Giáo án Vật lý 11 - Tiết 1 đến 17

Ngày soạn: 24/08/2008 Ngày gi ảng :.26/08/2008 Tiết 1: ĐIỆN TÍCH – ĐỊNH LUẬT COULOMB I.MỤC TIÊU: 1) Kiến thức: - Trình bày được khái niệm điện tích điểm, đặc điểm tương tác giữa các điện tích, nội dung chính của định luật Coulomb, ý nghĩa của hằng số điện môi. - Lấy được ví dụ về tương tác giữa các vật điện được coi là điện tích điểm. - Biết cấu tạo và hoạt động của cân xoắn. 2) Kỹ năng: - Xác định được phương chiều của lực Coulomb - Giải được bài toán về tương tác điện. - Làm cho vật nhiễm điện do cọ xát. II.CHUẨN BỊ: Giáo viên: Đọc SGK 7 và lớp 9 để biết học sinh đã được học gì về điện tích và tương tác điện. Đọc trước bài và các tài liệu có liên quan. Chuẩn bị các thiết bị dạy học cần thiết (nếu có): (Máy phát tĩnh điện, dụng cụ thí nghiệm theo hình 1.1; 1.2 ) Một số câu hỏi và câu trắc nghiệm theo từng chủ đề của bài. III. ỔN ĐỊNH TỔ CHỨC: Kiểm tra sĩ số: B5......................................................................... B6.......................................................................... B7.......................................................................... B8............................................................................ DỰ KIẾN NỘI DUNG GHI BẢNG: Bài 1: Điện tích – Định luật Coulomb 1) Sự nhiễm điện của các vật: - Một vật có khả năng hút được các vật nhẹ như mẩu giấy, sợi bông, ta nói vật đó bị nhiễm điện. - Có thể làm cho một vật nhiễm điện bằng cách: cọ xát với vật khác, tiếp xúc với vật đã nhiễm điện. 2) Điện tích, Điện tích điểm: - Điện tích: vật nhiễm điện (vật mang điện) - Điện và điện tích tương tự như khối lượng và quán tính của vật. - Điện tích điểm: tương tự như chất điểm. 3) Định luật Coulomb. Hằng số điện môi a/ Định luật: Nội dung: Lực hút hay đẩy giữa hai điện tích điểm đặt trong chân không có phương trùng với đường thẳng nối 2 điện tích điểm đó, có độ lớn tỉ lệ với tích độ lớn của 2 điện tích và tỉ lệ nghịch với bình phương khoảng cách giữa chúng. Biểu thức: Trong đó: k là hệ số tỉ lệ, phụ thuộc vào hệ đơn vị (trong hệ SI, k = ) q1 và q2: các điện tích (C) r: Khoảng cách giữa q1 và q2 (m2) 4) Tương tác của hai điện tích trong điện môi: - Điện môi là chất cách điện. - Trong điện môi có hằng số điện môi là : (giảm đi lần so với trong chân không) - Hằng số điện môi của một môi trường cho biết: khi đặt các điện tích trong môi trường đó thì lực tương tác giữa chúng giảm đi bao nhiêu lần so với khi chúng đặt trong chân không. Học sinh: Đọc lại SGK 7 và lớp 9 để ôn lại các kiến thức đã học. Xem trước bài mới và chuẩn bị các dụng cụ cần thiết như: giấy vụn, thước mica IV .TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC: Hoạt động 1: Tìm hiểu sự nhiễm điện – Điện tích, tương tác điện: Hoạt động của học sinh Trợ giúp của giáo viên Trả lời các câu hỏi: - Cọ xát với vật khác. - Có thể hút được các vật nhẹ như mẩu giấy, sợi bông - Làm thí nghiệm. Khẳng định lại kiến thức. - Đọc SGK và trả lời. Nêu một số câu hỏi: - Người ta có thể làm gì để nhiễm điện cho vật? - Biểu hiện của một vật bị nhiễm điện? - Hướng dẫn học sinh làm một vài thí nghiệm