- thời gian 1.2. kĩ năng: - Vận dụng để giải các bài tập 1.3. Thái độ: - Độc lập trong khi giải bài tập 2. TRỌNG TÂM: - Viết phương trình chuyển động của vật (chất điểm) 3. CHUẨN BỊ: 3.1. Giáo viên: 3.2. Học sinh: Giải các bài tập trong sgk, chuẩn bị thêm một số bài chưa biết làm 4.TIẾN TRÌNH: 4.1. Ổn định tổ chức và kiểm diện: 4.2. Kiểm tra miệng: Câu 1: Viết các công thức tính vận tốc,quãng đường, phương trình trong chuyển động thẳng đều Câu 2: Viết các công thức tính gia tốc,vận tốc,quãng đường, phương trình trong chuyển động thẳng biến đổi đều 4.3. Bài mới: Hoạt động của Giáo Viên và Học Sinh Nội dung bài học Hoạt động 1: Nhaéc laïi moät soá vaán ñeà lyù thuyeát YÙ nghóa cuûa caùc ñaïi löôïng : - : vaän toác ban ñaàu ( taïi vò trí ñaàu cuûa quyõ ñaïo chuyeån ñoäng ) - : vaän toác sau ( taïi vò trí cuoái cuûa quyõ ñaïo chuyeån ñoäng ) - : laø khoaûng thôøi gian giöõa hai thôøi ñieåm ( vôùi ) vaø ( vôùi ); () -: quaõng ñöôøng . -Caùc böôùc cô baûn ñeå laäp moät phöông trình chuyển động : +Xaùc ñònh caùc thoâng soá chuyển động: +Hoaøn thaønh phöông trình chuyển động. Hoạt động 2: Moät soá baøi taäp vaän duïng Baøi toaùn 1 : Moät vaät chuyeån ñoäng nhanh daàn ñeàu, sau 10 s vaän toác cuûa vaät taêng töø 4 m/s ñeán 6 m/s. Tính quaõng ñöôøng vaät ñaõ ñi ñöôïc ? Hướng dẫn: +Xaùc ñònh roõ vaø +Xaùc ñònh thôøi gian +Tính gia toác +Tính quaõng ñöôøng Baøi toaùn 2 : Hai xe maùy xuaát cuøng moät luùc phaùt töø hai ñòa dieåm A vaø B caùch nhau 600 m, chuyeån ñoäng ngöôïc chieàu höôùng vaøo nhau. Bieát xe A vaø xe B baét ñaàu chuyeån ñoäng nhanh daàn ñeàu vôùi gia toác laàn löôït laø 8 m/s2 vaø 4 m/s2 Xaùc ñònh vò trí gaëp nhau vaø vaän toác cuûa moãi xe taïi vò trí gaëp nhau ? Baøi toaùn 3 : Baøi toaùn veà ñoà thò. Cho đồ thị vận tốc chuyển động của hai xe như hình vẽ, biết hai xe xuất phát từ hai địa điểm cách nhau 900 m và hai xe chạy cùng chiều nhau: Hãy lập phương trình chuyển động của mỗi xe(chọn gốc tọa độ tại vị trí xuất phát xe 1, chiều dương hướng từ xe 1 đến xe 2,gốc thời gian là lúc xuất phát của xe 1) Xác đinh gia tốc chuyển động và trạng thái chuyển động V(m/s) t(p) 1 0 10 30 5,5 Xe1 Xe 2 Nhôù ñöôïc boán coáng thöùc cô baûn : Hieåu roõ yù nghóa vaø vai troø cuûa caùc ñaïi löôïng trong töøng coâng thöùc. Laäp ñöôïc phöông trình chuyeån ñoäng : Bài 1: S = 41 m Bài 2: VA = 80 (m/s) VB = -40 (m/s Bài 3: a1 = 0,06 (m/s2) Chuyển động thẳng nhanh dần đều a2 = 0,11 (m/s2) Chuyển động thẳng nhanh dần đều X1 = 0,5.0,06.t2 +10t (m) X2 = 0,055t2 – 6,6t +1098 (m) 4.4. Câu hỏi,bài tập củng cố: Câu 1: Nêu lại các bước để laäp moät phöông trình chuyển động? Đáp án: -Caùc böôùc cô baûn ñeå laäp moät phöông trình chuyển động : +Xaùc ñònh caùc thoâng soá chuyển động: +Hoaøn thaønh phöông trình chuyển động. 4.5. Hướng dẫn học sinh tự học: - Đối với bài học tiết này: + Ôn bài + Xem lại các bài đã giải - Đối với bài học tiếp theo: Chuẩn bị bài 4: Sự rơi tự do 5. RÚT KINH NGHIỆM - Nội dung: - Phương pháp: - Sử dụng