Giáo án Vật lý 8 - Trường THCS Số 2 Khoen On.

Ngày soạn: 18/08/2013 Ngµy gi¶ng: 8B: 21/08/2013 8A: 23/08/2013 BÀI 1. CHUYỂN ĐỘNG CƠ HỌC A. Môc Tiªu: * HS TB – YÕu: 1. KiÕn thøc: - Nêu được các dấu hiệu để nhận biết chuyển động cơ học. - Nêu được các ví dụ về chuyển động cơ học thường gặp. - Nêu được ví dụ về tính tương đối của chuyển động cơ học. 2. Kü n¨ng: - Rèn luyện kĩ năng trình bầy, kĩ năng nhận dạng. 3. Thái độ : - Trung thực, cẩn thận, có ý thức học tập bộ môn. * HS Kh¸ - Giái: 1. KiÕn thøc: - Hiểu được các dấu hiệu để nhận biết chuyển động cơ học. - Nêu được hai ví dụ về tính tương đối của chuyển động cơ học. 2. Kü n¨ng: - Rèn luyện kĩ năng trình bầy, kĩ năng nhận dạng, kĩ năng lập luận. 3. Th¸i ®é: - Trung thùc, cÈn thËn, hîp t¸c trong ho¹t ®éng nhãm. B. ChuÈn bÞ: 1. Gi¸o viªn: Khối gỗ - xe con - khối gỗ làm mốc. 2. Häc sinh: Đọc trước Bài 1. Chuyển động cơ học. C. TiÕn tr×nh lªn líp: 1. æn ®Þnh tæ chøc: (1’) 2. Bµi míi: Hoạt động học sinh Trî gióp cña gi¸o viªn Hoạt động 1: Tình huống học tập.(3‘) - HS lắng nghe. - Giới thiệu khái quát chương trình vật lí 8. - Lời mở đầu cho toàn chương : Hằng ngày chúng ta luôn gặp các hiện tượng vật chuyển động, đứng yên, vật nổi chìmnhững câu hỏi đó sẽ lần lượt giải đáp trong phần cơ học. - Ta cần thống nhất với nhau thế nào để biết một vật chuyển động hay đang đứng yên ? Hoạt động2: Làm thế nào để biết một vật đang chuyển động hay đang đứng yên.(11‘) Thảo luận chung ở lớp : -Nghe tiếng máy ô tô nhỏ dần. -Thấy ô tô hay xe đạp lại gần hay ra xa ta. -Thấy xe đạp lại gần hay xa cái cây bên đường. - Nhà cửa , trái đất, cây cối - Vật chuyển động khi ta nhìn thấy khoảng cách từ vật đó đến một vật khác thay đổi. - Thảo luận trả lời C2, C3 C3 : vật được coi là đứng yên khi vị trí của vật không thay đổi theo thời gian so với vật được chọn làm mốc. - Làm sao biết một ô tô, chiếc thuyền trên sông, cái xe đạp đang đi trên đường, một đám mây đang chuyển động hay đứng yên ? -Thông báo : trong Vật lí để biết một vật chuyển động hay đứng yên người ta dựa vào vị trí của vật đó so với vật khác, nếu vị trí đó thay đổi thì vật đó đang chuyển động. -Vật được chọn để so sánh gọi là vật mốc. - thông thường chọn những vật nào làm mốc? - khi nào ta nói vật chuyển động ? -Yêu cầu HS trả lời C2 và C3. -Khi nào ta nói vật đứng yên Hoạt động 3 : Tìm hiểu về tính tương đối của chuyển động.(12‘) Thảo luận nhóm. -C4 So với ga thì hành khách đang chuyển động. Vì vị trí của hành khách so với nhà ga thay đổi. -C5 So với tàu thì hành khách đang đứng yên. Vì vị trí hành khách so với tàu không đổi. C6 : ( 1 ) Đối với vật này. ( 2 ) Đứng yên. - Yêu cầu HS quan sát hình 1.2 SGK và trả lời C4 và C5. - Từ những phân tích trên, hãy rút ra nhận xét và trả lời C6. - Chuyển động và đứng yên có tính tuyệt đối không?Vì sao ? - Thông báo “Chuyển động hay đứng yên có tính tương đối”. Hoạt động 4 :Tìm hiểu các dạng chuyển động thường gặp.