dơn giản để chứng minh điều đó. - Điện tích là gì? Có mấy loại điện tích? Tương tác của chúng như thế nào? Hoạt động 2: Tìm hiểu tương tác giữa hai điện tích điểm: - Quan sát hình vẽ và trả lời. - Nêu các kết quả thí nghiệm của Coulomb tìm được về sự phụ thuộc của lực tương tác giữa hai điện tích và khoảng cách giữa chúng - Nêu nội dung định luật và ý nghĩa, đơn vị của các đại lượng trong biểu thức. - Vẽ hình biểu diễn tương tác của hai điện tích cùng dấu, trái dấu. - Yêu cầu học sinh quan sát hình vẽ 1.3 và tìm hiểu cấu tạo và cách sử dụng của cân xoắn. - Hướng dẫn học sinh phân tích các kết quả thí nghiệm của Coulomb. Khái quát hóa để đi đến nội dung và biểu thức định luật. - Yêu cầu học sinh phát biểu nội dung định luật dựa vào dạng của biểu thức. - Hướng dẫn học sinh vẽ hình. Hoạt động 3: Tìm hiểu tương tác giữa hai điện tích trong điện môi: - Lấy ví dụ về chất cách điện. - Giới thiệu kết quả thực nghiệm. - Hướng dẫn học sinh tìm hiểu ý nghĩa hằng số điện môi. - Giới thiệu điện môi là chất cách điện. - Tìm hiểu kết quả thực nghiệm về tương tác giữa các điện tích trong điện môi đồng chất. - Tìm hiểu ý nghĩa của hằng số điện môi. Hoạt động 4: Vận dụng – Củng cố: - Trả lời các câu hỏi. - Đưa ra câu trả lời đúng. - Đặt câu hỏi theo từng chủ đề của bài. - Cho học sinh thảo luận để trả lời các câu trắc nghiệm SGK trang 9, 10. Hoạt động 5: Giao nhiệm vụ về nhà: - Ghi bài tập và câu hỏi về nhà. - Ghi những chuẩn bị cần thiết. - Yêu cầu học sinh giải các bài tập trang 10 SGK và sách bài tập. - Dặn dò những chuẩn bị cho bài sau. + Xem bài mới + Xem lại cấu tạo nguyên tử VL7 và H10 Ngày soạn: 25/08/2008 Ngày gi ảng :.01/09/2008. Tiết 2: THUYẾT ELECTRON – ĐỊNH LUẬT BẢO TOÀN ĐIỆN TÍCH MỤC TIÊU: 1) Kiến thức: - Hiểu được nội dung cơ bản của thuyết electron. - Trình bày được cấu tạo sơ lược của nguyên tử về phương diện điện. - Nắm được các cách làm cho vật nhiễm điện và lấy được ví dụ minh họa. 2) Kỹ năng: - Vận dụng thuyết electron để giải thích các hiện tượng nhiễm điện. - Rèn kỹ năng vận dụng lý thuyết vào thực tế. - Giải được bài toán về tương tác tĩnh điện. CHUẨN BỊ: 1) Giáo viên: Đọc SGK 7 và Hóa 10 để biết học sinh đã được học gì về cấu tạo nguyên tử. Đọc trước bài và các tài liệu có liên quan. Chuẩn bị các dụng cụ thí nghiệm cần thiết (nếu có): (Điện nghiệm, thanh nhựa, vải lụa) Một số câu hỏi và câu trắc nghiệm theo từng chủ đề của bài. III. ỔN ĐỊNH TỔ CHỨC: Kiểm tra sĩ số: B5......................................................................... B6.......................................................................... B7.......................................................................... B8............................................................................ DỰ KIẾN NỘI DUNG GHI BẢNG: Bài 2: Thuyết electron – Định luật bảo toàn điện tích 1) Thuyết electron: a) Cấu tạo nguyên tử về phương diện điện. Điện tích nguyên tố: - Cấu tạo nguyên tử: + hạt nhân ở giữa mang điện dương: gồm protôn mang điện dương và nơtron không mang điện. + các electron mang điện âm chuyển động xung quanh hạt nhân. + Số electron = số proton nên nguyên tử trung hòa về điện - Điện tích của electron và của proton là nhỏ nhất nên gọi là điện tích nguyên tố. b) Thuyết electron: Thuyết dựa vào sự cư trú và di chuyển của electron để giải thích các hiện tượng điện và tính chất điện của các vật gọi là thuyết electron. - Electron có thể rời khỏi nguyên tử và di chuyển từ nơi này đến nơi khác. + Nguyên tử mất electron trở thành Ion dương. + Nguyên tử trung hòa nhận thêm electron trở thành Ion âm. - Một vật có: Số e > số proton: nhiễm điện âm; Số e < số proton: nhiễm điện dương 2) Vận dụng: Có thể dùng thuyết electron để giải thích các hiện tượng nhiễm diện do cọ xát, tiếp xúc, hưởng ứng. 3) Định luật bảo toàn điện tích: Trong một hệ cô lập về điện, tổng đại số của các điện tích là không đổi. 2) Học sinh: Đọc lại SGK 7 và Hóa 10 để ôn lại các kiến thức đã học. Xem trước bài mới và chuẩn bị các dụng cụ cần thiết IV. TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC: Hoạt động 1: Kiểm tra kiến thức cũ: Hoạt động của học sinh Trợ giúp của giáo viên Ôn lại các kiến thức đã học: - Điện tích, điện tích điểm. - Các loại điện tích, tương tác giữa chúng. - Phương chiều độ lớn của lực tương tác giữa các điện tích. Nêu một số câu hỏi giúp học sinh ôn lại kiến thức đã học Hoạt động 2: Thuyết electron: - Nhớ lại kiến thức đã học hoặc đọc SGK để trả lời. - Đọc SGK để biết điện tích và khối lượng của electron và proton. Lĩnh hội điện tích nguyên tố. - Đọc SGK để tìm hiểu nội dung thuyết. - Giải thích hiện tượng. - Dựa vào kiến thức đã học ở các lớp dưới, yêu cầu học sinh nêu cấu tạo của nguyên tử về phương diện điện. - Giới thiệu về điện tích nguyên tố. - Giới thiệu về nội dung thuyết electron. - Yêu cầu học sinh dùng thuyết electron để giải thích hiện tượng nhiễm điện do cọ xát. Hoạt động 3: Giải thích một số hiện tượng điện: - Đọc SGK, liên hệ kiến thức cũ và thực tế để tìm hiểu chất cách điện và chất dẫn điện - Lấy ví dụ về chất cách điện. - Giải thích các hiện tượng như câu hỏi C3, C4,C5 - yêu cầu học sinh tự tìm hiểu chất cách điện, chất dẫn điện. Cho ví dụ. - Hướng dẫn học sinh trả lời. - Yêu cầu học sinh vận dụng thuyết electron để giải thích các hiện tượng điện Hoạt động 4: Tìm hiểu định luật bảo toàn điện tích: - Đọc SGK để tìm hiểu định luật. - Tính toán dựa vào nội dung định luật - Giải thích một số thuật ngữ dùng trong định luật. - Lấy một ví dụ áp dụng định luật. Hoạt động 5: Vận dụng – Củng cố: - Trả lời các câu hỏi. - Đưa ra câu trả lời đúng. - Đặt câu hỏi theo từng chủ đề của bài. - Cho học sinh thảo luận để trả lời các câu trắc nghiệm SGK trang 14 Hoạt động 5: Giao nhiệm vụ về nhà: - Ghi bài tập và câu hỏi về nhà. - Ghi những chuẩn bị cần thiết. - Yêu cầu học sinh giải các bài tập trang 14 SGK và sách bài tập. - Dặn dò những chuẩn bị cho bài sau. Ngày soạn: 28/08/2008 Ngày gi ảng :.0 /09/2008 Tieát 3: BAØI TAÄP I. MUÏC TIEÂU - Vaän duïng ñöôïc ñònh luaät Culoâng ñeå giaûi caùc baøi taäp veà töông taùc ñieän. - Vaän duïng thuyeát eâlectron vaø ñònh luaät baûo toaøn ñieän tích ñeå giaûi thích ñöôïc moät soá hieän töôïng ñieän. II. CHUAÅN BÒ Giaùo vieân Caùc baøi taäp thích hôïp Hoïc sinh Hoïc lyù thuyeát vaø laøm caùc baøi taäp trong SGK vaø SBT. III. ỔN ĐỊNH TỔ CHỨC: Kiểm tra sĩ số: B5......................................................................... B6.......................................................................... B7.......................................................................... B8............................................................................ TOÅ CHÖÙC CAÙC HOAÏT ÑOÂNG DAÏY HOÏC Ho¹t ®éng cña häc sinh Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn Hoaït ñoäng 1 (phuùt): Kieåm tra baøi cuõ + Traû lôøi caâu hoûi cuûa giaùo vieân H: Phaùt bieåu vaø vieát bieåu thöùc ñònh luaät Culoâng H: Neâu caùc ñaëc ñieåm cuûa vectô löïc Culoâng? Hoaït ñoäng 2 (phuùt): Laøm baøi taäp Baøi taäp 5/10 Ta coù: F’ = k=F Nhö vaäy löïc khoâng ñoåi. Ñaùp aùn D Baøi 8/10: q1 = q2 = ± 10-7C. Baøi taäp laøm theâm 1. Töø ñònh luaät Culoâng suy ra: q1.q2 = =2.10-10 (1) Maët khaùc theo ñeà ra thì: q1 + q2 = 3.10-5 C (2) Töø (1) vaø (2) suy ra: q1 = 2.10-5 C; q2 = 10-5 C; hoaëc: q1 = 10-5 C; q2 = 2.10-5 C. 2. a) Khi q daët taïi O ta coù: maø Neân: F=F1+F2 = 0,36N b) Do BM = BA + AN neân M naèm treân ñöôøng thaúng AB Ta coù: Do neân: F = F1 – F2 =0,135N. + YC: Giaûi baøi taäp 5/10 YC: Giaûi baøi taäp 8/10. Baøi taäp laøm theâm: 1. Hai ñieän tích ñieåm ñaët caùch nhau 1 m trong khoâng khí thì ñaåy nhau 1 löïc baèng 1,8N.Ñoä lôùn ñieän tích toång coäng laø 3.10-5 C . tính ñieän tích cuûa moãi vaät. 2. Hai ñieän tích ñieåm q1= 4.10-8C vaø q2= -4.10-8C ñaët caùch nhau khoaûng a = 4cm trong khoâng khí. Xaùc ñònh löïc ñieän taùc duïng leân ñieän tích q=2.10-9C khi: a) q ñaët tai trung ñieåm O cuûa AB b) q ñaët taïi M sao cho AM=4cm, BM=8cm. Hoaït ñoäng 3 (phuùt): Vaän duïng cuûng coá, giao nhieäm vuï veà nhaø. Ghi baøi taäp veà nhaø. Ghi baøi taäp laøm theâm. Ghi chuaån bò cho baøi sau. Cho baøi taäp trong SBT. Ngày soạn: 29/08/2008 Ngày giảng :.0 /09/2008 Tiết 4 - 5: ĐIỆN TRƯỜNG – CƯỜNG ĐỘ ĐIỆN TRƯỜNG – ĐƯỜNG SỨC ĐIỆN MỤC TIÊU: 1) Kiến thức: - Trình bày được khái niệm điện trường, điện trường đều. - Phát biểu được định nghĩa cường độ điện trường và nêu được đặc điểm của vectơ cường độ điện trường. - Biết tổng hợp các vectơ cường độ điện trường thành phần tại 1 điểm. - Nêu được khái niệm và đặc điểm đường sức điện trường. 2) Kỹ năng: - Xác định phương, chiều, độ lớn của cường độ điện trường tại 1 điểm do điện tích điểm gây ra. - Vận dụng quy tắc hình bình hành để xác định phương chiều của vectơ cường độ điện trường tổng hợp. - Giải được bài toán về điện trường. CHUẨN BỊ: 1) Giáo viên: Đọc trước bài và các tài liệu có liên quan. Chuẩn bị các hình vẽ 3.6, 3.7, 3.8, 3.9 Một số câu hỏi và câu trắc nghiệm theo từng chủ đề của bài. III. ỔN ĐỊNH TỔ CHỨC: Kiểm tra sĩ số: B5......................................................................... B6.......................................................................... B7.......................................................................... B8............................................................................ DỰ KIẾN NỘI DUNG GHI BẢNG: Bài 2: Điện trường – cường độ điện trường – đường sức điện 1) Điện trường: a) Khái niệm: điện trường là môi trường truyền tương tác giữa các điện tích. b) Định nghĩa: SGK trang 15 2) Cường độ điện trường: a) Định nghĩa: SGK trang 16 b) Vectơ cường độ điện trường: có: + Phương: cùng phương với + Chiều: - cùng chiều nếu q > 0 - ngược chiều nếu q < 0 + Độ lớn: c) Đơn vị cường độ điện trường: V/m d) Vectơ cường độ điện trường do một điện tích Q gây ra tại một điểm M: Có: + Điểm đặt: Tại điểm M + Phương: trùng với đường thẳng nối điện tích Q và điểm M + Chiều: Hướng ra xa Q nếu Q > 0; hướng vào Q nếu Q < 0 + Độ lớn: e) Nguyên lý chồng chất điện trường: + Nếu thì E = E1 + E2. + Nếu thì + Nếu thì + Tổng quát: 3) Đường sức điện: a) Định nghĩa: SGK trang 18 b) Đặc điểm: SGK trang 19 c) Điện trường đều: + Các đường sức: thẳng, song song, cách đều nhau. + Véctơ cường độ điện trường có chiều và độ lớn như nhau tại mọi điểm. 2) Học sinh: Xem trước bài mới và chuẩn bị các dụng cụ cần thiết. Xem lại phép tổng hợp vectơ, định lý hàm số cosin IV. TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC: Ho¹t ®éng cña häc sinh Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn Hoaït ñoäng 1 (phuùt): kieåm tra baøi cuõ Traû lôøi caâu hoûi cuûa GV. H: Neâu thuyeát eâlectron vaø vaän duïng ñeå giaûi thích hieän töôïng nhieãm ñieän do höôûng öùng? H: Phaùt bieåu ñònh luaät baûo toaøn ñieän tích? Hoaït ñoäng 2 (phuùt) tìm hieåu veà ñieän tröôøng Ñoïc SGK muïc I.1, I.2, tìm hieåu vaø traû lôøi caâu hoûi. + Ñieän tröôøng laø moâi tröôøng (daïng vaät chaát) bao quanh ñieän tích vaø gaén lieàn vôùi ñieän tích. Ñieän tröôøng taùc duïng löïc ñieän leân caùc ñieän tích khaùc ñaët trong noù. + Ñaët ñieän tích thöû naèm trong khoâng gian, neáu noù chòu löïc ñieän taùc duïng thì ñieåm ñoù coù ñieän tröôøng. Cho HS ñoïc SGK, neâu caâu H: Ñieän tröôøng laø gì? H: Laøm theá naøo ñeå nhaän bieát ñöôïc ñieän tröôøng? Toång keát yù kieán HS, nhaán maïnh noäi dung khaùi nieäm. Hoaït ñoäng 3 (phuùt): Xaây döïng khaùi nieäm cöôøng ñoä ñieän tröôøng Ñoïc SGK muïc II.1, II.2, II.3, II.4, traû lôøi caùc caâu hoûi. + Cöôøng ñoä ñieän tröôøng taïi moät ñieåm ñaëc tröng cho taùc duïng cuûa löïc ñieän tröôøng taïi ñieåm ñoù. Noù ñöôïc xaùc ñònh baèng thöông soá cuûa löïc ñieän taùc duïng F taùc duïng leân moät ñieän tích thöû q (döông) ñaët taïi ñieåm ñoù vaø ñoä lôùn cuûa q. + Ñaëc ñieåm cuûa vectô cöôøng ñoä ñieän tröôøng: - Ñieåm ñaët: taïi ñieåm ñang xeùt. - Phöông chieàu: cuøng phöông chieàu vôùi löïc ñieän taùc duïng leân ñieän tích thöû döông ñaët taïi ñieåm ñang xeùt. - Ñoä lôùn: E = F/q (q döông) Suy luaän vaän duïng cho ñieän tröôøng gaây bôûi ñieän tích ñieåm, traû lôøi caùc caâu hoûi + Cöôøng ñoä ñieän tröôøng gaây bôûi ñieän tích ñieåm Q - Ñieåm ñaët: taïi ñieåm ñang xeùt. - Phöông: ñöôøng noái ñieän tích ñieåm vaø ñieåm ñang xeùt. - Chieàu: höôùng ra xa Q neáu Q > 0; höôùng veà phía Q neáu Q < 0 - Ñoä lôùn: E = Traû lôøi C1. YC: Ñoïc SGK muïc II.1, II.2, II.3, II.4, traû lôøi caùc caâu hoûi. H: Cöôøng ñoä ñieän tröôøng laø gì? H: Neâu ñaëc ñieåm cuûa