Chính Hữu là nhà thơ quân đội trưởng thành trong hai cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ. Ông sáng tác không nhiều và hầu như chỉ viết về người lính và chiến tranh. Với một phong cách thơ bình dị, ngôn ngữ cô đọng, hàm súc, nhưng bài thơ của Chính Hữu đã để lại trong lòng người đọc những cảm xúc lắng đọng. Trong đó, bài thơ "Đồng chí" có thể được xem là tác phẩm thành công nhất của Chính Hữu. Bài thơ đã khắc họa được chân dung của anh bộ đội cụ Hồ trong thời chống Pháp.
Những câu thơ đầu giới thiệu về quê hương, xuất thân của những người lính:
"Quê hương anh nước mặn, đồng chua
Làng tôi nghèo, đất cày lên sỏi đá
Anh với tôi, đôi người xa lạ
Tự phương trời chẳng hẹn quen nhau"
"Nước mặn đồng chua" gợi lên một vùng quê chim trũng ngập mặn, nơi "Đất cày lên sỏi đá" chỉ có thể là vùng trung du đồi núi bạt ngàn, nơi mà mỗi nhác cuốc đều chạm vào đá sỏi. Hai người từ hai miền quê khác, phong tục tập quán và cả khẩu âm cũng khác, nhưng giữa họ vẫn có một điểm chung tạo nên một sự đồng cảm: họ đều xuất thân trong nghèo khó, ở những miền quê lam lũ mà cái đói nghèo truyền từ đời này sang đời khác. Cũng từ đó, họ cùng đứng lên làm cách mạng, cùng cầm vũ khí chiến đấu với mong muốn có được một tương lai tốt đẹp hơn. Và, sự đồng cảm về giai cấp đã giúp những người chiến sĩ ấy không hẹn mà quen nhau. Bốn câu thơ được xây dựng theo hình thức sóng đôi đã diễn tả rất thành công sự hài hòa, đồng cảm sâu sắc giữa những người chiến sĩ. Tuy nhiên, để trở thành đồng chí, những người chiến sĩ còn phải trải qua một quá trình chiến đấu gian khổ, trải qua những giờ phút chia ngọt sẻ bùi với nhau:
"Súng bên súng, đầu sát bên đầu
Đêm rét chung chăn thành đôi tri kỷ"
3 trang |
Chia sẻ: luyenbuitvga | Lượt xem: 1845 | Lượt tải: 3
Bạn đang xem nội dung tài liệu Phân tích bài thơ "Đồng Chí" của Chính Hữu, để tải tài liệu về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
PHAÂN TÍCH BAỉI THễ "ẹOÀNG CHÍ" CUÛA CHÍNH HệếU
Baứi laứm
Chớnh Hửừu laứ nhaứ thụ quaõn ủoọi trửụỷng thaứnh trong hai cuoọc khaựng chieỏn choỏng Phaựp vaứ choỏng Myừ. OÂng saựng taực khoõng nhieàu vaứ haàu nhử chổ vieỏt veà ngửụứi lớnh vaứ chieỏn tranh. Vụựi moọt phong caựch thụ bỡnh dũ, ngoõn ngửừ coõ ủoùng, haứm suực, nhửng baứi thụ cuỷa Chớnh Hửừu ủaừ ủeồ laùi trong loứng ngửụứi ủoùc nhửừng caỷm xuực laộng ủoùng. Trong ủoự, baứi thụ "ẹoàng chớ" coự theồ ủửụùc xem laứ taực phaồm thaứnh coõng nhaỏt cuỷa Chớnh Hửừu. Baứi thụ ủaừ khaộc hoùa ủửụùc chaõn dung cuỷa anh boọ ủoọi cuù Hoà trong thụứi choỏng Phaựp.
