Giáo án Vật lý lớp 7 - Tiết 20: Hai loại điện tích

Ngày soạn: 09/01/2012 Ngày giảng:11/01/2012 Tiết 20 Hai loại điện tích I - Mục tiêu: 1. Kiến thức: - Học sinh biết có hai loại điện tích là điện tích dương và điện tích âm. Hai loại điện tích cùng dấu thì đẩy nhau, trái dấu thì hút nhau. - Học sinh bước đầu biết được cấu tạo của nguyên tử, gồm hạt nhân mang điện tích dương và các êlectrôn mang điện âm quay xung quanh hạt nhân. 2. Kỹ năng: Học sinh vận dụng những kiến thức đã học vào làm các bài tập và giỉ thích một số hiện tượng đơn giản. 3. Thái độ: Cẩn thận, chính xác, tinh thần hợp tác nhóm. II – Đồ dùng dạy học: 1. Giáo viên: bảng phụ H18.4 2. Học sinh: Mỗi nhóm: 3 mảnh nilông 1 bút chì, 1 kẹp giấy, 2 thanh nhựa, 1 mảnh len,1 mảnh lụa, 1 thanh thuỷ tinh, 1 trục quay. III – Phương pháp: Sử dụng phương pháp dạy học tích cực IV – Tổ chức giờ học: *, Khởi động (7’) - Mục tiêu: HS nêu được vật nhiễm điện do cọ xát, lấy được các ví dụ, đặt vấn đề vào bài mới - Cách tiến hành: Sử dụng kĩ thuật “động não”, hoạt động cá nhân. + Ta có thể làm vật nhiễm điện bằng cách nào? Các vật nhiễm điện thì có tính chất gì? - Giáo viên nhận xét cho điểm. - Một vật nhiễm điện thì có khả năng hút các vật khác. Nếu hai vật đều bị nhiễm điện thì chúng hút nhau hay đẩy nhau? - Để kiểm tra dự đoán đó, chúng ta đi tìm hiểu bài hôm nay. - Đặt vấn đề vào bài: HĐ cả lớp dự đoán: Có hút nhau * Hoạt động 2: Tạo ra hai vật nhiễm điện cùng loại và tìm hiểu lực tương tác giữa chúng (13’) - Mục tiêu: HS lám được TN và rút được ra kết luận hai vật giống nhau được cọ xát như nhau thì mang điện tích cùng loại và chúng đẩy nhau khi đặt gần nhau. - ĐDDH: 3 mảnh nilông 1 bút chì, 1 kẹp giấy, 2 thanh nhựa, 1 mảnh len - Cách tiến hành: Hoạt động cá nhân, hoạt động cả lớp, hoạt động nhóm. Hoạt động của học sinh Hoạt động của giáo viên *Bước 1: HĐ cá nhân Có hai loại điện tích, vậy đó là các loại điện tích nào? *Bước 2: HĐ nhóm Yêu cầu HS tìm hiểu thông tin Sgk nêu dụng cụ và cách tiến hành TN1, dự đoán kết quả + Yêu cầu học sinh hoạt động theo nhóm tiến hành làm thí nghiệm hình 18.1 ( 7’) - Giáo viên theo dõi giúp đỡ các nhóm. + Yêu cầu các nhóm báo cáo kết quả + Tiếp theo yêu cầu học sinh làm thí nghiệm với hai thanh nhựa cùng loại như yêu cầu trong sách giáo khoa + Yêu cầu các nhóm báo cáo kết quả + Yêu cầu học sinh nhận xét *Bước 3: HĐ cả lớp + Yêu cầu học sinh hoạt động cá nhân tìm từ thích hợp để điền vào chỗ trống trong phần nhận xét? + Yêu cầu học sinh nhận xét - Giáo viên thống nhất ý kiến. + Có thể suy luận đơn giản như thế nào để cho rằng hai vật giống nhau cùng cọ xát thì bị nhiễm điện cùng loại? + Yêu cầu học sinh nhận xét? Giáo viên thống nhất ý kiến. Thí nghiệm 1 HĐ cá nhân trả lời: Học sinh làm thí nghiệm 1. Chúng không hút nhau và không đẩy nhau. 2. Hai mảnh nilông đẩy nhau. 3. Hai thanh nhựa sẫm màu đẩy nhau. * Nhận xét …. cùng ….. …. đẩy ….. Học sinh trả lời *Hoạt động 3: Phát hiện ra hai vật nhiễm điện hút nhau và mang điện tích khác loại (10’) - Mục tiêu: HS làm