vectô cöôøng ñoä ñieän tröôøng (ñieåm ñaët, phöông, chieàu, ñoä lôùn) Nhaán maïnh töøng ñaëc ñieåm cuûa vectô cöôøng ñoä ñieän tröôøng. H: Vaän duïng ñaëc ñieåm löïc töông taùc giöõa caùc ñieän tích ñieåm xaùc ñònh phöông chieàu vaø ñoä lôùn cuûa cöôøng ñoä ñieän tröôøng gaây bôûi ñieän tích ñieåm? H: Xaùc ñònh höôùng cuûa vectô cöôøng ñoä ñieän tröôøng gaây bôûi ñieän tích Q trong caùc tröôøng hôïp Toång keát yù kieán HS. Neâu caâu hoûi C1. Hoaït ñoäng 4(phuùt): Giao nhieäm vuï veà nhaø + Ghi nhieäm vuï hoïc taäp + Hoïc lyù thuyeát. + Laøm caùc baøi taäp trong SGK Tieát 5: ÑIEÄN TRÖÔØNG VAØ CÖÔØNG ÑOÄ ÑIEÄN TRÖÔØNG. ÑÖÔØNG SÖÙC ÑIEÄN (Tieát 2) Kiểm tra sĩ số: B5......................................................................... B6.......................................................................... B7.......................................................................... B8............................................................................ Ho¹t ®éng cña häc sinh Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn Hoaït ñoäng 1 (phuùt): Tìm hieåu nguyeân lyù choàng chaát ñieän tröôøng Traû lôøi caâu hoûi cuûa GV. + Ñieän tröôøng taïi moät ñieåm baèng toång caùc vectô cöôøng ñoä ñieän tröôøng taïi ñieåm ñoù. YC: Ñoïc phaàn I.6 SGK vaø traû lôøi caâu hoûi. Phaùt bieåu noäi dung nguyeân lyù choàng chaát ñieän tröôøng. Hoaït ñoäng 2(phuùt): Xaây döïng khaùi nieäm ñöôøng söùc ñieän Nghieân cöùu SGK muïc III.1, 2, 3, 4 traû lôøi caùc caâu hoûi. + Ñöôøng söùc laø ñöôøng maø tieáp tuyeán taïi moãi ñieåm cuûa noù laø giaù cuûa vectô cöôøng ñoä ñieän tröôøng taïi ñieåm ñoù. + Caùc ñaëc ñieåm cuûa ñöôøng söùc - Qua moãi ñieåm trong ñieän tröôøng chæ veõ ñöôïc moät ñöôøng söùc vaø chæ moät maø thoâi. - Ñöôøng söùc ñieän laø nhöõng ñöôøng coù höôùng. Höôùng cuûa ñöôøng söùc ñieän taïi moät ñieåm laø höôùng cuûa cöôøng ñoä ñieän tröôøng taïi ñieåm ñoù. - Ñöôøng söùc ñieän tónh laø nhöõng ñöôøng khoâng kheùp kín. - Quy öôùc: veõ soá ñöôøng söùc tæ leä vôùi cöôøng ñoä ñieän tröôøng taïi ñieåm ñoù. + Ñieän tröôøng deàu laø ñieän tröôøng maø vectô cöôøng ñoä ñieän tröôøng coù höôùng vaø ñoä lôùn nhö nhau taïi moïi ñieåm. + Ñöôøng söùc cuûa ñieän tröôøng ñeàu laø nhöõng ñöôøng song song caùch ñeàu. YC: Ñoïc SGK vaø traû lôøi caùc caâu hoûi. H: Ñöôøng söùc laø gì? H: Neâu caùc ñaëc ñieåm cuûa ñöôøng söùc? H: Ñieän tröôøng ñeàu laø gì? H: Neâu ñaëc ñieåm ñöôøng söùc cuûa ñieän tröôøng ñeàu. Toång keát yù kieán traû lôøi cuûa hoïc sinh vaø ñöa ra keát luaän Hoaït ñoäng 3(phuùt): Vaän duïng cuûng coá, giao nhieäm vuï veà nhaø Thaûo luaän, traû lôøi caùc caâu hoûi trong SGK. Nhaän xeùt caâu traû lôøi cuûa baïn. Ghi baøi taäp veà nhaø. Ghi baøi taäp laøm theâm Cho HS thaûo luaän caùc caâu hoûi SGK. Nhaän xeùt, ñaùnh giaù nhaán maïnh kieán thöùc trong baøi. Cho baøi taäp trong SGK: BT 9-13 ( trang 20, 21). Ngày soạn: 05/09/2008 Ngày giảng :. /09/2008 Tieát 6: BAØI TAÄP I. MUÏC TIEÂU - Cuûng coá kieán thöùc veà ñieän tröôøng, cöôøng ñoä ñieän tröôøng, cöôøng ñoä ñieän tröôøng cuûa moät ñieän tích ñieåm. - Vaän duïng nguyeân lyù