Nhửừng caõu thụ ủaàu giụựi thieọu veà queõ hửụng, xuaỏt thaõn cuỷa nhửừng ngửụứi lớnh:
"Queõ hửụng anh nửụực maởn, ủoàng chua
Laứng toõi ngheứo, ủaỏt caứy leõn soỷi ủaự
Anh vụựi toõi, ủoõi ngửụứi xa laù
Tửù phửụng trụứi chaỳng heùn quen nhau"
"Nửụực maởn ủoàng chua" gụùi leõn moọt vuứng queõ chim truừng ngaọp maởn, nụi "ẹaỏt caứy leõn soỷi ủaự" chổ coự theồ laứ vuứng trung du ủoài nuựi baùt ngaứn, nụi maứ moói nhaực cuoỏc ủeàu chaùm vaứo ủaự soỷi. Hai ngửụứi tửứ hai mieàn queõ khaực, phong tuùc taọp quaựn vaứ caỷ khaồu aõm cuừng khaực, nhửng giửừa hoù vaón coự moọt ủieồm chung taùo neõn moọt sửù ủoàng caỷm: hoù ủeàu xuaỏt thaõn trong ngheứo khoự, ụỷ nhửừng mieàn queõ lam luừ maứ caựi ủoựi ngheứo truyeàn tửứ ủụứi naứy sang ủụứi khaực. Cuừng tửứ ủoự, hoù cuứng ủửựng leõn laứm caựch maùng, cuứng caàm vuừ khớ chieỏn ủaỏu vụựi mong muoỏn coự ủửụùc moọt tửụng lai toỏt ủeùp hụn. Vaứ, sửù ủoàng caỷm veà giai caỏp ủaừ giuựp nhửừng ngửụứi chieỏn sú aỏy khoõng heùn maứ quen nhau. Boỏn caõu thụ ủửụùc xaõy dửùng theo hỡnh thửực soựng ủoõi ủaừ dieón taỷ raỏt thaứnh coõng sửù haứi hoứa, ủoàng caỷm saõu saộc giửừa nhửừng ngửụứi chieỏn sú. Tuy nhieõn, ủeồ trụỷ thaứnh ủoàng chớ, nhửừng ngửụứi chieỏn sú coứn phaỷi traỷi qua moọt quaự trỡnh chieỏn ủaỏu gian khoồ, traỷi qua nhửừng giụứ phuựt chia ngoùt seỷ buứi vụựi nhau:
"Suựng beõn suựng, ủaàu saựt beõn ủaàu
ẹeõm reựt chung chaờn thaứnh ủoõi tri kyỷ"
Nhửừng ngửụứi chieỏn sú aỏy luoõn saựt caựnh cuứng nhau vửụùt qua nhửừng gian khoồ, maỏt maựt cuỷa ủụứi lớnh. Tửứ ủoự, hoù thaõn trụỷ thaứnh moọt ủoõi tri kyỷ. Nhửừng luực dửứng chaõn sau moọt cuoọc haứnh quaõn daứi vaỏt vaỷ, suựng tửùa suựng, ủoõi maựi ủaàu xanh cuứng tửùa treõn chieỏc balo. Nhửừng ủeõm reựt trụứi, nhửừng ngửụứi lớnh cuứng ủaộp chung moọt chieỏc chaờn ủụn. ẹaõy laứ moọt chi tieỏt vửứa thửùc vửứa laừng maùn. Tỡnh caỷm ủoàng ủoọi ủoàng chớ giụứ ủaõy trụỷ neõn thaộm thieỏt thaõn thửụng nhử tỡnh anh em ruoọt thũt. Khi chieỏc chaờn ủửụùc ủaộp laùi cuừng laứ luực tỡnh ngửụứi ủửụùc mụỷ ra. Trong giụứ phuựt aỏy, tỡnh caỷm giửừa ngửụứi vaứ ngửụứi rửùc saựng nhử moọt ngoùn lửỷa thieõng lieõng sửụỷi aỏm traựi tim, taõm hoàn cuỷa nhửừng ngửụứi lớnh. hoù taõm sửù vụựi nhau veà nieàm vui, noói buoàn, veà queõ hửụng, gia ủỡnh vaứ noói nhụự nhaứ da dieỏt. Nhửừng ngửụứi chieỏn sú hieồu nhau hụn, gaộn boự vụựi nhau hụn. Tỡnh tri kyỷ ủửụùc naõng leõn thaứnh tỡnh ủoàng ủoọi thieõng lieõng, gaộn boự.
