Giáo án Vật lý 11 NC - Tiết 20, 21 - Định luật ôm đối với các loại mạch điện mắc nguồn điện thành bộ

Ngµy so¹n : 26/10/07 TiÕt : 20 +21 GV: §ç Quang S¬n Bµi : ®Þnh luËt ¤m ®èi víi c¸c lo¹i m¹ch ®iÖn M¾c nguån ®iÖn thµnh bé A. Môc tiªu - Thiết lập và vận dụng được các công thức biểu thị định luật Ôm đối với các loại mạch điện. - Vận dụng được công thức tính suất điện động và điện trở trong của bộ nguồn gồm các nguồn ghép nối tiếp hoặc ghép song song, ghép hỗn hợp đối xứng. BchuÈn bÞ Giáo viên: - Bộ thí nghiệm như mạch điện hình 14.1. - Hình 14.1, 14.2 và bảng 14.1 SGK phóng to. Học sinh: - Ôn kiến thức về máy thu, thiết lập định luật Ôm đối với toàn mạch. C. TiÕn tr×nh d¹y- häc Ho¹t ®éng 1:KiÓm tra bµi cò Ho¹t ®éng cña thÇy ho¹t ®éng cña trß -§Ætc©u hái yªu cÇu h/sinh tr¶ lêi + + Nªu biÓu thøc cña ®Þnh luËt ¤m ®èi víi toµn m¹ch chØ cã ®iÖn trë thuÇn ? + Nªu biÓu thøc ®Þnh luËt ¤m cho toµn m¹ch trong tr­êng hîp m¹ch ngoµi cã m¸y thu ? -.Yªu cÇu h/s nhËn xÐt tr¶ lêi cña b¹n -. Nªu nhËn xÐt phÇn tr¶ lêi cña häc sinh -.Nhí l¹i kiÕn thøc ®Ó tr¶ lêi c©u hái cña g/viªn -. NhËn xÐt phÇn tr¶ lêi cña b¹n - Cñng cè l¹i kiÕn thøc Ho¹t ®éng 2:§Þnh luËt ¤m ®èi víi ®o¹n m¹ch cã chøa nguån ®iÖn Ho¹t ®éng cña thÇy Ho¹t ®éng cña trß -. §Æt vÊn ®Ò vÒ tÇm quan träng cña ®ÞnhluËt ¤m ¸p dông cho mçi lo¹i ®o¹n m¹ch - .H­íng dÉn h/s lµm thÝ nghiÖm (H14.1) - Gv giới thiệu dụng cụ thí nghiệm và sơ đồ hình 14. l¾p r¾p c¸c dông cô theo sơ đồ 14.1 rồi lấy số liệu theo bảng 14.1 khi di chuyển C để tăng I. + Yêu cầu Hs dựa vào bảng số liệu để vẽ đồ thị biểu diễn sự phụ thuộc của U vào I. + Kiểm tra, xem xét kết quả thí nghiệm . Nhận xét kết quả thí nghiệm. + Trả lời câu C1. + Yêu câu Hs xác định đồ thị thu được biểu diễn bởi hàm số nào? + x, y, a, b là các đại lượng điện. - Viết hàm số y = a.x + b dưới công thức của các đại lượng ®iÖn - Từ biểu thức UAB viết biểu thức I. - Thông báo hai biểu thức trên biểu thị định luật Ôm đối với đoạn mạch chứa nguồn điện. - Lưu ý: chiều dßng ®iÖn qua nguån điện đi từ âm đến dương và VA > VB. - Nếu mạch có R. Trả lời câu C2. - Viết biểu thức tính I từ UAB. -HiÓu tÇm quan träng cña ®Þnh luËt ¤m cho c¸c lo¹i ®o¹n m¹ch kh¸c nhau - Lắng nghe , N hí c¸c b­íc tiến hành thÝ nghiệm , lấy số liệu và vẽ đồ thị. - Trả lời C1 - y = a.x + b. a = r ; b = ξ ; x = I ; y = UAB . - UAB = -r.I + ξ = ξ - I.r