(10‘) Một vài HS được chỉ định ở lớp. C9. - Chuyển động thẳng : ô tô , xe máy - Chuyển động cong : chuyển động quả bóng chuyền - Chuyển động tròn : chuyển động tự quay của trái đất. - Yêu cầu HS xem hình 1.3 SGK xác định quỹ đạo của máy bay, quả bóng bàn, đầu kim đồng hồ. - Yêu cầu HS trả lời C9, tìm thêm một số ví dụ khác. Hoạt động 5 :Vân dụng.(7‘) - Học sinh trả lời. - Yêu cầu HS làm việc cá nhân, trả lời C10 chú ý là xe đang chạy. Hoạt động 6 : Hướng dẫn về nhà.(1‘) - Yêu cầu HS tự đọc phần ghi nhớ và trả lời các câu hỏi sau : 1. Chuyển động cơ học là gì ? Căn cứ ? 2. Vì sao nói chuyển động có tính tương đối ? 3. Vì sao khi nói một vật chuyển động, thì phải nói rõ so với vật mốc nào ? - BTVN: 1.1 – 1.6. SBT. - Đọc trước Bài 2. Vận tốc. * ChuÈn bÞ: vẽ sẵn bảng 2.1 và bảng 2.2. Ngày soạn: 25/08/2013 Ngµy gi¶ng: 8B:28/08/2013 8A:30/08/2013 Tiết 2. Bµi 2. VËn tèc. A. Môc Tiªu: * HS TB – YÕu: 1. KiÕn thøc: - Nêu được ý nghĩa của vận tốc là đặc trưng cho sự nhanh, chậm của chuyển động. - Nêu được đơn vị đo của vận tốc. 2. Kü n¨ng: - Bước đầu vận dụng được công thức tính tốc độ . 3. Thái độ : - Trung thực, cẩn thận, có ý thức học tập bộ môn. * HS Kh¸ - Giái: 1. KiÕn thøc: - Hiểu được ý nghĩa của vận tốc là đặc trưng cho sự nhanh, chậm của chuyển động. 2. Kü n¨ng: - Vận dụng được công thức tính vận tốc . 3. Th¸i ®é: - Trung thùc, cÈn thËn, hîp t¸c trong ho¹t ®éng nhãm. B. ChuÈn bÞ: 1. Gi¸o viªn: Chuẩn bị sẵn bảng 2.1 và bảng 2.2. 2. Häc sinh: Đọc trước Bài 2. Vận tốc. C. TiÕn tr×nh lªn líp: 1. æn ®Þnh tæ chøc: (1’) 2. Kiểm tra bài cũ: (5’) ? Chuyển động cơ học là gì ? Căn cứ ? ? Vì sao nói chuyển động có tính tương đối. 3. Bµi míi: Hoạt động học sinh Trợ giúp của giáo viên Hoạt động 1: Tình huống học tập. (3’) - So sánh thời gian trên cùng một quãng đường. - So sánh quãng đường đi được trong cùng một thời gian. ? Trong cuộc chạy thi làm thế nào để phân biệt được ai về nhất nhì, ba - Người chạy nhanh hơn là người có vận tốc lớn hơn ? Vận tốc là gì ? Đo vận tốc như thế nào ? Ta vào bài. Hoạt động 2: Tìm hiểu về vận tốc. (12’) - Thảo luận nhóm cùng 60m ai chạy ít thời gian hơn thì nhanh hơn. - HS tính và ghi vào bảng 2.1. Quãng đường càng dài thì đi càng nhanh. - Quaõng ñöôøng chuyeån ñoäng ñöôïc trong 1 giaây goïi laø vaän toác C3.(1) Nhanh (2) Chaäm (3) Quaõng ñöôøng ñi ñöôïc (4) Ñôn vò - Yêu cầu HS tự đọc bảng 2.1 để trả lời C1.Giải thích cách làm. - Taïi sao bieát Huøng ñöùng thöù nhaát ? - Yeâu caàu hoïc sinh thaûo luaän laøm C2 - Nhaän xeùt laïi keát quaû laøm cuûa hoïc sinh vaø thoâng baùo quaõng ñöôøng chaïy ñöôïc trong 1 giaây goïi laø vaän toác Yêu cầu HS làm C3, xem như là một kết luận. Hoạt động 3: Lập công thức tính vận tốc. (10’) HS thảo luận nhóm tìm ra công thức v = s/t và suy ra s = v.t và t = s/v. Tìm một công thức tính độ lớn của vận tốc dựa vào quãng đường s và thời gian t đi hết quãng đường đó. - ghi coâng thöùc leân baûng vaø giaûi thích roõ töøng ñaïi löôïng Hoạt động 4: Tìm hiểu đơn vị đo vận tốc. (5’) - Đơn vị hợp pháp của vận tốc là m/s ; km/h ; ngoài ra còn có cm/s. C5.a) Mỗi giờ ô tô đi được 36km, xe đạp đi được 10,8km; mỗi giây tàu hỏa đi được 10m. b) ô tô: Người đi xe đạp: Tàu hỏa: v = 10m/s Ô tô, tàu