Giáo án Vật lý K7 tiết 3 bài 3: Ứng dụng định luật truyền thẳng của ánh sáng

Ngày soạn: 30/8/11 Tiết : 3 - Bài 3 : Ngày dạy:3/9/11 ỨNG DỤNG ĐỊNH LUẬT TRUYỀN THẲNG CỦA ÁNH SÁNG. I.Mục tiêu: 1.Kiến thức: . -Nhận biết được vùng bóng tối và vùng nửa tối - Giải thích được vì sao lại có hiện tượng nhật thực và nguyệt thực 2.Kỹ năng:Lắp ráp thí nghiệm làm thí nghiệm từ đó rút ra được qui luật tự nhiên. Giải thích được một số ứng dụng của định luật truyền thẳng của ánh sáng trong tự nhiên như : Hiện tương nhật thực, hiện tượng nguyệt thực. 3.Thái độ: Ý thức hợp tác và bảo quản dụng cụ thí nghiệm, tính cẩn thận chính xác khoa học. Có ý thức sử dụng hợp lí ánh sáng tránh ô nhiễm môi trường và lãng phí năng lượng điện . II. CHUẨN BỊ : Giáo viên: Chuẩn bị cho cả lớp : Hình vẽ nhật thực và nguyệt thực. -Chuẩn bị cho mỗi nhóm học sinh :1 đèn pin, bóng đèn điện 220V- 40W, một vật cản bằng bìa, một màn chắn sáng Học sinh: Xem trước bài ở nhà. III TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC: Ổn định lớp: 7/1 . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . .. . . . . .. . . . . . . . . .. . . . . . . .. .. 7/2 .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . .. . . . . . . . . . .. . . . . . . .. 2.Kiểm tra bài cũ: + Phát biểu định luật truyền thẳng của ánh sáng? + Đường truyyền của ánh sáng được biểu diễn như thế nào? Đáp án: Phát biểu được định luật truyền thẳng của ánh sáng:6đ’ -Biểu diễn được đường truyyền của ánh sáng 4đ’ 3. Giới thiệu bài : 4.Các hoạt động: Hoạt động học sinh Trợ giúp của giáo viên Hoạt động 1 : Tổ chức cho HS làm TN quan sát và hình thành khái niệm bóng tối và bóng nửa tối + Các nhóm nhận dụng cụ TN và tiến hành làmTN và trả lời câu hỏi C1 + Trên màn chắn đặt phía sau vật cản có một vùng không nhận được ánh sáng từ nguồn sáng tới gọi là bóng tối. Có vùng sáng vùng tối, vùng nửa tối. + Ttrả lời câu hỏi C2 +C2 Trên màn chắn đặt phía sau vật cản có 1 vùng chỉ nhận được một phần ánh sáng từ nguồn sáng tới gọi là bóng nửa tối. + HS đọc lại thông tin cho cả lớp nghe. Hoạt động 2 : Hình thành khái niệm nhật thực và nguyệt thực + Quan sát hình 3.3 Mặt trời đến mặt trăng, đến trái đất.Trả lời câu hỏi gợi ý của GV để tìm hiểu hiện tượng nhật thực + Trên trái đất xuất hiện bóng tối và bóng nửa tối Nơi có nhật thực toàn phần nằm trong vùng bóng tối của mặt trăng , bị mặt trăng che khuất không cho ánh sáng MT chiếu đến, đứng ở đó , ta không nhìn thấy mặt trời. + Quan sát hình 3.4 Trả lời câu hỏi gợi ý của GV - Vị trí 1 có nguyệt thực. -Vị trí 2 ; 3 có trăng sáng. Hoạt động 3: Vân dụng Đèn dây tóc: Nguồn sáng nhỏ, vật cản lớn so với nguồn -> không có ánh sáng tới bàn. + Bóng đèn ống: Nguồn sáng rộng so với vật cản -> bàn nằm trong vùng nữa tối sau quyển vở -> nhận được một phần ánh sáng của đèn truyền tới nên vẫn được chiếu sáng. + GV phát dụng cụ cho các nhóm yêu cầu HS làm TN như mô tả trong SGK ( hình 31.).quan sát thí nghiệm chỉ ra bóng tối . + Dựa vào quan sát các em hãy giải thích vì sao trên màn chắn có vùng sáng và vùng tối? + Yêu cầu HS làm lại TN giống như trên nhưng thay nguồn sáng rộng hơn như