Kế hoạch bài dạy Ngữ văn 8 - Hoạt động viết: Kể lại một chuyến đi hoặc một hoạt động xã hội (3 tiết)

Ngày soạn: Dạy Ngày Tiết Lớp HOẠT ĐỘNG VIẾT KỂ LẠI MỘT CHUYẾN ĐI HOẶC MỘT HOẠT ĐỘNG XÃ HỘI Thời gian thực hiện: 3 tiết I. MỤC TIÊU 1. Về kiến thức: - Kể lại được kỉ niệm là một chuyến đi hoặc một hoạt động xã hội mà bản thân là người trực tiếp tham gia hoặc chứng kiến - Người kể chuyện ngôi thứ nhất( xưng “tôi”, “em”, “chúng tôi”, “chúng em”, ) - Cảm xúc sâu sắc, tình cảm chân thành của người viết trước sự việc được kể. 2. Về năng lực: - Biết kể chuyện ở ngôi thứ nhất. - Giới thiệu được kỉ niệm về một chuyến đi hoặc một hoạt động xã hội. - Tập trung vào sự việc đã xảy ra. 3. Về phẩm chất: - Nhân ái, trân trọng những kỉ niệm đẹp của bản thân và phát huy những cảm xúc, tình cảm đẹp trong sáng, nhân văn về con người và cuộc sống trong trang sách cũng như ngoài đời thực. II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU - SGK, SGV, máy chiếu(tivi), máy tính. - Phiếu học tập. - Đọc lại VB” Đồng Tháp Mười mùa nước nổi” –Văn Công Hùng (NV6, tập 1). - Bài văn tham khảo: Là học sinh, mỗi người trong chúng ta ít nhất một lần đã làm từ thiện. Hoặc tham gia các hoạt động từ thiện. Từ trải nghiệm đó của bản thân mình, em hãy viết một bài văn kể lại một chuyến đi từ thiện đáng nhớ, có ý nghĩa nhất đối với em. (Trang 63 - Hướng dẫn làm các dạng bài văn lớp 6 – NXB Đại học Quốc gia Hà Nội, 2021) III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC 1.TRƯỚC GIỜ HỌC GV kiểm tra sự chuẩn bị của HS 2.TRÊN LỚP Hoạt động 1: Khởi động a) Mục tiêu: Tạo hứng thú cho HS, thu hút HS sẵn sàng thực hiện nhiệm vụ học tập của mình. GV giới thiệu kiểu bài sẽ viết. b) Nội dung: HS huy động tri thức đã có để trả lời câu hỏi, nắm được kiểu bài. c) Sản phẩm: Nhận thức về kiểu bài và thái độ tích cực của HS. d) Tổ chức thực hiện: HĐ CỦA GV VÀ HS DỰ KIẾN SẢN PHẨM B1: Chuyển giao nhiệm vụ GV gợi mở vấn đề: 1/ Trong kỉ niệm của mình, các em đã tham gia các buổi sinh hoạt Đề bài: Kể lại một đoàn, đội; các việc làm công ích, tình nguyện như hoạt động thiện chuyến đi hoặc một nguyện, giúp đỡ người già neo đơn...chưa? hoạt động xã hội giàu ý 2/ Em đã được đi những đâu? Nơi nào để lại cho em nhiều cảm nghĩa. xúc và suy nghĩ nhất? 3/ Em có thể kể lại một cách ngắn gọn cho cô và các bạn nghe được không? HS tiếp nhận nhiệm vụ B2: Thực hiện nhiệm vụ HS: + HS nghe và trả lời GV: - Dự kiến khó khăn HS gặp: không biết kể về kỉ niệm của bản thân? - Tháo gỡ bằng cách đặt thêm câu hỏi phụ: ? Kỉ niệm đó tên là gì? (một chuyến đi hay một hoạt động: giúp đỡ quần áo, sách vở cho một em bé mồ côi, dọn dẹp nhà cửa và nói chuyện với một bà mẹ Việt Nam anh hùng )? Diễn ra khi nào? Ra sao? B3: Báo cáo, thảo luận - Đề yêu cầu kể về một chuyến đi hay một hoạt động xã hội? - GV chỉ định 1 – 2 HS trả lời câu hỏi - HS trả lời. - Các bạn còn lại nhận xét về nội dung câu trả lời của bạn đã trình