hỏa chuyển động nhanh như nhau. Xe đạp chuyển động chậm nhất. - Theo coâng thöùc v = nếu s = 1m, t = 1s thì v = ñoïc laø meùt treân giaây - Căn cứ vào bảng 2.2 xem vận tốc có thể có những đơn vị nào ? - Giới thiệu đơn vị hợp pháp của vận tốc là m/s và km/h . - Hướng dẫn HS cách đổi đơn vị bằng bài tập C5. - Giới thiệu dụng cụ đo vận tốc là tốc kế. Hoạt động 5:Vận dụng. (8’) C5: Đổi ra m/s rồi so sánh. C6 : vtàu = = 54km/h So sánh : 54 > 15 không có nghĩa là vận tốc khác nhau C7 : Đổi 40 phút = 2/3 giờ Quãng đường người đó đi được là : s = v.t = 12.2/3 = 8km/h C8 : Khoảng cách từ nhà đến nơi làm việc là: s = 4.1/2 = 2km - Yêu cầu HS trả lời các câu C5, C6, C7, C8. - Lưu ý HS về đổi đơn vị đo các đại lượng cho phù hợp. Hướng dẫn mẫu cho HS các bước làm một bài tập vật lí. (Tóm tắt đề - Vận dụng các công thức có liên quan – Thay số để tìm kết quả - Nhận xét và biện luận kết quả). Hoạt động 6 : Hướng dẫn về nhà.(1‘) - Yêu cầu HS tự đọc phần ghi nhớ và đọc có thể em chưa biết. - BTVN: 2.1 – 2.5. SBT. - Đọc trước Bµi 3. ChuyÓn ®éng ®Òu - ChuyÓn ®éng kh«ng ®Òu Ngày soạn: 01/09/2013 Ngµy gi¶ng: 8B: 04/09/2013 8A: 06/09/2013 Tiết 3. Bµi 3. ChuyÓn ®éng ®Òu – ChuyÓn ®éng kh«ng ®Òu. A. Môc Tiªu: * HS TB – YÕu: 1. KiÕn thøc: - Phân biệt được chuyển động đều, chuyển động không đều dựa vào khái niệm tốc độ. 2. Kü n¨ng: - nêu được các ví dụ thường gặp trong thực tế. 3. Thái độ : - Trung thực, cẩn thận, có ý thức học tập bộ môn. * HS Kh¸ - Giái: 1. KiÕn thøc: - Hiểu được chuyển động đều và chuyển động không đều. 2. Kü n¨ng: - Mô tả được TN xác định vận tốc của bánh xe lăn trên máng nghiêng và máng ngang, sử lí được các số liệu để xác định được vận tốc của bánh xe. 3. Th¸i ®é: - Trung thùc, cÈn thËn, hîp t¸c trong ho¹t ®éng nhãm. B. ChuÈn bÞ: 1. Gi¸o viªn: - Bánh xe – Máng nghiêng và ngang – Máy gõ nhịp – Bút màu để đánh dấu. 2. Häc sinh: - Đọc trước Bµi 3. ChuyÓn ®éng ®Òu – ChuyÓn ®éng kh«ng ®Òu. C. TiÕn tr×nh lªn líp: 1. æn ®Þnh tæ chøc: (1’) 2. Kiểm tra bài cũ: (3’) ? Viết công thức tính vận tốc . giải thích đại lượng trong công thức. - Gv nhận xét cho điểm. 3. Bµi míi: Hoạt động học sinh Trợ giúp của giáo viên Hoạt động 1: Dấu hiệu để nhận biết chuyển động đều hay không đều. (22’) - Căn cứ vào vận tốc + v không đổi : chuyển động đều + v thay đổi chuyển động không đều - HS : tính vận tốc các quãng đường theo công thức v = - HS trả lời. - Yêu cầu HS tự đọc định nghĩa SGK, trả lời câu hỏi : -Căn cứ để xác định chuyển động đều hay không đều ? Căn cứ như thế nào ? - Gv treo bảng phụ Bảng 3.1 SGK - Yêu cầu HS tính vận tốc trên mỗi quãng đường và trả lời trên quãng đường nào bánh xe chuyển động đều , chuyển động không đều. - Yêu cầu HS trả lời C2 Hoạt động 2: Tìm hiểu Vận tốc trung bình của chuyển động không đều.