đồ dùng,thiết bị: Ngày dạy: Bài:4 ,Tiết:6 SỰ RƠI TỰ DO Tuần:3 1. MỤC TIÊU: 1.1. kiến thức: + Học sinh biết: Nêu được sự rơi tự do là gì? + Học sinh hiểu: Nêu được đặc điểm của sự rơi tự do. 1.2. kĩ năng: - Tìm được ví dụ về sự rơi tự do 1.3. Thái độ: - Yêu thích môn học 2. TRỌNG TÂM: - Sự rơi tự do của các vật 3. CHUẨN BỊ: 3.1. Giáo viên: Các dụng cụ thí nghiệm : Giấy và các mẫu vật rơi. 3.2. Học sinh: Chuẩn bị bài trước ở nhà 4.TIẾN TRÌNH: 4.1. Ổn định tổ chức và kiểm diện: 4.2. Kiểm tra miệng: Câu 1: Yêu cầu học sinh giải bài tập 15 trang 22 skg Câu 2:Theo em thế nào là rơi tự do? 4.3. Bài mới: Hoạt động của Giáo Viên và Học Sinh Nội dung bài học Hoạt động 1: Giới thiệu bài: Baèng quan saùt, nhaø trieát hoïc Aristole ñaõ nhaän ñònh : Vaät naëng rôi nhanh hôn vaät nheï. Nhöng baèng caùc phöông phaùp thöïc nghieäm, Galileo ñaõ khaúng ñònh, caùc vaät naëng nheï rôi vôùi toác ñoä nhö nhau. -Nguyeân nhaân naøo laøm caùc vaät rôi trong khoâng khí nhanh chaäm khaùc nhau? Khoái löôïng ?Theå tích ? Söùc caûn cuûa khoâng khí ? + Traû lôøi caâu hoûi taïi sao trong khoâng khí caùc vaät rôi nhanh chaäm khaùc nhau - Hoâm nay chuùng ta haõy tìm hieåu söï rôi cuûa caùc vaät trong khoâng khí vaø söï rôi töï do Hoạt động 2: Tìm hieåu veà söï rôi trong khoâng khí Vaán ñeà : Chuùng ta seõ kieåm chöùng laïi caùc nhaän ñònh treân baèng moät soá thí nghieäm. - Laàn löôït bieåu dieãn 6 thí nghiệm cho HS quan saùt (Tröôùc khi laøm moãi TN cho HS phaân tích kó muïc ñích vaø ñieàu kieän thí nghiệm + Quan saùt thí nghieäm. - Toå chöùc cho HS xöû lí thoâng tin + Ruùt ra nhaän xeùt ban ñaàu. - Höôùng daãn, theo doõi vaø giuùp ñôõ HS thöïc hieän hoaït ñoäng C1 ( SGK ) + Thöïc hieän hoaït ñoäng C1 vaø ruùt ra nhaän xeùt (caù nhaân) - Toå chöùc trao ñoåi trong nhoùm:Yeâu caàu HS nhaän xeùt keát luaän veà söï rôi cuûa caùc vaät trong không khí. AÛnh höôùng cuûa không khí ñeán caùc chuyeån ñoäng naøy. + Trao ñoåi nhoùm ( 2 baøn moät nhoùm) veà caùc keát quaû thu ñöôïc ñeå töø ñoù ruùt ra keát luaän - Ñaùnh giaù nhaän xeùt, keát luaän cuûa HS. Hoạt động 3: Tìm hieåu veà söï rôi trong chaân khoâng Vaán ñeà : Neáu khoâng coù söùc caûn cuûa khoâng khí caùc vaät seõ chuyeån ñoäng rôi nhö theá naøo ? -Hướng dẫn hs theo dõi phaàn moâ taû thí nghiệm cuûa Newton vaø Galileo . + Quan saùt thí nghieäm . - HD hs ruùt ra nhaän xeùt gì veà söï rôi cuûa caùc vaät trong chaân khoâng ? - Yeâu caàu HS trao ñoåi nhoùm vaø ruùt ra ñònh nghóa söï rơi tự do. - Höôùng daãn, theo doõi vaø giuùp ñôõ HS thöïc hieän hoaït ñoäng C2 + Thöïc hieän hoaït ñoäng C2 I.SỰ RƠI TRONG KHÔNG KHÍ VÀ SỰ RƠI TỰ DO 1. Söï rôi cuûa caùc vaät trong khoâng khí: a.Thí nghieäm b.Keát luaän :Trong khoâng khí caùc vaät rôi nhanh chaäm khaùc nhau laø do söùc caûn cuûa khoâng khí. 2.Söï rôi cuûa caùc vaät trong chaân khoâng (söï rơi tự do): a.Thí nghieäm cuûa Newton : b.Thí nghieäm cuûa Galileo c.