Khoõng phaỷi ngaóu nhieõn maứ tửứ "ẹoàng chớ" ủửụùc taựch rieõng thaứnh moọt caõu thụ. Coự theồ noựi, ủaõy laứ nuựt thaột cuỷa baứi thụ, vửứa coự yự nghúa ủuực keỏt noọi dung cuỷa nhửừng doứng thụ treõn, vửứa gụùi mụỷ noọi dung cho nhửừng caõu thụ keỏ tieỏp.
"Ruoọng nửụng anh gửỷi baùn thaõn caứy
Gian nhaứ khoõng maởc keọ gioự lung lay
Gieỏng nửụực goỏc ủa nhụự ngửụứi ra lớnh"
Tửứ "maởc keọ" trong caõu thụ dieón taỷ chaõn thửùc tớnh caựch cuỷa nhửừng ngửụứi noõng daõn, ủoự laứ moọt caựch noựi moọc maùc daõn daừ cuỷa nhửừng con ngửụứi chaõn chaỏt quyeỏt taõm ra ủi chieỏn ủaỏu. Nhửừng ngửụứi lớnh nhụự veà queõ hửụng ủửụùc hoaựn duù qua hỡnh aỷnh "gieỏng nửụực goỏc ủa", hay hỡnh aỷnh aỏy chớnh laứ hỡnh aỷnh cuỷa nhửừng ngửụứi thaõn ủang doừi maột troõng theo ngửụứi ra traọn? ễÛ chieỏn trửụứng, nhửừng ngửụứi chieỏn sú vaón nhụự veà gieỏng nửụực, goỏc ủa, maựi ủỡnh, veà luừy tre xanh, veà doứng soõng thụ moọng, veà taỏt caỷ nhửừng gỡ thaõn thửụng nhaỏt cuỷa queõ hửụng moọt caựch da dieỏt. Chia seỷ vụựi nhau veà noói nhụự queõ hửụng, veà noói nhụự ngửụứi thaõn ủaừ giuựp nhửừng ngửụứi lớnh hieồu nhau hụn, caỷm thoõng vụựi nhau hụn. Chớnh tỡnh yeõu nhụự laứng queõ ủaừ thoõi thuực moùi ngửụứi chieỏn ủaỏu vaứ chieỏn thaộng.
Tửứ giaừ cuoọc soỏng ủoựi ngheứo ụỷ laứng queõ, nhửừng ngửụứi chieỏn sú bửụực vaứo cuoọc chieỏn ủaỏu ủaày khoồ ủau, gian khoự:
"Anh vụựi toõi bieỏt tửứng cụn ụựn laùnh
Soỏt run ngửụứi, vaàng traựn ửụựt moà hoõi
AÙo anh raựch vai
Quaàn toõi coự vaứi maỷnh vaự
Mieọng cửụứi buoỏt giaự
Chaõn khoõng giaứy
Thửụng nhau tay naộm laỏy baứn tay"
Baống buựt phaựp lieọt keõ hỡnh aỷnh ủoỏi xửựng, taực giaỷ ủaừ taựi hieọn laùi nhửừng gian khoồ cuỷa nhửừng ngửụứi lớnh trong caỷ moọt giai ủoaùn lũch sửỷ moọt caựch soỏng ủoọng. ẹoaùn thụ thaọt ủeỏn tửứng chi tieỏt vaứ thaọt caỷ trong caựch dieón taỷ. Nhửừng gian khoự cuỷa ngửụứi chieỏn sú khoõng dửứng laùi ụỷ sửù thieỏu thoỏn "cụm khoõng ủuỷ no, aựo khoõng ủuỷ maởc", maứ hoù coứn phaỷi choỏng choùi vụựi nhửừng cụn soỏt reựt rửứng aực lieọt. Gian khoự chaỏt choàng tửụỷng khoõng theồ vửụùt qua, vaọy maứ chổ caàn "tay naộm laỏy baứn tay", nhửừng ngửụứi chieỏn sú ủaừ coự theồ vửụùt qua taỏt caỷ. Khi naộm laỏy baứn tay nhau, nhửừng ngửụứi chieỏn sú ủaừ truyeàn cho nhau sửực maùnh, truyeàn cho nhau hụi aỏm cuỷa tỡnh ngửụứi, taùo neõn sửực maùnh thieõng lieõng ủeồ cuứng nhau vửụùt qua gian khoự. Taỏt caỷ ủaừ taùo neõn moọt chieỏn thaộng oanh lieọt, moọt kyứ tớch cho caỷ daõn toọc Vieọt Nam.