(10’) - Không phải là vận tốc của chuyển động đều cũng không phải là vận tốc của chuyển động không đều vtb = = 0,03m/s - 2HS lên bảng tính - vtb = vtb trên mỗi đoạn đường khác nhau có giá trị khác nhau. - Trên mỗi đoạn nhỏ ab , bc, cd, chuyển động là đều hay không đều ? - Vận tốc v = = = 0,05m/s là vận tốc của chuyển động nào ? - Thông báo cho HS đối với chuyển động không đều vận tốc thay đổi liên tục. Nên vận tốc này gọi là vận tốc trung bình. - Trên đoạn ac = 0,20m vật đi hết 6s . vậy vận tốc tb là bao nhiêu ? - Yêu cầu học sinh tính vận tốc tb của trục bánh xe trên đoạn đường bc,cd - Vận tốc tb được tính theo công thức nào ? - Đối với đoạn đường không đổi vận tốc tb trên mỗi đoạn đường khác nhau có giá trị bằng nhau không ? Hoạt động 3: Vận dụng. (8’) - 2 HS lên bảng làm C5, C6 , 1 HS đứng tại chỗ trả lời C4 C5: vtb1 = = 4 m/s vtb2 = = 2,5 m/s vtb = = 3,3 m/s C6 : vtb = Ò s = vtb. t =30.5=150km - Yêu cầu HS trả lời C4, C5, C6 Hoạt động 4 : Hướng dẫn về nhà.(1‘) - Yêu cầu HS tự đọc phần ghi nhớ và trả lời các câu hỏi sau : a) Chuyển động đều và chuyển động không đều có gì khác nhau ? b) Công thức tính vận tốc trung bình ? c) Tại sao khi nói vận tốc trung bình phải nói rõ trên quãng đường nào ? - Làm C7 và các bài tập trong SBT. - Đọc trước Bµi 4. BiÓu diÔn lùc. Ngày soạn: 08/09/2013 Ngµy gi¶ng: 8B: 11/09/2013 8A: 13/09/2013 Tiết 4. Bµi 4. BiÓu diÔn lùc. A. Môc Tiªu: * HS TB – YÕu: 1. KiÕn thøc: - Nêu được ví dụ về tác dụng của lực làm thay đổi tốc độ và hướng chuyển động của vật. - Nêu được lực là một đại lượng vectơ. 2. Kü n¨ng: - Biểu diễn được một số lực bằng véc tơ. 3. Th¸i ®é: - Trung thùc, cÈn thËn, hîp t¸c trong ho¹t ®éng nhãm. * HS Kh¸ - Giái: 1. KiÕn thøc: - Hiểu được lực là một đại lượng vectơ. 2. Kü n¨ng: - Biểu diễn được lực bằng véc tơ. 3. Th¸i ®é: - Trung thùc, cÈn thËn, hîp t¸c trong ho¹t ®éng nhãm. B. ChuÈn bÞ: 1. Gi¸o viªn: - Giá thí nghiệm, xe lăn, nam châm, lò xo. 2. Häc sinh: - Đọc trước Bµi 4. BiÓu diÔn lùc. C. TiÕn tr×nh lªn líp: 1. æn ®Þnh tæ chøc: (1’) 2. Kiểm tra bài cũ: (5’) ? Chuyển động đều và chuyển động không đều có gì khác nhau ? ? Công thức tính vận tốc trung bình ? - Gv nhận xét cho điểm. 3. Bµi míi: Hoạt động của Học sinh Hoạt động của Giáo Viên Hoạt động 1:Ôn lại những yếu tố đặc trưng của lực. (13’) Làm vật biến dạng hay làm biến đổi chuyển động của vật. - Học sinh thảo luận làm câu c1 C1 : Lực hút của nam châm lên miếng thép làm cho chiếc xe chuyển động nhanh hơn - Hình 4.2 lực tác dụng của vợt vào quả bóng , ngược lại quả bóng tác dụng lực lên vợt làm cả hai đều bị biến dạng. - Lực tác dụng lên vật có thể gây kết quả gì ? - Cho ví dụ chứng tỏ lực có độ lớn, đơn vị đo lực là gì ? - Yêu cầu học sinh quan sát hình 4.1 và 4.2 mô tả thí nghiệm trả lời câu c1 - Nhận xét câu trả lời và chốt lại câu trả lời đúng nhất Hoạt động 2: Tìm hiểu cách biểu diễn lực bằng hình vẽ. (15’) Thảo luận chung ở lớp. - Không. Vì các đại lượng này không có hướng. - Thảo luận nhóm và cử người phát biểu. HS lúng túng với từ "tỉ xích". - Để biểu diến lực người ta dùng một mũi tên có : + Gốc là điểm đặt của lực + Phương chiều trùng với phương chiều của lực + Độ dài biểu diễn cường độ lực theo tỉ xích cho trước + F : cường độ lực + : véc tơ lực - Thông báo thuật ngữ đại lượng véctơ. Một đại lượng có hướng và độ lớn gọi là một đại lượng vectơ. Lực là một