bày. B4: Kết luận, nhận định - GV nhận xét câu trả lời của HS. Nhận xét, bổ sung từ các bạn khác. - GV dẫn dắt vào bài Hoạt động2: Hình thành kiến thức mới TÌM HIỂU CÁC YÊU CẦU ĐỐI VỚI BÀI VĂN KỂ LẠI MỘT CHUYẾN ĐI HOẶC MỘT HOẠT ĐỘNG XÃ HỘI Nhiệm vụ 1: Định hướng a) Mục tiêu: HS biết được các yêu cầu đối với dạng bài kể lại một chuyến đi hoặc một hoạt động xã hội: - Sử dụng ngôi kể thứ nhất. - Biết cách kể kỉ niệm của bản thân b)Nội dung: - GV chia nhóm lớp - Cho HS làm việc nhóm trên phiếu học tập c) Sản phẩm: Phiếu tìm ý, sơ đồ tư duy sau khi HS đã hoàn thành. d) Tổ chức thực hiện HĐ CỦA GV VÀ HS DỰ KIẾN SẢN PHẨM HĐ1: Tìm hiểu chung về dạng bài kể lại I. Định hướng. một chuyến đi hoặc một hoạt động xã hội 1. Thế nào là bài văn kể lại một chuyến giàu ý nghĩa. đi hoặc một hoạt động xã hội giàu ý ND1: Thế nào là bài văn kể lại một chuyến nghĩa? đi hoặc một hoạt động xã hội giàu ý nghĩa. B1: Chuyển giao nhiệm vụ - GV giao nhiệm vụ: Đọc định hướng HS nhớ lại kiến thức phần Viết bài 3 (SGK Ngữ văn 6 tập 1, trang 64) và bài 6 (SGK Ngữ văn 6 tập 2, trang 20). Đọc mục định hướng (SGK NV 8, trang 29), trả lời câu hỏi: Thế nào là bài văn kể lại một chuyến đi hoặc một hoạt động xã hội giàu ý nghĩa? B2: Thực hiện nhiệm vụ HS : - Làm việc cá nhân 2’(Dựa vào mục Định hướng trong SGK) - GV quan sát, khuyến khích. B3: Báo cáo, thảo luận - GV yêu cầu HS trình bày. - HS: + 1 HS trình bày. + Các bạn khác khác theo dõi, nhận xét, bổ sung (nếu cần). B4: Kết luận, nhận định (GV) - Nhận xét sản phẩm của HS và chuẩn kiến thức. NV2: Tìm hiểu yêu cầu đối với kiểu bài kể 2. Các yêu cầu đối với kiểu bài kể lại một lại một chuyến đi hoặc một hoạt động xã chuyến đi hoặc một hoạt động xã hội hội B1: Chuyển giao nhiệm vụ - GV giao nhiệm vụ: GV mời HS đọc mục 1.2(SGK trang 30) và nhớ lại VB” Đồng Tháp Mười mùa nước nổi” –Văn Công Hùng (NV6, tập 1). Bài văn mẫu kể lại một chuyến đi từ thiện đáng nhớ, có ý nghĩa nhất của em (Trang 63 - Hướng dẫn làm các dạng bài văn lớp 6 – NXB Đại học Quốc gia Hà Nội) và cho biết: ? Nêu các yêu cầu của bài văn kể lại một chuyến đi hoặc một hoạt động xã hội giàu ý nghĩa? ? Có ý kiến cho rằng: “Với dạng bài văn kể lại một chuyến đi hoặc một hoạt động xã hội giàu ý nghĩa chúng ta chỉ cần kể được hết, đầy đủ các sự kiện”. Nhưng có ý kiến lại cho rằng: “Ngoài việc kể lại các sự kiện chính ta cần kết hợp các yếu tố miêu tả không gian, cảnh vật, thiên nhiên, con người và nêu bật những tình cảm, suy nghĩ của bản thân”? Em đồng ý với ý kiến nào? Vì sao? B2: Thực hiện nhiệm vụ HS : - Trả lời (Dựa vào mục Định hướng trong SGK) - GV quan sát, khuyến khích. B3: Báo cáo, thảo luận - HS: + 1 HS trình bày. + Các bạn khác khác theo dõi, nhận xét, bổ sung (nếu cần). B4: Kết luận, nhận định (GV) - Nhận xét sản phẩm của HS và chuẩn kiến thức. - Kết nối với đề mục sau 2.2.Các bước làm bài văn kể lại một chuyến đi hoặc một hoạt động xã hội. a) Mục tiêu:Giúp HS - Biết viết bài theo các bước. - Lựa chọn đề tài để viết, tìm ý, lập dàn ý. - Tập trung vào những sự việc đã xảy ra. - Sử dụng ngôi kể thứ nhất. b) Nội dung: - GV sử dụng KT công não để hỏi HS về việc lựa chọn đề tài. - HS sử dụng SGK, suy nghĩ cá nhân và trả lời câu hỏi của GV. c) Sản phẩm:Câu trả lời của HS. d) Tổ chức thực hiện HĐ CỦA GV VÀ HS DỰ KIẾN SẢN PHẨM HĐ2: Tìm hiểu các bước làm bài văn II. Thực hành. kể lại một chuyến đi hoặc một hoạt 2.1.Thực hành viết theo các bước động xã hội. (một hoạt động xã hội giàu ý nghĩa mà em đã tham gia, chứng kiến) 1, Chuẩn bị.(Tìm hiểu đề) NV1: HD học sinh chuẩn bị cho bài - Đề bài: Kể lại một hoạt động xã hội giàu ý viết nghĩa mà em đã tham gia, chứng kiến. B1: Chuyển giao nhiệm vụ (GV) *Đọc kĩ và tìm hiểu đề: HS đọc ngữ liệu tham khảo: Bài văn - Trọng tâm cần làm rõ mẫu kể lại một chuyến đi từ thiện - Kiểu VB chính đáng nhớ, có ý nghĩa nhất của em - Phạm vi kiến thức cần huy động (Trang 63 - Hướng dẫn làm các dạng bài văn lớp 6 – NXB Đại học Quốc gia Hà Nội), trả lời các câu hỏi: - Bài văn trên kể về hoạt động xã hội giàu ý nghĩa nào? - Văn bản được viết theo PTBĐ chính nào? - Qua việc đọc và phân tích bài viết tham khảo, em cần huy động kiến thức ở đâu để bài viết chân thực, sinh động, chạm đến trái tim người đọc? B2: Thực hiện nhiệm vụ HS : - Trả lời (Dựa vào mục Định hướng trong SGK) - GV quan sát, khuyến khích. B3: Báo cáo, thảo luận - HS: + 1 HS trình bày. + Các bạn khác khác theo dõi, nhận xét, 2, Tìm ý và lập dàn ý. bổ sung (nếu cần). a) Tìm ý B4: Kết luận, nhận định (GV) Cách 1: Đặt và trả lời câu hỏi - Nhận xét sản phẩm của HS và chuẩn Hoạt động xã hội đáng nhớ kiến thức. nhất là gì? Xảy ra khi nào? - Kết nối với đề mục sau Những ai có liên quan đến NV 2: HD học sinh tìm ý, lập dàn ý hoạt động xã hội đó? Họ đã cho bài viết, nói và làm gì? B1: Chuyển giao nhiệm vụ (GV) Điều gì đã diễn ra ? Theo thứ Hs làm việc nhóm bàn: 10p tự thế nào? Nhận xét về ngữ liệu tham khảo: Sự việc nào là ấn tượng nhất? - Theo em, ngữ liệu trên đã được trình Vì sao ? bày theo một trình tự hợp lí chưa? Vì sao? - Dựa vào cách làm dạng bài kể lại một Cảm xúc của em như thế nào trải nghiệm của bản thân (NV 6) và khi hoạt động xã hội diễn ra hướng dẫn trong SGK Ngữ văn 8, em và khi kể lại hoạt động xã hội hãy cho biết có mấy cách tìm ý cho 1 đó? bài văn kể lại .? Cách 2: Suy luận từ khái quát đến cụ thể: - Em hãy tìm ý cho bài văn trên bằng Xác định vấn đề (ý khái quát): một hoạt động xã cách hoàn thiện phiếu tìm ý và sơ đồ tư hội giàu ý nghĩa. duy? - Phát triển ý cụ thể cấp 1 (ý lớn) - Sắp xếp thành dàn ý? - Phát triển ý cụ thể cấp 2 (ý nhỏ) B2: Thực hiện nhiệm vụ -Từ các ý đã tìm được, các em có thể trình bày HS : bằng một sơ đồ: - Suy nghĩ cá nhân - Thảo luận trả lời (Dựa vào mục Định hướng trong SGK) - GV quan sát, khuyến khích. B3: Báo cáo, thảo luận - HS: + 1 HS đại diện nhóm trình bày. + Các nhóm khác theo dõi, nhận xét, bổ sung (nếu cần). B4: Kết luận, nhận định (GV) - Nhận xét sản phẩm của HS và chuẩn kiến thức. - Kết nối với đề mục sau b) Lập dàn ý NV3: HD học sinh viết bài, chỉnh sửa 3. Viết bài B1: Chuyển giao nhiệm vụ (GV) Dựa vào dàn ý để viết bài văn kể về một hoạt - Gv yêu cầu HS dựa vào dàn ý viết động xã hội. Trong khi viêt, chú ý vận dụng cách thành bài viết mở bài và kết bài. Bài viết cần lưu ý: văn hoàn chỉnh. - Đủ cấu trúc 3 phần: mớ bài. thân bài và kết bài. B2: Thực hiện nhiệm vụ - Có thể mở bài bằng cách trực tiếp hoặc gián GV: tiếp. - Hướng dẫn HS viết bài - Thân bài gồm các đoạn văn, mỗi đoạn văn là - Chỉ ra một số chú ý khi viết bài một ý lớn HS: -Kết bài cần tổng hợp được các ý đã nêu ở thân - Viết bài theo dàn ý. bài. B3: Báo cáo thảo luận 4. Chỉnh sửa bài viết - GV yêu cầu HS đọc bài viết. - Đọc và sửa lại bài viết theo bản tự đánh giá. HS: - Đọc bài viết của mình. - Theo dõi, nhận xét, bổ sung cho bài của bạn.(dựa vào phiếu đánh giá) B4: Kết luận, nhận định (GV) - Nhận xét thái độ học tập và sản phẩm của HS. Chuyển dẫn sang mục sau. HĐ3: Rèn luyện kĩ năng viết mở bài 2.2. Rèn luyện kĩ năng viết mở bài, kết bài và kết bài. a. Cách thức B1: Chuyển giao nhiệm vụ (GV) b. Bài tập - GV yêu cầu hs đọc phần 2.2.SGK Gợi ý: - Chỉ ra cách viết MB, KB? - Mở bài - Viết mở bài và kết bài cho đề bài trên + Trực tiếp theo các cách? Vào sáng thứ bảy tuần trước, em đã có buổi từ B2: Thực hiện nhiệm vụư thiện đến với các bạn nhỏ vùng cao. Đó là một - GV giao nhiệm vụ chuyến đi đầy ý nghĩa, để lại trong em những - HS làm việc cá nhân cảm xúc khó quên. B3: Báo cáo thảo luận + Gián tiếp - GV yêu cầu HS đọc bài. nhận xét bài Trong cuộc sống, không phải ai cũng may mắn của bạn. có được sự đủ đầy, trọn vẹn. Có bao nhiêu người - HS nhận xét bài viết. ngoài xã hội kia gặp những khó khăn, trắc trở, B4: Kết luận, nhận định (GV) bất hạnh trong cuộc đời, dù đã nỗ lực, cố gắng - GV nhận xét, đánh giá, chuẩn kiến vẫn khó có thể một mình vượt qua. Bởi vậy, thức, vòng tay yêu thương giúp đỡ của những tấm lòng nhân ái là điều đáng quý, đáng được trân trọng vô cùng. Tôi rất may mắn là một trong những học sinh của nhà trường cùng với thầy cô tham gia vào hoạt động từ thiện đầy nhân văn đó. Và chuyến đi có ý nghĩa nhất đối với tôi là đến với các bạn ở vùng cao. - Kết bài: Chuyến đi từ thiện khép lại nhưng những dư âm về chuyến đi ấy cứ vang vọng mãi trong tâm trí tôi. Nó cho tôi rất nhiều bài học đáng nhớ. Hãy biết quý trọng những gì chúng ta đang có bởi với rất nhiều người đó là những thứ rất xa vời. Hãy nâng cao tỉnh thần tương thân tương ái, tự giác giúp đỡ những con người bất hạnh. Đó là lẽ sống nhân văn đầy tình người mà mỗi người chúng ta nên hướng đến. Hoạt động 3: Luyện tập a. Mục tiêu: - Nhận biết được những kiến thức và kĩ năng của dạng bài. - Thông hiểu những kiến thức và kĩ năng của dạng bài - Vận dụng những kiến thức và kĩ năng của dạng bài để lập dàn ý và tạo lập được văn bản hoàn chỉnh theo đề bài đã cho. b. Nội dung: Sử dụng sgk, kiến thức đã học, một vài bài mẫu, bài của HS để viết, chữa củng cố. c. Sản phẩm học tập: HS viết lại sau khi đã nhận ra lỗi. d. Tổ chức thực hiện: HĐ CỦA GV VÀ HS DỰ KIẾN SẢN PHẨM B1: Chuyển giao nhiệm vụ (GV) III. Luyện tập - Lập dàn ý cho đề bài: Đề bài: “Khôi phục Trái Đất của chúng ta” “Khôi phục Trái Đất của chúng ta” là chủ đề là chủ đề của ngày Trái Đất năm 2021 của ngày Trái Đất năm 2021 trong bối cảnh trong bối cảnh thế giới đang đối mặt với thế giới đang đối mặt với dịch Covid 19 và dịch Covid 19 và hướng tới khôi phục lại hướng tới khôi phục lại cuộc sống bình cuộc sống bình thường, khôi phục lại kinh thường, khôi phục lại kinh tế và khôi phục tế và khôi phục Trái Đất? Em hãy kể lại Trái Đất? Em hãy kể lại một hoạt động xã hội một hoạt động xã hội có ý nghĩa của em đã có ý nghĩa của em đã góp phần bảo vệ môi góp phần bảo vệ môi trường, không gian trường, không gian xanh, sạch, đẹp của chúng xanh, sạch, đẹp của chúng ta. ta. + Mở bài B2: Thực hiện nhiệm vụ + Thân bài - HS làm việc cá nhân: lựa chọn một hoạt + Kết bài động xã hội có ý nghĩa và lập dàn ý - GV cho Hs thực hành lập dàn ý và giải đáp nhứng thắc mắc, khó khăn của HS trong quá trình làm bài. B3: Báo cáo thảo luận - GV mời HS đọc bài, nhận xét bài của bạn. - HS nhận xét bài viết. B4: Kết luận, nhận định (GV) - GV nhận xét, đánh giá, chuẩn kiến thức, Hoạt động 4: Vận dụng a. Mục tiêu: Vận dụng kiến thức đã học để làm BT, liên hệ thực tiễn. b. Nội dung: Sử dụng kiến thức, bài viết của HS đã học để hỏi và trả lời, trao đổi c. Sản phẩm học tập: Câu trả lời của HS, bài viết của HS. d. Tổ chức thực hiện: HĐ CỦA GV VÀ HS DỰ KIẾN SẢN PHẨM Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ: IV.Vận dụng - GV chiếu những hình ảnh về các hoạt động thiện nguyện các bạn học sinh, thanh niên tình nguyện . ? Cảm xúc của em khi xem những hình ảnh đó? ? Hãy kể lại một hoạt động thiện nguyện của bản thân cùng các bạn trong lớp. - Nộp sản phẩm bằng giấy hoặc qua zalo của cô giáo. Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ GV: Hướng dẫn HS xác nhiệm vụ. HS: Đọc, xác định yêu cầu của bài tập. Bước 3: Báo cáo, thảo luận GV: Hướng dẫn các em cách nộp sản phẩm. HS: Nộp sản phẩm bằng giấy hoặc qua zalo của cô giáo. Bước 4: Kết luận, nhận định (GV) - Nhận xét ý thức làm bài của HS (HS nộp bài không đúng qui định (nếu có). - Dặn dò HS những nội dung cần học ở nhà. IV. KẾ HOẠCH ĐÁNH GIÁ Phương pháp Công cụ đánh Hình thức đánh giá Ghi chú đánh giá giá - Hình thức hỏi - đáp - Phù hợp với mục tiêu, nội dung. - Báo cáo thực - Hình thức viết bài - Hấp dẫn, sinh động. hiện công việc. kiểm tra tại lớp/ ở - Thu hút được sự tham gia tích - Hệ thống câu nhà. cực của người học. hỏi và bài viết của - Sự đa dạng, đáp ứng các phong HS cách viết khác nhau của người - Trao đổi, thảo học. luận PHỤ LỤC