Giáo án Vật lý 11 NC - Tiết 54 - Từ trường trái đất

Ngày soạn : 22/02/08 Tiết :54 GV:Đỗ Quang Sơn Bài:từ trường tráI đất A/ Mục tiêu: Trả lời được cỏc cõu hỏi: - Độ từ thiờn là gỡ? Độ từ khuynh là gỡ?Bóo từ là gỡ? - Phõn biệt được Từ cực của trỏi đất, sự khỏc nhau giữa cỏc từ cực của trỏi đất và cỏc địa cực. B/Chuẩn bị: 1) Giáo viên: - La bàn, tranh vẽ phúng to hỡnh 35.1, 35.2, 35.3 SGK 2) Học sinh: -Ôn kiến thức về sử dụng la bàn , bố trí thí nghiệm ơc xtét Đọc trước nội dung bài C/Tiến trình Dạy- Học: Hoạt động 1: Kiểm tra bài cũ ........ Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Đặt câu hỏi yêu cầu h/s trả lời +.Nêu đặc điểm về chất thuận từ , chất nghịch từ , chất sắt từ ? +.nêu cấu tạo nam châm điện và những ứng dụng của nam châm ? +.Cách tạo ra nam châm vĩnh cửu ? +. Nêu tính chất cơ bản của từ trường ? -. Nhận xét câu trả lời của h/s Nhớ lại kiến thức để trả lời câu hỏi của gv Nhận xét câu trả lời của bạn Củng cố kién thức Hoạt động 2:Tìm hiểu độ từ thiên . Độ từ khuynh ........ Hoạt động của thầy Hoạt động của trò - Dùng lời dẫn đầu bài như SGK để vào bài mới. a) Độ từ thiên - GV thụng bỏo cho HS về khỏi niệm kinh tuyến từ + Cỏc đường sức của từ trường Trỏi Đất nằm trờn mặt đất gọi là cỏc kinh tuyến từ -. Giúp h/s phân biệt kinh tuýen từ với kinh tuyến địa lí -Yêu cầu h/s : Đọc định nghĩa độ từ thiên Và nêu giá trị của độ từ thiên ? - Hướng dẫn h/s sử dụng hình (35.1) để mô tả độ từ thiên b) Độ từ khuynh -.GV đưa ra định nghĩa độ từ khuynh và quy ước về dấu của I - Hướng dẫn h/s quan sát cấu tạo và nhớ cách sử dụng la bàn từ khuynh ( Phân biệt với la bàn thường dùng là la bàn từ thiên ) -Đọc sgk , theo dõi phân tích của giáo viên, quan sát (H35.1). Hiểu KN kinh tuyến từ ( Cỏc đường sức của từ trường Trỏi Đất nằm trờn mặt đất gọi là cỏc kinh tuyến từ ) và phân biệt nó với kinh tuyến địa lí để hiểu kháI niệm độ từ thiên và đặc điểmgiá trị của độ từ thiên Đ/n: Gúc lệch giữa kinh tuyến từ và kinh tuyến địa lý gọi là độ từ thiờn (hay gúc từ thiờn), kớ hiệu là D Quy ước: Độ từ thiờn ứng với trường hợp cực Bắc của kim la bàn lệch sang phớa Đụng là độ từ thiờn dương ( D>0), ngược lại độ từ thiờn õm (D<0) Ghi nhận kiến thức Đọc sgk và hiểu KN về độ từ khuynh và qui ước về dấu củ a nó Gúc hợp bởi kim nam chõm của la bàn từ khuynh và mặt phẳng nằm ngang gọi là độ từ khuynh (hay gúc từ khuynh), kớ hiệu là I. Quy ước: I >0: cực bắc của kim nam chõm nằm phớa dưới mặt phẳng nằm ngang, ngược lại I<0. -.Quan sát cấu tạo và hiẻu cách sử dụng của la bàn từ khuynh ( Phân biệt với la bàn thường dùng là la bàn từ thiên ) Ghi nhận kiến thức Hoạt động 3: .Tìm hiểu các từ cực của trái đất ....... Hoạt động của thầy Hoạt động của trò - Yêu cầu h/s : Đọc sgk hiểu về từ cực của trái đất - Yêu cầu h/s đọc phần đọc thêm tr171/sgk - Đọc sgk hiểu những kiến thức cơ bản về từ cực trái đất + Trỏi Đất cú hai địa cực: cực Bắc, cực Nam; ngoài ra cũn cú hai cực từ + Chiều đường sức từ của Trỏi Đất là chiều Nam- Bắc +Cực từ nằm ở Nam bỏn cầu là từ cực Bắc, cực từ nằm ở Bắc bỏn cầu là từ cực Nam. Ghi nhận kiến thức Hoạt động 4: .Bão từ ....... Hoạt động của thầy Hoạt động của trò -. Giới thiệu những cơ sở chứng tỏ sự tồn tại của hiện tượng bão từ - Yêu cầu h/s đọc sgk để hiểu thêm về bão từ và nguyên nhân tráI đất có từ trường - Yêu cầu h/s : Đọc phần dọc thêm sgk -. Đọc sgk hiểu được + Tại một nơi cố định, cỏc yếu tố của từ trường Trỏi Đất (cảm ứng từ, độ từ thiờn, độ từ khuynh) cú những biến đổi theo thời gian. Nếu những biến đổi này xảy ra hầu như cựng một lỳc trờn toàn cầu thỡ gọi là bóo từ. + Cú hai loại: bóo từ mạnh, bóo từ yếu. + Đa số những cơn bóo từ yếu thường xảy ra trong thời gian ngắn, ngược lại cú những cơn óo từ mạnh kộo dài đến hàng chục giờ, thậm chớ vài ngày. + Bóo từ mạnh thường chỉ xuất hiện trong thời gian hoạt động mạnh của Mặt Trời, ảnh hưởng rất đỏng kể đến liờn lạc vụ tuyến trờn hành tinh. Ghi nhận kiến thức Hoạt động 5: .Củng cố vận dụng ....... Hoạt động của thầy Hoạt động của trò -.Yờu cầu HS trả lời cỏc cõu hỏi 1, 2, 3 trong SGK -Vận dụng kiến thức trả lời câu hỏi tr172/sgk Hoạt động 6: ..Hướng dẫn bài về nhà ...... Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Yêu cầu h/s làm bài tập tr172/sgkvà bài sbt Ghi nhớ bài về nhà