đại lượng vectơ. - Độ dài, khối lượng có phải là một đại lượng vectơ ? Vì sao ? - Yêu cầu HS đọc mục 2 và trả lời các câu hỏi sau: - Biểu diễn một vectơ lực bằng gì ? - Gốc của vectơ lực ? -Hướng của vectơ lực ? - Độ lớn của vectơ lực theo tỉ xích cho trước. Minh hoạ cho HS hình 4.3 Kí hiệu và F khác như thế nào ? Hoạt động 3: Vận dụng. (10’) HS nghiên cứu C2. HS lên bảng thực hiện. Thảo luận chung ở nhóm. - HS K-G trả lời. C3 : a./ 1: Ñieåm ñaët taïi A, phöông thaúng ñöùng, chieàu töø döôùi leân, cöôøng ñoä F = 20 N. b./ 2 : Ñieåm ñaët taïi b, phöông naèm ngang, chieàu töø traùi qua phaûi, cöôøng ñoä F = 30 N. c./ 3. Ñieåm ñaët taïi c, phöông naèm xieân so vôùi phöông naèm ngang 1 goùc 300, chieàu töø döôùi leân, cöôøng ñoä F=30 N. - Yêu cầu HS nghiên cứu cá nhân C2. Vẽ trước hai vật để 2 HS lên vẽ lực tác dụng lên hai vật trên. - Giaùo vieân gôïi yù traû lôøi caâu C3 a + Ñieåm ñaët taïi ñaâu ? phöông , chieàu, ñoä lôùn Hoạt động 4 : Hướng dẫn về nhà.(1‘) - Yêu cầu HS tự đọc phần ghi nhớ và trả lời các câu hỏi sau : a.Vì sao nói lực là một đại lượng vectơ ? b.Hãy nêu cách biểu diễn vectơ lực. - Làm các bài tập trong SBT. * ChuÈn bÞ: Đọc trước Bµi 5. Sù c©n b»ng lùc – Qu¸n tÝnh. Ngày soạn: 16/09/2013 Ngµy gi¶ng: 8B: 18/09/2013 8A: 20/09/2013 Tiết 5. Bµi 5. Sù c©n b»ng lùc – Qu¸n tÝnh A. Môc Tiªu: * HS TB – YÕu: 1. KiÕn thøc: - Nêu được ví dụ về tác dụng của hai lực cân bằng lên một vật chuyển động. - Nêu được quán tính của một vật là gì. 2. Kü n¨ng: - Biểu diễn được lực bằng vectơ. - Giải thích được một số hiện tượng đơn giản liên quan tới quán tính. 3. Th¸i ®é: - Trung thùc, cÈn thËn, hîp t¸c trong ho¹t ®éng nhãm. * HS Kh¸ - Giái: 1. KiÕn thøc: - Hiểu được tác dụng của hai lực cân bằng lên một vật chuyển động. - Hiểu được quán tính của một vật là gì. 2. Kü n¨ng: - Giải thích được một số hiện tượng thường gặp liên quan tới quán tính trong cuộc sống. 3. Th¸i ®é: - Trung thùc, cÈn thËn, hîp t¸c trong ho¹t ®éng nhãm. B. ChuÈn bÞ: 1. Gi¸o viªn: - Máy Atút. 2. Häc sinh: - Đọc trước Bµi 5. Sù c©n b»ng lùc – Qu¸n tÝnh. C. TiÕn tr×nh lªn líp: 1. æn ®Þnh tæ chøc: (1’) 2. Kiểm tra bài cũ: (5’) ? Lực là một đại lượng vectơ ñöôïc bieåu dieãn nhö theá naøo? - Gv nhận xét cho điểm. 3. Bµi míi: HĐ Của Giáo Viên HĐ Của Học Sinh Hoạt động 1: Tìm hiểu điều kiện để hai lực cân bằng. (8’) ?- Hai lực mạnh như nhau, cùng phương, ngược chiều. Thảo luận chung ở lớp: - Điểm đặt trên cùng một vật. - Có cùng cường độ. - Cùng phương ngược chiều. - Phương cùng nằm trên cùng một đường thẳng - HS trả lời. - Thế nào là hai lực cân bằng ? - Khi hai lực cân bằng thì các yếu tố của chúng có quan hệ với nhau thế nào ? -Điểm đặt. -Cường độ. -Phương và chiều. - Vẽ hai lực tác dụng lên quả cầu hình 5.a. - Quan sát kỹ hơn hai lực T và P phương của hai lực này thế nào ? Phát biểu đầy đủ thế nào là hai lực cân bằng Hoạt động 2: Tìm hiểu tác dụng của hai lực cân bằng lên vật đang chuyển động. (10’) Thảo luận nhóm. - Vaän toác cuûa vaät seõ khoâng thay ñoåi - Lực không cân bằng làm cho vận tốc của vật thay đổi. - Vật chuyển