được TN và rút ra kết luận 2 vật khác nhau nhiễm điện khác nhau và chúng hút nhau khi đặt gần nhau - ĐDDH: 1 thanh nhựa, 1 mảnh len, 1 mảnh lụa, 1 thanh thuỷ tinh, 1 trục quay. - Cách tiến hành: Hoạt động cả lớp, hoạt động cá nhân, áp dụng kĩ thuật mảnh ghép * Bước 1: HĐ Cá nhân - Tìm hiểu TT SGK và nêu dụng cụ TN và cách tiến hành, dự đoán kết quả + Yêu cầu học sinh quan sát TN và trả lời: Khi đặt gần nhau có hiện tượng gì xảy ra giữa 2 thanh nhựa? - Yêu cầu HS tìm từ điền vào chỗ trống + Yêu cầu học sinh nhận xét - Giáo viên thống nhất ý kiến + Có thể suy luận đơn giản như thế nào để cho rằng hai vật đó nhiễm điện khác loại? + Yêu cầu học sinh nhận xét? - Giáo viên giới thiệu: Nhiều thí nghiệm khác đều chứng tỏ rằng hai vật mang điện tích hoặc đẩy nhau hoặc hút nhau. *Bước 2: HĐ cả lớp - Yêu cầu HS áp dụng kĩ thuật mảnh ghép thực hoàn thành phần kết luận + Yêu cầu học sinh nhận xét - Giáo viên thống nhất ý kiến. - Giáo viên thông báo: Tên hai loại điện tích, cách quy ước. * Tích hợp môi trường: Trong các nhà máy thường xuất hiện bụi gây hại cho công nhân. Bố trí các tấm kim loại bị nhiễm điện trong nhà máy khiến bụi bị nhiễm điện và bị hút vào tấm kim loại, giữ môi trường trong sạch bảo vệ sức khoẻ cho công nhân. B3: + Yêu cầu học sinh trả lời C1 + Yêu cầu học sinh nhận xét - Giáo viên thống nhất ý kiến. Thí nghiệm 2 HĐ cá nhân tìm hiểu trả lời Học sinh quan sát thí nghiệm: - Chúng hút nhau. * Nhận xét …. đẩy ….. ….khác …. Học sinh trả lời * Kết luận …..hai …..đẩy …..hút …... C1 Thanh nhựa mang điện tích âm Mảnh vải mang điện tích dương. Vì mảnh vải hút thành nhựa *Hoạt động 4: Tìm hiểu sơ lược về cấu tạo nguyên tử (5’) - Mục tiêu: HS nêu được sơ lược cấu tạo nguyên tử - ĐDDH: bảng phụ H18.4 - Cách tiến hành: *Bước 1: HĐ cá nhân + Vậy các điện tích này có từ đâu? - Giáo viên treo tranh vẽ mô hình đơn giản của nguyên tử. - Tìm hiểu TT, nêu cấu tạo nguyên tử trên hình vẽ? Tại sao lại có hiện tượng nhiễm điện? - GV nhận xét và chốt lại kiến thức Học sinh suy nghĩ HS HĐ cá nhân, trả lời (SGK – 51) *Hoạt động 5: Vận dụng (5’) - Mục tiêu: HS vận dụng KT trả lời các câu hỏi và giải thích được các hiện tượng thực tế - ĐDDH: - Cách tiến hành: *Bước 1: HĐ cá nhân + Yêu cầu học sinh vận dụng các kiến thức sơ lược về cấu tạo nguyên tử để trả lời C2, C3, C4? + Yêu cầu học sinh nhận xét *Bước 2: HĐ cả lớp - Giáo viên thống nhất ý kiến. III - Vận dụng: C2: Các điện tích dương tồn tại ở hạt nhân nguyên tử. Các điện tích âm tồn tại ở các êlectrôn chuyển động xung quanh hạt nhân. C3: Các vật đó chưa nhiễm điện, các điện tích âm và dương trung hoà nhau. C4 Thước nhựa nhận thêm êlectrôn Nhiễm điện âm. Mảnh vải mất bớt êlectrôn Nhiễm điện dương. V. Tổng kết hướng dẫn về nhà + Có mấy loại điện tích? Nêu sự tương tác giữa các loại điện tích? + Nêu cấu tạo nguyên tử? + Yêu cầu học sinh đọc ghi nhớ, phần có thể em chưa biết? + Yêu cầu học sinh về nhà học bài, làm các bài tập trong sách bài tập? + Yêu cầu học sinh xem trước bài mới, chuẩn bị dụng cụ thí nghiệm?