ẹoaùn keỏt cuỷa baứi thụ laứ moọt bửực tranh raỏt ủeùp:
"ẹeõm nay rửứng hoang sửụng muoỏi
ẹửựng caùnh beõn nhau chụứ giaởc tụựi
ẹaàu suựng traờng treo"
Trong caựi buoỏt giaự cuỷa nuựi rửứng Vieọt Baộc, nhửừng ngửụứi chieỏn sú vaón saựt caựnh beõn nhau ủoựn chụứ moọt traọn chieỏn aực lieọt. Tỡnh caỷm ủoàng chớ trụỷ neõn saựng ngụứi trong giụứ phuựt nhửừng ngửụứi lớnh ủang ủoỏi maởt vụựi hieồm nguy, khi maứ thaàn cheỏt ủang rỡnh raọp trong nhửừng noứng suựng. Giửừa luực ủang ủửựng giửừa ranh giụựi cuỷa sửù soỏng vaứ caựi cheỏt aỏy, nhửừng ngửụứi lớnh baột gaởp hỡnh aỷnh vaàng traờng saựng. AÙnh traờng lung linh treõn ủaàu ngoùn suựng, chaỏt thửùc vaứ chaỏt laừng maùn hoứa hụùp vaứo nhau taùo cho caõu thụ mang moọt veỷ ủeùp baỏt ngụứ. AÙnh traờng lung linh chan hoứa ủaừ ủaồy luứi caỷm giaực naởng neà trửụực giụứ noồ suựng, ủaồy luứi caựi reựt mửụựt cuỷa ủeõm ủoõng. Trong giụứ phuựt aỏy, dửụứng nhử sửù soỏng vaứ caựi cheỏt khoõng coứn quan troùng vụựi ngửụứi lớnh nửừa, hoù nhử hoaứ quyeọn vaứo nhau, hoaứ quyeọn vaứo aựnh traờng saựng trong tỡnh caỷm thaõn thửụng, noàng thaộm
Toựm laùi, baứi thụ ủaừ khaộc hoùa moọt caựch chaõn thửùc vaứ soỏng ủoọng chaõn dung cuỷa anh boọ ủoọi cuù Hoà, cuứng nhửừng gian khoự hy sinh vaứ tỡnh caỷm ủoàng chớ ngụứi saựng cuỷa hoù. Baứi thụ laứ daỏu aỏn cuỷa moọt thụứi kyứ chieỏn ủaỏu oanh lieọt cuỷa caỷ daõn toọc. Baứi thụ seừ soỏng maừi trong loứng ngửụứi ủoùc, gụùi nhaộc nhửừng theỏ heọ sau ghi nhụự coõng ụn cuỷa nhửừng ngửụứi chieỏn sú Vieọt Nam, nhửừng ngửụứi ủaừ laứm neõn kyứ tớch vụựi chieỏn thaộng oanh lieọt trửụực thửùc daõn Phaựp xaõm lửụùc.
File đính kèm:
- Dong chi(2).doc