động thẳng đều. - Căn cứ vào bảng 5.1 tính vận tốc. - HS trả lời. - Dự đoán vật sẽ chuyển động như thế nào? - Gợi ý: Hai lực cân bằng có tác dụng như là không có lực tác dụng vào vật, vật đứng yên. - Nếu hai lực không cân bằng thì vận tốc của vật? - Lực cân bằng làm cho vận tốc của vật không đổi, như vậy vật chuyển động thế nào ? - Gv cho kết quả 5.1(đã làm trước thí nghiệm) Yêu cầu HS tính vận tốc. ? Một vật đang chuyển động mà chịu tác dụng của hai lực cân bằng sẽ tiếp tục chuyển động như thế nào? Hoạt động 3:Tìm hiểu về quán tính. (20’) Thảo luận ở lớp Không thể đi nhanh ngay hoặc dừng ngay lại được. C6 : Ngả về phía sau . Vì có quán tính C7: Ngả về phía trước. Vì có quán tính C8: - Có thể làm cho xe đạp lập tức chạy nhanh được không ? khi bóp phanh đột ngột thì xe có dừng ngay lại không ? Vì sao ? - Tính chất không thể thay đổi vận tốc đột ngột gọi là quán tính. (tính giữ nguyên hướng và vận tốc chuyển động của vật) - Yêu cầu HS làm C6, C7, C8 nếu không kịp cho về nhà làm tiếp. Hoạt động 4 : Hướng dẫn về nhà.(1‘) 1.Yêu cầu HS đọc phần ghi nhớ. 2 Trả lời các câu hỏi: a. Hai lực thế nào thì cân bằng nhau? b. Nếu chịu tác dụng của 2 lực cân bằng thì vật thế nào ? c. Tại sao khi chịu tác dụng của lực thì vật không thể thay đổi vận tốc đột ngột được? - Làm các bài tập trong SBT. - Đọc trước Bµi 6. Lực ma sát * ChuÈn bÞ: - Mçi nhãm: 1 lùc kÕ, 1 qu¶ nÆng, 1 miÕng gç. Ngày soạn: 23/09/2013 Ngµy gi¶ng: 8B: 25/09/2013 8A: 27/09/2013 TiÕt 6. Bµi 6. LùC MA S¸T A. Môc Tiªu: * HS TB – YÕu: 1. KiÕn thøc: - NhËn biÕt c¸c lo¹i lùc ma s¸t vµ nªu ®­îc vÝ dô vÒ lùc ma s¸t tr­ît, ma s¸t l¨n, ma s¸t nghØ. 2. Kü n¨ng: - Đưa ra ®­îc c¸ch lµm t¨ng ma s¸t cã lîi vµ gi¶m ma s¸t cã h¹i trong mét sè tr­êng hîp đơn giản. 3. Th¸i ®é: - Trung thùc, cÈn thËn. chÝnh x¸c, hîp t¸c trong ho¹t ®éng nhãm. * HS Kh¸ - Giái: 1. KiÕn thøc: - Ph©n biÖt ®­îc c¸c lo¹i lùc ma s¸t vµ nªu ®­îc vÝ dô vÒ lùc ma s¸t tr­ît, ma s¸t l¨n, ma s¸t nghØ. 2. Kü n¨ng: - §­a ra ®­îc c¸ch lµm t¨ng ma s¸t cã lîi vµ gi¶m ma s¸t cã h¹i trong mét sè tr­êng hîp cô thÓ cña ®êi sèng, kü thuËt. 3. Th¸i ®é: - Trung thùc, cÈn thËn. chÝnh x¸c, hîp t¸c trong ho¹t ®éng nhãm. B. ChuÈn bÞ: 1. Gi¸o viªn: - Tranh phãng to h×nh 6.1, 6.3, 6.4 SGK- T21, 22, 23. - Mét v¸n gç máng, SGK. - B¶ng phô, bót d¹, phÊn mµu. 2. Häc sinh: * Mçi nhãm: 1 lùc kÕ, 1 qu¶ nÆng, 1 miÕng gç. C. TiÕn tr×nh lªn líp: 1. æn ®Þnh tæ chøc: (1’) 2. KiÓm tra bµi cò: (4’) Hoạt động học sinh Trî gióp cña gi¸o viªn - HS: Hai lùc c©n b»ng lµ hai lùc cïng ®Æt lªn mét vËt, cã c­êng ®é b»ng nhau, ph­¬ng n»m trªn cïng mét ®­êng th¼ng, chiÒu ng­îc nhau. ? Hai lùc c©n b»ng lµ hai lùc nh­ thÕ nµo? - GV nhËn xÐt cho ®iÓm. 3. Bµi míi: Hoạt động học sinh Trî gióp cña gi¸o viªn Ho¹t §éng 1. T×m hiÓu vÒ lùc ma s¸t (25’) - HS ®äc th«ng tin môc 1.SGK. - HS quan s¸t thÝ nghiÖm vµ l¾ng nghe. - HS: Lùc ma s¸t tr­ît sinh ra khi mét vËt tr­ît trªn bÒ mÆt cña vËt kh¸c. C1. Em bÐ tr­ît cÇu tr­ît, khi xoa hai lßng bµn tay tr­ît lªn nhau. - HS ®äc th«ng tin môc 2.SGK. - HS: Lùc ma s¸t l¨n sinh ra khi mét vËt