Hướng dẫn giảng dạy và thực hiện phân phối chương trình môn Giáo dục công dân cấp THCS

HƯỚNG DẪN GIẢNG DẠY VÀ THỰC HIỆN PPCT MÔN GDCD CẤP THCS I. HƯỚNG DẪN THỰC HIỆN. 1. Tổ chức dạy học a. Chương trình môn Giáo dục công dân có 35 tiết được thực hiện trong 37 tuần của năm học. Sở GD & ĐT hướng dẫn thực hienẹ cụ thể như sau: 35 tuần mỗi tuần học 1 tiết gồm: lý thuyết, ôn tập, kiểm tra, thực hành (Theo phân phối chương trình ). Còn 2 tuần Sở GD&ĐT không bố trí học một nội dung cụ thể nào mà thay vào đó là việc GV trực tiếp giảng dạy hướng dẫn cho học sinh tự tìm hiểu về tình hình thực tế việc thực hiện chuẩn mực đạo đức, pháp luật, an toàn giao thông, tệ nạn xã hội, phòng chống nhiễm HIV/AIDS... ở trường, lớp, địa phương và tập viết báo cáo thu hoạch ( mỗi học kì, thời lượng tương đương 1 tiết hoặc cho học sinh chuẩn bị trong suốt năm học và viết báo cáo thu hoạch vào cuối năm học). Các GV tự lựa chọn nội dung phù hợp với thực tế để thực hiện cho đạt hiệu quả. b. Những bài bố trí từ 2 tiết trở lên, không qui định cụ thể nội dung cho từng tiết, giáo viên căn cứ vào đặc điểm, trình độ tiếp thu của học sinh mà phân phối nội dung cho hợp lý. Có thể phân phối nội dung một cách cân đối cho các tiết, có thể dạy phần lớn nội dung trong những tiết đầu, tiết cuối dạy phần còn lại và luyện tập, thực hành vận dụng các kiến thức đã học vào cuộc sống thực tiễn. c. Các tiết thực hành, ngoại khoá thực hiện như sau: - Sở GD&ĐT uỷ nhiệm cho Phòng GD&ĐT chỉ đạo các trường THCS lựa chọn nội dung cho các tiết thực hành ngoại khoá dựa trên các vấn đề sau: + Vận dụng các kiến thức đã học vào cuộc sống thực tiễn. + Những vấn đề đạo đức và pháp luật của địa phương tương ứng với các bài đã học. + Những vấn đề bức xúc cần giáo dục cho học sinh ở địa phương như: Trật tự an toàn giao thông; giáo dục môi trường; phòng chống HIV/AIDS, ma tuý, tệ nạn xã hội... + Những gương người tốt, việc tốt, những học sinh chăm ngoan, vượt khó học giỏi. + Các hoạt động chính trị xã hội của địa phương. - Nội dung tiết thực hành, ngoại khoá có thể thay đổi từng năm. - Hình thức thể hiện: Tổ chức trao đổi, thảo luận, liên hệ với thực tế nhà trường; đi tham quan, tổ chức thi tìm hiểu; mời cán bộ, chuyên gia đến nói chuyện trao đổi... d. Đối với các tiết Ôn tập học kì, giáo viên cần căn cứ đặc điểm tình hình thực tế để định ra nội dung ôn tập phù hợp với trình độ của học sinh, đảm bảo ôn tập đủ các kiến thức, rèn luyện kĩ năng theo yêu cầu. Cần hướng dẫn cho học sinh chuẩn bị trước nội dung ôn tập ở nhà để tiết ôn tập trên lớp có thể phát huy tốt sự làm việc tích cực, chủ động của học sinh. 2. Phương pháp và hình thức dạy học. - Dạy học GDCD phải chú ý đến việc rèn ký năng và giáo dục thái độ, hành vi đúng đắn của học sinh; phải gắn với thực tế cuộc sống, hướng dẫn học sinh vận dụng kiến thức đã học để phân tích, giải quyết các tình huống, các vấn đề trong cuộc sông. - Cần kết hợp sáng tạo các phương pháp truyền thống ( thuyết giảng, vấn đáp, trực quan...) với các phương pháp hiện đại (động não, thảo luận nhóm, đóng vai, tình huống, giải quyết vấn đề, dự án...) để phát huy tích cực, tự giác, chủ động, sáng tạo của học sinh; tạo hứng thú học tập cho học sinh. Sử dụng hợp lí hình thức học cá nhân, theo nhóm, theo lớp; hình thức dạy trong lớp, ngoài lớp, ngoài trường. - Cần tích hợp một cách hợp lý vào bài học các nội dung cần giáo dục cho học sinh như: trật tự an toàn giao thông; giáo dục môi trường; phòng chống HIV/AIDS, ma tuý, tệ nạn xã hội. 3. Kiểm tra, đánh giá. - Phải thực hiện đổi mới kiểm tra đánh giá theo hướng dẫn của Bộ GD&ĐT. Khi ra đề kiểm tra ( dưới 1 tiết, 1 tiết, học kì ) phải bám sát chuẩn kiến thức, kĩ năng và yêu cầu về thái độ của chương trình. - Giảm nhẹ yêu cầu kiểm tra thái hiện kiến thức. Tăng cường yêu cầu vận