choàng chaát ñieän tröôøng, caùc coâng thöùc veà cöôøng ñoä ñieän tröôøng ñeå giaûi baøi taäp. II. CHUAÅN BÒ Giaùo vieân Caùc baøi taäp thích hôïp Hoïc sinh Hoïc lyù thuyeát vaø laøm caùc baøi taäp trong SGK vaø SBT. III. ỔN ĐỊNH TỔ CHỨC: Kiểm tra sĩ số: B5......................................................................... B6.......................................................................... B7.......................................................................... B8............................................................................ IV . TOÅ CHÖÙC CAÙC HOAÏT ÑOÂNG DAÏY HOÏC Ho¹t ®éng cña häc sinh Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn Hoaït ñoäng 1 (phuùt): Kieåm tra baøi cuõ + Traû lôøi caâu hoûi cuûa giaùo vieân H: Neâu caùc ñaëc ñieåm cuûa vectô cöôøng ñoä ñieän tröôøng? H: Xaùc ñònh vectô cöôøng ñoä ñieän tröôøng gaây bôûi ñieän tích Q? Hoaït ñoäng 2 (phuùt): Laøm baøi taäp Baøi 11/21. Ta coù: Baøi 12/21: Goïi ñieåm ñaët ñieän tích q1 laø A, ñieåm ñaët ñieän tích q2 laø B, C laø ñieåm taïi ñoù cöôøng ñoä ñieän tröôøng baèng khoâng. Ta coù: . Töùc laø: laø hai vectô coù: - Cuøng phöông: C naèm treân ñöôøng thaúng AB. - Ngöôïc chieàu: C naèm ngoaøi khoaûng AB. - Cuøng ñoä lôùn: C naèm gaàn A hôn B. Ñaët AB = l, AC = x thì: . Giaûi ra ta ñöôïc x = 64,6 cm. + - A C B Baøi taäp 13: Vì Tam giaùc ABC vuoâng taïi C neân: EC = E1 =12,7.105 V/m YC: 3 HS leân baûng laøm caùc baøi taäp 11, 12, 13. GV: chöõa baøi taäp. Hoaït ñoäng 3 (phuùt): Vaän duïng cuûng coá, giao nhieäm vuï veà nhaø. Ghi baøi taäp veà nhaø. Ghi baøi taäp laøm theâm. Ghi chuaån bò cho baøi sau. Cho baøi taäp trong SBT. Ngày soạn: 10/09/2008 Ngày giảng :. /09/2008 Tieát 7: COÂNG CUÛA LÖÏC ÑIEÄN I. MUÏC TIEÂU a.Kieán thöùc: - Neâu ñöôïc ñaëc ñieåm löïc taùc duïng leân ñieän tích trong ñieän tröôøng ñeàu. - Laäp ñöôïc bieåu thöùc tính coâng cuûa löïc ñieän trong ñieän tröôøng ñeàu. - Phaùt bieåu ñöôïc ñaëc ñieåm cuûa coâng dòch chuyeån ñieän tích trong ñieän tröôøng baát kì. - Trình baøy ñöôïc khaùi nieäm, bieåu thöùc, ñaëc ñieåm cuûa theá naêng cuûa ñieän tích trong ñieän tröôøng, quan heä giöõa coâng cuûa löïc ñieän tröôøng vaø ñoä giaûm theá naêng cuûa ñieän tích trong ñieän tröôøng. b.Kó naêng: Giaûi baøi toaùn tính coâng cuûa löïc ñieän tröôøng vaø theá naêng ñieän tröôøng. II. CHUAÅN BÒ Giaùo vieân Chuaån bò: hình 4.1, 4.2 Hoïc sinh Ñoïc SGK lôùp 10 ñeå oân taäp veà coâng. III. ỔN ĐỊNH TỔ CHỨC: Kiểm tra sĩ số: B5......................................................................... B6.......................................................................... B7.......................................................................... B8............................................................................ DÖÏ KIEÁN NOÄI DUNG GHI BAÛNG I. Coâng cuûa löïc ñieän 1. Ñaëc ñieåm cuûa löïc ñieän taùc duïng leân moät ñieän tích ñaët trong ñieän tröôøng ñeàu = q Löïc laø löïc khoâng ñoåi.. 2. Coâng cuûa löïc ñieän trong ñieän tröôøng ñeàu AMN = qEd Vôùi d laø hình chieáu ñöôøng ñi treân moät ñöôøng söùc ñieän. Coâng cuûa löïc ñieän tröôøng trong söï di chuyeån cuûa ñieän tích trong ñieän tröôøng ñeàu töø M ñeán N laø AMN = qEd, khoâng phuï thuoäc vaøo hình daïng cuûa ñöôøng ñi maø chæ phuï thuoäc vaøo vò trí cuûa ñieåm ñaàu M vaø ñieåm cuoái N cuûa ñöôøng ñi. 3. Coâng cuûa löïc ñieän trong söï di chuyeån cuûa ñieän tích trong ñieän tröôøng baát kì Coâng cuûa löïc ñieän trong söï di chuyeån cuûa ñieän tích trong ñieän tröôøng baát kì khoâng phuï thuoäc vaøo hình daïng ñöôøng ñi maø chæ phuï thuoäc vaøo vò trí ñieåm ñaàu vaø ñieåm cuoái cuûa ñöôøng ñi. Löïc tónh ñieän laø löïc theá, tröôøng tónh ñieän laø tröôøng theá. II. Theá naêng cuûa moät ñieän tích trong ñieän tröôøng 1. Khaùi nieäm veà theá naêng cuûa moät ñieän tích trong ñieän tröôøng Theá naêng cuûa ñieän tích ñaët taïi moät ñieåm trong ñieän tröôøng ñaëc tröng cho khaû naêng sinh coâng cuûa ñieän tröôøng khi ñaët ñieän tích taïi ñieåm ñoù. 2. Söï phuï thuoäc cuûa theá naêng WM vaøo ñieän tích q Theá naêng cuûa moät ñieän tích ñieåm q ñaët taïi ñieåm M trong ñieän tröôøng : WM = AM¥ = qVM Theá naêng naøy tæ leä thuaän vôùi q. 3. Coâng cuûa löïc ñieän vaø ñoä giaûm theá naêng cuûa ñieän tích trong ñieän tröôøng AMN = WM - WN Khi moät ñieän tích q di chuyeån töø ñieåm M ñeán ñieåm N trong moät ñieän tröôøng thì coâng maø löïc ñieän tröôøng taùc duïng leân ñieän tích ñoù sinh ra seõ baèng ñoä giaûm theá naêng cuûa ñieän tích q trong ñieän tröôøng. IV. TOÅ CHÖÙC CAÙC HOAÏT ÑOÄNG DAÏY HOÏC: Ho¹t ®éng cña häc sinh Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn Hoaït ñoäng 1 (phuùt): kieåm tra baøi cuõ Traû lôøi caùc caâu hoûi cuûa GV. H: Neâu ñònh nghóa ñieän tröôøng? H: Neâu ñònh nghóa cöôøng ñoä ñieän tröôøng? H: Neâu caùc ñaëc ñieåm cuûa vectô cöôøng ñoä ñieän tröôøng cuûa moät ñieän tích ñieåm? Hoaït ñoäng 2 (phuùt): xaây döïng bieåu thöùc tính coâng cuûa löïc ñieän tröôøng. Ñoïc SGK muïc I.1, vaän duïng kieán thöùc lôùp 10 tính coâng. Traû lôøi caùc caâu hoûi. + Löïc ñieän taùc duïng leân ñieän tích Q: - Ñaët leân ñieän tích. - Höôùng cuøng chieàu vôùi ñieän tröôøng (töø baûng döông sang baûng aâm). - Ñoä lôùn F = q.E + Coâng cuûa löïc ñieän: AMN = F.s.cos= qEd + Coâng cuûa löïc ñieän tröôøng dòch chuyeån ñieän tích töø M ñeán N theo ñöôøng s1, s2: AMN = AMP + APN = qEd1 + qEd2 AMN = qE (d1 +d2) = qEd Coâng cuûa löïc ñieän tröôøng laø dòch chuyeån ñieän tích trong ñieän tröôøng ñeàu khoâng phuï thuoäc vaøo hình daïng ñöôøng ñi ma chæ phuï thuoäc vaøo ñieåm ñaàu, ñieåm cuoái cuûa ñöôøng ñi. Traû lôøi C1, C2. Nhaän xeùt caâu traû lôøi cuûa baïn. H: Xaùc ñònh vectô löïc taùc duïng leân ñieän tích Q. YC: Laäp coâng thöùc tính coâng cuûa löïc ñieän tröôøng dòch chuyeån ñieän tích töø M ñeán N theo ñöôøng s (hình 4.2 SGK) YC: Laäp coâng thöùc tính coâng cuûa löïc ñieän tröôøng dòch chuyeån ñieän tích töø M ñeán N theo ñöôøng s1, s2 (hình 4.2 SGK) H: Neâu ñaëc ñieåm cuûa coâng trong ñieän tröôøng ñeàu vaø trong tröôøng tónh ñieän noùi chung? Neâu caâu hoûi C1, C2 Hoaït ñoäng 3 (phuùt): Tìm hieåu theá naêng cuûa moät ñieän tích trong ñieän tröôøng. Ñoïc SGK traû lôøi caùc caâu hoûi. Theá naêng