l¨n trªn bÒ mÆt cña vËt kh¸c. C2. L¨n hßn ®¸, l¨n khóc gç trßn, b¸nh xe l¨n trªn mÆt ®­êng C3. H×nh 6.1a: Ma s¸t tr­ît. H×nh 6.1b: Ma s¸t l¨n. + C­êng ®é lùc ma s¸t tr­ît lín gÊp nhiÒu lÇn lùc ma s¸t l¨n. - HS ®äc th«ng tin môc 3.SGK. - HS quan s¸t vµ l¾ng nghe. - HS tiến hành thí nghiệm và trả lời C4. C4. T¹i v× mÆt bµn t¸c dông lùc lªn vËt nÆng ng¨n c¶n chuyÓn ®éng cña vËt nÆng. - HS: Lùc ma s¸t nghØ gi÷ cho vËt kh«ng bÞ tr­ît khi vËt bÞ t¸c dông cña lùc kh¸c. C5. QuyÓn s¸ch n»m im trªn mÆt bµn nghiªng, qu¶ bãng n»m im trªn s­ên mÆt cá dèc - Yªu cÇu HS ®äc th«ng tin môc 1. SGK. Chèt l¹i “ Lùc sinh ra do m¸ phanh Ðp lªn vµnh b¸nh xe ng¨n c¶n chuyÓn ®éng cña vµnh ®­îc gäi lµ lùc ma s¸t tr­ît.” - GV giíi thiÖu ®å dïng thÝ nghiÖm vµ lµm thÝ nghiÖm minh häa( chØ râ khi quyÓn s¸ch tr­ît trªn bÒ mÆt tÊm v¸n th× sinh ra lùc ma s¸t tr­ît). - GV nhÊn m¹nh khi mét vËt tr­ît trªn bÒ mÆt cña vËt kh¸c th× sinh ra lùc ma s¸t tr­ît. ? VËy lùc ma s¸t tr­ît sinh ra khi nµo? - Yªu cÇu HS ®äc vµ tr¶ lêi C1. - Yªu cÇu HS ®äc th«ng tin môc 2. SGK. - GV nhÊn m¹nh “Lùc do mÆt bµn t¸c dông lªn hßn bi ng¨n c¶n chuyÓn ®éng l¨n cña hßn gäi lµ lùc ma s¸t l¨n. ? VËy lùc ma s¸t l¨n sinh ra khi nµo? - Yªu cÇu HS ®äc vµ tr¶ lêi C2. - Yªu cÇu HS ®äc vµ tr¶ lêi C3. - Yªu cÇu HS ®äc th«ng tin môc 3. SGK - GV giíi thiÖu ®å dïng thÝ nghiÖm vµ h­íng dÉn HS c¸ch lµm. - GV lµm thÝ nghiÖm mÉu, h­íng dÉn HS c¸ch quan s¸t chØ sè trªn lùc kÕ. - Yªu cÇu HS lµm thÝ nghiÖm vµ tr¶ lêi C4. - GV th«ng b¸o lùc c©n b»ng víi lùc kÐo ë thÝ nghiÖm gäi lµ lùc ma s¸t nghØ. ? VËy lùc ma s¸t nghỉ cã t¸c dông g×? - Yªu cÇu HS ®äc vµ tr¶ lêi C5. Ho¹t §éng 2. T×m hiÓu vÒ lùc ma s¸t trong ®êi sèng vµ kü thuËt (7’) - HS ®äc vµ suy nghÜ tr¶ lêi: H×nh 6.3a:Lµm mßn xÝch xe ®¹p - tra dÇu mì b«i tr¬n. H×nh 6.3b: Lµm mßn trôc æ bi - tra dÇu mì b«i tr¬n. H×nh 6.3c: G©y lùc c¶n lín - lµm b¸nh xe. C7. Kh«ng viÕt ®­îc b¶ng, kh«ng xiÕt ®­îc èc, kh«ng ®¸nh ®­îc diªm, kh«ng phanh ®­îc xe. - HS: Cã 3 lo¹i lùc ma s¸t lµ ma s¸t tr­ît, ma s¸t l¨n vµ ma s¸t nghØ. - Cho HS ®äc C6 GV treo b¶ng phô. - Cho HS ®äc C7 GV treo b¶ng phô. - GV chèt l¹i kiÕn thøc: ? Cã mÊy lo¹i lùc ma s¸t? Ho¹t §éng 3: VËn dông (7’) - HS ®äc vµ suy nghÜ tr¶ lêi. - HS suy nghÜ tr¶ lêi: lµm gi¶m lùc ma s¸t. - HS l¾ng nghe suy nghÜ liªn hÖ thùc tÕ. (HSK-G) C9. æ bi cã t¸c dông gi¶m ma s¸t do thay ma s¸t trượt b»ng ma s¸t l¨n cña c¸c viªn bi. - GV treo b¶ng phô C8. - Yªu cÇu HS ®äc vµ tr¶ lêi. ? æ bi cã t¸c dông g×? - GV gi¶i thÝch ý nghÜ cña viÖc ph¸t minh ra æ bi: Nhê sö dông æ bi ®· gi¶m ®­îc lùc c¶n lªn c¸c vËt chuyÓn ®éng khiÕn cho c¸c m¸y mãc ho¹t ®éng dÔ dµng gãp phÇn thóc ®Èy sù ph¸t triÓn cña khoa häc kü thuËt. Ho¹t §éng 4: H­íng dÉn vÒ nhµ: (1’) - Häc thuéc phÇn ghi nhí, ®äc “cã thÓ em ch­a biÕt” SGK-T24. - Lµm bµi tËp 6.1, 6.2, 6.3 SBT- T11. - §äc tr­íc Bµi 7. ¸p SuÊt. - KÎ b¶ng 7.1 SGK-T26 vµo vë. Ngày soạn: 27/09/2013 Ngày giảng: (8A): 01/10/2013 (8B): 02/10/2013 Tiết 7. Bµi 7. ¸p suÊt. A. Môc Tiªu: * HS TB – YÕu: 1. KiÕn thøc: - Nªu ®­îc ¸p lùc, ¸p suÊt vµ ®¬n vÞ ®o ¸p suÊt lµ g×. 