Giáo án Vật lý 7 tiết 21 bài 18: Hai loại điện tích

---------------------------***-------------------------- Ngày soạn:14/01/2009 Ngày dạy: 17/01/2009 Tiết 21 Bài 18 : HAI LOẠI ĐIỆN TÍCH I.Mục tiêu: - Biết có hai loại điện tích là điện tích dương và điện tích âm,hai điện tích cùng dấu đẩy nhau ,trái dấu hút nhau -Nêu được cấu tạo nguyên tử gồm: Hạt nhân mang điện tích dương và các elêctrôn mang điện tích âm quay xung quanh hạt nhân , nguyên tử trung hòa về điện -Biết vật mang điện tích âm thừa electrôn, vật mang điện tích dương thiếu elêctrôn - Rèn luyện kĩ năng so sánh suy luận , thực hành II.Chuẩn bị : 1. Giáo viên: + Tranh mô hình đơn giản của nguyên tử +Bảng phụ điền chỗ trống sơ lược cấu tạo nguyên tử 2.Học sinh: - Mỗi nhóm: * Hai mảnh ni lon kích thước 70mm x 250 mm *Đũa nhựa + 1kẹp nhựa * Mảnh dạ, 1 mảnh lụa *Thanh thủy tinh hữu cơ, hai đũa nhựa có lỗ hổng ở giữa III. Các bước lên lớp : 1. Ổn định tổ chức:(1') Sĩ số 7:..........Vắng :................................................................ 2 Kiểm tra bài cũ :(3') +Có thê làm cho vật nhiễm điện bằng cách nào? Vật nhiễm điện có tính chất gì? *Tình huống vào bài: Nếu hai vật bị nhiễm điện thì chúng hút nhau hay đẩy nhau ? + Muốn kiểm tra điều này các em phải làm thế nào ? -Học sinh nêu phương án thực hiện . Và dự đoán hiện tượng * Để trả lời điều này ta đi bài : 3.Bài mới: Trợ giúp của giáo viên Hoạt động của học sinh *Hoạt động 1: Làm thí nghiệm tạo hai vật nhiễm điện cùng loại và tìm hiểu lực tác dụng giữa chúng (15') Giáo viên yêu cầu học sinh đọc thí nghiệm 1 tìm hiểu các dụng cụ cần thiết và cách thực hiện thí nghiệm -Gọi 2 học sinh nêu cách tiến hành thí nghiệm -Yêu cầu học sinh chuẩn bị thí nghiệm 1 (Hình 18.1)theo nhóm.Yêu cầu đại diện một học sinh trong nhóm cầm kẹp hai mảnh ni lon lên và nêu hiện tượng ban đầu giữa hai mảnh nilon. Học sinh các nhóm khác quan sát kẹp hai mảnh ni lon của nhóm mình nhận xét ý kiến của nhóm bạn - Cho các nhóm tiến hành thí nghiệm lưu ý học sinh cách cọ sát đều không quá mạnh mỗi mảnh ni lon theo một chiều và số lần như nhau -Đại diện các nhóm đứng lên giơ kẹp ni lon của mình và nêu nhận xét hiện tượng sảy ra khi hai mảnh ni lon bị nhiễm điện -Giáo viên nhận xét kết quả các nhóm giải thích cho học sinh trường hợp có phần mảnh ni lon hút nhau là do trong hai phần mảnh ni lon đó chưa được nhiễm điện thì hiện tượng sảy ra là do phần mảnh ni lon kia bị nhiễm điện hút ( Nếu có nhóm sảy ra hiện tượng đó ) +Hai mảnh ni lon khi cùng cọ sát vào mảnh lenthì nó nhiễm điện giống nhau hay khác nhau ? Vì sao -Với hai vật giống nhau khác hiện tượng có tương tự không? * Chúng ta thực hiện thí nghiệm 1. hình 18.2 - Yêu cầu học sinh đọc thí nghiệm ,chọn dụng cụ và tiến hành thí nghiệm thống nhất ý kiến và hoàn thành nhận xét - Thông báo ngưòi ta đã tiến hành nhiều thí nghiệmkhác nhau và đều rút ra nhận xét như vậy . Thông báo bảng phụ nhận xét ĐVĐ : Hai vật nhiễm điện khác nhau chúng hút nhau hay đẩy nhau ? *Hoạt động 2: Làm thí nghiệm phát hiện hai vật nhiễm điện hút nhau mang điện tích khác loại (10') -Yêu cầu học sinh đọc thí nghiệm chuẩn bị đồ dùng tiến hành thí nghiệm *Lưu ý học sinh tiến hành theo các bước sau + đặt đũa nhựa chưa nhiễm điện lên mũi nhọn đưa thanh thủy tinh chưa nhiễm điện lại gần xem có tương tác với nhau không +Cọ sát thanh thủy tinh với lụa đưa lại gần đũa nhựa ,quan sát hiện tượng sảy ra, nêu nhận xét và giải thích +Sau đó cọ thanh nhưạ với mảnh dạ đặt lên mũi nhọn , thanh thủy tinh với lụa đưa lại gần quan sát hiện tượng sảy ra - Qua hai thí nghiệm ta có nhận xét gì? +Thông báo nội dung nhận xét -Tại sao em cho rằng thanh nhựa và thanh thủy tinh mang điện khác loại ? *Hoạt động 3: Hoàn thành kết