Ñònh nghóa : Söï rôi töï do laø söï rôi theo phöông thaúng ñöùng chæ döôùi taùc duïng cuûa troïng löïc . TIẾT 2: Hoạt động của Giáo Viên và Học Sinh Nội dung bài học Hoạt động 1: Xaây döïng phöông aùn thöïc nghieäm nghieân cöùu phöông vaø chieàu cuûa chuyeån ñoäng rôi töï do + Thảo luận theo nhóm để tìm phöông aùn thí nghiệm ñôn giaûn chứng minh phöông vaø chieàu cuûa rôi töï do. - Laáy moät daây doïi coù quaû roïi laø moät quaû naëng coù muõi nhoïn. Thaû cho quaû doïi chaïm moät vieân phaán roài keùo leân cao. Duøng löûa ñoát chaùy daây doïi thì quaû doïi rôi xuoáng laøm vôõ vieân phaán. + Từ đó hãy rút ra kết luận về đặc điểm của sự rơi tự do? + Nhaän xeùt keát quaû thu ñöôïc cuûa HS, ruùt ra kết luận cuoái cuøng: Nhö vaäy quaû doïi ñaõ rôi theo phöông cuûa daây doïi laø phöông thaúng ñöùng. + Töø hieän töôïng rơi tự do cho pheùp ta ruùt ra vaán ñeà “ ÔÛ cuøng moät nôi treân traùi ñaát moïi vaät ñeàu rôi cuøng moät gia toác” + Cho Hs bieát theâm : ôû nhöõng nôi khaùc nhau gia toác rơi tự do seõ khaùc nhau phuï thuoäc vaøo vò trí cuûa vaät + Treo bảng phụ,yêu cầu học sinh nhận xét quảng đường vật rơi trong những khoảng thời gian như nhau,từ đó cho biết chuyển động rơi của vật thuộc dạng chuyển động nào? - Nhanh dần đều Vaán ñeà : Söï rôi töï do laø chuyeån ñoäng nhanh dần đều, vaäy coù theå duøng caùc coâng thöùc cuûa rôi töï do ñeå xaây döïng caùc coâng thöùc tính cho rôi töï do ? + Yêu cầu HS leân baûng ghi laïi caùc coâng thöùc tính v, s cuûa chuyển động thẳng biến đổi đều + Hướng dẫn hs vaän duïng thieát laäp coâng thöùc tính vaän toác vaø quaõng ñöôøng ñi ñöôïc cuûa söï rơi tự do Hoạt động 2: Giaûi baøi taäp veà chuyển động rôi töï do + Yêu cầu HS ñoïc kó ñaàu baøi + Toùm taét + Löïa choïn coâng thöùc tính II. NGHIEÂN CÖÙU SÖÏ RƠI TỰ DO CUÛA CAÙC VAÄT 1.Nhöõng ñaëc ñieåm cuûa söï rơi tự do: -Phöông thaúng ñöùng. -Chieàu höôùng xuoáng -Laø daïng chuyeån ñoäng nhanh dần đều 2.Gia toác rôi töï do : -Gia toác rôi töï do coù giaù trò nhö nhau ñoái vôùi caùc vaät rôi. Chuù yù : Neáu khoâng caàn chính xaùc cao gtb =9,8m/s2 hoaëc 10 m/s2 3.Coâng thöùc cuûa rôi töï do : -Vaän toác : v = gt -Quaõng ñöôøng : s = gt2/2 Bài tập áp dụng:Baøi 10 SGK/27 Vaäy : v = gt = 10.2 = 20 (m/s) 4.4. Câu hỏi,bài tập củng cố: Câu 1: Đặc điểm của sự rơi tự do? Đáp án: Phöông thaúng ñöùng,Chieàu höôùng xuoáng Câu 2: Chuyển động rơi của vật thuộc dạng chuyển động nào? Đáp án: Nhanh dần đều Câu 3: Viết các coâng thöùc cuûa rôi töï do : Đáp án: v = gt , s = gt2/2 4.5. Hướng dẫn học sinh tự học: + Traû lôøi caùc caâu hoûi : 16 SGK + Laøm BT traéc nghieäm 8,9 trang 27 + Cho baøi taäp veà nhaø : baøi 11,12. + Yeâu caàu chuaån bò baøi sau : Chuyeån ñoäng troøn ñeàu 5. RÚT KINH NGHIỆM - Nội dung: - Phương pháp: - Sử dụng đồ dùng,thiết bị: Ngày dạy: Bài:05 ,Tiết: 8, 9 CHUYỂN ĐỘNG TRÒN ĐỀU Tuần: 1. MỤC TIÊU: 1.1. kiến thức: + Học sinh biết: Phát biểu định nghĩa của chuyển động tròn đều Viết được công thức tốc độ dài và chỉ được hướng của vectơ vận tốc trong chuyển động tròn đều. Viết được công thức và nêu được đơn vị