ó UAB = UAB + UCB UAC = ξ – r.I và UCB = -UBC = -R.I - UAB = ξ – (R + r).I ó Ho¹t ®éng 3:§Þnh luËt ¤m ®èi víi ®o¹n m¹ch cã chøa m¸y thu ®iÖn Ho¹t ®éng cña thÇy Ho¹t ®éng cña trß - Xét đoạn mạch AB có chứa máy thu ξp , r. Có hiệu điện thế U đặt vào hai đầu đoạn mạch và dòng điện I qua mạch. - Hướng dẫn Hs xây dựng định luật: + Tính công dòng điện sinh ra. + Tính công tiêu thụ của máy thu. + So sánh A, Ap dựa vào định luật nào? Từ đó viết biểu thức tính U. - Viết biểu thức tính I. - Thông báo biểu thức I biểu thị định luật Ôm đối với đoạn mạch chứa máy thu điện. - Tương tự định luật Ôm chứa nguồn có R. Trả lời C3. - Từ biểu thức UAB viết biểu thức tính I. VËn dông kiÕn thøc vµ th¶o lu¹n ®Ó x©y dùng biÓu thøc ®Þnh luËt - A = UI.t - Ap = ξp.It + rp.I2t. - Theo định luật bảo toàn năng lượng A = Ap hay - UAB = VA – VB = ξp + (R + rp). IAB hay hÕt tiÕt 20 Yªu cÇu h/s :Nªu l¹i néi dung ®Þnh luËt ¤m cho do¹n m¹ch cã chøa nguån ®iÖn,vµ ®o¹n m¹ch cã chøa m¸y thu ? Vµ lµm c©u hái 1/tr72/sgk - lµm ë nhµ -Tr¶ lêi c©u hái ,cñng cè l¹i kiÕn thøc Ho¹t ®éng 4:X©y dùng c«ng thøc tæng qu¸t cña ®Þnh lu¹t ¤m ®èi víi c¸c lo¹i ®o¹n m¹ch Ho¹t ®éng cña thÇy Ho¹t ®éng cña trß - Hướng dẫn Hs xây dựng hệ thức theo SGK. - Xét mạch AB. Viết biểu thức UBA → UAB. - Xét mạch AB. Viết UAB với ξ máy thu. - Thông báo công thức đoạn mạch tổng quát đối với các loại đoạn mạch: UAB = (R + r). IAB – ξ. với + ξ > 0 khi ξ là nguồn. + ξ < 0 khi ξ là máy thu. - UBA = VB – VA = ξ – (R + r).IAB. => UAB = VA – VB = (R + r). IAB – ξ - UAB = VA – VB = (R + r). IAB + ξ. Ho¹t ®éng 5: T×m hiÓu c¸ch m¾c c¸c nguån ®iÖn thµnh bé Ho¹t ®éng cña thÇy Ho¹t ®éng cña trß - Mắc nối tiếp. Sử dụng hình 14.7. - Giới thiệu ξb , rb theo SGK. - Nếu ; r1 = r2 = = rn = r Thì ξb , rb ? - Giới thiệu mắc xung đối, hình 14.8. - Thông báo ξ1 = ξ2 thì ξ1 là nguồn, ξ2 là máy thu. - Giới thiệu mắc song song hình 14.9. - Giới thiệu mắc hỗn hợp đối xứng. - Tính ξb ? - Tính rb ? - Lắng nghe. hiÎu c¸ch m¾c bé nguån nèi tiÕp vµ nhí c¸c c«ng thøc - ; rb = n.r. HiÓu c¸ch m¾c bé nguån song song Vµ nhí c¸c c«ng thøc - . Ho¹t ®éng 6 : cñng cè vµ vËn dông Ho¹t ®éng cña thÇy ho¹t ®éng cña trß H­ãng dÉn h/s tr¶ lêi c©u hái 2/tr72/sgk Yªu cÇu h/s lµm bµi tËp1,2/tr72/sgk tr¶ lêi c¸c c©u hái vµ lµm bµi tËp sgk vµ sbt Ho¹t ®éng 7: H­íng d·n bµi vÒ nhµ Yªu cÇu h/s lµm bµi tËp tr73/sgk