dụng kiến thức theo hướng ra đề “mở” để học sinh liên hệ, phân tích, bình luận, biểu đạt chính kiến và định hướng hành vi của mình. - Kiểm tra đánh giá không chỉ qua bài viết, bài đọc của học sinh với yêu cầu về kiến thức, kỹ năng mà còn thông qua tinh thần tự giác, trung thực tham gia các hoạt động học tập, thái độ đối với mọi người, tổ chức, sự kiện, đối với nghĩa vụ của bản thân; thông qua tiến bộ đạt được trong ý thức công dân, trong hành vi tuân thủ kỷ luật, pháp luật. - Xác lập các quan hệ đánh giá: giữa thầy với trò, giữa trò với trò, tự đánh giá của bản thân học sinh. - Kết hợp một cách hợp lý câu hỏi tự luận và trắc nghiệm khách quan trong kiểm tra đánh giá môn GDCD. 4. Thiết bị, phương tiện dạy học. Tận dụng các trang thiết bị được cung cấp như đèn chiếu, băng hình, tranh ảnh, giấy khổ lớn...; khuyến khích việc tự làm thiết bị, đồ dùng dạy học của giáo viên và học sinh, coi đó cũng là một hoạt động hiệu quả để phát huy sự tham gia tích cực của học sinh vào quá trình dạy và học. Khuyến khích áp dụng cộng nghệ thông tin, trong đó máy tính được thực hiện đúng chức năng là công cụ giúp giáo viên đổi mới phương pháp và nâng cao chất lượng, hiệu quả dạy học. Các thiết bị, phương tiện là điều kiện để thực hiện đổi mới phương pháp dạy học, làm tăng tính hấp dẫn, gây hứng thú học tập cho học sinh. Một số nội dung định hướng tìm hiểu các vấn đề thực tế địa phương cho tiết thực hành ngoại khóa Lớp 6: - Tìm hiểu việc thực hiện các chuẩn mực đạo đức đã được học của học sinh trong lớp, trường, địa phương. Báo cáo kết quả tìm hiểu và bước đầu nhận xét đánh giá về việc thực hiện các chuẩn mực đạo đức đã được học trong lớp, trường, địa phương. - Thảo luận về mục đích học tập, về về quyền và nghĩa vụ của học sinh hiện nay. - Thi tìm hiểu về luật giao thông. - Tìm hiểu tình hình thực hiện an toàn giao thông của học sinh. Tập đánh giá việc thực hiện an toàn giao thông của học sinh . Lớp 7. - Thảo luận về việc thực hiện các chuẩn mực đạo đức đã được học. Đánh giá việc thực hiện các chuẩn mức đạo đức đó của học sinh. Giải pháp để nâng cao chuẩn mực đạo đức đối với học sinh. - Thảo luận về việc xây dựng gia đình văn hóa, việc giữ gìn phát huy truyền thống tốt đẹp của gia đình, dòng họ, quê hương. - Tìm hiểu phong trào xây dựng gia đình văn hóa ở địa phương mình đang sống. - Tập viết báo cáo thu hoạch về những vấn đề đã tìm hiểu. - Tìm hiểu các chính sách của Đảng và Nhà nước đối với quyền được chăm sóc, bảo vệ trẻ em. Liên hệ thực tế việc thực hiện quyền được chăm sóc và giáo dục của trẻ em ở địa phương. -Tìm hiểu bộ máy nhà nước ở địa phương ( cấp xã, phường ) Lớp 8 - Tìm hiểu về Quyền và nghĩa vụ của công dân trong gia đình. - Thảo luận về các chuẩn mức đạo đức đã được học, liên hệ thực tế ở trường, lớp địa phương. - Viết thu hoạch, báo cáo việc thực hiện các quyền và chuẩn mực đạo đức. - Thảo luận về biện pháp phòng chống các tệ nạn xã hội, phòng chống nhiễm HIV/AIDS. Báo cáo trình bày ý kiến, những đề xuất kiến nghị, sáng kiến để phòng chống các tệ nạn xã hội. - Tìm hiểu hiến pháp, pháp luật của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (thông qua nói chuyện của các chuyên viên về pháp luật ) Lớp 9. - Tìm hiểu truyền thống văn hóa, lịch sử của địa phương. Nêu những cảm nhận của bản thân về truyền thống đó. - Thảo luận về Lý tưởng sống của thanh niên. Suy nghĩ về lí tưởng sống của thanh niên hiện nay. Những giải pháp nhằm nâng cao lý tưởng sống, sống có ích cho thanh niên hiện nay. - Thảo luận về trách nhiệm của thanh niên trong sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. - Tìm hiểu quyền và nghĩa vụ trách nhiệm của công dân trước pháp luật. - Suy nghĩ của bản thân về vấn đề môi trường, tệ nạn xã hội ở địa phương. - Biên tập tập san về các vấn đề môi trường, tệ nạn xã hội...