luận và vận dụng hiểu biết về hai loại điện tích và lực tác dụng giữa chúng (5') -Qua các thí nghiệm ta có kết luận gì? -GVThông báo qui ước về hai loại điện tích - Yêu cầu học sinh vận dụng trả lời câu hỏi C1 -Sửa chữa sai sót của học sinh khi thực hiện *Hoạt động 4: Tìm hiểu sơ lược về cấu tạo nguyên tử: (10') -Treo tranh vẽ mô hình đơn giản của nguyên tử + Trên hình vẽ có bao nhiêu loại hạt và các hạt mang loại điện tích gì? +Gọi học sinh nêu cấu tạo nguyên tử -Giới thiệu bảng phụ cấu tạo nguyên tử -Thông báo thêm nguyên tử có kích thước vô cùng nhỏ bé ,nếu xếp sát nhau thành hàng dài 1 mm thì có khoảng 10 triệu nguyên tử -GV gọi học sinh giải thích câu C2,C3,C4 Sửa chữa sai sót của học sinh khi thực hiện -Vậy khi nào vật mang điện dương ? vật mang điện âm ? -Qua bài này ta cần ghi nhớ điều gì ? I.Hai loại điện tích -HS đọc thí nghiệm 1, các nhốm chọn dụng cụ và tiến hành thí nghệm theo hướng dẫn của giáo viên -Học sinh nêu hiện tượng ban đầu khi chưa bị cọ sát Học sinh nhận xét + Trước khi bị cọ sát : 2 mảnh ni lonkhông có hiện tượng gì - Thực hành thí nghiệm theo nhốm và báo cáo kết quả + Sau khi bị cọ sát : Hai mảnh ni lon đẩy nhau +HS Nêu được hai vật giống nhau cùng là ni lon cùng cọ sát vào một vật do đó hai mảnh np lon nhiễm điện giống nhau -HS dự đoán hiện tượng -Đọc thí nghiệm hình 18.2, chọn dụng cụ và tiến hành thí nghiệm .thảo luận nhóm và trình bày kết quả : Hai thanh nhựa cùng cọ sát vào mảnh vải khô Đẩy nhau -Học sinh các nhóm khác thống nhất hoàn thành nhận xét tr. 50 * Nhận xét : Hai vật giống nhau,được cọ sát như nhau thì mang điện tích cùng loại và khi được đặt gần nhau thì chúng đẩy nhau - Học sinh dự đoán hiện tượng - Học sinh đọc thí nghiệm chọn đồ dùng thực hiện theo nhóm , yêu cầu thấy được hiện tuợng sau + Đũa nhựa thanh thủy tinh chưa nhiễm điện chưa có hiện tượng gì +Thanh thủy tinh nhiễm điện lại gần thước nhựa hút thước nhựa +Nhiễm điện cả thanh thủy tinh và thước nhựa thanh thủy tinh hút thước nhựa mạnh hơn Học sinh trả lời : +Một vật bị nhiễm điện có thể hút các vật khác không nhiễm điện + Hai vật nhiễm điện khác loại hút nhau *Nhận xét : Thanh nhựa sẫm màu và thanh thủy tinh khi cọ sát thì chúng hút nhau do chúnh mang điện tích khác loại -HS nêu được Thanh thủy tinh và thước nhựa nhiễm điện khác loại vì nếu nhiễm điện cùng loại thì chúng phải đẩy nhau - Học sinh hoàn thành kết luận và ghi vào vở *Kết luận : Có hai loại điện tích .Các điện tích cùng loại thì đẩy nhau khác loại thì hút nhau - Có hai loại điện tích : Điện tích dương (+) và điện tích âm(-) -Thảo luận nhóm và hoàn thành câu Câu C1: Cọ sát mảnh vải và thanh nhựa mảnh vải và thanh nhựa đều nhiễm điện +Chúng hút nhau Mảnh vải và thanh nhựa nhiễm điện khác loại +Mảnh vải mang điện tích dương (+) Thước nhựa mang điện tích âm (- ) II.Sơ lược về cấu tạo nguyên tử: -Quan sát tranh vẽ và trả lời: +Có hai loại hạt . mang điện tích dương và điện tích âm +Quan sát và trình bày cấu tạo nguyên tử - Thảo luận và giải thích hiện tượng - Học sinh nhận xét Câu C2: Trước khi cọ sát thước nhựa và miếng vải đều có điện tích dương và âm vì chúng cấu tạo từ các nguyên tử .Trong nguyên tử .hạt nhân mang điện tích dương và các electron mang điện tích âm Câu C3: Trước khi có xát ,các vật chưa nhiễm điện không hút các mẩu giấy vụn Câu C4: Sau khi cọ sát : +Mảnh vải mất electron nhiễm điện dương +Thước nhựa nhận thêm electron Mang điện tích âm -HS ghi vào vở: Một vật nhiễm điện âm nếu nhận thêm electron, nhiễm điện dương nếu mất bớt electron - Học sinh tổng hợp và trả lời 4. Hướng dẫn học bài:(1') -Hai loại điện tích -Lực tương tác giữa các hạt mang điện - Sơ lược cấu tạo nguyên tử - Học bài và làm bài 18.1,18.2,18.3, 18.4 (Sách bài tập)