2. Kü n¨ng: - VËn dung ®­îc c«ng thøc . 3. Th¸i ®é: - Trung thùc, cÈn thËn. chÝnh x¸c, hîp t¸c trong ho¹t ®éng nhãm. * HS Kh¸ - Giái: 1. KiÕn thøc: - HiÓu ®­îc ¸p lùc, ¸p suÊt. - BiÕt ®­îc ®¬n vÞ ®o ¸p suÊt lµ g×. 2. Kü n¨ng: - VËn dung thành thạo c«ng thøc . 3. Th¸i ®é: - Trung thùc, cÈn thËn. chÝnh x¸c, hîp t¸c trong ho¹t ®éng nhãm. B. ChuÈn bÞ: 1. Gi¸o viªn: - chậu đựng cát khô – 2 khối nặng ( hai viên gạch ). - Tranh vẽ phóng to hình 7.1, 7.2, 7.3, 7.4 .SGK-T25, 26. 2. Häc sinh: - §äc tr­íc Bµi 7. ¸p SuÊt. - KÎ b¶ng 7.1 SGK-T26 vµo vë. C. TiÕn tr×nh lªn líp: 1. æn ®Þnh tæ chøc: (1’) 2. KiÓm tra bµi cò: (3’) Hoạt động học sinh Trî gióp cña gi¸o viªn - HS: + Lùc ma s¸t nghØ gi÷ cho vËt kh«ng bÞ tr­ît khi vËt bÞ t¸c dông cña lùc kh¸c. + Lùc ma s¸t l¨n sinh ra khi mét vËt l¨n trªn bÒ mÆt cña vËt kh¸c. + Lùc ma s¸t tr­ît sinh ra khi mét vËt tr­ît trªn bÒ mÆt cña vËt kh¸c. - HS nhËn xÐt. ? Lùc ma s¸t l¨n, ma s¸t tr­ît, ma s¸t nghi ? Cho vÝ dô. - GV nhËn xÐt cho ®iÓm. 3. Bµi míi: Hoạt động học sinh Trî gióp cña gi¸o viªn Hoạt động 1:Tìm hiểu áp lực là gì. (9') - §äc th«ng tin tr¶ lêi c©u hái cña gi¸o viªn - Áp lực là lực ép có phương vuông góc với mặt bị ép C1 : Lực của máy kéo tác dụng lên mặt đường - ¸p lùc ®Æt lªn mÆt bÞ Ðp vµ vu«ng gãc víi mÆt bÞ Ðp. - Yªu cÇu häc sinh ®äc phÇn ¸p lùc lµ g× ? - Ng­êi, tñ lu«n t¸c dông mét lùc Ðp cã ph­¬ng mh­ thÕ nµo ? - ThÕ nµo gäi lµ ¸p lùc ? cho vÝ dô - Yªu cÇu häc sinh quan s¸t h×nh 7.3 vµ tr¶ lêi c©u hái C1. - ¸p lùc cã ®Æc ®iÓm vµ h­íng nh­ thÕ nµo? Hoạt động 2: Tìm hiểu về áp suất.(18') - Biến dạng mặt bị ép. - Làm TN và thảo luận nhóm và phát biểu kết luận. - Tác dụng của áp lực phụ thuộc độ lớn của áp lực và diện tích bị ép. Kết luận : Tác dụng của áp lực càng lớn khi áp lực càng mạnh và diện tích bị ép càng nhỏ - HS trả lời - Từ hình 7.4 áp lực gây tác dụng gì lên bề mặt bị ép ? - HS làm TN như SGK/26 trả lời C2, lên bảng vẽ các vectơ lực. So sánh độ lớn các áp lực - diện tích bị ép - độ lún của của vật do áp lực. - Tác dụng của áp lực phụ thuộc vào các yếu tố nào ? phụ thuộc như thế nào? - Nhận xét câu trả lời kết luận. - So sánh giữa hình 1 và 2 ta thấy khác nhau điểm nào ? hình 1 và 3 ? - Tác dụng của áp lực phụ thuộc vào các yếu tố nào ? phụ thuộc như thế nào? Hoạt động 3: Giới thiệu công thức tính áp suất.(5') Độ lớn của áp suất lên một đơn vị diện tích bị ép. Công thức p = F = p.S và S = . F : Áp lực ( N ) S : Diện tích bị ép ( m2) - Đơn vị : hay pascan (1Pa=1) Áp suất của xe lu là: ADCT: p = = 10.000 : 2 = 5000 N/ m2 Yêu cầu học sinh đọc thông tin từ đó đặt câu hỏi: + Áp suất được tính như thế nào ? đơn vị ? Ví dụ : một chiếc xe lu có trọng lượng 10.000 (N). tính áp suất của xe lu lên mặt đường, biết diện tích tiếp xúc của 2 bánh xe lu là 2m2 yêu cầu học sinh giải Hoạt động 4: Vận dụng.(7') - Phải tăng tiết diện mặt bị ép hoặc giảm áp lực. C4: Muốn giảm p ta tăng S hoặc giảm F hoặc đồng thời tăng S và giảm F - Muốn tăng p ta giảm S hoặc tăng F hoặc đồng thời giảm S và tăng F. C5: Áp suất xe tăng lên mặt đường nằm ngang là :