hình 3.2.quan sát thí nghiệm. Gợi ý: Trên màn chắn em thấy có đặc điểm gì? Nhận xét độ sáng của các vùng trên màn chắn ? + Từ TN hoàn thành lệnh câu C2 Tìm ví dụ là bóng tối và bóng nửa tối trong thực tế? Giải thích vì sao trong các phòng học lại lắp nhiều bóng đèn nhỏ ở nhiều vị trí khác nhau mà không thay thế các bóng đèn nhỏ đó bằng 1 bóng đèn lớn ? + Giáo dục HS trong sinh hoạt cần có đủ ánh tránh ảnh hưởng đên mắt . + Giáo dục HS trong sinh hoạt cần cần tiết kiện năng lượng điện khi không cần thiết và tránh ô nhiễm môi trường ánh sáng, cần sử dụng ánh sáng vừa đủ- Trong sinh hoạt và học tập, cần đảm bảo đủ ánh sáng, không có bóng tối. Vì vậy, cần lắp đặt nhiều bóng đèn nhỏ thay vì một bĩng đèn lớn. *Nguyên nhâ gây ô nhiễm môi trường - do có nhiều nguồn ánh sáng khiến cho môi trường bị ô nhiễm ánh sáng. Ô nhiễm ánh sáng là tình trạng con người tạo ra ánh sáng có cường độ quá mức dẫn đến khó chịu. *Tác hại: Ô nhiễm ánh sáng gây ra các tác hại như: lng phí năng lượng, ảnh hưởng đến việc quan sát bầu trời ban đêm, hệ sinh thái và gây mất an toàn trong giao thông và sinh hoạt. *Biện pháp. - Để giảm thiểu ô nhiễm ánh sáng đô thị cần: + Sử dụng nguồn sáng vừa đủ với yêu cầu. + Tắt đèn khi không cần thiết hoặc sử dụng chế độ hẹn giờ. + Cải tiến dụng cụ chiếu sáng phù hợp, có thể tập trung ánh sáng vào nơi cần thiết. + Lắp đặt các loại đèn phát ra ánh sáng phù hợp với sự cảm nhận của mắt. + Chúng ta biết mặt trăng quay xung quanh trái đất, trái đất quay xung quanh mặt trời, Mặt trời là nguồn sáng tự nhiên khổng lồ chiếu sáng mặt trăng và trái đất. + Yêu cầu HS quan sát hình 3.3 hãy chỉ ra vị trí các hành tinh và các hành tinh được sắp xếp như thế nào? + Đến một thời điểm thì MTr, MT và TĐ sẽ nằm thẳng hàng. Vậy trên trái đất xuất hiện hiện tượng gì ? + Nếu ta đứng ở vùng bóng tối thì sẽ không nhìn thấy ánh sáng mặt trời ta gọi đó là hiện tượng nhật thực tòan phần. Người đứng ở vị trí nào trên trái đất nhận được nhật thực một phần ? Yêu cầu HS quan sát hình 3.4 Hiện tượng nguyệt thực xãy ra vào lúc nào? Ba thiên thể được sắp xếp như thế nào ? Mặt trăng đi vào vị trí nào ? + Khi MT,Mt, TĐ có vị trí hình 3.4. Thì ta sẽ có hiện tượng nguyệt thực . Giáo dục chủ nghĩa vô thần cho học sinh . C6: Yêu cầu HS đọc câu hỏi và trả lời. Hướng dẫn làm bài tập 3.1, 3.2. 5) Dặn dị :Học bài.Hoàn chỉnh từ C1 -> C6 /SGK vào vở Bài tập. Đọc phần có thể em chưa biết.Làm bài tập 3.1 -> 3.4 / SBT. Đọc và nghiên cứu trước bài “ Định luật phản xạ ánh sáng” tìm tia phản xạ và mỗi quan hệ giữa góc tới và góc phản xạ? GHI BẢNG ỨNG DỤNG.ĐỊNH LUẬT TRUYỀN THẲNG CỦA ÁNH SÁNG. I.Bóng tối - bóng nửa tối 1.Thí nghiệm: SGK + Kết luận : Trên màn chắn đặt phía sau vật cản có một vùng không nhận được ánh sáng từ nguồn sáng chiếu tới gọi là bóng tối. 2. Thí nghiệm: SGK + Kết luận: Trên màn chắn đặt phía sau vật cản có 1 vùng chỉ nhận được một phần ánh sáng từ nguồn sáng tới gọi là bóng nửa tối. II.Nhật thực và nguyệt thực 1.Nhật thực: hình 3.3 (SGK) 2.Nguyệt thực: hình 3.4 (SGK) III. Vận dụng : * Rút kinh nghiệm:. . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . .