Nội dung ôn tập môn thi: ngôn ngữ đại cương (dành cho thi tuyển sinh cao học ngành: Ngữ văn)

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM HÀ NỘI NỘI DUNG ÔN TẬP MÔN THI: NGÔN NGỮ ĐẠI CƯƠNG (DÀNH CHO THI TUYỂN SINH CAO HỌC NGÀNH: NGỮ VĂN) (Bao gồm các chuyên ngành: Ngôn ngữ học Hán Nôm LL và PPDH tiếng Việt) Phần I: Những vấn đề chung về ngôn ngữ Bản chất xã hội của ngôn ngữ Các chức năng của ngôn ngữ Bản chất tín hiệu của ngôn ngữ Tính hệ thống của ngôn ngữ: Các đơn vị ngôn ngữ, các cấp độ ngôn ngữ, các quan hệ trong hệ thống ngôn ngữ, cấu trúc của ngôn ngữ, hệ thống ngôn ngữ trong hoạt động hành chức Quan hệ nguồn gốc của ngôn ngữ, các họ ngôn ngữ chủ yếu Quan hệ loại hình của ngôn ngữ, loại hình ngôn ngữ hoà kết và loại hình ngôn ngữ đơn lập Phần II: Một số vấn đề thuộc các phân ngành ngôn ngữ Từ pháp học: - Hình vị: bản chất, cách xác định, phân loại - Cấu tạo từ và cấu tạo dạng thức của từ - Phạm trù ngữ pháp, ý nghĩa ngữ pháp và hình thức ngữ pháp - Phạm trù từ loại, tiêu chuẩn và nguyên tắc phân định từ loại - Hình thái học trong các ngôn ngữ thuộc loại hình hoà kết và loại hình đơn lập Cú pháp học: - Các phương thức ngữ pháp - Các quan hệ cú pháp - Các đơn vị cú pháp: cụm từ, câu - Vấn đề thành phần câu và các kiểu cấu tạo ngữ pháp của câu - Ba bình diện của câu: ngữ nghĩa, ngữ pháp, ngữ dụng Từ vựng- ngữ nghĩa học: - Nghĩa của từ, các thành phần nghĩa của từ - Hệ thống ngữ nghĩa trong từ: nghĩa gốc và nghĩa chuyển, quan hệ nghĩa trong từ, các phương thức chuyển nghĩa, vấn đề đa nghĩa và đồng âm. - Hệ thống từ vựng ngữ nghĩa: hệ thống trường nghĩa, hệ thống đồng nghĩa, trái nghĩa. Ngữ dụng học: - Cách dùng trực tiếp và gián tiếp các loại câu phân biệt theo mục đích nói - Hành động ngôn ngữ - Nghĩa tường minh và nghĩa hàm ẩn TÀI LIỆU THAM KHẢO Ferdinand De Saussure. Giáo trình ngôn ngữ học đại cương, Nxb KHXH, H, 1974, tái bản 2005 Iu. V. Rozdextvenxkij. Các bài giảng ngôn ngữ học đại cương NXBGD, H 1997 Đỗ Hữu Châu, Cơ sở ngữ nghĩa học từ vựng, NXB ĐH & THCN, H, 1987 Đỗ Hữu Châu, Bùi Minh Toán, Đại cương ngôn ngữ học, tập 1, tập 2, NXB GD, H, 2001 Nguyễn Thiện Giáp, Đoàn Thiện Thuật, Nguyễn Minh Thuyết, Dẫn luận ngôn ngữ học, NXBGD, H, 1994